NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Transkrypt

1 NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do nowej emerytury oraz jej wysokość określa ustawa z dna 17 grudna 1998 r. o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych 1, zwana dalej ustawą emerytalną. Komu przysługuje nowa emerytura? Nowa emerytura przysługuje wszystkm ubezpeczonym, urodzonym po dnu 31 grudna 1948 r., którzy ukończyl mnmalny wek emerytalny, wynoszący co najmnej 60 lat dla kobet co najmnej 65 lat dla mężczyzn (art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej). Odmenne zatem od rozwązań obowązujących dotychczas prawo do nowej emerytury uzależnone jest wyłączne od osągnęca mnmalnego weku emerytalnego. Natomast bez znaczena dla ustalena prawa do tej emerytury pozostaje okres pozostawana w ubezpeczenu, a węc zarówno długość tego okresu (rok czy 20 lat), jak też tytuł ubezpeczena (zatrudnene czy prowadzene pozarolnczej dzałalnośc). Nową emeryturę, w weku 60 lat dla kobet 65 lat dla mężczyzn, uzyskają zarówno te osoby, które przystąpły do jednego spośród otwartych funduszy emerytalnych (OFE), jak te, które do takego funduszu ne przystąpły. Osobom będącym członkam OFE z tytułu zgromadzonych w tych funduszach środków przysługują okresowe emerytury kaptałowe. Tematyka zwązana z przyznawanem wypłatą tych ostatnch, jako wykraczająca poza ramy nnejszego opracowana, będze przedmotem odrębnej ulotk, pt. Okresowa emerytura kaptałowa ze środków zgromadzonych w OFE. 1 Tekst jednolty: Dzennk Ustaw z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm. NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 1

2 Kto spośród ubezpeczonych urodzonych po dnu 31 grudna 1948 r. może przejść na nową emeryturę w nższym weku emerytalnym? Z prawa do nowej emerytury w weku nższym nż 60 lat dla kobet 65 lat dla mężczyzn (na zasadach określonych w art. 184 ustawy emerytalnej) mogą skorzystać nżej wymenone grupy ubezpeczonych urodzonych po dnu 31 grudna 1948 r. Ubezpeczen zatrudnen, w ramach stosunku pracy, w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jeżel osągnęl wek określony dla poszczególnych grup zawodowych stanowsk pracy, podany w rozporządzenu Rady Mnstrów z dna 7 lutego 1983 r. w sprawe weku emerytalnego pracownków zatrudnonych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze 2. Wek emerytalny dla tej grupy ubezpeczonych waha sę od 40 do 55 lat dla kobet od 45 do 60 lat dla mężczyzn. Warunkem uzyskana emerytury w odpowedno obnżonym weku jest udokumentowane wymaganego okresu składkowego neskładkowego, wynoszącego co najmnej 20 lat dla kobet 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmnej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (a w przypadku wykonywana prac wymenonych w dzale IV wykazu B, który stanow załącznk do ww. rozporządzena Rady Mnstrów, co najmnej 10 lat takej pracy, albo co najmnej 20 lat w przypadku wykonywana prac wymenonych w dzale IV, poz. 8 9, wykazu B). Prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w nektórych przypadkach uzależnone jest od osągnęca nższego weku emerytalnego w czase wykonywana określonej pracy bądź w czase wykonywana nnej pracy, do której pracownk został skerowany ze względów zdrowotnych. Ubezpeczen wykonujący dzałalność twórczą lub artystyczną jeśl spełną warunk przewdzane w wyżej wymenonym rozporządzenu dla pracownków wykonujących pracę twórczą lub artystyczną. Oznacza to, że prawo do emerytury nabywa osoba, która osągne określony dla danego rodzaju dzałalnośc wek emerytalny oraz udowodn okres składkowy neskładkowy, wynoszący co najmnej 20 dla kobet 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmnej 15-letn okres wykonywana dzałalnośc twórczej lub artystycznej. Ubezpeczen legtymujący sę nektórym okresam pracy górnczej nespełnający warunków do górnczej emerytury jeżel udowodną co najmnej 5-letn okres pracy górnczej wykonywanej stale w pełnym wymarze czasu pracy pod zemą (np. w kopalnach węgla, rud, kruszców, surowców ognotrwałych), albo na odkrywce w kopalnach sark węgla brunatnego, bądź w kopalnach otworowych sark. Ta grupa ubezpeczonych nabywa prawo do emerytury w weku wynkającym z obnżena weku emerytalnego 60 lat dla kobet 65 lat dla mężczyzn o 6 mesęcy za każdy 2 Dzennk Ustaw z 1983 r. nr 8 poz. 43 z późn. zm. 2 NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

3 rok takej pracy, ne węcej jednak nż o 15 lat, o le udowodną okres składkowy neskładkowy, wynoszący odpowedno co najmnej 20 lat (kobety) 25 lat (mężczyźn). Ubezpeczen zatrudnen na kole jeśl osągną wek emerytalny wynoszący dla kobet 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat oraz udokumentują okres składkowy neskładkowy, wynoszący co najmnej 20 lat dla kobet 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmnej 15-letn okres zatrudnena na kole, łączne z okresam równorzędnym zalczanym do okresów zatrudnena na kole. Wymagany staż ogólny, jak w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mus być osągnęty na dzeń 1 styczna 1999 r. O nową emeryturę w nższym weku emerytalnym mogą ubegać sę wyłączne c ubezpeczen urodzen po dnu 31 grudna 1948 r., którzy, poza kryterum weku stażu pracy, spełną dodatkowo dwa warunk: ne przystąpl do otwartego funduszu emerytalnego a jeżel do takego funduszu przystąpl, to zgłosl wnosek o przekazane środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednctwem Zakładu Ubezpeczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa oraz rozwązal stosunek pracy (w przypadku ubezpeczonych będących pracownkam). Przy ustalanu wymaganych lat okresów składkowych neskładkowych stosuje sę zasady określone w art art. 11 ustawy emerytalnej. Okresam składkowym podlegającym zalczenu do stażu pracy są zatem (wymenone w art. 6 ustawy emerytalnej) okresy opłacana składek na ubezpeczene społeczne (ubezpeczena emerytalne rentowe) oraz okresy uznane przez ustawodawcę za okresy składkowe. Okresy neskładkowe to okresy braku aktywnośc zawodowej (wymenone w art. 7 ustawy emerytalnej), za które ne były opłacane składk na ubezpeczene z określonych przez ustawodawcę przyczyn (np. okresy poberana wynagrodzena za czas nezdolnośc do pracy czy okresy nauk w szkole wyższej). Okresy neskładkowe uwzględnane są w wymarze neprzekraczającym 1/3 udowodnonych okresów składkowych. Tak jak okresy składkowe traktuje sę okresy opłacana składek na ubezpeczene społeczne rolnków, okresy prowadzena gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospodarstwe po ukończenu 16 roku życa, przy czym okresy te przyjmuje sę wyłączne w wymarze nezbędnym do uzupełnena okresu wymaganego do ustalena uprawneń do nowej emerytury w obnżonym weku emerytalnym. Okresów tych ne uwzględna sę jednak, jeżel zostały one zalczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawe przepsów o ubezpeczenu społecznym rolnków. W przypadku gdy okresy składkowe, neskładkowe okresy prowadzena gospodarstwa rolnego (lub pracy w tym gospodarstwe) zbegają sę w czase, przy ustalanu uprawneń do emerytury uwzględnany jest okres korzystnejszy dla osoby ubegającej sę o przyznane śwadczena. NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 3

4 Kedy powstaje prawo do nowej emerytury? Prawo do nowej emerytury powstaje z dnem osągnęca weku emerytalnego, z tym że śwadczene przyznaje sę ne wcześnej nż od mesąca, w którym zgłoszono wnosek. W przypadku tej emerytury prawo do śwadczena może powstać także w trakce np. poberana zasłku chorobowego. Jak ustala sę wysokość nowej emerytury? Nowa emerytura stanow równowartość kwoty będącej wynkem podzelena podstawy oblczena emerytury przez średne dalsze trwane życa dla osób w weku równym wekow, w jakm ubezpeczony przechodz na emeryturę (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej). Emerytura = podstawa oblczena emerytury średne dalsze trwane życa Podstawę oblczena emerytury stanow kwota: zwaloryzowanych składek na ubezpeczene emerytalne, zewdencjonowanych na ndywdualnym konce ubezpeczonego do końca mesąca poprzedzającego mesąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kaptału początkowego. Tablce trwana życa uwzględnające średne dalsze trwane życa, wspólne dla kobet mężczyzn, wyrażone w mesącach dla weku ubezpeczonego ogłasza coroczne Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Montorze Polskm, w forme komunkatu. Tablce te stanową podstawę do oblczena emerytur ustalanych na wnosk zgłoszone od 1 kwetna do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Jeżel przed dnem 1 kwetna wnosek o emeryturę zgłos osoba, która wek emerytalny osągne po dnu 31 marca, do ustalena średnego dalszego trwana życa stosuje sę tablce obowązujące od dna 1 kwetna. 4 NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

5 Przykład 1 Ubezpeczona, urodzona 25 lutego 1949 r., zgłasza wnosek o emeryturę 12 marca 2009 r. Zgodne z aktualne obowązującym tablcam, stanowącym załącznk do komunkatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dna 25 marca 2008 r. w sprawe tablcy średnego dalszego trwana życa kobet mężczyzn 3, średne dalsze trwane życa dla kobety mającej ukończony wek 60 lat wynos 245,3 mesąca. Taką wartość przyjmuje sę przy oblczanu wysokośc emerytury tej ubezpeczonej. Przykład 2 Ubezpeczona, urodzona 13 kwetna 1949 r., zgłasza wnosek o emeryturę w marcu 2009 r. Ze względu na to, że prawo do emerytury powstane z dnem 13 kwetna, średne dalsze trwane życa w przypadku tej ubezpeczonej zostane ustalone w oparcu o tablce obowązujące od 1 kwetna 2009 r. Nowa emerytura przysługuje wszystkm ubezpeczonym urodzonym po dnu 31 grudna 1948 r., a węc także osobom, które cały swój staż ubezpeczenowy przebyły wyłączne przed 1 styczna 1999 r., a po dnu 31 grudna 1998 r. ne podlegały ubezpeczenom społecznym. W przypadku tej grupy osób podstawę oblczena nowej emerytury stanow odpowedno zwaloryzowany kaptał początkowy. Natomast w przypadku ubezpeczonych urodzonych po dnu 31 grudna 1948 r., którzy zostal objęc ubezpeczenam społecznym po raz perwszy po 31 grudna 1998 r., na wysokość nowej emerytury składa sę wyłączne kwota składek na ubezpeczene emerytalne, uwzględnająca waloryzację składek. Przy ustalanu wysokośc emerytury dla osób uprawnonych do śwadczena w nższym weku emerytalnym na podstawe art. 184 ustawy emerytalnej (np. z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) podstawę oblczena emerytury stanow: kwota składek na ubezpeczene emerytalne odpowedno zwaloryzowanych, zewdencjonowanych na konce ubezpeczonego do końca mesąca poprzedzającego mesąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz kwota kaptału początkowego przelczonego, poprzez dodane do okresów składkowych okresu równego różncy pomędzy wekem emerytalnym a faktycznym wekem przejśca na emeryturę, a następne zwaloryzowanego. 3 Montor Polsk z 2008 r. nr 26, poz NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 5

6 W przypadku gdy o tę emeryturę ubega sę ubezpeczony, który złożył wnosek o przekazane środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa, składk na ubezpeczene emerytalne, zewdencjonowane na jego konce w Zakładze Ubezpeczeń Społecznych, zwększa sę przez pomnożene wskaźnkem korygującym 19,52/12,22. Wskaźnk ten odzwercedla stosunek pełnej wysokośc składk na ubezpeczene emerytalne do wysokośc zewdencjonowanej na konce ubezpeczonego w ZUS. Wysokość nowej emerytury ulega zwększenu za okresy opłacana składek na ubezpeczene społeczne rolnków, o le ubezpeczony: z tytułu tych okresów ne ma ustalonego prawa do emerytury na podstawe przepsów o ubezpeczenu społecznym rolnków, legtymuje sę takm okresam w wymarze krótszym nż 25 lat. Jak ustala sę wysokość emerytury dla nektórych ubezpeczonych urodzonych po dnu 31 grudna 1948 r.? Dla nektórych ubezpeczonych urodzonych po dnu 31 grudna 1948 r. ustawa emerytalna przewduje ustalene wysokośc emerytury w częśc według dotychczasowych zasad, a w częśc według nowych zasad. Emerytura w wysokośc ustalonej w częśc na dotychczasowych w częśc na nowych zasadach przysługuje: kobetom, które wek 60 lat osągną w roku: 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, oraz kobetom mężczyznom występującym o przyznane wcześnejszej emerytury na podstawe art. 184 ustawy emerytalnej, którzy wek uprawnający do emerytury osągną w latach , jeżel łączne spełnają następujące warunk: ne są członkam jednego spośród otwartych funduszy emerytalnych oraz ne pobral, nawet za jeden mesąc, emerytury przyznanej oblczonej na dotychczasowych zasadach. Osoba, która poberze chocażby za 1 mesąc emeryturę przyznaną na dotychczasowych zasadach, będze mogła równeż wystąpć z wnoskem o ustalene nowej emerytury, jednakże do wylczena tej emerytury zostaną zastosowane wyłączne nowe zasady. Ustalene wysokośc emerytury na nowych zasadach odbywa sę w sposób podany w art. 26 ustawy emerytalnej (omówony na s. 4 ulotk). Natomast dotychczasowe zasady ustalana wysokośc emerytury określa art. 53 ustawy emerytalnej. Według nego wysokość emerytury oblcza sę według wzoru: 24% kwoty bazowej, po 1,3% podstawy jej wymaru za każdy pełny rok okresów składkowych z uwzględnenem pełnych mesęcy, 6 NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

7 po 0,7% podstawy jej wymaru za każdy pełny rok okresów neskładkowych z uwzględnenem pełnych mesęcy. Podstawę wymaru emerytury ustala sę z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z 20 lat poprzedzających rok zgłoszena wnosku o emeryturę, albo z 20 dowolne wybranych lat kalendarzowych z całego życa zawodowego, przypadających przed rokem zgłoszena wnosku. Wskaźnk wysokośc podstawy wymaru emerytury ne może przekroczyć 250%. Proporcje obu częśc emerytury tj. ustalonej według dotychczasowych zasad (starej) ustalonej według nowych zasad (nowej) będą zależały wyłączne od tego, w którym roku zostane osągnęty wek emerytalny. I tak emerytura ta będze wynosła: 80% starej 20% nowej emerytury, jeżel wek zostane osągnęty w 2009 r., 70% starej 30% nowej emerytury, jeżel wek zostane osągnęty w 2010 r., 55% starej 45% nowej emerytury, jeżel wek zostane osągnęty w 2011 r., 35% starej 65% nowej emerytury, jeżel wek zostane osągnęty w 2012 r., 20% starej 80% nowej emerytury, jeżel wek zostane osągnęty w 2013 r. Przykład 3 Ubezpeczona, urodzona 3 styczna 1950 r., nebędąca członkem otwartego funduszu emerytalnego, składa wnosek o emeryturę w dnu 15 lutego 2011 r. Poneważ ubezpeczona ta ukończy wek 60 lat w 2010 r., wysokość jej emerytury zostane ustalona jako suma 70% śwadczena ustalonego na dotychczasowych zasadach 30% śwadczena ustalonego na nowych zasadach. Ta sama proporcja zostane zastosowana w przypadku zgłoszena przez tę ubezpeczoną wnosku o emeryturę w każdym nnym roku, np czy Jake są warunk uzyskana nowej emerytury dla ubezpeczonych urodzonych przed dnem 1 styczna 1949 r.? Ubezpeczonemu urodzonemu przed dnem 1 styczna 1949 r., spełnającemu warunk do uzyskana emerytury na zasadach określonych w art. 27 ustawy emerytalnej, który: kontynuował ubezpeczena emerytalne rentowe po osągnęcu weku wynoszącego 60 lat dla kobet 65 lat dla mężczyzn, wystąpł z wnoskem o emeryturę po raz perwszy po dnu 31 grudna 2008 r. wysokość emerytury, na jego wnosek, może zostać oblczona na nowych zasadach, jeżel jest wyższa od oblczonej na dotychczasowych zasadach. NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 7

8 Przykład 4 W 2014 r. wnosek o emeryturę składa ubezpeczony urodzony w 1947 r., który pommo spełnena w 2012 r. warunków do emerytury (tj. osągnęca weku 65 lat oraz udowodnena ponad 40-letnego stażu ubezpeczenowego) nadal pozostawał w zatrudnenu. Wysokość emerytury przysługującej temu ubezpeczonemu może zostać na jego wnosek ustalona na nowych zasadach, pod warunkem, że kwota ustalonego w ten sposób śwadczena będze wyższa od kwoty śwadczena ustalonej na dotychczasowych zasadach. Na jakch zasadach nowa emerytura podlega podwyższenu do kwoty najnższego śwadczena? Emerytura, której wysokość wraz z ewentualnym zwększenem przysługującym za okresy opłacana składek na ubezpeczene społeczne rolnków jest nższa od emerytury najnższej, podlega podwyższenu do kwoty śwadczena najnższego, jeżel: mężczyzna ukończył 65 lat życa ma okres składkowy neskładkowy wynoszący co najmnej 25 lat, kobeta ukończyła 60 lat życa ma okres składkowy neskładkowy wynoszący co najmnej 20 lat, przy czym okresy neskładkowe przyjmuje sę w wymarze neprzekraczającym 1/3 udowodnonych okresów składkowych. Przy oblczanu okresów składkowych uwzględna sę także okres, za który ustalono zwększene z tytułu opłacana składek na ubezpeczene społeczne rolnków. W przypadku emerytów, którzy osągają przychód z tytułu zatrudnena, służby lub nnej pracy zarobkowej albo prowadzena pozarolnczej dzałalnośc, w tym równeż wykonywanej za grancą, podwyższene do kwoty najnższego śwadczena ne przysługuje w tych mesącach, w których kwota przychodu jest wyższa od ustalonego podwyższena. Prawo do podwyższena do kwoty najnższej emerytury ne przysługuje także w raze zbegu prawa do emerytury z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych z prawem do emerytury wojskowej lub polcyjnej, albo z prawem do emerytury rolnczej określonej w przepsach o ubezpeczenu społecznym rolnków. W przypadku gdy ustalone zostane prawo do okresowej emerytury kaptałowej ze środków zgromadzonych w OFE oraz do nowej emerytury (wraz z ewentualnym 8 NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

9 zwększenem z tytułu opłacana składek na ubezpeczene społeczne rolnków) suma tych emerytur jest nższa od najnższej emerytury, nową emeryturę (wraz ze zwększenem) podwyższa sę w ten sposób, aby suma obu emerytur ne była nższa od kwoty śwadczena najnższego. W jakch przypadkach wysokość nowej emerytury ulegne ponownemu ustalenu? Wysokość nowej emerytury ulega ponownemu ustalenu, jeżel po przyznanu emerytury emeryt podlegał ubezpeczenom emerytalnemu rentowym. Ponowne oblczene wysokośc polega na: ustalenu kwoty składek na ubezpeczene emerytalne, zewdencjonowanych na konce ubezpeczonego po dnu ustalena prawa do emerytury, z uwzględnenem waloryzacj tych składek, podzelenu kwoty składek przez średne dalsze trwane życa, ustalone dla weku ubezpeczonego, w dnu złożena wnosku o przelczene. Podstawę oblczena emerytury w nowej wysokośc stanow kwota składek zewdencjonowanych od mesąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz perwszy, do mesąca poprzedzającego mesąc zgłoszena wnosku o ponowne ustalene emerytury. Po ustalenu tej kwoty dodaje sę ją do kwoty już wypłacanej emerytury. Zasadę tę stosuje sę odpowedno do kolejnych wnosków o ustalene emerytury w nowej wysokośc. Ponowne ustalene wysokośc emerytury następuje na wnosek ubezpeczonego zgłoszony ne wcześnej nż po upływe roku kalendarzowego, a jeżel ubezpeczene ustane w trakce roku kalendarzowego po ustanu ubezpeczeń emerytalnego rentowych. Przykład 5 Ubezpeczony nabył prawo do nowej emerytury we wrześnu 2009 r. Śwadczenoborca nadal wykonuje zatrudnene w ramach stosunku pracy. Wnosek o ponowne ustalene wysokośc emerytury może zgłosć ne wcześnej nż w stycznu 2010 r. (a węc po zakończenu roku kalendarzowego). W przypadku gdyby ubezpeczony kontynuował pracę równeż w 2010 r., kolejny wnosek o dolczene dotychczas neuwzględnonych okresów podlegana ubezpeczenom emerytalnemu rentowym może zgłosć najwcześnej w stycznu 2011 r. NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 9

10 Przykład 6 Prawo do emerytury powstało w stycznu 2011 r. Po nabycu uprawneń emerytalnych ubezpeczony kontynuował zatrudnene na podstawe umowy o pracę do końca wrześna 2011 r. Wnosek o ponowne ustalene wysokośc emerytury może zgłosć po ustanu ubezpeczeń emerytalnego rentowych (ne mus czekać do zakończena roku kalendarzowego). Ponowne ustalene wysokośc emerytury na wymenonych wyżej zasadach dotyczy równeż emerytur ustalonych częścowo według dotychczasowych zasad, a częścowo według nowych zasad. Wysokość emerytury ustalanej według dotychczasowych według nowych zasad podlega ponownemu ustalenu także w raze: przedłożena nowych dowodów dotyczących dotychczas neuwzględnonych okresów składkowych lub neskładkowych, przebytych przed dnem przyznana emerytury, przedłożena nowych dowodów dotyczących wynagrodzena lub dochodu, podlegających wlczenu do podstawy wymaru składek na ubezpeczene społeczne, np. zaśwadczena pracodawcy o nagrodze wypłaconej pracownkow, zgłoszena wnosku o przelczene kaptału początkowego, np. poprzez zmanę 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpeczena, przypadającego przed 1999 r., na okres 10 kolejnych lat kalendarzowych w latach , czy przyjęce zamast podstawy wymaru renty wynagrodzena z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych w latach , skorygowana przez płatnka składek dokumentów ubezpeczenowych (chodz o korektę w rozumenu ustawy z dna 13 paźdzernka 1998 r. o systeme ubezpeczeń społecznych) 4. Jak jest tryb postępowana o przyznane nowej emerytury? Ustalene prawa do nowej emerytury następuje na wnosek ubezpeczonego lub jego pełnomocnka. Wnosek o emeryturę może być złożony bezpośredno w organe rentowym na pśme lub zgłoszony ustne do protokołu, jak też przesłany za pośrednctwem poczty lub złożony w polskm urzędze konsularnym. 4 Tekst jednolty: Dzennk Ustaw z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm. 10 NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

11 Organ rentowy zobowązany jest równeż do przyjęca załatwena wnosku złożonego za pośrednctwem płatnka składek, z tym że data sporządzena wnosku przez pracodawcę ne jest odmenne nż dotychczas datą zgłoszena wnosku o emeryturę. Wnosek pownen zawerać: mona nazwsko datę mejsce urodzena mona rodzców mejsce zameszkana adres do korespondencj (jeżel jest nny nż mejsce zameszkana) numer PESEL numer NIP, a w raze braku numeru PESEL serę numer dowodu osobstego albo paszportu podps wnoskodawcy lub jego pełnomocnka. Jeżel emerytura ma być przekazywana na rachunek w banku lub w spółdzelczej kase oszczędnoścowo-kredytowej, należy podać nazwę adres banku (kasy) oraz numer rachunku w banku (lub w kase). Wnosek o nową emeryturę może być wycofany, ne późnej jednak nż do dna uprawomocnena sę decyzj w sprawe emerytury (tj. w termne jednego mesąca od dna doręczena decyzj). Prośba o wycofane wnosku jest skuteczna tylko wówczas, gdy została złożona na pśme lub zgłoszona ustne do protokołu. Ubezpeczony, który do dna zgłoszena wnosku o nową emeryturę ne ustalł kaptału początkowego (choć legtymuje sę okresam składkowym neskładkowym przebytym przed 1999 r.), pownen wraz z wnoskem o śwadczene złożyć dokumenty wymagane do ustalena tego kaptału. W przypadku braku takch dokumentów wysokość nowej emerytury zostane ustalona wyłączne z uwzględnenem zwaloryzowanych składek, zewdencjonowanych na ndywdualnym konce ubezpeczonego. Ubezpeczonemu, który ne ma ustalonego kaptału początkowego, a: wraz z wnoskem o emeryturę przedłoży dokumenty pozwalające na ustalene tego kaptału, wnosek o ustalene kaptału początkowego złożył wcześnej, ale ne została jeszcze wydana decyzja ustalająca wysokość tego kaptału, organ rentowy w perwszej kolejnośc ustal kaptał początkowy, a następne wyda stosowną decyzję w sprawe nowej emerytury. Decyzje w sprawe śwadczeń wydają śwadczena te wypłacają organy rentowe właścwe ze względu na mejsce zameszkana osoby zanteresowanej. Wypłata nowej emerytury Nową emeryturę wypłaca sę poczynając od dna powstana prawa do tego śwadczena (tj. od spełnena warunków do jej przyznana), ne wcześnej jednak nż od mesąca, w którym zgłoszono wnosek. Emeryturę wypłaca sę za mesące kalendarzowe w dnu ustalonym w decyzj organu rentowego jako termn płatnośc śwadczena. NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 11

12 Emerytura może być przekazana osobe uprawnonej za pośrednctwem osób prawnych prowadzących dzałalność w zakrese doręczana śwadczeń (np. poczty), albo na wnosek tej osoby na jej rachunek w banku lub w spółdzelczej kase oszczędnoścowo-kredytowej. Osobe zameszkałej za grancą w państwe, z którym Polskę łączą umowy mędzynarodowe w dzedzne ubezpeczeń społecznych, emeryturę przekazuje sę za pośrednctwem banku chyba że umowy mędzynarodowe stanową naczej. Natomast emerytow, który zameszkał w kraju, z którym Polskę ne łączy umowa mędzynarodowa w zakrese ubezpeczeń społecznych, emeryturę wypłaca sę w zależnośc od wnosku albo do rąk osoby przez nego upoważnonej zameszkałej w kraju, albo na rachunek bankowy emeryta w Polsce. Czy można odwołać sę od decyzj w sprawe nowej emerytury? Od decyzj organu rentowego w sprawe nowej emerytury przysługuje odwołane do sądu okręgowego sądu pracy ubezpeczeń społecznych, w termne mesąca od dna doręczena decyzj. Odwołane wnos sę na pśme do oddzału ZUS, który wydał zaskarżaną decyzję, albo ustne do protokołu sporządzonego przez ten oddzał. Oddzał ZUS, jeżel uzna odwołane za słuszne, zmena lub uchyla decyzję w termne neprzekraczającym 30 dn od dna wnesena odwołana ne nadaje sprawe dalszego begu. Jeżel natomast odwołane ne zostało w całośc lub w częśc uwzględnone, oddzał przekazuje sprawę nezwłoczne do sądu, ne późnej nż w termne 30 dn od dna wnesena odwołana, wraz z uzasadnenem swojego stanowska. Postępowane odwoławcze jest wolne od opłat. * Podane nformacje mają charakter ogólny. W celu uzyskana szczegółowych nformacj w sprawe nowych emerytur należy zwrócć sę do oddzału, nspektoratu lub bura terenowego ZUS. Warszawa, styczeń 2009 r. Zakład Ubezpeczeń Społecznych (Departament Śwadczeń Emerytalno-Rentowych) Warszawa, ul. Czernakowska 16 Skład druk: Polgrafa ZUS w Warszawe. Nakł egz. Zam. nr 3066/ NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH