Rada Gospodarki Wodnej Regionu Dolnej Wisły WISŁA JAKO ISTOTNY ELEMENT KORYTARZA TRANSPORTOWEGO PÓŁNOC- POŁUDNIE dr Tomasz Sowiński Związek Miast Nadwiślańskich
ZWIĄZEK MIAST NADWIŚLAŃSKICH
Projektu Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 PRZEWIDUJE Brak rozwoju gospodarki wodnej W praktyce oznacza to jej degradację A w konsekwencji - upadek Żegluga śródlądowa, energetyka wodna i turystyka wodna przedstawione są, jako działania, które rzekomo zagrażają środowisku naturalnemu
PROJEKT STRATEGII GOSPODARKI WODNEJ RP DO 2030 ROKU NIE PRZEWIDYWAŁ W PIERWSZEJ WERSJI, NIE TYLKO ROZWOJU, ALE NAWET ISTNIENIA ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ
Transport rzeczny a ekologia zewnętrzne koszty w przewozie towarów Źródło: Niemiecki Instytut Energii i Środowiska http://www.wsv.de/schifffahrt/binnenschiff_und_umwelt/index.html
Transport rzeczny a ekologia Źródło: Niemiecki Instytut Energii i Środowiska http://www.wsv.de/schifffahrt/binnenschiff_und_umwelt/index.html
Żegluga kontenerowa na Renie Funkcja: transport wodny Inland Navigation Flanders podaje, że 1350 tonowa barka zużywa do 7 razy mniej paliwa niż samochód ciężarowy. 1 litr paliwa 1 km odległości: barka 127 ton, kolej 97 ton, samochód 50 ton źródło:
Interes środowiskowy, społeczno-gospodarczy Kierunki zagospodarowania dna doliny rzeki Wyeliminowanie powodzi nawadnianie irygacja przemysł Jeśli nie kaskada to co?
Funkcja turystyczna
Możliwości transportu śródlądowego na tle Europy aktualnie możliwy tylko na odcinku Zbiornika Włocławskiego
Rewitalizacja, jak podaje Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji, jest to proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych w zdegradowanych częściach rzek i kanałów wraz z ich otoczeniem, przyczyniający się do poprawy jakości życia mieszkańców, przywrócenia ładu przestrzennego, ożywienia gospodarczego i odbudowy więzi społecznych. Warianty utrzymania dróg wodnych: 1.Opcja 0 zachowanie (podtrzymywanie) dotychczasowego stanu, 2.Opcja kompromisowa (?) - minimalna (hydrotechnika-ochrona środowiska) - zabiegi kosmetyczne z incydentalnym wykorzystaniem np. turystyka czy żegluga 3.Racjonalna zabudowa hydrotechniczna z zachowaniem zrównoważonego rozwoju i minimalnego wpływu na środowisko to wariant preferowany przez UE i jednoznacznie odrzucany przez MŚ RP
Przykład: Dolna Wisła E-70 E - 40
DROGI KOLEJ RZEKI W POLSCE A 1 MAGISTRALA ŚLĄSK-PORTY WISŁA MDW E 40
Program rozwoju infrastruktury transportu wodnego śródlądowego w Polsce.
Przywrócenie parametrów eksploatacyjnych określonych w klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych do roku 2027 Program rozwoju transportu wodnego śródlądowego w Polsce Klient: Ministerstwo Infrastruktury Warszawa, 7 czerwca 2011
Program rozwoju infrastruktury transportu wodnego śródlądowego w Polsce. Jest to pierwsze w ostatnich latach tak obszerne opracowanie poświęcone infrastrukturze transportu Ministerstwo Infrastruktury przy współpracy z Krajowym Zarządem Gospodarki Wodnej zleciło ECORYS Nederland BV i ECORYS Polska Sp. z o.o. ze środków Banku Światowego, w ramach Trzeciego Projektu Utrzymania i Rewitalitacji Dróg i zgodnie z wodnego śródlądowego w Polsce. przygotowanie Programu konsorcjum firm jego procedurami
4 Analiza możliwości rozwoju i dostosowania polskich śródlądowych dróg wodnych do wymagań europejskiej sieci dróg wodnych do roku 2047 4.1 Analiza polityki żeglugi śródlądowej oraz gospodarki wodnej państw europejskich Rosnące wymogi w zakresie ochrony Środowiska; Dyrektywy: wodna, ptasia i siedliskowa są głównymi wytycznymi branymi pod uwagę w projektach Polityki Wodnej Polski Żegluga śródlądowa - ważny element systemów transportowych krajów, Kluczowy dla żeglugi dokument - Biała Księga 2011. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu (oszczędność energii i kosztów).
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.1 Analiza polityki żeglugi śródlądowej oraz gospodarki wodnej państw europejskich (cd.) - Biała Księga 2011: Dążenie do transportu zasobooszczędnego, o niskiej energochłonności, niskoemisyjnego, radzącego sobie z problemem kongestii Preferencja dla wewnątrzeuropejskiej spójności systemów transportowych, z wyraźnym podkreśleniem potrzeby integracji transportu nowych krajów z systemem starej UE; wdrażanie rozwiązań transportowych na pograniczach UE Preferencja transportu wodnego, w tym żeglugi śródlądowej - wskazanie wyzwania, zgodnie z którym w perspektywie 2050 roku do 50% ładunków transportowanych na duże odległości (powyżej 300 km) powinno zostać skierowane na drogi wodne śródlądowe Wskazanie potrzeby szybkiego zamknięcia listy przyszłych korytarzy TEN-T
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.2 Określenie polskich dróg wodnych będących elementami śródlądowych transeuropejskich korytarzy transportowych Drogi wodne w układzie AGN dobrze odzwierciedlają aktualną perspektywę europejską. Do sieci TEN-T należy rekomendować zatem E-30, E-40 i E-70, jak również: - Wisłę od Warszawy do połączenia z Kanałem Śląskim, - Kanał Śląski w IV klasie żeglowności. Należy: - dokonać korekty przebiegu korytarza E-40 (budowa kanału Wisła Bug w miejsce rzeki Bug?). - uwzględnić odpowiednio niższą (drugą) klasę żeglowności dla połączenia Warta Wisła w ramach E-70
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.3 Analiza możliwości przystosowania szlaku E-30 na terytorium Polski do standardów europejskich oraz orientacyjny koszt przedsięwzięcia Odrzańska Droga Wodna zostanie dostosowana do niezbędnych standardów do roku 2027 patrz slajd nr 10 2027-47 przedsięwzięcia obejmą: zapewnienie zgodnej klasy żeglowności na odcinkach: - Gliwice Racibórz (połączenie z Kanałem Śląskim) - Racibórz granica państwa (wraz z napełnieniem zbiornika Racibórz Dolny) stosownie do parametrów kanału Odra Dunaj. Brak oszacowania kosztów (?)
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.4 Analiza możliwości przystosowania szlaku E-40 na terytorium Polski do standardów europejskich oraz orientacyjny koszt przedsięwzięcia Odcinki Wisły oraz odcinki pokrywające się z drogą wodną E-70 omówiono odrębnie. Brak możliwości wykorzystania Bugu (zasoby wodne, walory przyrodnicze). Opracowano ramowe koncepcje (5 wariantów) budowy kanału Wisła Bug o długości 147-195 km. Budowa kanału warunkowana jest zwiększeniem retencyjności i zasobności wodnej Lubelszczyzny, zapewne głównie wodami Wisły (regulacja Wisły środkowej omówiona odrębnie) Szacunkowy koszt - nie niższy, niż 6 mld EUR (oszacowanie obarczone prawdopodobnym błędem)
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.5 Analiza możliwości przystosowania szlaku E-70 na terytorium Polski do standardów europejskich oraz orientacyjny koszt przedsięwzięcia Noteć przywrócenie do pełnej II kl. tj. 1,8 m do roku 2027. Podwyższenie klasy praktycznie nierealne. W planie do 2047 nie należy rozpatrywać. Warta przewidywane zapewnienie parametrów do roku 2027 Wisła przewidywane zapewnienie na odcinku E-70 (Bydgoszcz Tczew) parametrów do roku 2027; na odcinku Tczew ujście: nie dotyczy
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.6 Potencjalne możliwości ustanowienia innych połączeń z międzynarodowym systemem transportowym Kanał Wisła Odra Dunaj (na odcinku Wisła Odra Kanał Śląski) Kanał Wisła Bug i połączenie z drogą wodną Bug Dniepr Szlak Stefana Batorego i Kanał Augustowski jako droga wodna o wykorzystaniu głównie turystycznym (zostanie zrealizowany przed 2027); tutaj nie analizowane Kanał Mazurski przedsięwzięcie o wymiarze lokalnym; tutaj nie analizowane
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.7 Analiza niezbędnych prac inwestycyjnych lub modernizacyjnych na szlakach żeglugowych kategorii E w Polsce, dla ich dostosowania do standardów europejskich Wisła Górna poniżej Podwala budowa stopni wodnych ESR, Kanał Śląski Wisła Odra (Oświęcim Racibórz) Kanał Wisła Bug
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.8 Szacunkowe koszty realizacji niezbędnych przedsięwzięć inwestycyjnych Wisła Podwale Warszawa 5 mld EUR (oszacowanie obarczone prawdopodobnym błędem) Kanał Śląski 92 km x 8-10 mln EUR/km = 736-920 mln EUR Kanał Wisła Bug nie mniej, niż 6 mld EUR
4 Analiza możliwości rozwoju (cd.) 4.9 Obszary koniecznej współpracy regionalnej - współpraca polsko-niemiecka jako czynnik zagospodarowania Odry granicznej oraz zapewnienia możliwości transportu między Polską a Niemcami w układzie równoleżnikowym - współpraca polsko-białoruska w zakresie wodnych przejść granicznych i koordynacji modernizacji infrastruktury transportowej (Bug / Muchawiec) - współpraca polsko-rosyjska w zakresie korzystania z wód Zalewu Wiślanego - współpraca o charakterze lokalnym w zakresie korzystania ze szlaków turystycznych (Bug Ukraina/Białoruś, Kanał Augustowski Białoruś, Kanał Mazurski Rosja)
Wiemy co i jak trzeba zrobić!!! Przywróćmy Wisłę życiu!!!
DZIĘKUJĘ PAŃSTWU
W prezentacji korzystałem, m.in.: - ze slajdów prof. Z. Babińskiego z Kujawsko-Pomorskiego Forum Wodnego, z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, orędownika i propagatora gospodarki wodnej, - Opracowania firmy ECORYS - Program rozwoju infrastruktury transportu wodnego śródlądowego w Polsce, na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury, - -ogólnie dostępnych map, opracowań statystycznych, wykresów - materiałów Biura ds. wdrażania Programu dla Wisły i współpracy z miastami członkowskimi Związku Miast Nadwiśla.ńskich