Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 201/201 Kierunek studiów: Kosmetologia Forma studiów: Stacjonarne Stopień studiów: I Specjalności: kosmetologia medyczna Profil: Praktyczny Kod kierunku: KOS 1 Przedmiot Nazwa przedmiotu Podstawy chemii Kod przedmiotu WZINM KOSP1S A6 1/1 Kategoria przedmiotu Przedmioty podstawowe Liczba punktów ECTS 6 Język wykładowy polski 2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów Semestr W C K S L I Zp Pz Sk 1 0 0 15 0 0 0 0 0 0 Legenda: W WykładC ĆwiczeniaK KonwersatoriumS SeminariumL LaboratoriumI Zp,pz,skZp Zajęcia PraktycznePz Praktyka ZawodowaSk Samokształcenie
Cele przedmiotu Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Cel 1 Celem wykładu jest przekazanie podstawowych wiadomości i pojęć z dziedziny chemii nieorganicznej, organicznej oraz analitycznej, w zakresie niezbędnym do nauki chemii surowców kosmetycznych. Dodatkowym celem jest wskazanie pozytywnych oraz negatywnych oddziaływań pierwiastków oraz związków chemicznych na zdrowie i życie ludzkie. Cel 2 Celem konwersatorium jest nauczenie studentów samodzielnego wykonywania obliczeń koniecznych do prawidłowego sporządzania roztworów w praktyce kosmetologicznej. Ponadto celem jest zilustrowanie na przykładach i ugruntowanie wiedzy zdobytej na wykładzie z zakresu podstaw chemii nieorganicznej i organicznej, z uwzględnieniem samodzielniego pisania wzorów chemicznych i równań reakcji chemicznych. Celem ćwiczeń laboratoryjnych jest praktyczne zapoznanie studentów ze specyfiką pracy w laboratorium z uwzględnieniem obowiązujących przepisów BHP, z właściwościami fizykochemicznymi wybranych związków organicznych oraz nieorganicznych, a także przygotowanie studenta do samodzielnego wykonywania podstawowych operacji związanych z preparatyką, oczyszczaniem oraz analizą substancji chemicznych wykorzystywanych w kosmetologii. Wymagania wstępne 1 Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest obecność studenta na zajęciach. Bez usprawiedliwienia dopuszczalna jest tylko jedna nieobecność na ćwiczeniach. 2 Warunkiem zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych jest również obecność studenta na zajęciach. Bez usprawiedliwienia dopuszczalna jest tylko jedna nieobecność na ćwiczeniach. Przed przystąpieniem do ćwiczeń laboratoryjnych student zobowiązany jest do zapoznania sie z przepisami BHP oraz zasadami bezpiecznej obsługi urządzeń i bezpiecznej pracy z odczynnikami chemicznymi; Osoby przebywające w laboratorium zobowiązane są do bezwzględnego przestrzegania regulaminu pracowni, w tym do stosowania środków ochrony osobistej w postaci fartucha laboratoryjnego i okularów ochronnych, które student powinien przynieść na ćwiczenia. Przed przystąpieniem do każdego ćwiczenia laboratoryjnego student jest zobowiązany do merytorycznego przygotowania się do ćwiczenia na podstawie literatury oraz materiałów pomocniczych przygotowanych przez prowadzących ćwiczenia. Materiały te zawierają obszerny wstęp teoretyczny oraz dokładną instrukcję opisującą sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazówki dotyczące sprawozdania z danego ćwiczenia. 5 Modułowe efekty kształcenia MW1 Posiada wiedzę na temat struktury, nomenklatury oraz reaktywności chemicznej prostych związków nieorganicznych, w tym kwasów, zasad, i soli oraz wybranych substancji organicznych. MW2 Zna i stosuje zasady BHP obowiązujące w pracowni chemicznej oraz zasady segregowania odpadów chemicznych. MU Potrafi wykonywać obliczenia konieczne do prawidłowego sporządzania roztworów o zadanym stężeniu procentowym oraz molowym, a także do rozcieńczania i mieszania roztworów. MU Potrafi samodzielnie wykonać podstawowe operacje jednostkowe w laboratorium, bezpiecznie posługując się sprzętem laboratoryjnym oraz odczynnikami chemicznymi oraz wyciągać wnioski z przeprowadzonych eksperymentów. MK5 Wykazuje umiejętność pracy zespołowej i zachowuje porządek na stanowisku pracy. 6 Treści programowe Wykład Podstawowe pojęcia i prawa w chemii, systematyka pierwiastków chemicznych w oparciu o układ okresowy, krótkie omówienie zagadnień teoretycznych W1 koniecznych do zrozumienia reaktywności pierwiastków i charakteru wiązań chemicznych. Krótkie wprowadzenie do ćwiczeń laboratoryjnych, zasady bezpieczeństwa pracy. Strona 2/7
Wykład Właściwości chemiczne prostych połączeń nieorganicznych, podstawowe typy W2 2 reakcji chemicznych, uzgadnianie reakcji redoks. Chemia wodnych roztworów elektrolitów, dysocjacja elektrolityczna, teorie W kwasów i zasad, obliczenia stężenia i ph roztworów, hydroliza soli, roztwory buforowe, rozpuszczalność soli, reakcje strąceniowe W Przegląd najważniejszych związków nieorganicznych pierwiastków grup głównych, ze zwróceniem uwagi na ich reaktywność, znaczenie dla zdrowia człowieka oraz zastosowanie w medycynie i kosmetyce. W5 Podstawy chemii organicznej, porównanie właściwości fizycznych i chemicznych : alkanów, alkenów, alkinów i węglowodorów aromatycznych, klasyfikacja związków organicznych według grup funkcyjnych oraz zasady nomenklatury. W6 Typowe reakcje w chemii organicznej - addycja, eliminacja i substytucja elektrofilowa oraz nukleofilowa, na przykładzie węglowodorów oraz ich jednofunkcyjnych pochodnych. Charakterystyka, opis reaktywności i nomenklatura połączeń organicznych, takich jak: chlorowcopochodne węglowodorów, alkohole, fenole i etery, aldehydy i ketony, kwasy karboksylowe, estry, amidy. W7 Przemiany grup funkcyjnych w chemii organicznej z uwzględnieniem utleniania i redukcji związków organicznych. Wspólne rozwiązywanie zadań oraz nauka 5 pisania wzorów i równiań reakcji organicznych. W8 Elementy chemii koordynacyjnej wraz z przykładami chelatów. 1 Elementy chemii analitycznej, podstawy analizy miareczkowej W9 2 i spektrofotometrii. Elektrochemia: elektroliza i zastosowanie metod elektrochemicznych W10 1 w biochemii i kosmetologii. Stereochemia związków organicznych. Izomeria i reaktywność W11 związków występujących w przyrodzie: cukrów, kwasów nukleinowych 2 i aminokwasów Razem 0 Konwersatorium Powtórzenie wiadomości ze szkoły średniej dotyczące zasad pisania wzorów i równań reakcji otrzymywania tlenków, kwasów i wodorotlenków. Chemia K1 wodnych roztworów elektrolitów, dysocjacja elektrolityczna, reakcje zobojętniania w zapisie jonowym i cząsteczkowym, hydroliza soli. Układanie K2 równań reakcji strąceniowych przy wykorzystaniu tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków. Obliczenia stechiometryczne oparte na definicjach stężenia procentowego i molowego związane ze sporządzaniem, rozcieńczaniem i mieszaniem roztworów, przeliczanie stężeń, obliczenia z udziałem hydratów. K Obliczenia stechiometryczne oparte na definicjach stężenia procentowego i molowego związane ze sporządzaniem, rozcieńczaniem i mieszaniem roztworów, przeliczanie stężeń, obliczenia z udziałem hydratów - w formie e-learningu K Obliczenia na podstawie stopnia i stałej dysocjacji. Obliczenia przy wykorzystaniu definicji ph roztworu wodnego Obliczenia stechiometryczne oparte na interpretacji równań reakcji chemicznych. Równania reakcji utlenienia i redukcji. Uzgadnianie współczynników stechiometrycznych reakcji redox w oparciu o bilans elektronowy. K5 Ćwiczenia w pisaniu wzorów strukturalnych oraz nazewnictwie jednofunkcyjnych związków organicznych. Ćwiczenia w pisaniu reakcji charakterystycznych dla najważniejszych grup funkcyjnych w chemii organicznej. Razem 15 Strona /7
Laboratorium Omówienie zasad bezpieczeństwa pracy oraz udzielania pierwszej pomocy L1 w laboratorium chemicznym. Badanie rozpuszczalności soli i wodorotlenków metali. Analiza L2 kationów nieorganicznych przy pomocy odczynników grupowych. L Analiza anionów. Oznaczanie kwasu solnego metodą miareczkowania alkacymetrycznego. L Oznaczanie chlorków metodą Mohra (miareczkowanie argentometryczne). 6 L5 Chromatografia cienkowarstwowa (TLC) barwników roślinnych. 2 Destylacja prosta i frakcjonowana rozdzielanie mieszaniny metanolu L6 i butan-1-olu. L7 Krystalizacja związków organicznych z wody i etanolu. L8 Estryfikacja metodą Fischera - synteza estru zapachowego. Razem 0 7 Metody dydaktyczne M16. Wykłady M10. Prezentacje multimedialne M5. Dyskusja M15. Zadania tablicowe M6. E-learning M2. Ćwiczenia laboratoryjne M1. Studium przypadku 8 Obciążenie pracą studenta Średnia liczba Forma aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: godzin na zrealizowanie aktywności Godziny wynikające z planu studiów 75 Konsultacje przedmiotowe 0 Egzaminy i zaliczenia w sesji 0 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 25 Opracowanie wyników 0 Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 20 Przygotowanie sie do zaliczenia z konwersatorium oraz do egzaminu pisemnego 0 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z 150 całego nakładu pracy studenta Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 6 9 Metody oceny Student zostaje dopuszczony do egzaminu po uzyskaniu zaliczeń z konwersatorium oraz z ćwiczeń laboratoryjnych. Na ocenę końcową z przedmiotu składa się: ocena z egazminu (60% wagi statystycznej), konwerstatorium (20%) Strona /7
oraz ćwiczeń laboratoryjnych (20%). Ocena podsumowująca P1. Egzamin pisemny P8. Zaliczenie pisemne P11. Aktywność na zajęciach I1. Sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych Warunki zaliczenia przedmiotu 1 Egzamin pisemny z wykładu jest w formie opisowej. Każde pytanie jest oceniane punktowo w zależności od trudności. Aby zdać pozytywnie egzamin należy uzyskać ponad 50% punktów. 2 Zaliczenie konwersatorium odbywa się na podstawie kolokwium zaliczeniowego pisemnego z zadań obliczeniowych (70% oceny). Ponadto ocenie podlega przygotowanie studenta do ćwiczeń i aktywność studenta na zajęciach (15% oceny). Do zaliczenia konwersatorium wymagane jest także zaliczenie kursu e-learningowego z testem końcowym, którego rezultat wpływa w 15% na ocenę końcową. Student jest obowiązany do zaliczenia kursu e learningowego wraz z testem końcowym przed przystąpieniem do pisemnego kolokwium zaliczeniowego z konwersatorium. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych jest obecność studenta na zajęciach. Ocenie podlega przygotowanie studenta do ćwiczeń (20%), aktywność podczas wykonywania praktycznych czynności w laboratorium (0%) oraz sprawozdanie przygotowane na podstawie uzyskanych wyników (50% oceny). Kryteria oceny Na ocenę Na ocenę.5 Na ocenę Na ocenę.5 Na ocenę 5 najprostszych czynności laboratoryjnych, umie sporządzać roztwory o zadanym stężeniu procentowym, przy współpracy z innymi studentami wykonuje proste operacje laboratoryjne korzystając z gotowych instrukcji. prostych czynności laboratoryjnych, umie sporządzać roztwory o zadanym stężeniu procentowym i molowym, przy współpracy z innymi studentami wykonuje podstawowe operacje jednostkowe w laboratorium korzystając z instrukcji i przepisów, zachowuje czystość w swoim miejscu pracy. prostych czynności laboratoryjnych, umie samodzielnie sporządzać roztwory o zadanym stężeniu procentowym i molowym, przy współpracy z innymi studentami wykonuje podstawowe operacje jednostkowe w laboratorium, wykazuje dbałość o czystość w miejscu pracy. prostych czynności laboratoryjnych, umie sporządzać oraz rozcieńczać roztwory o zadanym stężeniu procentowym i molowym na podstawie samodzielnych obliczeń, samodzielnie lub przy współpracy z innymi studentami wykonuje podstawowe operacje jednostkowe w laboratorium, wykazuje dbałość o porządek i czystość w miejscu pracy. oraz zna przepisy BHP w stopniu umożliwiającym bezpieczną pracę w laboratorium i samodzielne przewidywanie zagrożeń, umie sporządzać oraz rozcieńczać roztwory o zadanym stężeniu procentowym i molowym na podstawie samodzielnych obliczeń, samodzielnie lub przy współpracy z innymi studentami wykonuje podstawowe operacje jednostkowe w laboratorium, prawidłowo interpretuje wyniki eksperymentów, pilnuje porządku oraz zachowania czystości w miejscu pracy. Strona 5/7
10 Macierz realizacji przedmiotu Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MW1 MW2 MU1 MU2 MK1 Odniesienie do efektów kierunkowych K_W0, K_W0 K_W06, K_W09 K_U17 K_U0, K_U11 K_K0, K_K07 Treści programowe W1, W2, W, W, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, K1, K5, L2, L5, L8 W1, L1, L2, L, L, L5, L6, L7, L8 W1, W2, W, K1, K2, K, K, K5, L2, L, L, L8 W1, K2, K, K, L1, L2, L, L, L5, L6, L7, L8 L1, L2, L, L, L5, L6, L7, L8 Metody dydaktyczne M16, M10, M5, M2, M1 Sposoby oceny P1 M5, M2 P11 M10, M15, M6, M2, M1 P8, I1 M5, M2 P11, I1 M5, M2 P11 11 Wykaz literatury Literatura podstawowa: [1] P. Mastalerz Elementarna chemia nieorganiczna, Wrocław, 2006, Wydawnictwo Chemiczne [2] P. Mastalerz Elementarna chemia organiczna, Wrocław, 2000, Wydawnictwo Chemiczne [] J. Główczyk-Zubek, M. Poterała, M. Wielechowska, I. Zadrożna Chemia i biochemia dla kosmetologów, Warszawa, 2010, Wydawnictwo WSZKiPZ [] A. Budzowski, R. Gil, K. Zięba Chemia surowców kosmetycznych. Ćwiczenia Laboratoryjne., Kraków, 201, Oficyna Wydawnicza AFM Literatura uzupełniająca: [1] J. Minczewski, Z Marczenko Chemia analityczna, tom I i II, Warszawa, 2008, Wydawnictwo Naukowe PWN [2] A. Persona (red.) Chemia Analityczna. Podstawy klasycznej analizy ilościowej., Warszawa, 2007, Wyd. Medyk [] W. Ufnalski Podstawy obliczeń chemicznych z programami komputerowymi, Warszawa, 2006, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne 12 Informacje o nauczycielach akademickich Oboba odpowiedzialna za kartę dr Artur Budzowski (kontakt: abudzowski@afm.edu.pl) Oboby prowadzące przedmiot dr Regina Gil (kontakt: rgil@afm.edu.pl) dr Katarzyna Zięba (kontakt: kzieba@chemia.uj.edu.pl) Strona 6/7
Oskar Michalski (kontakt: o.michalski@ur.krakow.pl) Strona 7/7