Prawo cywilne część ogólna

Podobne dokumenty
Prawo cywilne część ogólna

PRAWO CYWILNE - CZĘŚĆ OGÓLNA. Autorzy: ZBIGNIEW RADWAŃSKI, ADAM OLEJNICZAK. Wykaz skrótów. Przedmowa do trzynastego wydania

Spis treści. Wykaz skrótów... XVII Przedmowa do trzynastego wydania... XXIII

Spis treści. Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Przedmowa do czternastego wydania... XXV

Spis treści. Str. Nb.

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Przedmowa... XVII

Prawo cywilne część ogólna

PRAWO CYWILNE I CZĘŚĆ OGÓLNA I PRAWO RZECZOWE

Prawo cywilne część ogólna

Spis treści. Przedmowa... Wstęp... XVII. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XXIII. Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1

Spis treści Rozdział 1. Wiadomości wstępne

SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA

SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA

Prof. WSAP dr Jacek Krauss. Egzamin 2017 rok

STUDIA PRAWNICZE. Podstawy prawa cywilnego

Prof. WSAP dr Jacek Krauss. Egzamin 2016 r./2017

Liczba godzin stacjonarne: Wykłady: 30 Ćwiczenia: 30. Liczba punktów ECTS 6 (w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe: 3)

Spis treści. Zespół autorski... Wstęp... Wykaz skrótów... Kodeks cywilny... 1 Wprowadzenie KC... 3 Księga pierwsza. Część ogólna...

Skrypty Becka. Hanna Witczak Agnieszka Kawałko. Prawo spadkowe. 5. wydanie

Spis treści. Spis treści. Spis treści

Spis treści. 1. Uwagi ogólne... 68

Prawo rodzinne i opiekuńcze

Zestaw pytań na egzamin licencjacki. Prawo cywilne

Prawo cywilne wybrane zagadnienia części ogólnej. Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Cywilnego Dr Piotr Kostański

KONSPEKTY DO WYKŁADÓW Z ZAKRESU PRAWA CYWILNEGO (CZĘŚĆ OGÓLNA, PRAWO RZECZOWE, PRAWO SPADKOWE)

Spis treści. Uwagi ogólne... 13

Zobowiązania część szczegółowa

Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. Redaktorzy: Piotr Stec, Mariusz Załucki

Przedmiot zobowiązania z umowy zlecenia

Spis treści Rozdział I. Pojęcie, funkcje i źródła prawa spadkowego 1. Pojęcie prawa spadkowego

Prawo cywilne I. Podstawy. Pojęcie prawa cywilnego Wykład 1

Umowy w obrocie gospodarczym

Skrypty Becka. Hanna Witczak Agnieszka Kawałko. Zobowiązania. 5. wydanie

1. Nazwa przedmiotu: Prawo cywilne część ogólna i prawo rzeczowe 2. Kierunek: Prawo 3. Typ studiów: Dzienne 4. Rodzaj zajęć: Ćwiczenia 5.

Akademia Prawa. Zdzisław Muras. Podstawy prawa. 3. wydanie. C.H.Beck

Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...

Przedmiot: Prawo cywilne (wykład) na I roku Studiów Stacjonarnych Ekonomii II stopnia w roku akademickim 2017/2018

1.1. Pojęcie prawa cywilnego 1.2. Stosunek cywilnoprawny 1.3. Zdarzenia powodujące powstanie stosunków cywilnoprawnych

Prawo prywatne międzynarodowe

Prawo cywilne. Dwa ujęcia. Definicja A. Woltera Czynności prawne. Klasyczne. Doniosłości prawnej

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Prawa i Administracji. Rok studiów I Semestr/-y II

Spis treści. Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 81

CZĘŚĆ OGÓLNA. redakcja Krystian Brzeziński

Spis treści: Rozdział I Prawo cywilne

Spis treści. KODEKS CYWILNY ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)

Postępowanie cywilne

3. Pozostałe przesłanki silniejszego skutku umowy przedwstępnej A. Ogólna charakterstyka przesłanek B. Zgoda osoby trzeciej, zgoda organu

Spis treści. Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XVII. Część I. Zwalniające przejęcie długu... 1

Spis treści. Wykaz skrótów. Wykaz literatury. Przedmowa

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE. Lech Gardocki Prawo karne

Zestawy pytań na egzaminy magisterskie. I 1. Prawo podmiotowe pojęcie; rodzaje; nadużycie prawa podmiotowego

Spis treści Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa rzeczowego Rozdział 2. Własność i stosunki własnościowe

Postępowanie administracyjne

ELEMENTY PRAWA DLA EKONOMISTÓW. Autor: WOJCIECH SIUDA

Spis treści. Przedmowa... XI Wprowadzenie... XVII Wykaz skrótów... XIX

Na egzamin! w pigułce. Uwzględnia zmiany z ustaw o prawach konsumenta i rzeczach znalezionych. 3. wydanie. szybko zwięźle i na temat

Spis treści. s. Nb. Wykaz skrótów Wykaz literatury. Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego 1 1

Podręczniki Prawnicze. Prawo spadkowe. Elżbieta Skowrońska-Bocian. 10. wydanie. C.H.Beck

Kodeks spółek handlowych

KARTA PRZEDMIOTU. Prawo cywilne Nazwa przedmiotu w języku angielskim. Civil Law USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW

Spis treści: Przedmowa Wykaz skrótów Literatura

Spis treści SPIS TREŚCI

Spis treści. Rozdział I. Ogólna charakterystyka wymogów formalnych

Spis treści. Przedmowa do jedenastego wydania... V Wykaz skrótów... XIX

KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA str. 9. Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych (art. 8-24) str. 10

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII

Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...

1. Subsydiarna odpowiedzialność wspólników spółki osobowej powstaje: a. Gdy jest ona niewypłacalna, b. Gdy egzekucja przeciwko niej jest

Podręczniki Prawnicze. Prawo spadkowe. Elżbieta Skowrońska-Bocian. 11. wydanie. C.H.Beck

Spis treści. Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Wstęp... XXIII. Część I. Wprowadzenie do prawa podatkowego

PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ

Spis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek

Spis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek

PRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania

UMOWY W OBROCIE GOSPODARCZYM,

Spis treści. Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Wstęp... XXIII. Część I. Wprowadzenie do prawa podatkowego

Spis treœci. Czêœæ I. Prawo cywilne czêœæ ogólna... 1

NORMY PRAWA CYWILNEGO

PPP 3 CZYNNOŚCI PRAWNE.

SPIS TREŚCI. Wstęp... Wykaz skrótów... Kodeks cywilny. Księga czwarta. Spadki... 3

Spis treści. Wstęp... Wykaz skrótów... XIII

2.1. Zagadnienia ogólne Istota, geneza i struktura ustawy Ordynacja podatkowa Zakres zastosowania Ordynacji podatkowej

SPIS TREŚCI. Księga IV Spadki

Wstęp... XI. Wykaz skrótów... XIII. Wykaz literatury... XV

Podręczniki Prawnicze. Prawo pracy. Ludwik Florek. 17. wydanie. C.H.Beck

Spis treści. Wstęp Uwagi ogólne Zakres pracy Problemy badawcze i metodologiczne Układ pracy...

WEKSEL MIĘDZY STRONAMI STOSUNKU PRACY

Spis treści Wstęp Wykaz skrótów Bibliografia Rozdział I. Prawoznawstwo i etyka o podobieństwie dwóch dyscyplin

Zobowiązania część ogólna

Prawo cywilne I. Podmiot. Osoby fizyczne Wykład 2 Podmioty prawa cywilnego: Osoby fizyczne

15 XI - Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym. Księgi wieczyste

Część I. Wprowadzenie do prawa podatkowego

Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE. Z. Radwański/A. Olejniczak Zobowiązania część ogólna

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLLABUS)

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

UMOWY ZOBOWIĄZANIOWE- UMOWA SPRZEDAŻY

PRAWO PRYWATNE MIĘDZYNARODOWE. Maksymilian Pazdan. Wydanie IX uaktualnione. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis^

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia

Transkrypt:

Podręczniki Prawnicze Prawo cywilne część ogólna Zbigniew Radwański Adam Olejniczak 12. wydanie C. H. Beck

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Zbigniew Radwański, Adam Olejniczak Prawo cywilne część ogólna

W sprzedaży: E. Marszałkowska-Krześ POSTĘPOWANIE CYWILNE, wyd. 2 Ćwiczenia Becka K. Piasecki POSTĘPOWANIE SPORNE ROZPOZNAWCZE W SPRAWACH CYWILNYCH, wyd. 3 Studia Prawnicze K. Flaga-Gieruszyńska POSTĘPOWANIE CYWILNE. PYTANIA EGZAMINACYJNE. TESTY. KAZUSY. TABLICE, wyd. 6 Repetytoria C.H. Beck K. Flaga-Gieruszyńska POSTĘPOWANIE CYWILNE Testy Becka T. Ereciński (wprowadzenie) POSTĘPOWANIE CYWILNE. ORZECZNICTWO Zbiory Orzecznictwa Becka A. Zieliński (wprowadzenie) KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO Z WPROWADZENIEM, wyd. 39 Twoje Prawo www.ksiegarnia.beck.pl

Prawo cywilne część ogólna Zbigniew Radwański Adam Olejniczak 12. wydanie WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2013

Wydawca: Aneta Flisek Wydawnictwo C.H. Beck 2013 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN 978-83-255-5562-7 ISBN e-book 978-83-255-5563-4

Profesor Zbigniew Radwański (1924 2012) Z wielkim smutkiem i żalem przyjęliśmy w grudniu 2012 r. wiadomość o śmierci Pana Profesora Zbigniewa Radwańskiego autora wielu wybitnych dzieł, nestora polskiej cywilistyki, naszego wieloletniego współpracownika, a przede wszystkim, wspaniałego człowieka. Profesor Zbigniew Radwański był Redaktorem Naczelnym Systemu Prawa Prywatnego i kwartalnika Studia Prawa Prywatnego oraz autorem i współautorem kilku podręczników. Przez cały okres współpracy z Wydawnictwem C.H. Beck wspierał nas swoją ogromną wiedzą i doświadczeniem. Uprzejmie informujemy, że zgodnie z życzeniem Profesora Zbigniewa Radwańskiego jego dzieło w postaci podręczników Prawo cywilne część ogólna, Zobowiązania część ogólna oraz Zobowiązania część szczegółowa będą kontynuowali ich współautorzy uczniowie Profesora.

Spis treści Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Przedmowa do dwunastego wydania... XXV Rozdział I. Wprowadzenie do prawa cywilnego... 1 1. Prawo cywilne... 1 I. Prawo publiczne i prawo prywatne... 1 1. Wprowadzenie... 1 2. Prawo prywatne... 2 3. Prawo publiczne... 3 4. Użyteczność wyróżnienia... 3 II. Gałęzie prawa, kompleksowe regulacje prawne, dyscypliny naukowe i dydaktyczne... 5 1. Gałęzie prawa... 5 2. Kompleksowe regulacje prawne... 5 3. Dyscypliny naukowe i dydaktyczne... 6 III. Status prawa cywilnego... 6 1. Metoda regulacji... 6 2. Przedmiot regulacji... 8 IV. Zakres prawa cywilnego... 9 1. Uwagi wstępne... 9 2. Prawo pracy... 9 3. Prawo rodzinne... 10 4. Prawo handlowe... 11 5. Prawo rolne... 13 6. Prawo spółdzielcze... 13 V. Systematyka prawa cywilnego... 14 1. Uwagi ogólne... 14 2. Poszczególne działy prawa cywilnego... 14 3. Inne wyróżnienia zespołów norm cywilnoprawnych... 15 VI. Zasady prawa cywilnego... 16 1. Pojęcie... 16 2. Katalog zasad... 17 2. Unifikacja i kodyfikacja prawa cywilnego w Polsce... 19 I. Unifikacja prawa cywilnego... 19 1. Druga Rzeczpospolita... 19 2. Okres powojenny... 22 II. Kodyfikacja prawa cywilnego... 23 1. Pierwsze próby kodyfikacji... 23

VIII Spis treści 2. Uchwalenie Kodeksu cywilnego... 24 3. Charakter prawny... 25 4. Zakres... 26 5. Podział... 27 6. Forma... 27 7. Warstwy ideologiczne... 27 III. Reforma Kodeksu w Rzeczypospolitej Polskiej... 28 Rozdział II. Źródła prawa cywilnego... 31 3. Rodzaje źródeł... 31 I. Uwagi wstępne... 31 II. Prawo stanowione... 32 III. Zwyczaje i prawo zwyczajowe... 33 1. Zwyczaje... 33 2. Prawo zwyczajowe... 35 IV. Rola orzecznictwa... 36 V. Rola nauki... 36 4. Ważniejsze rodzaje norm i przepisów prawa cywilnego... 37 I. Uwagi ogólne... 37 1. Struktura normy prawnej... 37 2. Norma a przepis prawny... 38 II. Ważniejsze rodzaje norm prawa cywilnego... 39 1. Normy bezwzględnie i względnie wiążące oraz semiimperatywne... 39 2. Normy kompetencyjne... 41 3. Metanormy... 42 III. Ważniejsze rodzaje przepisów prawa cywilnego... 43 1. Definicje legalne... 43 2. Przepisy odsyłające... 43 3. Klauzule generalne... 44 5. Obowiązywanie norm prawa cywilnego w zasięgu czasowym i przestrzennym... 48 I. Obowiązywanie norm w zasięgu czasowym... 49 1. Początek obowiązywania... 49 2. Koniec obowiązywania... 50 II. Prawo intertemporalne... 51 1. Uwagi ogólne... 51 2. Zasada nieretroakcji... 51 3. Kolizje norm nieobjętych zasadą nieretroakcji... 52 III. Obowiązywanie norm prawa cywilnego w zasięgu przestrzennym... 55 IV. Prawo prywatne międzynarodowe... 55 Rozdział III. Stosowanie prawa cywilnego... 56 6. Model stosowania prawa... 56 I. Model normatywny... 56 II. Trójczłonowy model stosowania prawa... 57 7. Ustalenie stanu faktycznego sprawy... 57 I. Reguły dowodowe... 57 1. Dowody... 57

Spis treści IX 2. Rozkład ciężaru dowodu... 58 II. Domniemania... 59 1. Domniemania faktyczne... 59 2. Domniemania prawne... 59 3. Domniemanie dobrej wiary... 62 4. Moc wiążąca orzeczeń... 63 8. Ustalenie właściwej normy dla rozstrzygnięcia sprawy... 64 I. Wykładnia prawa... 65 1. Uwagi wstępne... 65 2. Dyrektywy językowe... 66 3. Dyrektywy systemowe... 68 4. Dyrektywy funkcjonalne... 69 5. Wyniki wykładni... 71 II. Wnioskowanie z norm o normach... 71 1. Pojęcie... 71 2. Reguły instrumentalnego nakazu i zakazu... 72 3. Reguły a fortiori... 72 4. Analogia z ustawy... 73 5. Analogia z prawa... 74 III. Związanie sądu w działaniach interpretacyjnych i inferencyjnych... 74 1. Uwagi wstępne... 74 2. Nadzór judykacyjny... 75 3. Zasady prawne... 75 4. Powszechnie obowiązująca wykładnia... 76 5. Wskazania wspomagające... 77 IV. Zbieg norm... 78 V. Wykładnia prawa wspólnotowego... 79 1. Reguły wykładni... 79 2. Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec prawa krajowego... 79 3. Właściwość sądów... 80 9. Wiążące ustalenie konsekwencji prawnych stanu faktycznego... 80 Rozdział IV. Prawo podmiotowe... 82 10. Pojęcie prawa podmiotowego... 82 I. Koncepcja prawnonaturalna i system prawny... 82 1. Prawo podmiotowe i system prawny... 82 2. Koncepcja umiarkowanego pozytywizmu... 83 II. Określenie prawa podmiotowego... 83 1. Stosunek cywilnoprawny... 83 2. Definicja prawa podmiotowego... 84 3. Przydatność koncepcji prawa podmiotowego... 87 III. Uprawnienia... 88 1. Uwagi ogólne... 88 2. Roszczenia... 89 3. Uprawnienia kształtujące... 89 4. Zarzut... 90 11. Rodzaje praw podmiotowych... 91 I. Uwagi wstępne... 91

X Spis treści II. Prawa bezwzględne i względne... 91 1. Prawa bezwzględne... 91 2. Prawa względne... 92 3. Prawo podmiotowe w zobowiązaniach realnych... 92 4. Przyporządkowane prawa bezwzględne... 93 III. Prawa akcesoryjne i związane... 94 1. Prawa akcesoryjne... 94 2. Prawa związane... 94 IV. Prawa majątkowe i niemajątkowe... 94 1. Prawa majątkowe... 95 2. Prawa niemajątkowe... 95 V. Prawa przenoszalne i nieprzenoszalne... 96 1. Uwagi wprowadzające... 96 2. Zbywalność... 96 3. Dziedziczność... 97 VI. Prawa tymczasowe... 98 12. Sposoby nabycia i utraty prawa podmiotowego... 98 I. Uwagi wstępne... 99 II. Nabycie pochodne i pierwotne... 99 1. Nabycie pochodne... 99 2. Nabycie pierwotne... 100 III. Następstwo pod tytułem szczególnym i ogólnym... 101 1. Następstwo pod tytułem szczególnym... 101 2. Następstwo pod tytułem ogólnym... 101 IV. Nabycie translatywne i konstytutywne... 102 1. Nabycie translatywne... 102 2. Nabycie konstytutywne... 102 V. Utrata prawa... 103 1. Uwagi ogólne... 103 2. Połączenie prawa i obowiązku... 103 13. Realizacja prawa podmiotowego... 104 I. Wykonywanie... 104 II. Nadużycie... 104 1. Teoria zewnętrzna... 105 2. Teoria wewnętrzna... 106 3. Stosowanie instytucji nadużycia prawa podmiotowego... 107 III. Ochrona... 108 1. Ochrona sądowa... 108 2. Pomoc własna... 109 IV. Kolizja praw podmiotowych... 109 Rozdział V. Przedmioty stosunku cywilnoprawnego... 111 14. Uwagi wstępne... 111 15. Rzeczy... 112 I. Pojęcie... 112 1. Cechy konstytutywne... 112 2. Wyłączenia... 113 II. Rzeczy ruchome i nieruchome... 114 1. Podstawa podziału... 114

Spis treści XI 2. Grunty... 115 3. Budynki... 115 4. Części budynków... 116 5. Księgi wieczyste... 116 III. Rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tożsamości... 116 1. Pojęcie... 116 2. Doniosłość prawna... 117 IV. Części składowe rzeczy i przynależności... 117 1. Części składowe... 117 2. Przynależności... 119 V. Pożytki... 120 1. Pojęcie i rodzaje... 120 2. Konsekwencje prawne... 121 16. Przedmioty inne niż rzeczy... 122 I. Przedmioty materialne niebędące rzeczami... 122 1. Ciecze i gazy... 123 2. Kopaliny... 123 3. Zwierzęta w stanie wolnym... 123 II. Przedmioty niematerialne... 124 1. Energia... 124 2. Dobra o charakterze intelektualnym... 124 3. Dobra osobiste... 125 4. Pieniądze... 125 5. Papiery wartościowe... 125 III. Przedsiębiorstwo... 126 1. Uwagi wstępne... 126 2. Pojęcie... 126 3. Konsekwencje i charakter prawny... 128 4. Gospodarstwo rolne... 129 IV. Zbycie przedsiębiorstwa... 130 1. Uwagi wstępne... 130 2. Pojęcie zbycia przedsiębiorstwa... 131 3. Forma... 132 V. Odpowiedzialność za długi związane z prowadzeniem zbytego przedsiębiorstwa... 132 1. Uwagi wstępne... 132 2. Odpowiedzialność zbywcy przedsiębiorstwa... 133 3. Solidarna odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa... 133 17. Majątek i mienie... 135 I. Majątek... 135 1. Pojęcie... 135 2. Sukcesja uniwersalna... 136 3. Zarząd... 136 4. Odpowiedzialność... 137 5. Surogacja... 137 II. Mienie... 137 Rozdział VI. Osoby fizyczne... 139 18. Uwagi ogólne... 139

XII Spis treści I. Podmiotowość człowieka... 139 1. Podmiot praw... 139 2. Zdolność prawna... 140 3. Zdolność do czynności prawnych... 140 II. Indywidualizacja osób fizycznych... 140 1. Nazwisko i imię... 141 2. Dodatkowe dane osobowe... 142 3. Stan rodzinny... 142 4. Płeć... 143 5. Wiek... 143 6. Stan cywilny... 144 7. Księgi stanu cywilnego... 145 8. Ewidencja ludności... 145 III. Miejsce zamieszkania... 146 1. Uwagi ogólne... 146 2. Osoby pełnoletnie... 146 3. Dzieci lub podopieczni... 147 19. Zdolność prawna osób fizycznych... 148 I. Początek... 148 1. Urodzenie się dziecka... 148 2. Status cywilnoprawny nasciturusa... 149 II. Zakres... 151 III. Ustanie... 152 1. Śmierć... 152 2. Stwierdzenie zgonu... 154 3. Uznanie za zmarłego... 154 20. Ochrona dóbr osobistych... 156 I. Pojęcie i rodzaje... 157 1. Pojęcie... 157 2. Typy... 159 II. Konstrukcja prawna... 169 III. Przesłanki ochrony... 170 1. Bezprawność... 170 2. Uchylenie bezprawności... 171 IV. Środki ochrony... 174 1. Ustalenie... 174 2. Zaniechanie... 175 3. Usunięcie skutków naruszenia... 175 4. Zadośćuczynienie pieniężne lub zapłata na cel społeczny... 176 5. Stosunek do ochrony pozakodeksowej... 178 6. Odszkodowanie... 179 Rozdział VII. Osoby prawne... 180 21. Konstrukcja osób prawnych... 180 I. Pojęcie... 180 1. Założenia ogólne... 180 2. Metoda regulacji prawnej... 182 3. Funkcje... 183 II. Ogólna regulacja osób prawnych... 183

Spis treści XIII 1. Uwagi wstępne... 183 2. Powstanie i rejestry... 184 3. Nazwa... 184 4. Siedziba... 185 5. Organy... 185 6. Dobra osobiste... 187 22. Rodzaje osób prawnych... 189 I. Państwowe osoby prawne... 190 1. Skarb Państwa... 190 2. Inne państwowe osoby prawne... 193 3. Szczególne zadania ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa.. 194 II. Jednostki samorządu terytorialnego... 195 1. Gminy... 195 2. Związki międzygminne... 195 3. Powiat... 196 4. Województwo... 196 III. Korporacyjne i fundacyjne osoby prawne... 197 1. Korporacyjne... 197 2. Fundacyjne... 197 23. Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną... 197 I. Uwagi wstępne... 198 II. Nowa regulacja prawna... 199 1. Pojęcie... 199 2. Reżim prawny... 200 III. Trzeci podmiot prawa cywilnego... 202 Rozdział VII 1. Konsumenci i przedsiębiorcy... 204 23 1. Konsumenci... 204 I. Uwagi wstępne... 204 II. Pojęcie konsumenta... 205 23 2. Przedsiębiorcy... 207 I. Firma... 212 Rozdział VIII. Czynności prawne i inne zdarzenia cywilnoprawne... 214 24. Zdarzenia cywilnoprawne... 214 I. Pojęcie i skutki... 214 1. Pojęcie... 214 2. Skutki... 215 II. Typy zdarzeń cywilnoprawnych... 215 1. Podstawa wyróżnienia... 215 2. Typologia... 217 25. Pojęcie i postacie czynności prawnych... 217 I. Pojęcie... 218 1. Określenie ogólne... 218 2. Oświadczenie woli... 219 3. Oświadczenia innego rodzaju... 219 II. Postacie czynności prawnych... 220

XIV Spis treści 1. Jednostronne, umowy i uchwały... 220 2. Zgoda osoby trzeciej... 221 3. Indywidualnie adresowane... 222 4. Realne i konsensualne... 224 5. Między żyjącymi i na wypadek śmierci... 225 6. Zobowiązujące, rozporządzające i o podwójnym skutku... 225 7. Przysparzające... 227 8. Upoważniające... 228 9. Kauzalne i abstrakcyjne... 228 10. Czynności powiernicze... 232 26. Forma oświadczenia woli... 232 I. Swoboda formy... 233 1. Uwagi ogólne... 233 2. Oświadczenia wyraźne i dorozumiane... 234 II. Formy szczególne i ich rodzaje... 235 1. Zwykła forma pisemna... 236 2. Z datą pewną... 239 3. Z poświadczeniem podpisu... 239 4. Akt notarialny... 240 5. Forma elektroniczna kwalifikowana... 240 6. Uwagi końcowe... 243 III. Skutki niedochowania formy... 244 1. Forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności (ad solemnitatem)... 244 2. Forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych (ad eventum)... 244 3. Forma czynności prawnej zastrzeżonej dla celów dowodowych (ad probationem)... 245 IV. Zakres zastosowania form szczególnych... 245 1. Forma z mocy ustawy... 245 2. Forma z mocy umowy... 247 3. Forma następczych czynności prawnych... 248 4. Zakres zastosowania elektronicznej formy czynności prawnej... 251 V. Pismo potwierdzające zawarcie umowy... 251 27. Wykładnia oświadczeń woli... 252 I. Uwagi ogólne... 253 1. Pojęcie wykładni... 253 2. Ogólne dyrektywy wykładni... 254 II. Metoda wykładni... 255 1. Oświadczenia woli składane indywidualnym adresatom... 256 2. Oświadczenia woli kierowane do nieoznaczonego kręgu odbiorców.. 257 3. Testamenty... 257 III. Wykładnia oświadczeń woli wyrażonych pisemnie... 257 1. Uwagi ogólne... 257 2. Ograniczenia dowodowe... 259 3. Zasady europejskiego prawa kontraktów... 259 28. Zdolność do czynności prawnych... 260 I. Pojęcie... 260 1. Uwagi ogólne... 260

Spis treści XV 2. Osoby prawne... 261 3. Osoby fizyczne... 261 II. Brak zdolności do czynności prawnych... 262 1. Wiek... 262 2. Ubezwłasnowolnienie całkowite... 262 3. Skutki... 263 III. Ograniczona zdolność do czynności prawnych... 264 1. Wiek... 264 2. Ubezwłasnowolnienie częściowe... 264 3. Skutki... 264 IV. Pełna zdolność do czynności prawnych... 267 29. Wady oświadczenia woli... 268 I. Uwagi ogólne... 268 II. Brak świadomości lub swobody... 269 1. Pojęcie... 269 2. Zakres podmiotowy... 270 III. Pozorność... 270 1. Pojęcie... 270 2. Skutki pozorności... 272 3. Pozorność a oświadczenie woli nie na serio, zastrzeżenie potajemne i czynności fiducjarne... 272 IV. Błąd... 273 1. Pojęcie... 273 2. Przypadki szczególne... 274 3. Skutki... 275 V. Podstęp... 275 1. Pojęcie... 275 2. Skutki... 276 VI. Groźba... 277 VII. Uchylenie się od skutków prawnych... 278 Rozdział IX. Treść czynności prawnej... 280 30. Swoboda kształtowania treści czynności prawnych... 280 I. Uwagi ogólne... 280 1. Pojęcie treści czynności prawnej... 280 2. Zasada swobody kształtowania treści... 281 3. Wzorzec kompetencji generalnej... 282 II. Ograniczenia... 283 1. Prawa przyrody... 284 2. Normy bezwzględnie wiążące... 284 3. Obejście ustawy... 285 4. Zasady współżycia społecznego... 285 III. Skutki naruszenia... 286 31. Elementy czynności prawnej... 287 I. Rodzaje... 288 1. Essentialia negotii... 288 2. Naturalia negotii... 288 3. Accidentalia negotii... 288 II. Warunek i termin... 289

XVI Spis treści 1. Warunek... 289 2. Termin... 292 Rozdział X. Zawarcie umowy... 294 32. Założenia ogólne... 294 I. Konsens... 295 1. Pojęcie... 295 2. Zakres konsensu... 295 3. Określenie stron... 296 II. Swoboda zawierania umów... 297 1. Pojęcie... 297 2. Ograniczenia... 297 3. Umowy adhezyjne... 299 4. Zastępcze oświadczenie woli... 299 5. Orzeczenie sądowe jako zdarzenie cywilnoprawne... 301 6. Decyzja administracyjna jako zdarzenie cywilnoprawne... 302 33. Sposoby zawierania umów... 302 I. Oferta i jej przyjęcie... 303 1. Pojęcie oferty... 303 2. Skutki złożenia oferty... 305 3. Ustanie stanu związania ofertą... 307 4. Przyjęcie oferty... 308 5. Miejsce i czas zawarcia umowy... 310 II. Negocjacje... 310 1. Pojęcie... 310 2. Prowadzenie negocjacji... 311 3. Zawarcie umowy... 312 4. List intencyjny... 312 5. Zaproszenie do zawarcia umowy... 314 III. Aukcja i przetarg... 314 1. Uwagi wstępne... 314 2. Charakter prawny oraz funkcja aukcji i przetargu... 315 3. Ogłoszenie aukcji albo przetargu... 315 4. Aukcja... 317 5. Przetarg... 318 6. Wadium... 319 7. Unieważnienie umowy... 321 Rozdział XI. Przedstawicielstwo ze szczególnym uwzględnieniem pełnomocnictwa i prokury... 323 34. Pojęcie przedstawicielstwa i pełnomocnictwa... 323 I. Pojęcie przedstawicielstwa... 323 1. Działanie w cudzym imieniu... 323 2. Instytucje o zbliżonej funkcji... 325 II. Pojęcie pełnomocnictwa i przedstawicielstwa ustawowego... 326 35. Pełnomocnictwo... 327 I. Udzielenie pełnomocnictwa... 327 1. Zdolność do czynności prawnej... 327

Spis treści XVII 2. Oświadczenie woli mocodawcy... 328 3. Treść pełnomocnictwa... 329 4. Czynność z samym sobą... 332 5. Pełnomocnik rzekomy... 333 II. Stosunek podstawowy... 334 III. Wygaśnięcie pełnomocnictwa... 336 IV. Prokura... 338 1. Uwagi wstępne... 338 2. Pojęcie i funkcja prokury... 338 3. Podmioty kompetentne do udzielania prokury... 339 4. Udzielenie prokury... 339 5. Prokurent... 340 6. Zakres prokury i sposób jej wykonywania... 340 7. Wygaśnięcie prokury... 342 Rozdział XII. Wpływ wadliwości czynności prawnych na ich skuteczność prawną... 343 36. Uwagi ogólne... 343 37. Postacie nieważności czynności prawnej... 345 I. Nieważność... 345 1. Uwagi ogólne... 345 2. Konwalidacja... 346 3. Konwersja... 347 II. Wzruszalność... 347 III. Bezskuteczność zawieszona... 348 IV. Bezskuteczność względna... 349 1. Uwagi ogólne... 349 2. Konstrukcja bezskuteczności względnej na podstawie art. 59 KC... 350 3. Przesłanki... 351 4. Skutki i funkcja... 352 Rozdział XIII. Przedawnienie i terminy zawite... 354 38. Dawność... 354 I. Pojęcie i funkcja... 354 II. Rodzaje... 355 39. Przedawnienie... 356 I. Pojęcie... 356 1. Przedmiot... 356 2. Zarzut przedawnienia... 357 3. Skutek... 358 II. Terminy... 359 1. Długość... 359 2. Obliczanie biegu terminu... 360 III. Zawieszenie biegu przedawnienia... 361 IV. Przerwa biegu przedawnienia... 363 1. Uwagi ogólne... 363 2. Dochodzenie roszczenia... 363 3. Uznanie roszczenia... 364

XVIII Spis treści 40. Terminy zawite... 366 I. Pojęcie i rodzaje... 367 II. Skutki... 368 Indeks rzeczowy... 371

Wykaz skrótów 1. Źródła prawa GospNierU... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) KC... Kodeks cywilny KH... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) KomPrywU... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 216) Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) KP... Kodeks pracy KPA... Kodeks postępowania administracyjnego KPC... Kodeks postępowania cywilnego KPK... Kodeks postępowania karnego KRO... Kodeks rodzinny i opiekuńczy KSH... Kodeks spółek handlowych KWU... ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 707) KZ... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.10.1933 r. Kodeks zobowiązań (Dz.U. Nr 82, poz. 598 ze zm.) ObligU... ustawa z 29.6.1995 r. o obligacjach (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300 ze zm.) OchrKonsU... ustawa z 2.3.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez produkt niebezpieczny (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1225) OchrLokU... ustawa z 21.6.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) PodElU... ustawa z 18.9.2001 r. o podpisie elektronicznym (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 262) PrASC... ustawa z 29.9.1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264 ze zm.) PrAut... ustawa z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) PrBank... ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1376 ze zm.)