TEX/L A TEX przykładowy dokument Paweł Syty stycznia 5 Wstęp To jest przykładowy, dość rozbudowany dokument w L A TEX-u. Wprowadzono w nim podział na rozdziały, na końcu dołączono spisy treści, rysunków, tabel oraz literatury. Dodatkowo, drukowany jest tytuł i autor dokumentu oraz data jego utworzenia. Rozdział omawia polonizację L A TEX-a. W rozdziale mamy małą próbkę tego, w czym TEX jest bezkonkurencyjny składaniu wzorów matematycznych. Rozdział 4 demonstruje tworzenie tabel i wypunktowań oraz wstawianie rysunków postscriptowych do dokumentów. W rozdziale 5 omówione zostały najczęściej używane kroje czcionek oraz ich rozmiary. Ostatni rozdział omawia tworzenie plików PDF. Na końcu dokumentu załączono spis tabel i rysunków zamieszczonych w dokumencie, spis wykorzystanej literatury oraz rzecz jasna spis treści. Polonizacja L A TEX-a Dzięki dołączeniu pakietu polski, możemy w dokumencie używać polskich znaków diakrytycznych. Pakiet ten dodatkowo spolszcza nazwy części składowych dokumentu (np. mamy Spis treści zamiast Contents, Literaturę zamiast Bibliography, polskie nazwy dni i miesięcy itp.). Ponadto, wprowadza on inne drobne usprawnienia, np. nazwy funkcji trygonometrycznych będą zapisywane zgodnie z polską tradycją (np. tg a nie tan na zapis tangensa). Przy tworzeniu większych dokumentów polskojęzycznych, dobrym rozwiązaniem jest stosowanie zamiast jednej ze standardowych klas (które siłą rzeczy stosują anglo-amerykańskie wzorce), klas, które stosują do dokumentu polskie zasady i zwyczaje typograficzne. Takimi polskimi klasami są np. klasy mwart, mwrep oraz mwbk odpowiedniki klas article, report oraz book. Pełna nazwa pakietu polonizacyjnego to PLaTeX.
Trochę matematyki Twierdzenie (Twierdzenie Pitagorasa, źródło: []) Jeżeli a i b są długościami przyprostokątnych trójkąta prostokątnego, zaś c długością jego przeciwprostokątnej, to zachodzi związek: a + b = c. Iloczyn wektorowy wektorów a i b wyraża się następującym wyznacznikiem ponadto, zachodzi ( a b )i = j= k= ˆ i ˆ j ˆ k a b = a a a ; b b b ɛ ijk a j b k, ɛ ijk = ɛ jik = ɛ jki =... }{{} Tensor Levi-Civity Z kolei, iloczyn skalarny wektorów wyliczamy ze wzoru a b = a i b i. i= Wzór na długość krzywej y = y(x) na odcinku [x, x ] ma postać (patrz []) I[y(x)] = x x + y (x) dx. () Wyrażenie po prawej stronie wzoru () jest tzw. funkcjonałem, ponieważ jego argumentami są funkcje. Równania Eulera dla bryły sztywnej (w układzie odniesienia związanym z bryłą) mają postać: I ω = (I I )ω ω + D I ω = (I I )ω ω + D () I ω = (I I )ω ω + D W powyższym układzie równań, I i oznacza moment bezwładności bryły względem i-tej osi, ω i to i-ta składowa prędkości kątowej bryły, zaś D i jest momentem siły obracającym bryłę wokół i-tej osi. Funkcję Delta Kroneckera definiujemy następująco: dla m = n δ mn = dla m n.
4 Tabele, wypunktowania, rysunki 4. Tabele Poniżej dwie przykładowe tabele. Program cena netto cena brutto jakość obsługa Microsoft Word 7 zł 854 zł taka sobie łatwa Adobe Pagemaker zł 66 zł może być dość trudna TEX/L A TEX zupełnie za darmo... to chyba widać? trudna łatwa Tabela : Zestawienie popularnych programów do składu tekstów Funkcja Argument (ϕ) sin(ϕ) cos(ϕ) tg(ϕ) ctg(ϕ) - π 6 = π 4 = 45 π = 6 π = 9 - Tabela : Wartości funkcji trygonometrycznych dla wybranych kątów 4. Wypunktowania Języki programowania dzielimy na: imperatywne program składa się ze zmiennych oraz modyfikujących je operacji, z jawnie określonym przepływem sterowania przykłady: C, Pascal obiektowe funkcyjne logiczne inne
4. Rysunki 4-4 5 6 - -4 Rysunek : Wykres funkcji y(x) = x(x )(x )(x 6) oraz prostej stycznej do niej w dwóch różnych punktach.5 -.5-4 4 Rysunek : Trójwymiarowy wykres funkcji z(x, y) = sin xy Rysunki oraz zostały wykonane przy użyciu programu Mathematica i zapisane w formacie Encapsulated Postscript (EPS). 5 Czcionki i stopień pisma Co prawda nie należy przesadzać z używaniem zbyt wielu krojów oraz stopni pisma w jednym dokumencie, niemniej jednak możliwość ich zmiany jest czasami przydatna. Wskazane jest jednak nie zmieniać ich bezpośrednio. Warto w zamian zdefiniować dodatkowe polecenie odnoszące się do całej grupy elementów, które chcemy wyróżnić i w dokumencie użyć tego nowego polecenia. Dzięki takiemu podejściu zachowujemy oddzielenie formy od treści dokumentu, co jest podstawową ideą L A TEX-a. 4
Poniżej przedstawione są podstawowe kroje i odmiany czcionek: krój/odmiana polecenie krój szeryfowy \textrm{... } krój bezszeryfowy \textsf{... } grotesk \texttt{... } pismo jasne \textmd{... } pismo grube \textbf{... } odmiana prosta \textup{... } odmiana pochyła \textsl{... } kursywa \textit{... } kapitaliki \textsc{... } głowna czcionka dokumentu \textnormal{... } Stopnie pisma (efekt końcowy oczywiście zależny jest od wyboru podstawowego stopnia pisma w preambule): rozmiar polecenie największy {\Huge... } ogromny {\huge... } bardzo duży {\LARGE... } większy {\Large... } duży {\large... } normalny {\normalsize... } mały {\small... } mniejszy {\footnotesize... } bardzo mały {\scriptsize... } mikroskopijny {\tiny... } 6 Tworzenie plików PDF Do tworzenia popularnych plików PDF (Adobe Portable Document Format) służy program pdflatex. Uruchamia się go analogicznie jak L A TEX-a, ale w wyniku, zamiast pliku DVI, otrzymujemy PDF. Niestety, metoda ta nie pozwala na dołączanie rysunków postscriptowych (PS, EPS) do dokumentu. Najprostszą metodą otrzymania pliku PDF z rysunkami jest wykorzystanie darmowego narzędzia dvipdfm, konwertującego pliki DVI na PDF. Alternatywnie, można programem dvips przekonwertować plik DVI na Postscript (PS) i z niego utworzyć PDF-a za 5
pomocą np. Adobe Acrobata/Distillera. Można też użyć programu emulującego drukarkę PDFową i wydrukować na niej plik DVI lub PS, otrzymując plik PDF. Taką wirtualną PDF-ową drukarką jest np. darmowy QPrinter. Spis tabel Zestawienie popularnych programów do składu tekstów............. Wartości funkcji trygonometrycznych dla wybranych kątów........... Spis rysunków Dwuwymiarowy wykres funkcji.......................... 4 Trójwymiarowy wykres funkcji........................... 4 Literatura [] Pitagoras Dzieła, Ateny, 4 PNE [] W. Krysicki, W. Włodarski Analiza matematyczna w zadaniach, Warszawa, PWN, 99 Spis treści Wstęp Polonizacja L A TEX-a Trochę matematyki 4 Tabele, wypunktowania, rysunki 4. Tabele........................................ 4. Wypunktowania................................... 4. Rysunki....................................... 4 5 Czcionki i stopień pisma 4 6 Tworzenie plików PDF 5 6