-------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl I N F O R M A C J A Łódź, dnia 28.04.2016 r. z kontroli mięsa i produktów mięsnych pod kątem ujawnienia zafałszowania produktami tańszymi Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi, w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH - 81-17 (1)/15/JS w I kwartale 2016 r. przeprowadził kontrole w 13 placówkach, obejmując nimi: 3 hurtownie, 4 sklepy należące do sieci handlowych, 6 pozostałych sklepów. Celem tych kontroli była ocena jakości handlowej mięsa i przetworów mięsnych pod kątem ujawnienia zafałszowań produktami tańszymi (np. wołowiny i baraniny wieprzowiną oraz drobiem, dziczyzny mięsem pochodzącym od zwierząt gospodarskich) oraz zbadanie wieprzowiny i wyrobów z wieprzowiny na zgodność z obowiązującymi przepisami i deklaracją producenta. Łącznie ocenie poddano 77 partii mięsa i przetworów mięsnych wartości łącznej 5.785 zł, w tym: 15 partii wartości 2.584 zł w hurtowniach, 27 partii wartości 1.408 zł w sklepach należących do sieci handlowych, 35 partii wartości 1.793 zł w pozostałych sklepach. Badaniem objęto: 5 partii mięsa świeżego, w tym mielonego wartości 233 zł w tym: 1 partię mięsa bez wieprzowiny wartości 48 zł, 1 partię mięsa wieprzowego wartości 87 zł, 3 partie mięsa z udziałem wieprzowiny wartości 98 zł, 4 partie surowych wyrobów mięsnych wartości 200 zł, w tym: 1 partię wyrobów bez wieprzowiny wartości 72 zł, 3 partie wyrobów wieprzowych wartości 128 zł, 68 partii produktów mięsnych wartości 5.352 zł, w tym: 4 partie produktów bez wieprzowiny wartości 746 zł, 42 partie produktów wieprzowych wartości 2.175 zł,
22 partie produktów z udziałem wieprzowiny wartości 2.431 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 6 placówkach (46%) to jest w: 1 hurtowni, 2 placówkach należących do sieci handlowych, 3 sklepach. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 21 partii produktów mięsnych wartości 992 zł (27,3 % partii badanych ogółem). Wśród kwestionowanych produktów były: 1 partia produktu mięsnego bez wieprzowiny ( kiełbasa wołowa) wartości 40 zł, 14 partii produktów wieprzowych wartości 649 zł, w tym 1 partia po upływie terminu przydatności do spożycia wartości 12 zł, 6 partii produktów z udziałem wieprzowiny oraz mięsa wołowego, cielęciny, dziczyzny, w tym z jelenia wartości 303 zł. 3.1 JAKOŚĆ Celem dokonania oceny jakości mięsa i przetworów mięsnych w zakresie cech organoleptycznych i fizykochemicznych w stosunku do obowiązujących przepisów i deklaracji producentów w oznakowaniu, zwłaszcza w kierunku ujawniania zafałszowań pobrano do badań laboratoryjnych próbki pochodzące z 21 partii mięsa i przetworów mięsnych wartości 1.400 zł, w tym 5 partii wartości 451 zł w hurtowniach, 7 partii wartości 490 zł w placówkach należących do sieci handlowych, 9 partii wartości 459 zł w pozostałych sklepach. Badaniom laboratoryjnym poddano: 3 partie mięsa świeżego mielonego wartości 189 zł w tym: 1 partię mięsa mielonego bez wieprzowiny wartości 48 zł, 1 partię mięsa mielonego wieprzowego wartości 87 zł, 1 partię mięsa mielonego z udziałem wieprzowiny wartości 54 zł, 2 partie surowych wyrobów mięsnych wartości 92 zł, w tym: 1 partię wyrobów bez wieprzowiny wartości 72 zł, 1 partię wyrobów wieprzowych wartości 20 zł, 16 partii produktów mięsnych wartości 1.119 zł, w tym: 2 partie produktów bez wieprzowiny wartości 104 zł, 6 partii produktów wieprzowych wartości 347 zł, 8 partii produktów z udziałem wieprzowiny wartości 668 zł. W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano 3 partie produktów mięsnych (14,3 %) łącznej wartości 217 zł, w tym: 1 partię przetworu mięsnego wieprzowego wartości 88 zł, 2
2 partie przetworów mięsnych z udziałem wieprzowiny wartości 129 zł. Stwierdzone wady jakościowe to : niezgodność składu z deklaracją - 2 partie wartości 140 zł w kiełbasie łowieckiej z dziczyzną nie stwierdzono obecności deklarowanego mięsa z jelenia; w parówkach Babuni oprócz deklarowanej wieprzowiny stwierdzono obecność DNA drobiu (zawartość surowca drobiowego w ilości 20,5±7,2%), wyższa zawartość tłuszczu - 1 partia wartości 77 zł (w kiełbasie z cielęciną producent deklarował 23 g tłuszczy w 100 g produktu, a w wyniku urzędowej kontroli żywności stwierdzono 28,4 g). 3.2 PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Prawidłowość oznakowania sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach. Ocenie poddano 76 partii mięsa i produktów mięsnych wartości 5.773 zł (bez 1 partii wartości 12 zł po upływie daty ważności ). Badaniem objęto: 49 partii oferowanych do sprzedaży bez opakowań wartości 4.102 zł (2 partie surowych wyrobów mięsnych wartości 65 zł, 47 partii produktów mięsnych wartości 4.037 zł), 27 partii oferowanych do sprzedaży w opakowaniach wartości 1.671 zł (5 partii mięsa świeżego wartości 233 zł, 2 partie surowych wyrobów mięsnych wartości 135 zł, 20 partii produktów mięsnych wartości 1.303 zł ). W wyniku dokonanych powyższych czynności zakwestionowano ogółem 19 partii produktów mięsnych wartości 903 zł (25 % partii badanych), w tym 1 partię wartości 88 zł w hurtowni, 4 partie wartości 143 zł w sklepie sieci handlowej, 14 partii wartości 672 zł w pozostałych sklepach. Wśród kwestionowanych produktów było: 14 partii produktów bez opakowań wartości 672 zł w tym: 1 partia produktu bez wieprzowiny (kiełbasa wołowa) wartości 40 zł, 9 partii produktów wieprzowych wartości 430 zł, 4 partie produktów z udziałem wieprzowiny wartości 202 zł; 5 partii produktów w opakowaniach jednostkowych wartości 231 zł w tym: 4 partie produktów wieprzowych wartości 207 zł 1 partia produktu z udziałem wieprzowiny wartości 24 zł. a) Środki spożywcze oferowane do sprzedaży bez opakowań (luzem) zakwestionowano z uwagi na: 3
niepodanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu wykazu składników, w tym substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji (m.in. soja, gluten, jaja, gorczyca) dla 9 partii wartości 447 zł; podanie, w miejscu sprzedaży, składu niezgodnego ze składem podanym na etykietach przez producenta dla 1 partii wartości 56 zł; podanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego, niewłaściwych nazw dla 6 partii wartości 350 zł; nazwa nieadekwatna do składu, nazwa bez obowiązkowych danych szczegółowych (dla kiełbasy góralskiej nie podano informacji że osłonka nie jest jadalna); bezzasadne zastosowanie przy nazwie określenia wiejska [przetwory zawierały składniki i substancje dodatkowe (glutaminian sodu, izolat białka sojowego, izoaskorbinian sodu, polifosforany, skrobię ziemniaczaną) nie stosowane w wiejskiej produkcji; niepodkreślenie, w wykazie składników uwidocznionym w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego, za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego od reszty wykazu składników, substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji dla 4 partii wartości 173 zł. b) Środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych zakwestionowano z uwagi na: podanie niezgodnie z prawdą danych w zakresie składu surowcowego dla 1 partii wartości 88 zł, zasłonięcie obowiązkowych informacji na temat żywności dla 4 partii wartości 143 zł. 3.3 AKTUALNOŚĆ TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI We wszystkich placówkach sprawdzono terminy przydatności do spożycia bądź daty minimalnej trwałości oferowanych do sprzedaży środków spożywczych. Kontrolą objęto 77 partii wartości 5.785 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce, w której to oferowano do sprzedaży pasztet pieczony, wieprzowy wartości 12 zł jeden dzień po upływie terminu przydatności do spożycia. 3.4 WARUNKÓW PRZECHOWYWANIA Mięso i przetwory mięsne objęte kontrolą przechowywane były zgodnie z zaleceniami producentów oraz wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. L. 139 z 30.04.2004r. s. 1 ze zm.). 3.5 DZIAŁY PRODUKCJI I PAKOWANIA NA ZAPLECZU HIPERMARKETÓW 4
Działalność w zakresie pakowania przetworów mięsnych (mięso świeże wieprzowe i wołowe) na zapleczu prowadzona była w 1 placówce wielkopowierzchniowej. W trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości (przepakowywania produktów i wyznaczania nowych terminów przydatności do spożycia, poddawania mięsa zabiegom powodującym zwiększenie masy). Placówka była pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 3.6 ZGODNOŚĆ DEKLAROWANEJ MASY Z RZECZYWISTĄ Niedoborów masy w stosunku do deklarowanej na opakowaniach jednostkowych nie stwierdzono. Badaniem objęto 26 opakowań wartości 204 zł (8 opakowań wartości 46 zł w hurtowniach, 16 opakowań wartości 127 zł w sklepach sieci handlowych, 2 opakowania wartości 21 zł w pozostałych sklepach) pochodzące z 12 partii mięsa i przetworów mięsnych wartości 882 zł, w tym : 6 opakowań mięsa świeżego, w tym mielonego wartości 59 zł, pochodzących z 3 partii wartości 189 zł; 3 opakowania surowych wyrobów mięsnych wartości 14 zł, pochodzących z 1 partii wartości 72 zł; 17 opakowań produktów mięsnych wartości 131 zł, pochodzących z 8 partii wartości 621 zł. 3. 7 POSIADANIE DOKUMENTÓW IDENTYFIKUJĄCYCH DOSTAWCÓW W trakcie kontroli stwierdzono, że przedsiębiorcy przestrzegali postanowień art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L31 z 01.02.2002). Na wszystkie objęte kontrolą wyroby (76 partii wartości 5.773 zł) przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. Produkty te oznaczone były kodem identyfikacyjnym. We wszystkich placówkach objętych kontrolą dokonano identyfikacji kontrolowanego przedsiębiorcy w oparciu o wpis do CEIDG lub Krajowego Rejestru Sądowego i nie stwierdzono nieprawidłowości. W 12 kontrolowanych placówkach przedsiębiorcy posiadali zgodę organu nadzoru sanitarnego na prowadzenie działalności, a ich działalność była zgodna z posiadaną decyzją. Natomiast w 1 przypadku (8%) przedsiębiorca nie okazał decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o zatwierdzeniu zakładu i wpisu ich do rejestrów. 3.8 ORZECZENIA LEKARSKIE Przedsiębiorcy okazali aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarnoepidemiologicznych. INNE ZAGADNIENIA I.14. W 1 placówce stosowano przyrząd pomiarowy oznaczony nieaktualną cechą legalizacji 5
W związku z ustaleniami kontroli: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w dwóch przypadkach przedsiębiorcom wymierzono kary pieniężne z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych w kwocie łącznej 1.252 zł, zaś w 4 przypadkach wobec przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w sprawie wymierzenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, w 3 przypadkach zostały bądź zostaną wszczęte postępowanie w sprawie zobowiązania do uiszczenia, przez kontrolowanych przedsiębiorców kwot stanowiących równowartość kosztów przeprowadzonych badań przetworów mięsnych (art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej); w 2 przypadkach nałożono mandaty karne kredytowane na kwotę 400 zł w związku z popełnieniem wykroczeń art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach; w 1 przypadku, na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej, wydano decyzję zarządzającą wycofanie z obrotu handlowego 1 partii przetworu mięsnego wartości 12 zł po upływie terminu przydatności do spożycia; w 6 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Ponadto przesłano: 2 wystąpienia pokontrolne do producentów kwestionowanych wyrobów, 1 informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych, 2 informacje do Państwowej Inspekcji Sanitarnej, 1 informację do Okręgowego Urzędu Miar. 6