Wskaźnikowa analiza fundamentalna pozwala zdecydowanie obniżyć ryzyko inwestycji w akcje spółki. Większość inwestorów podczas doboru akcji do swojego portfela inwestycyjnego kieruje się tylko wykresem i aktualną ceną walorów spółki. Tego rodzaju podejście do inwestowania nazywane jest analizą techniczną. Jest ona w głównej mierze domeną małych i średnich inwestorów. Największe na świecie instytucje finansowe oraz najbogatsi inwestorzy indywidualni kładą znacznie większy nacisk na analizę fundamentalną. Czy w związku z tym przeciętny inwestor jest w stanie prosto i szybko przeprowadzić samodzielnie podobną analizę spółek? Dlaczego analiza fundamentalna jest potrzebna? Każdy, kto zamierza inwestować w akcje, powinien poświęcić trochę czasu na analizę fundamentalną. Wbrew pozorom podstawowa ocena spółki pod względem fundamentalnym nie jest ani trudna, ani tym bardziej czasochłonna. Najpierw jednak należy zdać sobie sprawę, jak ważny jest to etap wyboru papierów wartościowych. Przy podejmowaniu decyzji o zainwestowaniu pieniędzy w jakiekolwiek przedsięwzięcie nasuwają się automatycznie podstawowe pytania: czy jest ono rentowne, czy nie ma kłopotów finansowych. Dodatkowo, jakie są szanse zwrotu z inwestycji, czy przypadkiem nie dojdzie do bankructwa; oraz oczywiście, ile na tym można zarobić i jakie jest ryzyko? 1 / 7
Kupując akcje, inwestor zgadza się de facto na bycie jednym ze współwłaścicieli przedsięwzięcia zwanego spółką akcyjną. Dlaczego więc nie zmniejszyć znacznie ryzyka inwestycji, odpowiadając sobie na powyższe pytania za pomocą analizy fundamentalnej? Na szczęście praktycznie każdy jest w stanie sam to szybko zrobić. Jaka jest skala czasowa inwestowania na podstawie analizy fundamentalnej? Warren Buffett i jego nauczyciel Benjamin Graham wielokrotnie udowodnili siłę inwestowania w wartość spółki. Najlepiej obrazuje to wypowiedź Grahama: Jeżeli zamierzasz kupić akcje, to dobieraj je tak, jakbyś kupował produkty spożywcze, a nie perfumy. Czyli analizuj dokładnie ich wartość i cenę, a nie kupuj, bo ci się podobają bez względu na cenę 1. Wybierając spółkę o silnych fundamentach i do tego tanią, mamy świadomość inwestowania w przedsiębiorstwo, które z dużym prawdopodobieństwem nie zbankrutuje, a w przyszłości da solidnie zarobić. Każda taka inwestycja to ulokowanie pieniędzy na kilkanaście miesięcy. Nie trzeba się przejmować codzienną analizą wykresu i ma się też świadomość, że krótkoterminowe spadki są tylko korektami. Jedynie raz na kwartał należy sprawdzać, czy wartości wskaźników są takie same bądź lepsze niż w poprzednim okresie sprawozdawczym. Takie podejście nazywa się długoterminowym inwestowaniem w wartość. Pozwala ono zaoszczędzić mnóstwo czasu i nerwów, a także ulokować pieniądze w stabilne przedsiębiorstwa. Czym jest wskaźnikowa analiza fundamentalna? 2 / 7
Mówiąc w skrócie, to badanie księgowości spółki, której akcje zamierzamy kupić. Informacje o aktywach, pasywach, zyskach i przepływach pieniężnych mogą okazać się trudno przyswajalne dla przeciętnego inwestora. Można jednak znacznie uprościć taką analizę, sprowadzając skomplikowane dane do kilku prostych wskaźników. Dodatkowo pozwala to w szybki sposób porównać spółki między sobą i z łatwością wybrać te najlepsze. Analiza wskaźnikowa pozwala zorientować się w stanie finansów firmy. Odpowiada m.in. na pytania: - czy spółka jest stabilna finansowo, - czy ma zyski, - jak radzi sobie na tle konkurencji, - czy jest dobrze zarządzana, - czy jej zadłużenie nie jest nadmierne, - czy jej aktualna cena na rynku nie jest zbyt wysoka, - czy spółka jest wypłacalna, Jak szybko określić stan spółki na podstawie wskaźników analizy fundamentalnej? Wbrew pozorom nie trzeba się w ogóle znać na księgowości, by odpowiedzieć na powyższe pytania. Wystarczy przyjrzeć się wartości odpowiednich wskaźników analizy fundamentalnej. 3 / 7
Dla przykładu: - jeśli wartość wskaźnika ROA jest dodatnia, spółka ma zyski. Im wyższa wartość, tym większe zyski w porównaniu z całym majątkiem spółki. Porównując dwie spółki z tej samej branży, wystarczy sprawdzić, która z nich ma wyższe wartości ROA, by wybrać bardziej rentowną; - odpowiedź na pytanie, czy spółka jest wypłacalna i czy banki chętnie udzielają jej kredytów wymaga np. sprawdzenia wartości wskaźnika Current Ratio. Jeśli jego wartości są zbliżone do 2, firma dobrze sobie radzi z obsługą zadłużenia i ma dobrą płynność finansową. Jeśli z kolei jego wartość jest poniżej 1,3 oznacza to poważne problemy z wypłacalnością. Takiej spółki należy unikać, gdyż może to być zapowiedzią przyszłych problemów finansowych; - łatwo także zbadać, czy spółka nie jest zbyt droga. Wartość wskaźnika C/WK mniejsza od 1 świadczy o niedowartościowaniu w stosunku do kapitału własnego spółki. Jeśli porównamy C/WK ze średnią dla całej giełdy, to wszystkie spółki z wartością poniżej średniej można uznać za tanie. Bardziej restrykcyjnym wskaźnikiem jest wskaźnik C/WK Grahama, który dodatkowo wymaga od spółki pokrycia zobowiązań jej płynnym majątkiem 2. Czy trzeba samemu obliczać wskaźniki analizy fundamentalnej? Można oczywiście samemu wyliczać wartości wskaźników na podstawie raportów okresowych. Wymaga to jednak pracy związanej z zebraniem potrzebnych danych zarówno z raportów spółek oraz ich notowań na giełdzie. Pracochłonność takiego sposobu przeprowadzania analizy fundamentalnej jest prawdopodobnie głównym powodem jej małej popularności wśród inwestorów indywidualnych. Aktualnie dużo prościej jest skorzystać z serwisów internetowych, podających rzetelnie przeliczone wskaźniki. 4 / 7
Na przykład wskaźniki C/Z i C/WK dostępne są (bezpłatnie) w serwisie internetowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Serwisem, w którym można znaleźć znacznie więcej wskaźników (aktualnie 24), które są przeliczane i aktualizowane codziennie dla wszystkich spółek z GPW jest Sindicator.net (http://sindicator.net). Przeanalizowanie spółki samemu, a nawet wybranie tych najlepszych spośród wszystkich znajdujących się na GPW jest szybkie i nieskomplikowane. Wymaga jedynie zapoznania się z prawidłowymi wartościami wskaźników. Poniżej przykład obrazujący, jak prosta i jednocześnie pomocna może być analiza fundamentalna - jak znaleźć spółki zdrowe, bezpieczne finansowo i tanie. Jak wybrać tanie i zdrowe spółki, korzystając z analizy fundamentalnej? Chcąc wybrać spółki stabilne finansowo, należy zwrócić uwagę na zyski. Do tego celu najlepiej nadaje się wskaźnik ROA. Im wyższa jego wartość, tym spółka ma wyższe zyski w stosunku do całego jej majątku. O analizowanej firmie dobrze świadczy też jej płynność finansowa. Można ją zbadać zwracając uwagę na wskaźniki bieżącej płynności Current Ratio i szybkiej płynności Quick Ratio. Prawidłowe wartości pierwszego z nich to od 1,3 do ok. 2, zaś Wskaźnik Szybkiej Płynności powinien być większy od 1. Im wyższa jest płynność, tym bardziej spółka jest odporna na dekoniunkturę 3. 5 / 7
Kolejnym przydatnym wskaźnikiem jest Wskaźnik Ogólnego Zadłużenia, który określa, ile jest pożyczonych pieniędzy (procentowo) w całym majątku firmy. Oczywiście im mniejsza jest jego wartość, tym mniejsze jest ryzyko bankructwa spółki. Prawidłowe wartości wymienionych wskaźników są małą częścią analizy fundamentalnej, jednak mówią one o podstawowych parametrach finansowych spółki. Ich zbadanie jest wystarczające, by znacząco zmniejszyć ryzyko zakupu akcji i z dużym prawdopodobieństwem określają one czy spółka jest stabilna finansowo. Na koniec, ze wszystkich spółek spełniających powyższe kryteria najlepiej wybrać te najtańsze. Są to spółki z najniższym stosunkiem aktualnej ceny akcji do ich wartości księgowej, czyli najniższymi wartościami wskaźników C/WK i C/WK Grahama. Reasumując, tanie i zdrowe spółki mają następujące parametry fundamentalne: - C/WK (im mniejsza wartość, tym spółka jest tańsza), - C/WK Grahama (wartość dodatnia świadczy o stabilności finansowej, im mniejsza, tym spółka jest tańsza), - ROA (im większa wartość, tym spółka bardziej rentowna), - (prawidłowe wartości: od 1,3 do ok. 2), - Quick Ratio (prawidłowe wartości: od 1), - Wskaźnik ogólnego zadłużenia (im mniejsza wartość, tym mniejsze zobowiązania spółki). Podsumowując, wskaźnikowa analiza fundamentalna pozwala zdecydowanie obniżyć ryzyko inwestycji w akcje spółki. Umożliwia odróżnienie tanich akcji, będących potencjalnymi bankrutami od prawdziwych okazji inwestycyjnych. Przydatna jest szczególnie w inwestycjach długoterminowych. Każdy inwestor może samodzielnie przeprowadzić taką analizę w ciągu kilku minut za pomocą narzędzi dostępnych w internecie, bez konieczności zgłębiania trudnych 6 / 7
do zrozumienia danych księgowych. Źródło: 1. Graham B., Dodd D., Security analysis, New York, McGraw-Hill, 1934. 2. Baza wiedzy analizy fundamentalnej www.sindicator.net/baza_wiedzy. 3. Browne C., Mała książeczka o inwestowaniu w wartość, Warszawa, MT Biznes Ltd., 2007. 7 / 7