Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach Żarki Kuratorium Oświaty w Krakowie
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 2/22
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 14-10-2014-28-10-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Barbara Zgłobicka, Anna Dziedzic. Badaniem objęto 72 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 49 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 18 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 3/22
Obraz szkoły Gimnazjum w Żarkach wchodzi w skład Zespołu Szkół w Żarkach, którego organem prowadzącym jest Gmina Libiąż. Nauka w Szkole odbywa się na jedną zmianę, aktualnie funkcjonuje 5 oddziałów gimnazjalnych. Szkoła znajduje się w centrum wsi, w bezpiecznym i przyjaznym miejscu. Posiada odpowiednie warunki do realizacji podstawy programowej: dysponuje dwiema salami gimnastycznymi, salą komputerową z dostępem do internetu, wykorzystywaną wspólnie przez Szkołę Podstawową i Gimnazjum, biblioteką z czytelnią i 4 stanowiskami komputerowymi. Sale lekcyjne i inne pomieszczenia są wyposażone w pomoce dydaktyczne i odpowiedni sprzęt. Uczniowie mogą korzystać z obiadów w stołówce szkolnej. Szkoła zapewnia uczniom przyjazne i bezpieczne warunki do wszechstronnego rozwoju z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Uczniowie osiągają w większości średnie i wyżej średnie wyniki na egzaminie gimnazjalnym oraz sukcesy w konkursach i zawodach sportowych w Szkole i poza nią. Gimnazjum w Żarkach współpracuje z Ochotniczą Strażą Pożarną, Libiąskim Centrum Kultury - Domem Kultury w Żarkach, Libiąskim Klubem Sportowym, z Fundacją Brata Alberta (Warsztaty Terapii Zajęciowej w Libiążu), z Kołem Gospodyń Wiejskich, stowarzyszeniami emerytów w zakresie rozwijania zainteresowań artystycznych i sportowych uczniów, budowania postaw akceptacji i empatii, realizacji różnorodnych projektów i konkursów, a także wydarzeń kulturalnych obejmujących swoim zasięgiem społeczność Żarek. Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 4/22
Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 3 Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach Gimnazjum Żarki Astronautów Kod pocztowy 32-593 Urząd pocztowy ŻARKI Telefon 0326272114 Fax 0326272114 Www Regon 356556842 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 103 Oddziały 5 Nauczyciele pełnozatrudnieni 7.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 6.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 2.72 Średnia liczba uczących się w oddziale 20.6 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy szkolazarki.edupage.org publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki 14.71 MAŁOPOLSKIE chrzanowski Libiąż gmina miejsko-wiejska Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 5/22
Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 6/22
Wnioski 1. W Gimnazjum realizuje się podstawę programową z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji oraz kształtuje kompetencje kluczowe. Skutkuje to osiąganymi od kilku lat stabilnymi w większości średnimi i wyżej średnimi wynikami egzaminów oraz innymi osiągnięciami uczniów. 2. Nauczyciele rozpoznają możliwości i potrzeby rozwojowe i edukacyjne uczniów i dostosowują do nich ofertę Szkoły, m.in. zajęcia pozalekcyjne. 3. Działania antydyskryminacyjne w Szkole są adekwatne do potrzeb i mimo braku powszechności wzmacniają pożądane zachowania młodzieży. 4. W Szkole analizuje się wyniki egzaminów i realizuje wnioski z ww. analiz, co pomaga w uzyskiwaniu lepszych wyników przez uczniów. Wykorzystuje się również inne badania zewnętrzne. 5. Badania losów absolwentów, mimo iż nie mają charakteru systematycznego, pomagają w modyfikowaniu oferty edukacyjnej i są wykorzystywane przy wspieraniu uczniów w wyborze dalszej drogi edukacyjnej. Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 7/22
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. W Gimnazjum umożliwia się kształtowanie kluczowych kompetencji. Wyniki badania osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego są analizowane i uwzględniane w planowaniu dalszych działań. Monitorowanie i analizowanie osiągnięć uczniów oraz wdrażanie wniosków przyczynia się do osiągania przez uczniów w większości średnich i wyżej średnich wyników na egzaminach gimnazjalnych. Wyniki te są z reguły stabilne na przestrzeni kilku ostatnich lat. Uczniowie odnoszą też inne sukcesy edukacyjne (osiągnięcia w konkursach i zawodach sportowych, stypendia Burmistrza Libiąża). Szkoła rozwija umiejętności uczniów przydatne na następnym etapie kształcenia i na rynku pracy. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Gimnazjum funkcjonuje w Zespole Szkół, a duża część nauczycieli pracuje w obydwu szkołach wchodzących w jego skład, co powoduje, że uczniowie rozpoczynający naukę na 3 etapie edukacyjnym nie są anonimowi, a ich możliwości i potrzeby edukacyjne są znane. Dzięki obserwacji bezpośredniej, analizie zaangażowania uczniów w wykonywanie dodatkowych zadań na rzecz Szkoły i klasy, analizie dokumentów m.in. opinii i orzeczeń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Chrzanowie oraz wyników ze sprawdzianów i wymianie informacji w tym zakresie nauczyciele mają informacje na temat dotychczasowych osiągnięć uczniów rozpoczynających naukę na kolejnym etapie. Nauczyciele korzystają z raportów OKE czy IBE, oraz dokumentów wewnętrznych przygotowanych przez zespoły w Szkole. Uczestniczą w analizach egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych oraz formułowaniu wniosków. Wnioski są wprowadzane zarówno na lekcjach jak i na zajęciach pozalekcyjnych: wyrównawczych Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 8/22
i rozwijających. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Procesy edukacyjne realizowane w Gimnazjum są spójne z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji: czytania ze zrozumieniem, komunikowania się w języku polskim, myślenia matematycznego, odkrywania swoich zainteresowań, uczenia się. Myślenie naukowe, umiejętność pracy zespołowej i posługiwania się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi są rozwijane na połowie lub mniej niż połowie zajęć, co stanowi istotną statystycznie różnicę w porównaniu ze szkołami w Polsce (wykresy 1j, 2j, 3j). Potwierdzają to obserwacje lekcji, podczas których kształtowane były głównie następujące umiejętności: komunikowanie się w języku ojczystym (wszystkie obserwowane zajęcia) czytanie (6 z 8 obserwowanych lekcji), uczenie się; w mniejszym stopniu myślenie naukowe, praca zespołowa, posługiwanie się technologiami i myślenie matematyczne. Wykres 1j Wykres 2j Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 9/22
Wykres 3j Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele monitorują nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów. W badaniach ankietowych wszyscy deklarują, że stosują ocenianie bieżące, podsumowujące i kształtujące, zbierają informacje zwrotne od uczniów, a także w większości zadają pytania oraz sprawdzają czy uczniowie zrozumieli i w jaki sposób wykonują zadania. Większość nauczycieli wykorzystuje różne narzędzia diagnostyczne. Ważnymi sposobami monitorowania pracy uczniów są obserwacje, wymiana informacji z rodzicami i nauczycielami, współpraca z pedagogiem, wykorzystanie wyników konkursów, stosowanie różnych form i metod pracy (projekty, zabawy dydaktyczne, burza mózgów). Wnioski z analiz osiągnięć uczniów są wykorzystywane przez większość nauczycieli do modyfikacji zakresu wprowadzanego materiału i warsztatu pracy, a także do modyfikacji metod pracy i metod wychowawczych (wykres 1o). Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 10/22
Wykres 1o Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych W Szkole prowadzone są działania, które mają na celu wzrost efektywności nauczania, m.in. utrzymano zajęcia dodatkowe przygotowujące do egzaminu oraz zajęcia wyrównawcze, zorganizowano konsultacje dla uczniów potrzebujących pomocy. Uczniowie uzyskują stabilne z reguły średnie i wyżej średnie wyniki na egzaminach: w 2014 roku z przedmiotów humanistycznych wyniki mieściły się w 6 staninie z języka polskiego, historii i WOS, w 5 staninie z matematyki, 7 z przedmiotów przyrodniczych, 6 z języka angielskiego na poziomie podstawowym, a rok wcześniej w 2013 były niższe z historii i WOS - 5 stanin, matematyki - 3, przedmiotów przyrodniczych - 5. Efektywność nauczania przedmiotów humanistycznych ma tendencję wzrostową w przeciągu ostatnich trzech lat, a jest raczej stabilna dla przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Uczniowie są zachęcani do udziału w konkursach i zawodach sportowych i wspierani w przygotowaniach do nich. Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 11/22
Osiągają sukcesy np. są wśród nich finaliści Małopolskiego Konkursu Historycznego i Matematycznego, zajęli 2 miejsce w Ogólnopolskim Turnieju Wiedzy Pożarniczej i Ekologicznej Młodzież zapobiega pożarom. Odnoszą także sukcesy w zawodach sportowych (biegi przełajowe, halowa piłka nożna). Osiągnięcia uczniów są promowane m.in. na stronie internetowej Szkoły, na apelach, w formie wyróżnień, wniosków o stypendium Burmistrza Libiąża. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Dyrektor i nauczyciele wskazują szereg rozwijanych w Szkole umiejętności, przydatnych na kolejnym etapie edukacyjnym i na rynku pracy. Między innymi są to umiejętności: uczenia się, czytania ze zrozumieniem, pracy w zespole, pracy metodą projektu, pozyskiwania informacji z różnych źródeł, posługiwania się technologiami IT, wykorzystania narzędzi matematycznych w życiu codziennym, porozumiewania się w języku ojczystym i języku obcym. Wśród najbardziej efektywnych działań służących ich kształtowaniu wskazują: uatrakcyjnianie zajęć i prowadzenie ich metodami aktywnymi, udział w zajęciach artystycznych rozwijających kreatywność, udział uczniów w konkursach. Współpracuje się z instytucjami i stowarzyszeniami. W Gimnazjum kształtuje się także przedsiębiorczość i wspiera młodzież w wyborze dalszej drogi kształcenia lub zawodu m.in. poprzez udział w programie z zakresu edukacji ekonomicznej i doradztwa zawodowego Ekonomia na co dzień. Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 12/22
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele rozpoznają możliwości i potrzeby rozwojowe uczniów oraz ich sytuację społeczną, korzystając w tym celu m.in. z pomocy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i innych instytucji wspierających uczniów. Zajęcia w Szkole (lekcje, zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań, konsultacje, zajęcia wyrównawcze) są dostosowane do zdiagnozowanych potrzeb oraz możliwości i spełniają oczekiwania uczniów a w nieco mniejszym stopniu ich rodziców. Indywidualizacja procesów edukacyjnych sprzyja intelektualnemu, fizycznemu i społecznemu rozwojowi uczniów na miarę ich możliwości. Prowadzone przez część nauczycieli działania antydyskryminacyjne są adekwatne do potencjalnych zagrożeń i wzmacniają pożądane zachowania uczniów. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Nauczyciele rozpoznają możliwości psychofizyczne uczniów i ich potrzeby rozwojowe przy pomocy obserwacji, diagnoz, rozmów z uczniami i ich rodzicami, analizując prace uczniów, stwarzając im twórcze sytuacje, w razie potrzeby korzystając z pomocy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Część uczniów została rozpoznana jako wymagający pomocy ze względu na orzeczenia o kształceniu specjalnym, dysleksję, zaburzenia rozwoju, problemy z nauką i zachowaniem. Dla jednego ucznia opracowano IPET. Pozostali uczniowie zostali objęci programami wsparcia, m.in.: nauczaniem indywidualnym, zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi, konsultacjami. Część rodziców wyraża opinię, że nauczyciele rzadko lub nigdy nie rozmawiają z nimi na temat możliwości i potrzeb ich dzieci (wykres 1j). Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 13/22
Wykres 1j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Tworząc ofertę zajęć dodatkowych (wyrównawczych, rozwijających) nauczyciele starają się wychodzić naprzeciw indywidualnym potrzebom, trudnościom i zainteresowaniom uczniów, w celu podnoszenia efektywności nauczania i wychowania. Zgodnie z opinią Dyrektora wszyscy uczniowie Gimnazjum uczestniczą w zajęciach dodatkowych: wyrównawczych, rewalidacyjnych, indywidualnych dla uczniów z problemami, rozwijających i przygotowujących do egzaminu i udziału w konkursach dla pozostałych. Nauczyciele podkreślają znaczenie wykorzystania ich wiedzy i doświadczenia jako egzaminatorów (sposoby rozwiązywania testów, ocenianie holistyczne), czy korelacji międzyprzedmiotowej. Uważają również, że ich doskonalenie zawodowe jest związane z rozpoznaniem potrzeb i możliwości uczniów. Zdaniem uczniów zajęcia pozalekcyjne prowadzone w Szkole są dla nich interesujące i pomagają im w nauce (wykres 1j i 2j). Zdaniem części rodziców zajęcia te nie są dostosowane do potrzeb ich dzieci (wykres 3j). Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 14/22
Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 15/22
Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Wskazywane przez Dyrektora, nauczycieli i uczniów działania antydyskryminacyjne realizowane są przez część uczących na zajęciach edukacyjnych i godzinach wychowawczych. Połowa nauczycieli wskazuje, że nie prowadzi takich działań. Realizowane w szkole programy profilaktyki (m.in. przy współpracy z Policją, edukatorami zewnętrznymi i Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Chrzanowie) i wychowawczy zawierają treści wzmacniające pożądane zachowania uczniów. W Gimnazjum w Żarkach jest prowadzony wolontariat pod kierunkiem katechetki. Działania wolontariuszy polegają na spotkaniach z podopiecznymi Pielęgniarskiego Domu Opieki w Żarkach. Dobrowolna i bezinteresowna pomoc uczniów jest okazją do zdobycia nowych doświadczeń oraz otwarcia się na innych i ich problemy. Szkoła współpracuje z Fundacją Brata Alberta w Libiążu. Wśród przykładów działań antydyskryminacyjnych nauczyciele wymieniają również dyskusje o obejrzanych filmach (np. "Nietykalni") czy książkach ("Oskar i pani Róża"), udział w spektaklach profilaktycznych. Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Współpraca Gimnazjum z podmiotami wspierającymi uczniów wynika ze zdiagnozowanych potrzeb uczniów i ich sytuacji społecznej. Szkoła współpracuje z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Chrzanowie, przede wszystkim w zakresie opinii i orzeczeń, ale również korzystając ze wskazań do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych czy też wsparcia w postaci zajęć integracyjnych dla klas i doradztwa zawodowego. Współpraca z pomocą społeczną oraz z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie pozwala wspierać uczniów i ich rodziny w trudnej sytuacji materialnej i społecznej (dożywianie, diagnozowanie sytuacji uczniów), w razie konieczności Szkoła współpracuje również z sądem i i kuratorami sądowymi. Oprócz ww. działania Szkoły wspierają także Policja i OSP - w zakresie pogadanek dla uczniów i rodziców na tematy zagrożeń (np. profilaktyka uzależnień) i poszerzenia wiedzy młodzieży związanej z ochroną przeciwpożarową (zapoznanie się ze sprzętem, zasady bezpieczeństwa przeciwpożarowego itp). Z kolei współpraca z Libiąskim Centrum Kultury - Dom Kultury w Żarkach oraz z Libiąskim Klubem Sportowym pozwala uczniom na rozwijanie ich zainteresowań i zdolności, uczy sposobów zdrowego, pożytecznego spędzania wolnego czasu (m.in. udział w konkursach plastycznych, recytatorskich, zawodach sportowych). Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 16/22
Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Nauczyciele indywidualizują proces nauczania przede wszystkim otaczając szczególną opieką uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (orzeczenia, opinie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej). Ich szczególną uwagą objęcie są również uczniowie uzdolnieni, którzy m.in. są zachęcani i przygotowywani do udziału w konkursach i zawodach. Ponadto większość nauczycieli stosuje zróżnicowane, dostosowane do potrzeb młodzieży formy i metody pracy (praca w dobranych przez nauczyciela grupach, przemyślany dobór zadań, metody aktywne, uatrakcyjnianie zajęć przez wykorzystanie pomocy dydaktycznych). Nauczyciele starają się motywować uczniów do wysiłku intelektualnego stosując zachętę, pochwałę, wskazując korzyści ze zdobywanej wiedzy, odwołując się do ich wiedzy i doświadczenia. Uczniowie są zdania, że mogą uczestniczyć w Szkole we wszystkich interesujących ich zajęciach (wykres 1j). Wykres 1j Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 17/22
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Uczniowie uważają, że nauczyciele wierzą w ich możliwości, choć nie zawsze dają im to do zrozumienia (wykres 1j -3j). Są zdania, że nauczyciele mówią im, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy. Większość rodziców wyraża opinię, że wychowawcy wspierają ich w sytuacjach trudnych dla ich dzieci (wykres 4j), nie zawsze dzieje się tak w przypadku innych nauczycieli (wykres 5j). Wykres 1j Wykres 2j Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 18/22
Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 19/22
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W Szkole analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych, a wnioski z analiz są realizowane. W ich wyniku wprowadzono m.in. dodatkowe zajęcia wyrównawcze i konsultacje dla uczniów. Nauczyciele korzystają z badań zewnętrznych i wewnętrznych, pozwalających na przeanalizowanie dotychczasowych metod pracy i ich dostosowanie do potrzeb uczniów, oraz sprawdzenie, w jakim stopniu opanowali oni wymagane umiejętności. W Gimnazjum prowadzi się w pewnym zakresie badania losów absolwentów. Służą one modyfikowaniu oferty edukacyjnej i pomocy uczniom w wyborze dalszej drogi edukacji. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Zdaniem Dyrektora wyniki monitorowania wskazują, iż wnioski z analizy wyników egzaminów zewnętrznych są skutecznie realizowane. Uczniowie Gimnazjum osiągają od kilku lat stabilne z reguły średnie i wyżej średnie wyniki z egzaminu gimnazjalnego. W Szkole analizuje się wyniki egzaminu i ewaluacji wewnętrznej. Nauczyciele są świadomi znaczenia analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Wprowadzają zmiany w swojej pracy polegające m.in. na: wyborze zajęć pozalekcyjnych przydatnych uczniom (np. biorącym udział w konkursach przedmiotowych), mobilizowaniu uczniów do aktywności własnej, skutecznym aktywizowaniu uczniów zdolnych, urozmaicaniu zajęć, promowaniu pracy zespołowej. Wśród istotnych wniosków nauczyciele wymieniają m.in.: potrzebę kształcenia czytania ze zrozumieniem, doskonalenie umiejętności korzystania z tablic, wykresów i map, wykorzystywanie wiedzy w praktyce i umiejętność dzielenia się wiedzą przez uczniów. Ważną rolę w procesie analizy i formułowania wniosków z egzaminów odgrywają nauczyciele, posiadający kwalifikacje egzaminatorów i dzielący się swoim Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 20/22
doświadczeniem. Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W wyniku monitorowania i analizowania działań w Gimnazjum wprowadzono dodatkowe zajęcia wyrównawcze i konsultacje. Nauczyciele starają się uatrakcyjniać zajęcia wykorzystując m.in. gry rozwijające logiczne myślenie, spostrzegawczość, mobilizować uczniów do aktywności własnej, dostosowywać wymagania do potrzeb uczniów. Zgodnie z informacją od Dyrektora nauczyciele zostali przeszkoleni w zakresie wykorzystywania wyników sprawdzianu do doskonalenia pracy dydaktycznej. Stosują oni formy sprawdzania wiedzy i umiejętności podobne do tych, które są stosowane na egzaminach zewnętrznych. Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Zdaniem Dyrektora nauczyciele podczas planowania działań wykorzystują egzaminy próbne opracowane przez wydawnictwa edukacyjne (m.in. Operon, GWO Lepsza Szkoła, IBE). Jego zdaniem uzyskane dane służą lepszemu planowaniu i organizowaniu pracy dydaktycznej i wychowawczej (podczas lekcji i poza nimi). Indywidualne raporty z badań umożliwiają nauczycielom przeanalizowanie dotychczasowych metod pracy i ich dostosowanie do potrzeb oraz sprawdzenie, które z typów zadań sprawiają najwięcej problemów. Nauczyciele wskazują też na wykorzystywanie badań zewnętrznych dotyczących procesów edukacyjnych np. "badania dotyczące zajęć sportowych prowadzone przez ministerstwo", badanie PISA wykorzystywane w rozwijaniu umiejętności czytania oraz do przygotowywania uczniów do konkursów, badania prowadzone przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i wykorzystywanie ich materiałów szkoleniowych. Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów W opinii Dyrektora i nauczycieli w Szkole prowadzone są badania losów absolwentów, a uzyskane informacje są wykorzystywane do doskonalenia nauczania i wychowania oraz budowania oferty edukacyjnej Szkoły. Zdaniem Dyrektora analizuje się przygotowanie absolwentów do podjęcia nauki w wybranych przez nich szkołach ponadgimnazjalnych. Informacje o losach absolwentów są przekazywane uczniom klas trzecich Gimnazjum w celu ułatwienia im wyboru dalszej drogi edukacyjnej. Szkoła podejmując działania wychowawcze w zakresie planowania przez uczniów drogi rozwoju i doradztwa zawodowego współpracuje ze szkołami ponadgimnazjalnymi, które są najczęściej wybierane przez absolwentów. We współpracy ze szkołami ponadgimnazjalnymi oraz Starostwem Powiatowym w Chrzanowie prowadzone są działania informacyjne dla uczniów i rodziców. W Szkole prowadzi się badania wewnętrzne odpowiadające na jej potrzeby i w ich wyniku wprowadza się modyfikacje w działaniach edukacyjnych, wychowawczych i organizacyjnych. Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 21/22
Raport sporządzili Barbara Zgłobicka Anna Dziedzic Kurator Oświaty:... Zespół Szkół w Żarkach-Gimnazjum w Żarkach 22/22