Jednoosobowa działalność gospodarcza w perspektywie PIT / ZUS / VAT I. Rozpoczęcie działalności: 1. Rejestracja działalności gospodarczej Zarejestrowanie działalności gospodarczej wymaga wypełnienia i podpisania wniosku CEIDG-1. Możliwe są trzy sposoby: Rejestracja on-line i złożenie wniosku z podpisem elektronicznym (wymagane jest posiadanie podpisu elektronicznego) lub wypełnienie wniosku on-line i złożenie go do w dowolnym urzędzie gminy / miasta. Pobranie papierowego formularza w dowolnym urzędzie gminy i wypełnienie go na miejscu oraz podpisanie (wówczas urząd gminy / miasta przekształci wniosek na formę elektroniczną). Pobranie formularza ze strony, wydrukowanie i przesłanie wypełnionego z podpisem notarialnie poświadczonym. Szczegółowa instrukcja wypełniania wniosku jest dostępna na stronie https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/, na której można również wypełnić wniosek on-line. Data rozpoczęcia działalności: co do zasady, dzień złożenia wniosku jest dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej. Natomiast, we wniosku można wskazać inną, przyszłą datę rozpoczęcia działalności. Wniosek CEIDG-1 jest jednocześnie: Wnioskiem o uzyskanie REGON. Zgłoszeniem do urzędu skarbowego o nadanie NIP. Oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania. Zgłoszeniem do ZUS. Oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników. Niezbędne dokumenty: dowód osobisty w celu identyfikacji składającego. Wymagane opłaty: złożenie wniosku jest bezpłatne. 2. Wybór formy opodatkowania: We wniosku należy dokonać wyboru formy opodatkowania działalności gospodarczej. Dostępne są następujące cztery formy opodatkowania: Na zasadach ogólnych. Podatek liniowy. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Karta podatkowa. Poniżej podstawowe informacje na temat dostępnych form opodatkowania i ich krótka charakterystyka: Opodatkowanie na zasadach ogólnych:
Jest to podstawowa forma opodatkowania, polegająca na opodatkowaniu dochodu ustalonego poprzez odjęcie od przychodu z działalności gospodarczej kosztów uzyskania przychodu. Tak ustalony dochód opodatkowany jest według obowiązującej skali podatkowej. Skala dla roku 2013 Podstawa obliczenia podatku w złotych ponad do Podatek wynosi 85.528 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr 85.528 14.839 zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad 85.528 zł Roczny dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku: 3.091 zł Podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą obowiązany jest prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe w zależności od wysokości osiąganego przychodu (księgi rachunkowe po przekroczeniu przychodu 1 200 000 euro w poprzednim roku). Wybór tej formy opodatkowania umożliwia zastosowanie stawki 18% oraz kwoty wolnej od podatku, jednakże w przypadku przekroczenia progu 85 528 zł dochód powyżej progu będzie opodatkowany wyższą stawką (32%) zgodnie z powyższą skalą. Podatek liniowy: Opodatkowaniu podlega dochód ustalony poprzez odjęcie od osiągniętego z działalności gospodarczej przychodu kosztów jego uzyskania. W takim przypadku dochód opodatkowany jest jednolitą 19% stawką podatku. Podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą obowiązany jest prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe w zależności od wysokości osiąganego przychodu (księgi rachunkowe po przekroczeniu przychodu 1 200 000 euro w poprzednim roku). Nie można dokonać wyboru tej formy opodatkowania, jeżeli przedsiębiorca prowadzi lub prowadził w danym roku podatkowym działalność w ramach stosunku pracy na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w zakresie odpowiadającym czynnościom świadczonym poprzednio na rzecz pracodawcy. Wybór tej formy opodatkowania umożliwia zastosowanie stałej 19% stawki, niezależnie od wysokości dochodu, opłacalny jest zatem w przypadku osiągnięcia dochodów w wysokości przekraczającej znacząco próg 85 528 zł. Jednakże, podatnik nie może skorzystać z prawa do rozliczenia wspólnie z małżonkiem oraz z popularnych ulg i odliczeń przewidzianych w ustawie, np. ulgi internetowej, ulgi na dziecko. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: Opodatkowaniu podlega przychód z uwzględnieniem jednolitej stawki podatkowej. W przypadku osiągania przychodów z działalności usługowej w zakresie handlu stawka ryczałtu wynosi 3 %. Szczegółowe informacje na temat stawek podatkowych ryczałtu można znaleźć pod adresem: http://www.finanse.mf.gov.pl/pit/stawki-podatkowe Ważne jest w tym przypadku odpowiednie określenie rodzaju prowadzenia działalności według klasyfikacji PKD we wniosku o zarejestrowanie działalności gospodarczej. Warunkiem skorzystania z tej formy opodatkowania jest osiągnięcie przychodu nie wyższego niż 615 300 zł (limit dla roku 2013) w poprzednim roku.
Wybór tej formy opodatkowania umożliwia zastosowanie stałej stawki, jednakże przedmiotem opodatkowania jest przychód, co wyklucza możliwość odliczenia kosztów jego uzyskania. Ponadto, podatnik nie może rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Podatnik nie jest obowiązany do prowadzenia księgi rozchodów i przychodów, jednak ma obowiązek posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów oraz prowadzić ewidencję przychodów, wyposażenia oraz wykaz środków trwałych. Wykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy wyłącza możliwość skorzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania wtedy, gdy podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w roku rozpoczęcia działalności bądź w roku podatkowym poprzedzającym rok rozpoczęcia działalności wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres jego działalności gospodarczej oraz gdy podatnik zamierza wykonywać tę działalność na rzecz byłych lub obecnych pracodawców. Karta podatkowa: Opodatkowanie w formie karty podatkowej polega na opłacaniu podatku od przychodu w wysokości określonej w decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Jeżeli decyzja ustalająca wysokość opodatkowania nie odpowiada podatnikowi, możliwe jest zrzeczenie się tej formy w terminie 14 dni na rzecz opodatkowania na zasadach ogólnych lub, jeśli spełnia warunki, w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Wysokość opodatkowania określana jest na podstawie stawek, których wysokość zależy między innymi od liczby mieszkańców w miejscu prowadzenia działalności. Stawki podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej określone są w obwieszczeniu Ministra Finansów dostępnym do pobrania na stronie: http://www.finanse.mf.gov.pl/pit/stawki-podatkowe Wybierając kartę podatkową jako formę opodatkowania, do wniosku CEIDG-1 należy dołączyć formularz PIT-16. Możliwość skorzystania z tej formy opodatkowania przychodów z działalności uwarunkowane jest między innymi: Prowadzenie odpowiedniego rodzaju działalności gospodarczej, wymienionej w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. handel detaliczny). Nieprowadzenie innego rodzaju działalności. Niekorzystanie przy prowadzeniu działalności z usług innych przedsiębiorców. Nieprowadzenie działalności w tym samym zakresie przez małżonka podatnika. Prowadzenie działalności gospodarczej wyłącznie na terytorium Polski. Wybór tej formy opodatkowania umożliwia opodatkowanie przychodu stałą kwotą niezależnie od wysokości osiąganego przychodu, nie można wobec tego odliczyć kosztów jego uzyskania. Ponadto, podatnik nie może rozliczyć się wspólnie z małżonkiem oraz nie może zastosować ulg i odliczeń z wyjątkiem odliczenia składek zdrowotnych. Podatnik nie jest obowiązany do składania rocznych zeznań podatkowych, wpłacania zaliczek na podatek oraz prowadzenia księgi rozchodów i przychodów, ma jednak obowiązek wydawania i przechowywania (przez okres 5 lat) rachunków i faktur. Uwaga: : Zmianę formy opodatkowania należy zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego. 3. Ubezpieczenia społeczne
Rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej obowiązany jest również dokonać zgłoszenia w ZUS w terminie 7 dni od rozpoczęcia działalności, tj. od złożenia wniosku lub od przyszłej daty wskazanej we wniosku o rejestrację. Prowadzenie działalności gospodarczej jako jeden tytuł do ubezpieczenia W takim przypadku należy złożyć do właściwego ZUS wypełniony formularz ZUS ZUA. Formularz do wypełnienia można pobrać ze strony ZUS (http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=1083). Prowadzący działalność gospodarczą wówczas obowiązany jest do wpłacania do ZUS składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Posiadanie innego tytułu ubezpieczenia Osoba prowadząca działalność gospodarczą i posiadająca jednocześnie inny tytuł do ubezpieczenia obowiązana jest opłacać składki według określonych zasad. Osoba prowadząca działalność gospodarczą i jednocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę, z tytułu działalności gospodarczej obowiązana jest opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy złożyć do ZUS wypełniony formularz ZUS ZZA do pobrania na stronie ZUS pod adresem http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=1083. W przypadku wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia przedsiębiorca obowiązany jest uiszczać także składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne. Jeżeli podstawa wymiaru składki z tytułu umowy zlecenia jest równa, lub większa od podstawy wymiaru z tytułu działalności gospodarczej, pierwszeństwo ma tytuł do ubezpieczenia powstały wcześniej. Szczegółowe informacje na temat zbiegów tytułu do ubezpieczenia można znaleźć na stronie ZUS pod adresem http://www.zus.pl/default.asp?p=3&id=117. 4. VAT W przypadku wyboru formy opodatkowania we wniosku rejestracyjnym CEIDG-1 nie ma obowiązku zgłaszania tego faktu do urzędu skarbowego. Wraz z CEIDG-1 można również złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, za pomocą którego dokonuje się rejestracji dla celów VAT. VAT-R składa się łącznie z CEIDG-1 co oznacza, że nie trzeba dodatkowo wysyłać go do urzędu skarbowego. W zależności od statusu podatnika (szerzej patrz punkt II.3 poniżej) można dokonać rejestracji: jako podatnik VAT czynny (zasada ogólna), jako podatnik VAT zwolniony (dotyczy m.in. drobnych przedsiębiorców), jako mały podatnik. Od czynności urzędowej polegającej na potwierdzeniu zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT (czynnego/zwolnionego) pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 170 zł. Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R może zostać złożone również osobno do urzędu skarbowego. Niezależnie jednak od tego czy zgłoszenie to jest składane w ten sposób czy wraz z CEIDG1, konieczne jest złożenie zgłoszenia przed dniem dokonania pierwszej czynności opodatkowanej VAT. II. Prowadzenie działalności
1. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie PIT Obowiązki w zakresie podatku od osób fizycznych zależą od formy opodatkowania: Opodatkowanie na zasadach ogólnych: Przychody i koszty podlegają wykazaniu w księdze przychodów i rozchodów. Obowiązek założenia księgi przychodów i rozchodów powstaje z momentem rozpoczęcia działalności oraz z początkiem każdego roku podatkowego. Założenie księgi podlega obowiązkowi zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 20 dni od założenia. Księga może być prowadzona samodzielnie lub za pośrednictwem biura rachunkowego. Fakt ten podlega zgłoszeniu do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z biurem. Obowiązek wpłacania zaliczek powstaje dopiero od miesiąca, w którym dochód z działalności (po pomniejszeniu o przysługujące odliczenia np. o składki na ubezpieczenia społeczne) przekroczył odpowiednią kwotę (w 2013 roku to 3091 zł). Wysokość zaliczki obliczana jest na zasadach ogólnych od kwoty dochodu w miesiącu po pomniejszeniu o wysokość zapłaconych składek Nie ma obowiązku składania osobnego formularza dla rozliczeń miesięcznych, wymagana jest jedynie wpłata na konto właściwego urzędu skarbowego z odpowiednim opisem, np. NIP podatnika/zaliczka na podatek za miesiąc... Możliwe są dwie opcje dokonywania wpłat na podstawie miesięcznej lub kwartalnej. Z możliwości opłacania zaliczek kwartalnych mogą skorzystać podatnicy spełniający poniższe warunki: Posiadający status tzw. małego podatnika (szczegółowe informacje na temat małego podatnika znajdują się w punkcie II.3 opracowania) Nieprowadzący wcześniej (w okresie dwóch lat) działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki osobowej (warunek ten musi spełniać także małżonek podatnika jeśli istnieje wspólność majątkowa). Zawiadomienia naczelnika o wyborze tej metody do 20 lutego roku podatkowego (w przypadku rozpoczęcia działalności, należy zawiadomić urząd przed rozpoczęciem działalności, nie później niż do uzyskania pierwszego przychodu). Szczegółowe informacje na temat sposobu uiszczania zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego oraz rozliczenia rocznego dostępne są pod adresem: http://www.mf.gov.pl/documents/766655/1509357/20120101_ulotka_dzial_gosp_formy_opodat _2012.pdf Opodatkowanie stawką liniową: Przychody i koszty podlegają wykazaniu w księdze przychodów i rozchodów. Obowiązek wpłacania zaliczek powstaje w miesiącu osiągnięcia pierwszego dochodu. Wysokość zaliczki wynosi 19% kwoty dochodu osiągniętego w danym miesiącu po pomniejszeniu o wysokość zapłaconych składek. Nie ma obowiązku składania osobnego formularza, wymagana jest jedynie wpłata na konto właściwego urzędu skarbowego z odpowiednim opisem, np. NIP podatnika/zaliczka na podatek za miesiąc.... Możliwe są dwie opcje dokonywania wpłat - na podstawie miesięcznej lub kwartalnej.
Z możliwości opłacania zaliczek kwartalnych mogą skorzystać podatnicy spełniający poniższe warunki: Posiadający status tzw. małego podatnika Nieprowadzący wcześniej (w okresie dwóch lat) działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki osobowej (warunek ten musi spełniać także małżonek podatnika jeśli istnieje wspólność majątkowa). Zawiadomienie naczelnika o wyborze tej metody do 20 lutego roku podatkowego (w przypadku rozpoczęcia działalności, należy zawiadomić urząd przed rozpoczęciem działalności, nie później niż do uzyskania pierwszego przychodu). Szczegółowe informacje na temat sposobu uiszczania zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego oraz rozliczenia rocznego dostępne są pod adresem: http://www.mf.gov.pl/documents/766655/1509357/20120101_ulotka_dzial_gosp_formy_opodat _2012.pdf Ryczałt ewidencjonowany: Podstawą opodatkowania jest przychód, którego nie można pomniejszyć o koszty jego uzyskania. Obowiązek wpłacania ryczałtu powstaje w miesiącu osiągnięcia przychodu. Wysokość ryczałtu wynosi 3% (dla działalności usługowej w zakresie handlu) kwoty przychodu w miesiącu po pomniejszeniu o wysokość zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. Nie ma obowiązku składania osobnego formularza, wymagana jest jedynie wpłata na konto właściwego urzędu skarbowego z odpowiednim opisem, np. NIP podatnika/ryczałt - za miesiąc.... Możliwe są dwie opcje dokonywania wpłat na podstawie miesięcznej lub kwartalnej. Z możliwości opłacania ryczałtu kwartalnie mogą skorzystać podatnicy spełniający poniższe warunki: Osiągnięcie w roku poprzedzającym przychodu nieprzewyższającego kwoty 25 000 euro. Zawiadomienie naczelnika o wyborze tej metody do 20 stycznia roku podatkowego (w przypadku rozpoczęcia działalności, należy zawiadomić urząd przed rozpoczęciem działalności, nie później niż do uzyskania pierwszego przychodu). Szczegółowe informacje na temat sposobu uiszczania ryczałtu w trakcie roku podatkowego oraz rozliczenia rocznego dostępne są pod adresem: http://www.mf.gov.pl/documents/766655/1509357/20120101_ulotka_dzial_gosp_formy_opodat _2012.pdf Karta podatkowa: Podatnik w każdym miesiącu opłaca ustaloną w decyzji przez naczelnika urzędu skarbowego kwotę pomniejszoną o składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75%. Nie ma obowiązku składania osobnego formularza, wystarczy jedynie wpłata na konto właściwego urzędu skarbowego z odpowiednim opisem, np. NIP podatnika/zaliczka na podatek - za miesiąc.... Szczegółowe informacje na temat sposobu uiszczania ryczałtu wpłat na podatek w trakcie roku podatkowego oraz rozliczenia rocznego dostępne są pod adresem: http://www.mf.gov.pl/documents/766655/1509357/20120101_ulotka_dzial_gosp_formy_opodat _2012.pdf 2. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie ubezpieczeń
Osoba prowadząca działalność gospodarczą obowiązana jest opłacać składki na ubezpieczenie społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe składkę na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenie chorobowe w tym zakresie jest dobrowolne,. W przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń, przedsiębiorca opłaca tylko obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Szczegóły dotyczące wysokości składek w 2013 roku znajdują się na stronie ZUS pod adresem: http://www.zus.pl/default.asp?id=35 Ubezpieczenie społeczne: Podstawę wymiaru składek stanowi kwota zadeklarowana przez osobę prowadzącą działalność. Zadeklarowana kwota nie może być jednak niższa niż 2 227,80 zł (w 2013 roku) tj. 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia miesięcznego ogłaszanego przez ministra finansów. Deklarację składa się na formularzu ZUS DRA, który służy również do miesięcznych rozliczeń. Obniżenie podstawy wymiaru składek: Osoby podejmujące działalność gospodarczą po raz pierwszy w przeciągu 5 lat mają prawo do obniżenia składek na ubezpieczenie społeczne w okresie pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności. Okres ten liczy się od pierwszego pełnego miesiąca prowadzenia działalności. Podstawę wymiaru składek stanowi 30% wynagrodzenia minimalnego na dany rok i wynosi w 2013 roku 1600 zł. W tym przypadku nie ma obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy. Przedsiębiorca obowiązany jest wpłacać składki do ZUS do 10 dnia każdego miesiąca, następującego po miesiącu, za który są należne. Do rozliczeń miesięcznych służy deklaracja ZUS DRA Obowiązek składania miesięcznych deklaracji powstaje w przypadku, gdy kwota zadeklarowania przez przedsiębiorcę jest zmienna. Natomiast w przypadku zadeklarowania minimalnej składki, nie ma obowiązku składania deklaracji ZUS DRA jeżeli kwota minimalnej składki ulegnie zmianie w wyniku nowelizacji przepisów. Ubezpieczenie zdrowotne: Osoba prowadząca działalność gospodarczą ma obowiązek opłacania składki zdrowotnej, której wysokość jest stała. W 2013 roku wynosi 261,73 zł. Przedsiębiorca obowiązany jest wpłacać składki do ZUS do 10 dnia każdego miesiąca, następującego po miesiącu, za który są należne. Do rozliczeń miesięcznych służy deklaracja ZUS DRA. 3. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie VAT: a) Status podatnika VAT Co do zasady, podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i dokonujący sprzedaż towarów na terytorium Polski rozliczają ten podatek na zasadach ogólnych. W takim przypadku podatnik zobowiązany jest do: zarejestrowania dla celów VAT przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej, składania miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT, obliczania i wpłacania podatku należnego na konto urzędu skarbowego,
wystawiania faktur, prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów, ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (z wyjątkami o których mowa poniżej). Niemniej jednak, przepisy o VAT przewidują szczególne procedury opodatkowania w stosunku do wybranych grup podatników (drobnych przedsiębiorców, małych podatników), które wpływają na zakres ich obowiązków szczegóły poniżej. Drobny przedsiębiorca Przez drobnego przedsiębiorcę rozumie się podatnika, którego przychód ze sprzedaży opodatkowanej w roku poprzednim nie przekroczył 150.000 zł. Drobny przedsiębiorca: jest zwolniony z podatku VAT, nie ma obowiązku rejestracji dla celów VAT, nie składa deklaracji VAT, nie wystawia faktur, jest obowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży. Zwolnienie podmiotowe w VAT pozwala drobnym przedsiębiorcom sprzedawać towary i świadczyć usługi bez zwiększania ceny o odpowiednią stawkę VAT. Z drugiej strony nie mają oni jednocześnie prawa do odliczania podatku naliczonego, zawartego w cenie nabywanych towarów i usług. Ze zwolnienia podmiotowego mogą skorzystać także drobni przedsiębiorcy dopiero rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego. W takim wypadku pod uwagę bierze się przewidywaną wartość sprzedaży w proporcji do okresu prowadzenia działalności w danym roku podatkowym. Obowiązek rozliczania podatku VAT przez drobnego przedsiębiorcę powstaje z momentem przekroczenia wymienionych kwot i dotyczy nadwyżki sprzedaży ponad te kwoty. Istnieje również możliwość rezygnacji przez drobnego przedsiębiorcę ze zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego. Mały podatnik Przez małego podatnika rozumie się w szczególności podatnika, u którego wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych równowartości 1.200.000 euro. Przeliczenia limitów dokonuje się na podstawie średniego kursu euro ustalonego przez NBP w pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, zaokrąglając kwotę do 1.000 zł. Status małego podatnik nie jest równoznaczny ze statusem drobnego przedsiębiorcy - mały podatnik to podatnik zarejestrowany jako VAT czynny, wystawiający faktury, który rozlicza podatek VAT. Mały podatnik rozlicza VAT zgodnie z zasadami ogólnymi, jednakże może on również rozliczać VAT wg tzw. metody kasowej (zawiadamiając wcześniej naczelnika urzędu skarbowego). Metoda ta przewiduje, iż VAT staje się należny zasadniczo w momencie otrzymania od kontrahenta zapłaty, natomiast odliczenie VAT jest możliwe od momentu dokonania zapłaty przez małego podatnika. Ponadto, w przypadku wyboru metody kasowej, mały podatnik składa kwartalne deklaracje VAT i nie ma obowiązku wpłacania zaliczek w trakcie kwartału. Co więcej, wystawiane przez niego faktury muszą zawierać oznaczenie "metoda kasowa". Przekroczenie przez małego podatnika w trakcie roku podatkowego określonego powyżej limitu wartości sprzedaży (1.200.000 euro) skutkuje jednakże utratą możliwości stosowania metody kasowej od miesiąca następującego po kwartale, w którym nastąpiło to przekroczenie. Również w przypadku dalszego składania deklaracji kwartalnych taki podatnik będzie miał obowiązek wpłaty miesięcznych zaliczek na podatek VAT.
b) Kasy rejestrujące Prawa i obowiązki Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są, co do zasady, obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Obowiązek ten jest niezależny od statusu podatnika (a zatem taki sam dla podatnika VAT czynnego, małego podatnika i drobnego przedsiębiorcy). Istnieje szereg obowiązków, które podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących muszą spełniać. W szczególności należy do nich: pisemnie zawiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o liczbie kas rejestrujących, które podatnik zamierza stosować, dokonanie fiskalizacji kasy rejestrującej (przygotowanie i przystąpienie do ewidencjonowania na kasie fiskalnej w trybie fiskalnym), dokonanie zgłoszenia kasy rejestrującej do naczelnika urzędu skarbowego w celu otrzymania numeru ewidencyjnego kasy, dokonywanie wydruku paragonu fiskalnego z każdej sprzedaży oraz wydawanie wydrukowanego dokumentu nabywcy, zgłoszenie kasy rejestrujące do obowiązkowego przeglądu technicznego właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących, przechowywanie kopii dokumentów kasowych przez okres wymagany przez ustawę o rachunkowości. Kwota wydatkowana na zakup kasy rejestrującej może zostać odliczona przez podatnika (zarejestrowanego na VAT, nie zwolnionego z tego podatku) od podatku w wysokości 90% ceny zakupu netto (bez podatku VAT), nie więcej niż 700 zł. Więcej informacji na temat praw i obowiązków podatnika związanych z ewidencjonowaniem obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących prezentuje broszura Ministerstwa Finansów dostępna pod adresem: http://www.mf.gov.pl/documents/766655/1402295/kasy+rejestruj%c4%85ce+- +prawa+i+obowi%c4%85zki+podatnika+zobowi%c4%85zanego+do.pdf Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy użyciu kas Przepisy o VAT przewidują szereg przypadków, w których podatnicy zwolnieni są z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy użyciu kas rejestrujących. W szczególności zwolnienie dotyczy: podatników, u których kwota obrotu realizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym takie dostawy lub świadczenia, jeżeli kwota obrotu z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł, podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2012 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł, dostawy towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), pod warunkiem że zapłaty za wykonaną czynność dokonano w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, a z ewidencji i dowodów dokumentujących
zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres). Sankcje za naruszenie przepisów o ewidencjonowaniu obrotu W przypadku naruszenia przez podatnika obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, organ podatkowy ustala za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Dokonanie sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej jest przestępstwem skarbowym, zagrożonym karą grzywny do 180 stawek dziennych 1 (ewentualnie w przypadku naruszenia mniejszej wagi, sprawca czynu podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe). W przypadku osób fizycznych (czyli osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub spółek osobowych) sankcji 30% nie ustala się, o ile podlegają one odpowiedzialności wynikającej z kodeksu karnego skarbowego. 1 Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może jednak być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności. Oznacza to, że w 2013 roku najniższa stawka dzienna to 53,33 zł, a najwyższa 21 333 zł.