Kod ucznia Kod szkoły... pieczątka WKK Dzień Miesiąc Rok DATA URODZENIA UCZNIA KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI Drogi Uczniu, witaj na II etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 13 strony i zawiera 36 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Do każdego zadania (od 1. do 36.) są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Odpowiada im następujący układ na karcie odpowiedzi: Czas pracy: 90 minut A B C D Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą np. gdy wybrałeś odpowiedź A : A B C D Liczba punktów możliwych do uzyskania: 50 Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź A B C D Odpowiedzi zaznacz czarnym długopisem bądź piórem. Nie używaj korektora i kalkulatora Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań nie podlega ocenie Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Strona 1 z 13
Skorupa ziemska zawiera około 0,14% węgla w postaci: związków, węgli kopalnych oraz w stanie wolnym. Węgiel nie rozpuszcza się w wodzie ani w rozpuszczalnikach organicznych. Jest podstawowym pierwiastkiem w związkach organicznych. Zadanie 1. (0-1 pkt) Liczba atomowa węgla wynosi: A. 12 B. 12u C. 6 D. 6u Zadanie 2. (0-1 pkt) Masa atomowa węgla wynosi: A. 12 B. 12u C. 6 D. 6u Zadanie 3. (0-1pkt) Liczba elektronów w izotopie C 13 wynosi: A. 13 B. 6 C. 7 D. 4 Zadanie 4. (0-1 pkt) Alotropowymi odmianami węgla są: A. diament B. grafit C. fullereny D. wszystkie wymienione odmiany Zadanie 5. (0-1 pkt) Jeden ze związków węgla jest składnikiem powietrza (ok. 0,03%). Jest nim: A. tlenek węgla (II) B. tlenek węgla (IV) C. kwas węglowy D. węglan wapnia Strona 2 z 13
Zadanie 6. (0-1 pkt) Tlenek węgla (IV) znajduje się w: A. gaśnicy śniegowej B. wodzie sodowej C. szampanie D. we wszystkich wymienionych Zadanie 7. ( 0-2 pkt.) 1u = 0,166 10-23 g Ile kilogramów waży atom węgla? A. 1,992 10-23 B. 1,992 10-27 C. 1,992 10-26 D. 0,1992 10-23 Zadanie 8. (0-2 pkt.) W jakim stosunku masowym połączony jest węgiel z tlenem w tlenku węgla (II)? A. 1:1 B. 3:4 C. 3:8 D. 4:3 Zadanie 9. (0-2 pkt.) Zawartość procentowa węgla w węglanie wapnia wynosi: A. 20% B. 40% C. 48% D. 12% Zadanie 10. (0-1 pkt) Tlenek węgla (IV) jest pochłaniany przez: A. CaCO 3 B. NaOH C. KOH D. odpowiedzi B i C są prawidłowe Strona 3 z 13
Zadanie 11. (0-1 pkt) Węgiel (IV) jest składnikiem: A. octanu metylu B. marmuru C. celulozy D. wszystkich wymienionych w pkt A,B,C Zadanie 12. (0-1 pkt) Tlenek węgla (II) słabo rozpuszcza się w H 2 O, a roztwór jest: A. lekko zasadowy B. obojętny, gdyż tlenek węgla ( II ) nie reaguje z wodą C. lekko kwaśny, gdyż powstały kwas słabo dysocjuje D. kwaśny, gdyż zachodzą inne reakcje Zadanie 13. (0-1 pkt) ph roztworu, o którym mowa w zadaniu 12, wynosi: A. 7 B. mniej niż 7 C. więcej niż 7 D. nie można określić Zadanie 14. (0-2 pkt.) W jakim stosunku masowym połączony jest węgiel z wodorem w oktanie? A. 8:18 B. 16:3 C. 3:16 D. 18:8 Zadanie 15. (0-2 pkt.) Ile moli CO 2 przereagowało całkowicie z CaO jeżeli powstało 25g węglanu wapnia? A. 1 mol B. 0,5 mola C. 0,2 mola D. 0,25 mola Strona 4 z 13
Zadanie 16. (0-2 pkt.) Jaka jest masa cząsteczkowa kwasu, który w reakcji z KOH daje sól o masie cząsteczkowej 212u, a w reakcji z CaO sól o masie 310u? A. 62u B. 63u C. 98u D. 82u Zadanie 17. (0-1 pkt) Jony OH - powstaną w reakcji H 2 O z tlenkami podanymi w zestawie: A. K 2 O i CO 2 B. CaO i SO 2 C. K 2 O i Na 2 O D. SO 2 i CO 2 Zadanie 18. (0-2 pkt.) 9,6g jonów siarczanowych (VI) stanowi: A. 1 mol jonów B. 10 moli jonów C. 0,1 mola jonów D. żadna z odpowiedzi A,B,C nie jest poprawna Zadanie 19. (0-2 pkt.) W procesie dysocjacji elektrolitycznej 0,5 mola cząsteczek Ba(OH) 2 (zakładając całkowitą dysocjację) powstaje: A. 6,02 10 23 jonów OH - B. 12,04 10 23 jonów OH - C. 1 mol jonów OH - D. odpowiedzi A i C są prawidłowe Strona 5 z 13
Zadanie 20. (0-1 pkt) Próbkę skały wapiennej zalano roztworem kwasu solnego. Gaz wydzielający się w wyniku reakcji zidentyfikujesz: A. na podstawie charakterystycznego zapachu B. sprawdzając jego palność C. przepuszczając go przez roztwór wodorotlenku wapnia D. nie ma możliwości zidentyfikowania metodami wymienionymi w pkt A,B,C Zadanie 21. (0-1 pkt) Jest kwaśną cieczą, w cząsteczce są dwa atomy węgla, można go otrzymać z wina. Jaki to związek? A. etanol B. kwas węglowy C. kwas etanowy D. żadna substancja wymieniona w pkt A,B,C Zadanie 22. (0-1 pkt) Jest solą, cząsteczka zawiera 2 metale i tlen. Tworzy fioletowo-czerwone kryształy, można ją kupić w aptece. Co to za substancja? A. jodyna B. lapis C. gips D. manganian (VII) potasu Zadanie 23. (0-1 pkt) Występuje m. in. we krwi, zawiera 24 atomy w cząsteczce, jest reduktorem: A. hemoglobina B. białko C. glukoza D. sacharoza Strona 6 z 13
Zadanie 24. (0-1 pkt) Aby dokonać przemian C 2 H 6 eten C 2 H 4 Br 2 tlenek węgla (IV) niezbędne są: A. wodór i brom B. wodór i tlen C. brom i tlen D. brom wodór i tlen Zadanie 25. (0-2 pkt.) W równaniu reakcji x C 2 H 6 + y O 2 = z CO 2 + 6 H 2 O współczynniki x,y,z przyjmują kolejno wartości: A. 2,3,4 B. 2,7,4 C. 1,2,3 D. 7,2,4 Zadanie 26. (0-1 pkt ) Wodorotlenek miedzi (II) nie jest substratem reakcji: A. fermentacji octowej B. wykrywania białka C. badania właściwości redukcyjnych glukozy D. otrzymywania tlenku miedzi (II) Strona 7 z 13
Zadanie 27. (0-2 pkt.) Rozpuszczono 5 g NaOH w wodzie. Ile cm 3 kwasu azotowego (V) o stężeniu Cm = 2 mol dm -3 potrzeba do zobojętnienia tego roztworu? A. 0,0625 B. 62,5 C. 625 D. 6,25 Zadanie 28. (0-2 pkt.) Jaką objętość zajmie CO 2 powstały z rozkładu 50g CaCO 3? A. 22,4 dm 3 B. 224 cm 3 C. 11,2 dm 3 D. 1120 cm 3 Zadanie 29. (0-2 pkt.) I - próba Tollensa i Trommera II - próba biuretowa i ksantoproteinowa III- próba akroleinowa metody badań mające na celu identyfikację rodzaju substancji A. I-białek II-cukrów prostych III-tłuszczów B. I-tłuszczów II-białek III-cukrów prostych C. I-cukrów prostych II-białek III-tłuszczów D. I-cukrów prostych II-tłuszczów III-białek Strona 8 z 13
Zadanie 30. (0-2 pkt.) Złoto 18 karatowe zawiera 75% Au, 14 karatowe 58,3% Au. Ile stopu 18 karatowego należy użyć do przyrządzenia 7,5g stopu 14 karatowego? A. 4,3725g B. 5,38g C. 5,83g D. 5,83 mg Zadanie 31. (0-1 pkt) Do 4 probówek z roztworem azotanu (V) baru wkroplono roztwory: do I - H 2 SO 4, do II - Na 2 SO 4, do III - NaCl, do IV - HCl Osad wytrącił się w probówkach: A. I i III B. II i III C. III i IV D. I i II Zadanie 32. (0-1 pkt) Stal jest stopem: A. Fe i Zn B. Fe i C C. Fe i Al D. Fe i Cu Zadanie 33. (0-2 pkt.) Stalowy przedmiot waży 500 kg. Ile zostałoby z niego po 3 latach (gdyby nie był zabezpieczony przed korozją) jeżeli rocznie 20% stali ulega zniszczeniu? A. 100 kg B. 300 kg C. 200 kg D. 256 kg Strona 9 z 13
Zadanie 34. (0-1 pkt) Do roztworu HCl zanurzono blaszki: cynkową, miedzianą, srebrną, żelazną (każda w oddzielnej probówce z kwasem). Wydzielenie wodoru zauważono na blaszkach: A. Zn i Cu B. Zn i Fe C. Fe i Cu D. Zn i Ag Zadanie 35. (0-1 pkt) W reakcji hydrolizy tłuszczu w roztworze NaOH powstaje: A. glicerol i woda B. glicerol i kwas C. mydło i woda D. glicerol i mydło Zadanie 36. (0-1 pkt) Stosowanie ciekłego wodoru jako paliwa przyszłości jest zasadne ponieważ: A. wodór jest trudno rozpuszczalny w H 2 O i nie będzie zanieczyszczał zbiorników wodnych B. spala się wybuchowo C. jedynym produktem spalania jest woda D. jest najlżejszym gazem Strona 10 z 13
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) Strona 11 z 13
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006 U K Ł AD OKRESOWY PIERWIASTKÓW CHEMICZNYCH 1 2 3 4 5 6 7 1 18 1H 12Mg 2He wodór magnez hel 1,01 2 liczba atomowa 24,31 13 14 15 16 17 4,0 3Li 4Be masa atomowa [u] 5B 6C 7N 8O 9F 10Ne lit beryl bor węgiel azot tlen fluor neon 6,94 9,01 10,81 12,01 14,01 16,0 19,0 20,18 11Na sód 22,99 19K potas 39,10 37Rb rubid 85,47 55Cs cez 132,91 87Fr frans 223,02 12Mg magnez 24,31 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 20Ca wapń 40,08 38Sr stront 87,62 56Ba bar 137,33 88Ra rad 226,03 21Sc skand 44,96 39Y itr 88,91 La-Lu 57-71 Ac-Lr 89-103 22Ti tytan 47,88 40Zr cyrkon 91,22 72Hf hafn 178,49 104Rf rutherford 261,1 23V wanad 50,94 41Nb niob 92,91 73Ta tantal 180,95 105Db dubn 262,11 24Cr chrom 51,99 42Mo molibden 95,94 74W wolfram 183,85 106Sg seaborg 263,12 25Mn mangan 54,94 43Tc technet 96,90 75Re ren 186,21 107Bh bohr 262,12 26Fe żelazo 55,85 44Ru ruten 101,07 76Os osm 190,2 108Hs has 265,1 27Co kobalt 58,93 45Rh rod 102,91 77Ir iryd 192,2 109Mt meitner 266,1 28Ni nikiel 58,69 46Pd pallad 106,42 29Cu miedź 63,55 47Ag srebro 107,87 30Zn cynk 65,38 48Cd kadm 112,41 13Al glin 26,98 31Ga gal 69,72 49In ind 114,82 14Si krzem 28,09 32Ge german 72,59 50Sn cyna 118,69 78Pt platyna 195,08 79Au złoto 196,97 80Hg rtęć 200,59 81Tl tal 204,38 82Pb ołów 207,2 110Uun 111 Uuu 112 Uub 114Uuq 15P fosfor 30,97 33As arsen 74,92 51Sb antymon 121,75 83Bi bizmut 208,98 16S siarka 32,06 34Se selen 78,96 52Te tellur 127,60 84Po polon 208,98 17Cl chlor 35,45 35Br brom 79,9 53I jod 126,91 85At astat 209,99 18Ar argon 39,95 36Kr krypton 83,8 54Xe ksenon 131,29 86Rn radon 222,02 57La lantan 138,91 89Ac aktyn 227,03 58Ce cer 140,12 90Th tor 232,04 59Pr prazeodym 140,91 91Pa protaktyn 231,04 60Nd neodym 144,24 92U uran 238,03 61Pm promet 144,91 93Np neptun 237,05 62Sm samar 150,36 94Pu pluton 244,06 63Eu europ 151,96 95Am ameryk 243,06 64Gd gadolin 157,25 96Cm kiur 247,07 65Tb terb 158,93 97Bk berkel 247,07 66Dy dysproz 162,5 98Cf kaliforn 251,08 67Ho holm 164,93 99Es einstein 252,08 68Er erb 167,26 100Fm ferm 257,09 69Tm tul 168,93 101Md mendelew 258,1 70Yb iterb 173,04 102No nobel 259,1 71Lu lutet 174,97 103Lr lorens 260,1
TA BELA ROZPUSZCZALNOŚ CI NIEKTÓRYCH SOLI I WODOROTLENKÓW W WODZIE OH - Cl - NO 3 - S 2- SO 3 2- SO 4 2- CO 3 2- PO 4 3- CH 3 COO - Li + R R R R R R R N R Na + R R R R R R R R R K + R R R R R R R R R NH 4 + R R R R R R R R R Ag + N N R N N T N N R Mg 2+ N R R N R N N R Ca 2+ T R R R N T N N R Cu 2+ N R R N R N N R Ba 2+ R R R R N N N N R Zn 2+ N R R N N R N N R Pb 2+ N T R N N N N N R Fe 2+ N R R N N R N N R Fe 3+ N R R N R N Al 3+ N R R R N R R substancja rozpuszczalna; T substancja trudno rozpuszczalna; N substancja praktycznie nierozpuszczalna; oznacza, że substancja nie została otrzymana lub rozkłada się w wodzie Szereg aktywności metali K Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb H 2 Cu Hg Ag Au Pt R OZPUSZCZALNOŚĆ NIEKTÓRYCH SUBSTANCJI W ZALEŻ NOŚ CI OD TEMPERATURY Substancja 0 o C Rozpuszczalność [ g / 100 g H 2 O ] 20 o C 40 o C 60 o C 80 o C 100 o C KNO 3 13,6 31,9 62,9 109,0 170,9 242,4 K 2 CO 3 158,5 167,3 181,4 202,7 230,9 268,6 K 2 SO 4 8,53 11,0 14,8 18,4 21,5 24,0 CuSO 4 24,0 35,5 53,2 81,8 131,2 139,5 NaCl 35,6 35,9 36,4 37,1 38,0 39,0 NH 4 Cl 29,4 37,1 45,8 55,3 65,7 77,0 CH 3 COONa 79 111 192 139 153 170 C 12 H 22 O 11 179 204 238 288 363 488 Strona 13 z 13