PL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL BUP 03/08. BOGDAN BRANOWSKI, Poznań, PL JAROSŁAW FEDORCZUK, Poznań, PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. B62M 11/14 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Przekładnia rowerowa (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 03/08 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 06/12 (73) Uprawniony z patentu: POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL (72) Twórca(y) wynalazku: BOGDAN BRANOWSKI, Poznań, PL JAROSŁAW FEDORCZUK, Poznań, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Barbara Urbańska-Łuczak PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest przekładnia rowerowa. Najczęściej w nietypowych przekładniach o nieokrągłych kołach występuje skojarzenie pary dwóch kół o zarysie eliptycznym, jak zostało to przedstawione w książce pt. Mechanizmy obiegowe z nieokrągłymi kołami zębatymi" autorstwa Mieczysława Kujawskiego. Za pomocą takiej przekładni można uzyskać zmienną prędkość kątową wału napędzanego przy stałej prędkości wału napędzającego. Przebieg funkcji przełożenia zależny jest od kształtu linii tocznych (centroid ruchomych) współpracujących ze sobą nieokrągłych kół. Przekładnie takie znalazły liczne zastosowania, np.: w mechanizmach przełączników stykowych transformatorów, w wariatorach, w maszynach włókienniczych, w mechanizmach napędu taśm montażowych i in. Z opisu patentowego DE nr U znana jest przekładnia rowerowa z eliptycznym kołem. Korby pedałów zostały bezpośrednio przytwierdzone do koła o zarysie eliptycznym. Eliptyczne koło zostało połączone cięgnem z kołem tylnym okrągłym. Powstały luz cięgna po przekręceniu koła eliptycznego w drugie skrajne położenie eliminuje rolka napinająca. W ten sposób uzyskuje się odpowiednie napięcie cięgna do przeniesienia ruchu. Znane jest również rozwiązanie z zastosowaniem eliptycznego kształtu koła z opisu patentowego GB nr , gdzie ruch zębatego koło eliptyczne na wieniec koła tylnego przenoszony jest łańcuchem, a powstały luz łańcucha w drugim skrajnym położeniu koła eliptycznego jest eliminowany za pomocą dwóch kół zamocowanych na sprężynach po przeciwległych stronach. Istotą wynalazku jest przekładnia rowerowa mająca podatne, pierścieniowe koło napędowe o kształcie owalnym pod wpływem napięcia wstępnego, połączone pasem napędowym poprzez napinacz z kołem napędzanym, polega na tym, że koło napędowe jest zespołem, który stanowią usytuowane na jarzmie z układem korbowym para kół satelitarnych osadzonych na sworzniu usytuowanym na łożysku osadzonym przesuwnie w gnieździe ze sprężyną, przy czym na kołach satelitarnych zamocowana jest owalna, pierścieniowa sprężyna, na której nałożony jest pas napinający. Dzięki zastosowaniu rozwiązania według wynalazku uzyskano następujące efekty technicznoekonomiczne: - niską cenę wykonania, - niezawodność, - małą liczbę części składowych, - łatwą ewentualną naprawę. Wynalazek został uwidoczniony na rysunkach, gdzie na fig. 1 przedstawiono układ w położeniu o mniejszym napięciu cięgna, na fig. 2 przedstawiono szczegół układu w przekroju, a na fig. 3 przedstawiono układ w położeniu o największym napięciu cięgna, a na fig. 4 przedstawiono jarzmo w półprzekroju/półwidoku. Jarzmo z układem korbowym 2 stanowi zespół. Jarzmo z układem korbowym 2 jest połączone z kołem tylnym 13 za pomocą elastycznego cięgna w postaci pasa płaskiego 11. Pasek płaski 11 ma postać pierścieniowej, kołowej sprężyny, przyjmującej kształt owalny pod wpływem montażowych sił napięcia wstępnego prowadnika. Koło satelitarne 3 jest zamocowane na sworzniu 7 za pomocą wpustu pryzmatycznego 4. Na sworzniu 7, zamontowany jest pierścień dystansowy 8 oraz łożysko 6, które utwierdzone jest w gnieździe 5, a te z kolei w prowadnicy jarzma z układem korbowym 2. Gniazdo 5 jest podparte sprężyną 9, która jest utwierdzona w jarzmie układu korbowego 2. Na kole satelitarnym 3 założona jest pierścieniowa sprężyna 10 o zarysie owalnym. Rolka napinacza 12 likwiduje luz pasa płaskiego 11 powstały w wyniku zajęcia przez jarzmo z układem korbowym 2 drugiego skrajnego położenia. Poprzez wywarcie siły nogą na układ korbowy 2 z jarzmem powstaje moment obrotowy, który jest przenoszony za pomocą kół satelitarnych 3 umieszczonych w jarzmie z układem korbowym 2 na pierścieniową sprężynę 10 o zarysie owalnym, w stanie napięcia wstępnego i dalej na pas płaski, który przekazuje moment obrotowy na koło tylne 13. Koła satelitarne 3 podparte przez sprężyny 9 napinają pierścieniową sprężynę 10, która stara się powrócić do pierwotnego kształtu. Przeciwdziałają temu sprężyny 9, przez co pierścieniowa sprężyna 10 zachowuje swój kształt i sprężystość. Podczas obrotu jarzma z układem korbowym 2 powstaje luz pasa płaskiego 11, który jest na bieżąco korygowany przez rolki napinacza 12. Dzięki zastosowaniu pierścieniowej sprężyny o zarysie owalnym 10 otrzymujemy na jarzmie z układem korbowym 2 korzystny moment, który umożliwia nam jazdę rowerem z mniejszym wysiłkiem fizycznym.

3 PL B1 3 Zastrzeżenie patentowe Przekładnia rowerowa mająca podatne, pierścieniowe koło napędowe o kształcie owalnym pod wpływem napięcia wstępnego, połączone pasem napędowym poprzez napinacz z kołem napędzanym, znamienna tym, że koło napędowe (1) jest zespołem, który stanowią usytuowane na jarzmie z układem korbowym (2) para kół satelitarnych (3) osadzonych na sworzniu (7) usytuowanym na łożysku (6) osadzonym przesuwnie w gnieździe (5) ze sprężyną (9), przy czym na kołach satelitarnych (3) zamocowana jest owalna, pierścieniowa sprężyna (10), na której nałożony jest pas napinający (11). Rysunki

4 4 PL B1

5 PL B1 5

6 6 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)