Skrót wymagań normy ISO 9001/2:1994, PN-ISO 9001/2:1996



Podobne dokumenty
ISO 9000/9001. Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania

1

ISO 9001:2015 przegląd wymagań

Obowiązuje od: r.

WYMAGANIA DLA ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI

UDOKUMENTOWANE INFORMACJE ISO 9001:2015

Instytut Spawalnictwa w Gliwicach Ośrodek Certyfikacji

Zmiany i nowe wymagania w normie ISO 9001:2008

Team Prevent Poland Sp. z o.o. Graficzna prezentacja struktury ISO 9001:2015 i IATF 16949:2016

Materiał pomocniczy do nauki przedmiotów:

Ośrodek Certyfikacji i Normalizacji KA INSTYTU CERAMIKI i MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH. ODDZIAŁ SZKŁA i MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH W KRAKOWIE KA - 07

KSIĘGA JAKOŚCI SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ. 4.1 Wymagania ogólne i zakres obowiązywania systemu zarządzania jakością.

WZKP Zakładowa kontrola produkcji Wymagania

Normy ISO serii Normy ISO serii Tomasz Greber ( dr inż. Tomasz Greber.

Audit techniczny w laboratorium ASA. Czyli przygotowanie do auditu technicznego jednostki akredytujacej lub auditu wewnetrznego

KSIĘGA JAKOŚCI POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE

Audyt techniczny w laboratorium widziane okiem audytora. Piotr Pasławski 2008

WYMAGANIA JAKOŚCIOWE DLA DOSTAWCÓW

TÜVRheinland Polska. Niezgodności w dokumentowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem

ISO w przedsiębiorstwie

System Zarządzania Jakością ISO 9001:2008

Ośrodek Certyfikacji Wyrobów

Wymagania wobec dostawców: jakościowe, środowiskowe, bhp i etyczne

Procedura auditów wewnętrznych i działań korygujących

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ Wydanie 07 Urząd Miasta Płocka. Księga środowiskowa

O ś r odek Ce rt yfikacji Wyrobów

ZAKŁADOWA ADOWA KONTROLA PRODUKCJI W ŚWIETLE WYMAGAŃ CPR

System Zarządzania Jakością Prawo atomowe oraz inne wymagania prawne / ISO 9001

Zakład Certyfikacji Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu Warszawa PROGRAM CERTYFIKACJI

Projekt wymagań w zakresie kompetencji zakładów utrzymania taboru. Jan Raczyński

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu KSIĘGA JAKOŚCI

Zarządzenie Nr 61/2009 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 19 marca w sprawie: wprowadzenia procedury nadzoru nad dokumentami i zapisami.

Zarządzenie Nr 14/2009 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 28 stycznia w sprawie: wprowadzenia procedury nadzoru nad dokumentami i zapisami.

DCT/ISO/SC/1.01 Księga Jakości DCT Gdańsk S.A. Informacja dla Klientów

WYMAGANIA JAKOŚCIOWE DLA DOSTAWCÓW DO PRODUKCJI WYROBÓW LOTNICZYCH

Standard ISO 9001:2015

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania REALIZACJA USŁUGI

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka

PROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZNIA NADZÓR NAD USŁUGĄ NIEZGODNĄ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE/ ZAPOBIEGAWCZE

PROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZNIA NADZÓR NAD USŁUGĄ NIEZGODNĄ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE/ ZAPOBIEGAWCZE

Dokumentacja systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy i ochroną zdrowia

Wiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego. mgr inż. Piotr Lewandowski

PCD ZKP PROGRAM CERTYFIKACJI SYSTEMU ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI

Wytyczne certyfikacji. ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI wymagania dla producentów wyrobów budowlanych stosowane w procesach certyfikacji ZKP

Jakub Wierciak Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu. Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz. 2 - realizacja wyrobu

Certyfikacja systemu zarządzania jakością w laboratorium

14. Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

ANALIZA WYMAGAŃ NORMY ISO 9001:2000 (PN-EN ISO 9001:2001)

GDAŃSK, SIERPIEŃ 2017

Numer dokumentu: PRC/DSJ/NN. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski

KSIĘGA JAKOŚCI 8 POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE. Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Elblągu. 8.1 Zadowolenie klienta

PREZENTACJA 4. Interpretacja wymagań Normy PN-EN ISO 9001:2001. dr Janusz Zymonik

Zmiany wymagań normy ISO 14001

Wytyczne certyfikacji. ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI Wymagania dla producentów wyrobów budowlanych stosowane w procesach certyfikacji

Zarządzenie Nr 458/2009 Prezydenta Miasta Kalisza z dnia 21 października 2009 r.

Norma to dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony do powszechnego stosowania przez

Przegląd systemu zarządzania jakością


KLAUZULA JAKOŚCIOWA (QR wersja 01)

DCT/ISO/SC/1.01 Księga Jakości DCT Gdańsk S.A. Informacja dla Klientów

Metodologia weryfikacji wymagań IRIS w obszarze Projektowania i Rozwoju w teorii i praktyce. Szymon Wapienik TUV NORD Polska

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

WYMAGANIA DLA DOSTAWCÓW WALDREX WJ 01

Działania korekcyjne, korygujące i zapobiegawcze oraz nadzór nad niezgodnościami

Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz.1 system, kierownictwo i zasoby

KWESTIONARIUSZ WSTĘPNEJ OCENY PRODUCENTA

KSIĘGA ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

Urząd Miasta i Gminy w Skokach KSIĘGA JAKOŚCI DLA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ ZGODNEGO Z NORMĄ PN-EN ISO 9001:2009. Skoki, 12 kwietnia 2010 r.

STANDARDOWA INSTRUKCJA PRACY SOP Tytuł: Działania naprawcze przy przekroczeniu dopuszczalnego zakresu błędu

NS-01 Procedura auditów wewnętrznych systemu zarządzania jakością

Numer dokumentu: Sprawdził / Zatwierdził: Tomasz Piekoszewski

Etapy wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności (SZBŻ) wg ISO 22000

Szkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO Zmiany w normie ISO i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa,

Numer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski

WNIOSEK O CERTYFIKACJĘ ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI KRUSZYWA I MIESZANKI MINERALNO-ASFALTOWE

CNBOP-PIB Standard Ochrona Przeciwpożarowa

PEŁNOMOCNIK I AUDYTOR WEWNĘTRZNY ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ I ŚRODOWISKOWEGO wg ISO 9001 oraz ISO 14001

INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA Jakość w projekcie informatycznym - normy

PROCEDURA P04 DZIAŁANIA KORYGUJĄCE

KSIĘGA ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

Zarządzanie Jakością i Produkcją Chemiczną Zaliczenie poprawkowe r. Nazwisko i imię.. Nr indeksu

OMÓWIENIE NORMY PN-EN ISO/IEC 17025

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA

PROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA P-03/02/III

Darmowy fragment

Numer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski

Egzamin za szkolenia Audytor wewnętrzny ISO nowy zawód, nowe perspektywy z zakresu normy ISO 9001, ISO 14001, ISO 27001

ISO/IEC ISO/IEC 27001:2005. opublikowana ISO/IEC 27001:2005. Plan prezentacji

V Ogólnopolska Konferencja nt. Systemów Zarządzania w Energetyce. Forum ISO INEM Polska. Polskie Forum ISO INEM Polska

PROCEDURA. Działania korygujące i zapobiegawcze

Praktyczne aspekty realizacji auditów wewnętrznych w laboratoriach podejście procesowe.

SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WEDŁUG

Zespół ds. Zapewnienia Jakości ZPBE ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA SP. Z O.O. GLIWICE

PROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE P-03/05/III

PODRĘCZNIK JAKOŚCIOWY DLA DOSTAWCÓW

OFERTA Zespółu ds. Zapewnienia Jakości ZPBE ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA SP. Z O.O. GLIWICE

OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE BADANIA BIEGŁOŚCI WEDŁUG PN-EN ISO/IEC KONTROLA JAKOŚCI BADAŃ ANDRZEJ BRZYSKI, 2013

ANKIETA OCENY DOSTAWCY - PRODUCENTA

Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005

SPECYFICZNE WYMAGANIA DLA SPRZEDAWCÓW SUROWCÓW I KOMPONENTÓW DLA IZO-BLOK S.A. NR 2/

Transkrypt:

Skrót wymagań normy ISO 9001/2:1994, PN-ISO 9001/2:1996 (pojęcie wyrób dotyczy też usług, w tym, o charakterze badań) 4.1. Odpowiedzialność kierownictwa. 4.1.1. Polityka Jakości (krótki dokument sygnowany przez najwyższe kierownictwo zawierający zobowiązania dotyczące jakości oraz sposoby i środki realizacji tych zobowiązań; musi być zrozumiana, wdrożona, utrzymywana ) 4.1.2 Organizacja 4.1.2.1. Odpowiedzialność i uprawnienia (odpowiedniość obowiązków i uprawnień na poszczególnych stanowiskach brak luk i powtórzeń; jedna osoba odpowiada za określone sprawy ) 4.1.2.2. Środki (w tym: wyszkolony personel, audyty wewnętrzne, środki techniczne) 4.1.2.3. Przedstawiciel kierownictwa (wyznaczyć spośród najwyższego kierownictwa - specjalistę ds. jakości) 4.1.3. Przegląd jakości wykonywany przez kierownictwo (wykonywać w określonych odstępach czasu; wykonywać zapisy; dane do przeglądów to: reklamacje, wyniki audytów, stabilność procesów) 4.2. System jakości. 4.2.1. Postanowienia ogólne (ustanowić i utrzymywać system zapewnienia jakości, opublikować księgę jakości, przygotować i aktualizować procedury, instrukcje, specyfikacje, wykonywać i archiwizować zapisy,...) 4.2.2. Procedury systemu jakości (udokumentowane, znane, wdrożone) 4.2.3. Planowanie jakości (wykonywać plany jakości, uwzględniając: środki techniczne, umiejętności, systemy sterowania, wyposażenie do kontroli, pomiarów i badań (k-p-b), zapewnić zgodność działań z dokumentami, zapisami, wykonywać kontrolę: dostaw, procesów, międzyoperacyjną, końcową, przeglądy, walidację (szczególnie projektów i prototypów), określić precyzyjne kryteria przyjęcia na poszczególnych etapach, uwzględnić usuwanie przyczyn stwierdzonych i potencjalnych niezgodności) 4.3. Przegląd umowy 4.3.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura) Strona 1 z 6

4.3.2. Przegląd (wymagania muszą być jednoznaczne, obustronnie zrozumiałe, udokumentowane, uzgodnione, możliwe do realizacji przez dostawcę) 4.3.3. Zmiany w umowie (określić sposób dokonywania i informowania służb) 4.3.4. Zapisy (wykonywać i przechowywać) 4.4. Sterowania projektowaniem (nie dotyczy normy ISO 9002) 4.4.1. Postanowienia ogólne (udokumentowane procedury sterowania projektem i weryfikacji przyjętych założeń projektowych) 4.4.2. Planowanie projektowania i prac rozwojowych: wykonywać i aktualizować plany 4.4.3. Powiązania organizacyjne i techniczne (określić zespoły, ich powiązania, kompetencje, dokumentować przekazywane informacje i decyzje, wykonywać przeglądy na poszczególnych etapach projektowania) 4.4.4. Dane wejściowe do projektowania ( zidentyfikować wymagania, zapewnić ich jednoznaczność, uwzględnić przepisy prawa, cel projektu, własności użytkowe, wyniki przeglądu umowy) 4.4.5. Dane wyjściowe z projektowania (odnieść do założeń projektowych oraz uwzględnić wymagania eksploatacyjne, bezpieczeństwa, transportu, obsługi, likwidacji, poddać je przeglądowi, uwzględnić założone kryteria przyjęcia) 4.4.6. Przegląd projektu (jest obowiązkowy na zaplanowanych etapach projektowania, zapewnić udział zainteresowanych służb, wykonać zapisy) 4.4.7. Weryfikacja projektu (wykonywać na zaplanowanych etapach, porównać dane wyjściowe z wejściowymi, porównać projekt z podobnymi, wykonać zapisy) 4.4.8. Walidacja projektu (sprawdzenie spełnienia potrzeb i wymagań użytkowych przez prototyp, serię informacyjną, może być konieczna kilkakrotnie, zapisy) 4.4.9. Zmiany projektu (zidentyfikować potrzebę zmian, udokumentować, poddać przeglądowi, zatwierdzić zmiany przez uprawniony personel) 4.5. Nadzór nad dokumentacją i danymi 4.5.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura) 4.5.2. Zatwierdzanie i wydawanie dokumentów i danych (wykonywać przeglądy aktualności, zatwierdzić dokumenty przed wydaniem, zapewnić stosowanie tylko aktualnych dokumentów, wprowadzić system usuwania wydań nieaktualnych i stosowania w ograniczonym zakresie tzw. dokumentów niekontrolowanych, Strona 2 z 6

oznaczyć i oddzielić dokumenty archiwalne od aktualnych. 4.5.3. Zmiany dokumentów i danych (powinny być dokonywane i zatwierdzane przez autorów, albo ich następców, należy przedstawić cel i charakter zmiany) 4.6. Zakupy (zapewnić, że zakupione wyroby wpływające na jakość spełniają określone wymagania) 4.6.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura) 4.6.2. Ocena podwykonawców (poddostawców) (systematycznie oceniać, dokonywać nadzoru określonymi metodami, dokonywać zapisów, prowadzić wykaz kwalifikowanych poddostawców ) 4.6.3. Dane dotyczące zakupów (jednoznacznie określają spełnienie przyjętych wymagań, zatwierdzone) 4.6.4. Weryfikacja zakupionego wyrobu (dokonywana w razie potrzeby) 4.6.4.1. Weryfikacja przez dostawcę u podwykonawcy (w razie potrzeby) 4.6.4.2. Weryfikacja przez klienta wyrobu dostarczonego przez podwykonawcę (dokonywać, jeżeli zawarta w umowie, nie zwalnia dostawcy od odpowiedzialności za wyrób finalny i nie wyklucza odrzucenia wyrobu przez klienta,wykonywać zapisy) 4.7. Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta (gdy ma to miejsce - procedura) 4.8. Identyfikacja i identyfikowalność wyrobu ( gdy jest to właściwe procedura, wykonywać stosownymi środkami, realizować od otrzymania przez wszystkie etapy do dostarczenia i zainstalowania oraz w trakcie serwisu) 4.9. Sterowanie procesem (zidentyfikować te procesy produkcji, instalowania i serwisu, które wpływają na jakość, zaplanować i zapewnić prowadzenie ich w warunkach nadzorowanych; procedury - gdy potrzebne; zapewnić odpowiednie warunki procesu i środowisko pracy, monitorować parametry procesu, zapewnić odpowiednie wyposażenie techniczne, w tym pomiarowe, kryteria przyjęcia i dalszego kwalifikowania surowców, półproduktów, wyrobów gotowych, kwalifikacje personelu do zadań specjalnych powinny zostać sprawdzone) 4.10. Kontrola i badania 4.10.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura, wykonywać potrzebne kontrole, określić kryteria przyjęcia, dokonywać zapisów, określić zakres kontroli i badań w planie jakości - uwzględnić wszystkie n/w etapy kontroli i badań) 4.10.2. Kontrola i badania odbiorcze dostaw (wpływających bezpośrednio na jakość, uwzględnić dostarczone dokumenty kontroli i system jakości poddostawcy, Strona 3 z 6

wykonywać kontrolę dostaw gdy to właściwe) 4.10.3. Kontrola i badania w toku produkcji (wykonywać zgodnie z planem jakości, w przypadku nie spełniania wymagań musi być zapewnione wycofanie wyrobu / półproduktu do momentu podjęcia dalszych decyzji przez uprawnione osoby) 4.10.4. Kontrola i badania końcowe (zakończenie badań i autoryzacja dokumentów warunkuje zwolnienie produktu / usługi / raportu z badań) 4.10.5. Zapisy dotyczące kontroli i badań (obowiązkowe, autoryzowane archiwizowane przez czas życia wyrobu) 4.11. Nadzorowanie wyposażenia do kontroli pomiarów i badań (p-k-b) (dotyczy wyposażenia używanego do kontroli dostawczej, kontroli w trakcie procesu, do badań końcowych i pomiarów w czasie serwisu, obejmuje wszystkie składowe mające wpływ na niepewność pomiaru, tzn. także odczynniki, materiały odniesienia, materiały i wyposażenie pomocnicze, oprogramowanie) 4.11.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura, cel nadzorowania niepewność pomiaru powinna być znana i zgodna z wymaganą zdolnością pomiarową wyposażenia do k-p-b) 4.11.2. Procedura nadzoru (określić pomiary, zidentyfikować całe wyposażenie do k-p-b, wzorcować i sprawdzać je w/g określonych zasad i z określoną częstością, zapewniając jednoznaczne kryteria przyjęcia oraz gdy to możliwe nawiązanie do krajowych i międzynarodowych jednostek miar, gdy brak wzorców - udokumentować stosowaną podstawę wzorcowania, zapewnić ciągłą identyfikację stanu wzorcowania wyposażenia do k-p-b, utrzymywać zapisy z wzorcowań i sprawdzeń; w przypadku utraty własności pomiarowych przez wyposażenie do k- p-b: udokumentować ważność poprzednich wyników kontroli i badań, zapewnić odpowiednie warunki środowiska w czasie wzorcowania i w czasie kontroli i badań, zabezpieczyć wyposażenie do k-p-b przed uszkodzeniem oraz przypadkowymi przeregulowaniami, które mogą naruszyć aktualny status wzorcowania (dotyczy też software i potrzeby jego okresowej weryfikacji). 4.12. Status kontroli i badania wyrobu (zapewnić znajomość statusu zgodnie z planem jakości, dokonywać z zastosowaniem określonych środków; tylko wyrób spełniający wymagania może zostać wysłany, albo przekazany do dalszych etapów procesu) 4.13. Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami 4.13.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura, oznaczyć w sposób określony, zapewnić, że nie może nastąpić niezamierzone wysłanie, zainstalowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami) 4.13.2. Przegląd i dyspozycje dotyczące wyrobu niezgodnego z wymaganiami (określić odpowiedzialność za decyzje w tym obszarze, alternatywne Strona 4 z 6

postępowanie: przekwalifikowanie do drugiego gatunku, przerobienie, złomowanie, naprawa lub zwolnienie na życzenie klienta; decyzję podejmuje określony kompetentny pracownik; na naprawę zgodę powinien wyrazić klient i musi być dokonana kontrola jakości) 4.14. Działania korygujące i zapobiegawcze 4.14.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura, zakres i ważność działań zapobiegawczych i korygujących należy ustalać na zasadzie współmierności do znaczenia dla jakości i do poziomu oszacowanego ryzyka) 4.14.2. Działania korygujące (zapewnić skuteczny sposób postępowanie z reklamacjami i raportami o niezgodnościach; ustalić przyczyny powstania niezgodności; działania korygujące i naprawcze muszą usunąć przyczyny niezgodności; stosować środki nadzoru zapewniające skuteczność działań korygujących i naprawczych) 4.14.3. Działania zapobiegawcze (wykorzystywanie odpowiednich źródeł informacji dotyczących potencjalnych przyczyn niezgodności - audyty, reklamacje, zgody na odstępstwa, uwagi pracowników itp. - podejmować działania, poddawać je przeglądowi kierownictwa) 4.15. Postępowanie z wyrobem, jego przechowywanie, pakowanie zabezpieczanie i dostarczanie 4.15.1. Postanowienia ogólne (udokumentowana procedura) 4.15.2. Postępowanie z wyrobem (zapobiegać uszkodzeniu, zniszczeniu) 4.15.3. Przechowywanie (jw. oraz sprawdzać stan bieżący) 4.15.4. Pakowanie (nadzorowanie opakowań i pakowania) 4.15.5. Zabezpieczanie (zabezpieczanie, segregacja) 4.15.6. Dostarczanie (zapewnienie ochrony jakości do momentu dostawy) 4.16. Nadzorowanie zapisów dotyczących jakości (procedura zapisy identyfikować, gromadzić, oznaczyć, zapewnić czytelność, dostęp osób uprawnionych, przechowywać przez określony czas, dysponować zapisami dotyczącymi jakości, wykazującymi i systematycznie dokumentującymi zgodność z wymaganiami, także u podwykonawców warto tu zwrócić uwagę na regulacje prawne na świecie związane z odpowiedzialnością za wyrób; forma zapisów dowolna (może być na nośniku cyfrowym). 4.17. Wewnętrzne audyty jakości (udokumentowana procedura; planować na podstawie statusu i ważności działań oraz systematycznie realizować audyty celem zweryfikowania czy działania i ich wyniki są zgodne z zaplanowanymi i czy system Strona 5 z 6

jakości jest efektywny, audytorzy odpowiednio wykwalifikowani i niezależni od osób bezpośrednio odpowiedzialnych za audytowany obszar ; zapisywać i raportować wyniki audytów; w konsekwencji każdego stwierdzenia niezgodności muszą być podejmowane działania korygujące i musi mieć miejsce weryfikacja skuteczności tychże, także w czasie przeglądu kierownictwa 4.18. Szkolenie (udokumentowana procedura; określać potrzeby; szkolić cały personel mający wpływ na jakość, szczególnie personel do realizacji zadań specjalnych, utrzymywać zapisy dotyczące szkoleń) 4.19. Serwis (w przypadku gdy istnieje - potrzebne są procedury prowadzenia serwisu i weryfikacji czy spełnia on wymagania) 4.20. Metody statystyczne (stosować, gdy to potrzebne) 4.20.1. Identyfikacja potrzeb (wykonywać w celu określania, nadzorowania i weryfikacji zdolności procesów i cech wyrobu do ciągłego spełniania wymagań jakościowych) 4.20.2. Procedury (obowiązkowe gdy pozytywna decyzja o stosowaniu metod statystycznych - opisać sposoby stosowania i nadzoru nad stosowaniem metod statystycznych). Strona 6 z 6