RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 204675 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 373778 (51) Int.Cl. B61F 5/30 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 18.03.2005 (54) Zawieszenie wagonu towarowego, zwłaszcza dwuosiowego wagonu napędnego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 02.10.2006 BUP 20/06 (73) Uprawniony z patentu: Instytut Pojazdów Szynowych TABOR, Poznań,PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.01.2010 WUP 01/10 (72) Twórca(y) wynalazku: Marek Sobaś,Pamiątkowo,PL Ryszard Szerbart,Poznań,PL Adam Sienicki,Bogucin,PL PL 204675 B1
2 PL 204 675 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zawieszenie wagonu towarowego, zwłaszcza dwuosiowego wagonu napędnego, stanowiące sprężyste połączenie kół pojazdu z jego nadwoziem. Znane są zawieszenia wagonów towarowych, w których masa nadwozia przenoszona jest na osie kół poprzez zespoły łożyskowe, zamontowane na zewnątrz kół na czopach stanowiących zakończenie osi. Taki tradycyjny układ podyktowany jest zapewnieniem dogodnego dostępu do zawieszenia rewidentom, służbom naprawczym oraz służbom infrastruktury kolejowej. Zawieszenie wagonu towarowego według wynalazku jest wyposażone w zespoły łożyskowe osadzone na osiach od strony wewnętrznej kół, przenoszące masę nadwozia na osie kół, przy czym każdy zespół łożyskowy stanowi maźnica obejmująca łożysko, której korpus składa się z części połączonych rozdzielnie, zaś płaszczyzna podziału korpusu maźnicy korzystnie znajduje się w płaszczyźnie osi kół. Istota rozwiązania według wynalazku polega na tym, że z każdej strony łożyska umieszczony jest pierścień zabezpieczający łożysko przed przesunięciem w kierunku poprzecznym. Usprężynowanie stanowi resor piórowy połączony z maźnicą poprzez sworzeń opaski, natomiast z ostoją pojazdu za pomocą wieszaków osadzonych na kamieniach resorowych. Maźnica jest prowadzona w widłach maźniczych połączonych ze sobą zworą maźniczą. Zawieszenie według wynalazku może być zastosowane wagonach towarowych z własnym napędem, jak i w tradycyjnych wagonach towarowych. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny zawieszenia z uwidocznieniem zestawu kołowego, fig. 2 - zawieszenie w widoku z boku, fig. 3 -zawieszenie w widoku z góry, a fig. 4 - zamocowanie łożyska. W przykładzie wykonania jest przedstawione zawieszenie dwuosiowego wagonu napędnego, w którym na osie 1 kół 2 po stronie wewnętrznej kół 2 wtłoczone są łożyska 3. Każde z łożysk 3 objęte jest korpusem maźnicy 4. Maźnice 4 mają konstrukcję dzieloną. Płaszczyzna ich podziału pokrywa się z płaszczyzną osi 1. Korpus każdej z maźnic 4 składa się z dwóch części skręcanych śrubami. Korpus maźnicy 4 wykonany jest ze staliwa. Maźnica 4 jest prowadzona w widłach maźniczych 5 zamocowanych sztywno do ostoi 6 wagonu. Każde łożysko 3 jest zabezpieczone przed przesunięciem w kierunku poprzecznym przez pierścień prawy 7 usytuowany po jego prawej i pierścień lewy 8 usytuowany po jego lewej stronie. Pierścienie 7 i 8 wraz z korpusem tworzą uszczelnienie labiryntowe, pozwalające na uniknięcie zjawiska wypłynięcia smaru lub dostawania się zanieczyszczeń do łożyska 3. Ruchy omaźnicowanego zestawu kołowego są ograniczone poprzecznie i wzdłużnie. Wielkość luzów poprzecznych p jest tak dobrana, że gwarantuje prawidłową dynamikę jazdy wagonu w kierunku poprzecznym, natomiast wielkość luzów wzdłużnych w zapewnia przejezdność wagonu przez łuk o minimalnym promieniu R = 75 m, wymaganym przez przepisy międzynarodowe, a także radialne ustawianie się zestawów kołowych w łukach, co zmniejsza ich zużycie oraz poziom hałasu emitowanego przez pojazd. Usprężynowanie stanowi resor piórowy 9, przystosowany do przeniesienia obciążeń 22,0 t/oś, połączony z maźnica 4 poprzez sworzeń 10 opaski 11, natomiast z ostoją 6 pojazdu za pomocą wieszaków 12 osadzonych na kamieniach resorowych 13, przez które przechodzą trzpienie, przy czym trzpienie łączą resor piórowy 9 z koziołkiem resorowym. Koziołek resorowy stanowi wspornik przyspawany do ostoi 6 wagonu. Widły maźnicze 5 są połączone ze sobą za pomocą zwory maźniczej 14 celem zwiększenia sztywności prowadzenia w kierunku wzdłużnym oraz w kierunku poprzecznym. Zwora maźnicza 14 jest przykręcana śrubami do obu części lewej i prawej wideł maźniczych 5. Zwora maźnicza 14 pełni również rolę zabezpieczenia zestawu kołowego przed wywiązaniem się z konstrukcji podczas operacji podnoszenia wagonu do góry. Zawieszenie umożliwia regulację wysokości podłogi lub zderzaków przez odpowiednie położenie podkładek pomiędzy resorem piórowym oraz maźnicą. Odległość pomiędzy zworą maźniczą a maźnicą jest tak dobrana, że podłożenie takich podkładek nie powoduje wzajemnej kolizji częścią nawet przy uwzględnieniu ruchów usprężynowania w kierunku pionowym wynikającym z przemieszczeń dynamicznych. Celem zwiększenia żywotności zawieszenia na korpusie maźnicy oraz na widłach maźniczych są przyspawane płytki ze stali manganowej, posiadającej własności trudnościeralne oraz dużą odporność na uderzenia (kategoria E według karty UIC 893).
PL 204 675 B1 3 W wagonie z własnym napędem na osi 1 można dokonać montażu łożysk oraz koła zębatego przekładni 15. Montażu koła zębatego przekładni 15 dokonuje się na specjalnie przygotowanym podpiaściu 16 osi 1 za pomocą wtłaczania lub metodą klejenia. Koło 2 wagonu w zależności od przeznaczenia wykonane jest jako monoblokowe względnie jako obręczowane. W przypadku tras kolejowych z przewagą odcinków prostych stosowane jest koło monoblokowe. W przypadku tras z przewagą łuków stosowane jest koło obręczowane. W takim rozwiązaniu oś zestawu kołowego posiada prosty jednolity kształt z nieznaczną zmianą przekrojów, co powoduje, że jej konstrukcja wykazuje małe współczynniki spiętrzenia naprężeń a zatem nieznaczne karby. Sztywność osi odpowiada sztywności osi standardowych, znaczy przeznaczonych do nacisku 22,0 t/oś oraz 22,5 t/oś., co gwarantuje prawidłowe zachowanie dynamiczne zestawu kołowego w torze oraz ograniczenie odkształcalności do granic określonych przepisami. Zastrzeżenia patentowe 1. Zawieszenie wagonu towarowego, zwłaszcza dwuosiowego wagonu napędnego, wyposażone w zespoły łożyskowe osadzone na osiach (1) od strony wewnętrznej kół (2), przenoszące masę nadwozia na osie kół, przy czym każdy zespół łożyskowy stanowi maźnica (4) obejmująca łożysko (3), której korpus składa się z części połączonych rozdzielnie, zaś płaszczyzna podziału korpusu maźnicy (4) korzystnie znajduje się w płaszczyźnie osi (1) kół (2), znamienne tym, że z każdej strony łożyska (3) umieszczony jest pierścień (7, 8) zabezpieczający łożysko (3) przed przesunięciem w kierunku poprzecznym. 2. Zawieszenie według zastrz. 1, znamienne tym, że usprężynowanie stanowi resor piórowy (9) połączony z maźnicą (4) poprzez sworzeń (10) opaski (11), natomiast z ostoją (6) pojazdu za pomocą wieszaków (12) osadzonych na kamieniach resorowych (13). 3. Zawieszenie według zastrz. 1, znamienne tym, że maźnica (4) jest prowadzona w widłach maźniczych (5) połączonych ze sobą zworą maźniczą (14).
4 PL 204 675 B1 Rysunki
PL 204 675 B1 5
6 PL 204 675 B1
PL 204 675 B1 7
8 PL 204 675 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.