4 MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ DWST WPZN 423189/BSZI13 Warszawa, 2013 -Q-4 Pan Marek Mchalak Rzecznk Praw Dzecka Szanowny Pane, w odpowedz na Pana wystąpene z dna 28 czerwca 2013 r. (znak: ZEW/500127-1/2013/MP), dotyczące m.n. wprowadzena zman w zakrese obowązujących przepsów prawa mających na celu wzmocnene standardów ochrony praw dzecka, ponżej przedstawam wyjaśnena w sprawe. Obowązujące przepsy prawa ośwatowego przewdują ochronę ucznów przed pozostawanem w zawodze nauczycela osób, które zagrażają bezpeczeństwu dzec. Dyrektor szkoły/organ prowadzący obowązany jest zawesć w czynnoścach nauczycela/dyrektora szkoły, wobec którego zaszło podejrzene o popełnenu przestępstwa przecwko dzecom lub nnym małoletnm, o czym mowa w art. 83 ust. 1 ustawy z dna 26 styczna 1982 r. - 674, z późn. zm.). Ponadto, zgodne z art. 26 ust. Nauczycela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 1 pkt 3 ww. ustawy w przypadku, gdy doszło do prawomocnego skazana za przestępstwo popełnone umyślne, stosunek pracy nauczycela wygasa z mocy prawa. Należy także zauważyć, że w przypadku potwerdzena zarzutu uchybena godnośc zawodu lub/ naruszena obowązków nauczycela określonych w art. 6 ustawy Nauczycela, nauczycelow zostaje wymerzona jedna z kar dyscyplnarnych, adekwatna do stopna przewneń zarzucanych obwnonemu nauczycelow, określonych w art. 76 ust. 1 ustawy Nauczycela tj. nagana z ostrzeżenem, zwolnene z pracy, zwolnene z pracy z zakazem przyjmowana ukaranego do pracy w zawodze nauczycelskm w okrese 3 lat od ukarana nauczycelskego. wydalene z zawodu
W Projekce założeń projektu ustawy o zmane ustawy Nauczycela nnych ustaw, przesłanym w dnu 12 lpca br. pod obrady Rady Mnstrów przewduje sę m.n. zmany mające na celu dostosowane regulacj dotyczących postępowań dyscyplnarnych nauczycel do standardów konstytucyjnych obowązujących rozwązań ustrojowych, a także wprowadzene rozwązań służących zapewnenu sprawnego przebegu postępowana dyscyplnarnego wyelmnowanu przewlekłośc tych postępowań. Mając na uwadze dobro dzecka, przewdzano także wprowadzene jednoznacznej barery unemożlwającej osobom skazanym za przestępstwo popełnone umyślne lub przecwko którym toczy sę postępowane karne lub dyscyplnarne lub postępowane o ubezwłasnowolnene, podjęce pracy w zawodze nauczycela. W obowązującym stane prawnym przepsy te ne mają bowem zastosowana do nauczycel zatrudnonych w publcznych przedszkolach, szkołach placówkach prowadzonych przez osoby fzyczne oraz osoby prawne nebędące jednostkam samorządu terytoralnego, przedszkolach nepublcznych, nepublcznych placówkach oraz szkołach nepublcznych o uprawnenach szkół publcznych, co zostało podnesone w Pana wystąpenu. Może zatem zastneć sytuacja, że w ww. szkołach placówkach pracę w zawodze nauczycela podejme osoba skazana za przestępstwo popełnone umyślne, w tym za przestępstwo, w którym pokrzywdzonym było dzecko. Spełnane warunku nekaralnośc za przestępstwo popełnone umyślne będze potwerdzane zgodne z art. 10 ust. 8a ustawy Nauczycela,tj. nauczycel, przed nawązanem stosunku pracy, będze obowązany przedstawć dyrektorow szkoły nformację z Krajowego Rejestru Karnego. Ponadto, w przypadku publcznych przedszkol, szkół placówek prowadzonych przez osoby fzyczne oraz osoby prawne nebędące jednostkam samorządu terytoralnego, przedszkol nepublcznych, nepublcznych placówek ośwatowych oraz szkół nepublcznych o uprawnenach szkół publcznych - przepsy art. 26 ustawy Nauczycela dotyczące wygaśnęca stosunku pracy oraz art. 75-85 tej ustawy dotyczące odpowedzalnośc dyscyplnarnej mają obecne zastosowane wyłączne do nauczycel zatrudnonych w wymarze co najmnej % obowązkowego wymaru zajęć. Innym słowy, nauczycele zatrudnen w nższym wymarze ne podlegają odpowedzalnośc dyscyplnarnej, a węc ne można orzec w stosunku 2
do nch m.n. zakazu przyjmowana do pracy w zawodze nauczycelskm przez pewen okres an też wydalć takego nauczycela z zawodu. Nauczycel, z którym zostane rozwązany stosunek pracy z uwag na popełnene przewnena unemożlwającego dalszą pracę w szkole, może węc podjąć pracę w nnej szkole. W celu wyelmnowana takch zjawsk zakłada sę rozcągnęce przepsów art. 26 na wszystkch nauczycel ww. publcznych bez względu na wymar zatrudnena. zapewnena odpowednej ochrony ucznom art. 75-85 ustawy nepublcznych szkół Nauczycela placówek, Odnosząc sę jeszcze do kwest odpowedzalnośc dyscyplnarnej nauczycel, w projekce założeń projektu ustawy o zmane ustawy Nauczycela oraz nektórych nnych ustaw przewduje sę m.n. wprowadzene centralnego rejestru orzeczeń dyscyplnarnych Obowązujące przepsy ustawy Nauczycela ne zawerają skutecznych mechanzmów gwarantujących, ż osoba, która była ukarana karą dyscyplnarną wydalena z zawodu nauczycelskego lub zwolnena z pracy z zakazem przyjmowana ukaranego do pracy w zawodze nauczycelskm w okrese 3 lat od ukarana, ne zostane następne zatrudnona na stanowsku nauczycela. Obecne brak jest bowem podstaw do prowadzena centralnego rejestru wydanych orzeczeń dyscyplnarnych, a dyrektor szkoły przed nawązanem stosunku pracy z nauczycelem ne ma obowązku zasęgana takch nformacj. Z uwag na fakt, ż sytuacja ta stanow zagrożene naruszena praw dobra dzecka ze strony zatrudnonego z naruszenem obowązujących przepsów prawa nauczycela ukaranego jedną z ww. kar dyscyplnarnych, przewduje sę stworzene w ustawe skutecznej barery unemożlwającej zatrudnene takego nauczycela. Należy także zauważyć, że wyelmnowanu przemocy stosowanej przez nauczycela względem uczna służy także kontrola prawdłowośc procesu dydaktyczno wychowawczo opekuńczego dyrektora szkoły, która jest możlwa przede wszystkm przez sprawowane nadzoru pedagogcznego, realzowanego poprzez wykonywane zadań czynnośc określonych wart. 33 ustawy z dna 7 wrześna 1991 r. o systeme ośwaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Szczegółowe zasady sprawowana nadzoru pedagogcznego określa rozporządzene Mnstra Edukacj Narodowej z dna 7 paźdzernka 2009 r. w sprawe nadzoru pedagogcznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324, z późn. zm.). Z powyższych przepsów 3
wynka, że do zadań dyrektora szkoły w zakrese sprawowanego nadzoru pedagogcznego w stosunkudo nauczycel należy w szczególnośc: m.n. przeprowadzane ewaluacj wewnętrznej przez nauczycel. kontrolowane przestrzegana prawa Powyższe rozwązana (zarówno obowązujące, jak proponowane) służyć mają ochrone ucznów przed przemocą ze strony nauczycel, utrudnając dostęp do zawodu osobom nepożądanym, jak też pozwalają na rozwązane stosunku pracy z tym nauczycelam, którzy zostal skazan za przestępstwa popełnone umyślne lub została m wymerzona kara dyscyplnarna zwolnena z pracy lub zwolnena z pracy z zakazem przyjmowana ukaranego do pracy w zawodze nauczycelskm w okrese 3 lat od ukarana. Natomast wymerzene kary dyscyplnarnej - wydalena z zawodu jest uzasadnone w przypadku popełnena przez nauczycela cężkch przewneń braku gwarancj pozytywnej prognozy, ż jego występk godzące bezpośredno w nteresy młodzeży oraz całego systemu szkolnego - ne będą w przyszłośc popełnone przez tego nauczycela. Jednakże, koneczną wydaje sę także zmana przepsów karnych dotyczących przestępstw przecwko życu zdrowu, popełnonych wobec małoletnch. Resort edukacj podjął w tej sprawe rozmowy z Mnstrem Sprawedlwośc, występując z postulatem zmany przepsów karnych dotyczących przestępstw popełnonych wobec małoletnch. Wydaje sę węc, że zarówno obowązujące procedury, jak też propozycje dzałań resortu edukacj w konsekwencj ogranczą dostęp do zawodu nauczycelskego osobom, mogącym stanowć zagrożene dla życa zdrowa ucznów wychowanków. Przekazując powyższe wyjaśnena, uprzejme proszę o ch przyjęce. Z poważanem ( 4