ŻG- 42-0331-21/2011 Kielce dn. 13.01.2011r Informacja o wynikach kontroli jakości i prawidłowości oznakowania ryb i przetworów rybnych Kielce, styczeń 2011
Wydział Kontroli Artykułów Żywnościowych i Gastronomii Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Kielcach zgodnie z wytycznymi zawartymi w programie DIH-81-11(1)/10/JS przeprowadził kontrolę w 7 jednostkach w tym: 3 sklepach sieci handlowych, 2 hurtowniach, 2 innych placówkach detalicznych, w tym 1 sklepie branżowym prowadzących sprzedaż ryb i przetworów rybnych. Ustalenia kontroli wg zagadnień tematycznych przedstawiają się następująco: I. OCENA JAKOŚCI RYB I PRZETWORÓW RYBNYCH W zakresie jakości zbadano laboratoryjnie ogółem 21 partii ryb mrożonych i przetworów rybnych wartości 18443 zł kwestionując 10 partii wartości 3059 zł co stanowi 48 % zbadanych partii. Przyczyną kwestionowania było: KONSERWY RYBNE dla Tuńczyka w kawałkach w oleju słonecznikowym a'185g/130g - zaniżony udział ryby, wyniki kształtowały się na poziomie 117±2g, 119±2g, 123±2g, a wg wymagań 130g, dla Sardynek w sosie pomidorowym a'125g/90g niewłaściwe cechy organoleptyczne (niewłaściwa postać, tj. pozostawione resztki organów wewnętrznych oraz niewłaściwy smak, zapach oraz barwa mięsa), 2
dla Królewskiej sardynki w sosie pomidorowym a'240g/156g nie odpowiada wymaganiom Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2136/89 z dn. 21.06.1989r. (Dz.U. L 212 z 22.07.1989r. ze zm.) oraz wymaganiom zadeklarowanym przez producenta w oznakowaniu produktu ze względu na niewłaściwą postać sardynki, dla Szprotki w oleju roślinnym a'300g/225g niewłaściwe cechy organoleptyczne (obecne popękania skóry i brzuszków, osłabiony smak, zbyt miękka rozpadająca się tekstura ryb oraz niewłaściwy wygląd zalewy), - zaniżona masa ryby w dwóch opakowaniach jednostkowych, wyniki kształtowały się na poziomie 227±4g, 205±4g, 203±4g, a wg wymagań 225g, MARYNATY dla Filetów śledziowych marynowanych w sosie śmietanowym a'280g, - zawyżona zawartość sacharyny i jej soli - wyniki kształtowały się na poziomie 204±20mg/kg, 181±20mg/kg, a wg wymagań Rozporządzenia do160mg/kg, - niewłaściwe cechy organoleptyczne, tj. niewłaściwy smak, dla Bałtyckich filetów śledziowych marynowanych zwijanych w oleju a'200g/120g - zawyżona zawartość sacharyny i jej soli - wyniki kształtowały się na poziomie 300±30mg/kg, 300±30mg/kg, a wg wymagań Rozporządzenia do160mg/kg, - zaniżona masa netto ryby, zadeklarowana przez producenta w oznakowaniu produktu, - niewłaściwe cechy organoleptyczne tj.: niewłaściwy smak, - stwierdzono obecność substancji konserwującej kwasu sorbowego i jego soli na poziomie ok. 50 mg/kg, nie deklarowanej w oznakowaniu produktu. RYBY MROŻONE W GLAZURZE dla Filetów z pangi białej b/s mrożonych glazurowanych, a'500g/475g - zawyżona zawartość glazury - wyniki kształtowały się na poziomie 12±1%, 16±2%, 14±1%, a wg wymagań w oznakowaniu produktu Tylko 5%, dla Filetów z morszczuka b/s pojedynczo mrożonych glazurowanych, a'500g/475g - zawyżona zawartość glazury - wyniki kształtowały się na poziomie 7±1%, 8±1%, 8±1%, a wg wymagań w oznakowaniu produktu Tylko 5%, 3
dla Mrożonych filetów z Limandy żółtopłetwej b/s pojedynczo glazurowanych, a'500g/375g - niewłaściwe cechy organoleptyczne (w przeważającej części fileta tekstura lekko gąbczasta, po przyrządzeniu smak mięsa ryby lekko osłabiony), - zaniżona zawartość białka - wyniki kształtowały się na poziomie 12,2±0,6%, a wg wymagań w oznakowaniu produktu 18,84±2,83%, - zawyżona zawartość glazury - wyniki kształtowały się na poziomie 32±3%, 32±3%, 31±3%, a wg wymagań w oznakowaniu produktu 25%, - obecny fosfor dodany - wyniki kształtowały się na poziomie 0,8±0,1g/kg, nie deklarowany w oznakowaniu produktu, dla Mrożonych filetów z mintaja b/s pojedynczo glazurowanych, a'500g/400g - niewłaściwe cechy organoleptyczne (w przeważającej części fileta tekstura gąbczasta, po przyrządzeniu smak mięsa ryby lekko osłabiony), - zawyżona zawartość glazury - wyniki kształtowały się na poziomie 27±3%, 26±3%, 26±3%, a wg wymagań w oznakowaniu produktu 20%, - obecny fosfor dodany - wyniki kształtowały się na poziomie 1,1±0,1g/kg, nie deklarowany w oznakowaniu produktu. Do producentów skierowano wystąpienia pokontrolne obligujące do poprawy jakości. O wynikach badań laboratoryjnych poinformowano jednocześnie właściwe miejscowo Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych. II. SPRAWDZENIE ILOŚCI RZECZYWISTEJ PRODUKTÓW W STOSUNKU DO DEKLARACJI PRODUCENTA Zaniżenie masy netto powyżej dopuszczalnej tolerancji stwierdzono jedynie w 1 opakowaniu na 5 badanych Królewskiej sardynki w sosie pomidorowym a'240g/156g (wynik 216,2±2,2g, a wg wymagań w oznakowaniu produktu 240g). III. ZASTOSOWANIE SUBSTANCJI DODATKOWYCH Z oznaczeń na opakowaniach skontrolowanych partii przetworów rybnych wynika, że substancje dodatkowe użyte przy produkcji zastosowane były zgodnie z obowiązującymi przepisami. WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT 4
IV. OCENA PRAWIDŁOWOŚCI OZNAKOWANIA W ODNIESIENIU DO OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW W tym zakresie sprawdzono 58 partii o wartości 21326 zł, z których zakwestionowano 7 partii wartości 812 zł, co stanowi 12 % badanych partii. W powyższym zakresie zakwestionowano ryby mrożone i wędzone ze względu na: brak oznaczeń handlowych, których nie zabezpieczono podczas wykładania do zamrażarek i lad chłodniczych. W ofercie handlowej kontrolowanych jednostek nie stwierdzono w sprzedaży ryby maślanej. V. DATY MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI BĄDŹ TERMINY PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA ORAZ PRZESTRZEGANIE WARUNKÓW I SPOSOBU PRZECHOWYWANIA RYB I PRZETWORÓW RYBNYCH W ODNIESIENIU DO OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW I DEKLARACJI PRODUCENTÓW W powyższym zakresie sprawdzono 51 partii o wartości 20514 zł nie stwierdzając nieprawidłowości. VI. LEGALNOŚĆ PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Kontrolowane jednostki prowadziły działalność zgodnie z wpisami do ewidencji działalności gospodarczej bądź Krajowego Rejestru Przedsiębiorców i były oznakowane na zewnątrz. Nie stwierdzono naruszenia art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225, ze zm.), dotyczącego udostępniania i przechowywania przez przedsiębiorców orzeczeń lekarskich wydawanych do celów sanitarno epidemiologicznych wszystkich osób bezpośrednio stykających się z żywnością. WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT 5
PODSUMOWANIE Z ustaleń kontroli wynika, że na 7 skontrolowanych jednostek w 6 stwierdzono różne nieprawidłowości. W głównej mierze polegały one na wprowadzeniu do obrotu przetworów rybnych niewłaściwej jakości, w szczególności dotyczyło to zawyżonej zawartości glazury, niewłaściwych cech organoleptycznych, zawartości substancji słodzących bądź konserwujących, które były dodane w ilości wyższej niż deklarowana bądź dodane i nie wykazane w składach surowcowych, zaniżania udziału ryby bądź niewłaściwej postaci sardynki oraz pojedynczy przypadek zaniżenia masy netto. Rodzaj wad stwierdzonych w przetworach rybnych świadczyć może o tym, że w znacznej mierze są one następstwem użycia surowców o niewłaściwej jakości, prawdopodobnie znacznie tańszych oraz nieprzestrzegania przyjętych procedur technologicznych. Producenci nie tylko stosowali niepełnowartościowe składniki, ale również dodawali je w ilościach mniejszych niż wynikało to z deklaracji. Stwierdzone w rybach mrożonych glazurowanych nieuzasadnione z technologicznego punktu widzenia zwiększone ilości glazury, czasem kosztem udziału mięsa ryb, bądź na granicy deklaracji masy mogą wprowadzać konsumenta w błąd co do faktycznej ilości ryby. W zakresie przestrzegania przepisów dotyczących oznakowania ryb mrożonych i przetworów rybnych stwierdzono znaczną poprawę nie mniej jednak zdarzyły się przypadki, że przedsiębiorcy nie zabezpieczyli oznaczeń handlowych przy przenoszeniu produktów do urządzeń chłodniczych. Uchybienia te mają wpływ na poziom jakości tej grupy towarowej zatem kontynuowanie kontroli w tym zakresie jest jak najbardziej wskazane. 6 WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT
Materiały z kontroli dały podstawę do: 1. Wszczęcia 4 postępowań administracyjnych związanych z wydaniem decyzji o nałożeniu kary pieniężnej wobec kontrolowanych przedsiębiorców, na podstawie art. 40a ust.1.pkt 3 i 4 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych. 2. Ukarania mandatami karnymi 2 osób z art. 136 2KW, art. 60 1 3 KW. 3. Wystąpienia z 10 wnioskami pokontrolnymi do jednostek nadrzędnych i producentów zakwestionowanych wyrobów, w tym 7 wniosków do wiadomości przekazano Wojewódzkim Inspektoratom Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych właściwym miejscowo. Załączniki: - zestawienia tabelaryczne jako zał. Nr 1 Opracowanie: Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej -st. spec. Urszula Łutczyk Zatwierdził: Naczelnik Wydziału ŻG Stanisław Magdziarz 7