Na egzamin! PRAWO handlowe w pigułce 3. wydanie Zawiera nowe prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne! szybko zwięźle i na temat Wydawnictwo C.H.Beck
PRAWO HANDLOWE w pigułce
Inne w tej serii: Prawo rzymskie w pigułce Prawo finansowe w pigułce Prawo gospodarcze publiczne w pigułce Prawo konstytucyjne w pigułce Prawo rodzinne i nieletnich w pigułce Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych w pigułce Prawo cywilne w pigułce Postępowanie cywilne w pigułce Prawo karne w pigułce Postępowanie karne w pigułce Prawo i postępowanie administracyjne w pigułce Logika w pigułce Historia ustroju i prawa Polski w pigułce Powszechna historia państwa i prawa w pigułce Prawo Unii Europejskiej w pigułce Podstawy prawa i wiedzy o społeczeństwie w pigułce Polecamy inne nasze publikacje: A. Kidyba PRAWO HANDLOWE, wyd. 17 Studia Prawnicze Sz. Pszczółka, M.J. Skrodzka, K. Skrodzki, M. Zaremba PRAWO HANDLOWE. TESTY. KAZUSY. TABLICE, wyd. 4 Repetytoria Becka www.ksiegarnia.beck.pl
PRAWO HANDLOWE w pigułce 3. wydanie WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2016
Stan prawny: kwiecień 2016 r. Bezpłatne aktualizacje dostępne na www.testy-prawnicze.pl! Redaktor prowadzący: Aneta Gacka-Asiewicz Wydawnictwo C.H.Beck 2016 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: IDENTIA Druk i oprawa: ORTHDRUK, Białystok ISBN 978-83-255-8491-7 ISBN e-book 978-83-255-8492-4
Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... XI XIII DZIAŁ PIERWSZY. PRAWO SPÓŁEK HANDLOWYCH... 1 Część I. Uwagi ogólne... 3 Rozdział 1. Klasyfikacja spółek... 3 Rozdział 2. Obliczanie głosów... 6 Rozdział 3. Wzorzec umowy... 7 Rozdział 4. Ogłoszenia... 8 Część II. Charakterystyka spółek osobowych i kapitałowych... 10 Rozdział 1. Cechy spółki osobowej... 10 Rozdział 2. Cechy spółki kapitałowej... 13 Rozdział 3. Spółka kapitałowa w organizacji... 17 Część III. Spółka jawna... 19 Rozdział 1. Umowa i firma... 19 Rozdział 2. Zgłoszenie do rejestru... 20 Rozdział 3. Zobowiązania spółki jawnej w organizacji... 21 Rozdział 4. Majątek... 21 Rozdział 5. Reprezentacja... 22 Rozdział 6. Prowadzenie spraw spółki... 25 Rozdział 7. Odpowiedzialność... 27 Rozdział 8. Wkłady i udział kapitałowy... 29 Rozdział 9. Zakaz konkurencji... 30 Rozdział 10. Wystąpienie wspólnika... 31 Rozdział 11. Rozwiązanie spółki... 33 Rozdział 12. Likwidatorzy... 34 Rozdział 13. Upadłość... 35 Część IV. Spółka partnerska... 36 Rozdział 1. Wspólnicy... 36 Rozdział 2. Powstanie... 38
VI Spis treści Rozdział 3. Reprezentacja... 39 Rozdział 4. Odpowiedzialność... 41 Rozdział 5. Wystąpienie wspólnika i rozwiązanie spółki... 42 Część V. Spółka komandytowa... 44 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne... 44 Rozdział 2. Powstanie... 45 Rozdział 3. Suma komandytowa... 46 Rozdział 4. Wkład wniesiony... 47 Rozdział 5. Wkład umówiony... 48 Rozdział 6. Udział kapitałowy... 49 Rozdział 7. Odpowiedzialność... 49 Rozdział 8. Reprezentacja... 52 Rozdział 9. Wystąpienie wspólnika... 54 Część VI. Spółka komandytowo-akcyjna... 57 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne... 57 Rozdział 2. Powstanie... 58 Rozdział 3. Stosunek do osób trzecich... 59 Rozdział 4. Reprezentacja... 59 Rozdział 5. Zasady prowadzenia spraw spółki... 61 Rozdział 6. Nadzór... 63 Rozdział 7. Walne zgromadzenie... 65 Rozdział 8. Rodzaje walnych zgromadzeń... 68 Rozdział 9. Podejmowanie uchwał... 68 Rozdział 10. Rozwiązanie i likwidacja spółki oraz wystąpienie wspólnika... 70 Część VII. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością... 72 Rozdział 1. Cel działalności spółki... 72 Rozdział 2. Odpowiedzialność... 73 Rozdział 3. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji... 74 Rozdział 4. Powstanie... 75 Rozdział 5. Spółka 24-godzinna... 80 Rozdział 6. Udziały... 82 Rozdział 7. Kapitał zakładowy uwagi wprowadzające... 90 Rozdział 8. Podwyższenie kapitału zakładowego... 90 Rozdział 9. Obniżenie kapitału zakładowego... 92 Rozdział 10. Prawa wspólników... 95 Rozdział 11. Obowiązki wspólników... 101 Rozdział 12. Organy... 105 Rozdział 13. Reprezentacja... 110
Spis treści VII Rozdział 14. Prowadzenie spraw spółki... 113 Rozdział 15. Odpowiedzialność członków zarządu... 116 Rozdział 16. Rada nadzorcza i komisja rewizyjna uwagi ogólne... 122 Rozdział 17. Powołanie i odwołanie rady nadzorczej (komisji rewizyjnej)... 124 Rozdział 18. Kompetencje rady nadzorczej (komisji rewizyjnej)... 125 Rozdział 19. Zgromadzenie wspólników... 129 Rozdział 20. Uchwały zgromadzenia wspólników... 135 Rozdział 21. Zmiana umowy spółki... 144 Rozdział 22. Rozwiązanie... 144 Rozdział 23. Likwidacja... 146 Część VIII. Spółka akcyjna... 149 Rozdział 1. Spółka akcyjna w organizacji... 149 Rozdział 2. Powstanie... 150 Rozdział 3. Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego... 153 Rozdział 4. Ustanowienie pierwszych organów... 157 Rozdział 5. Rejestracja... 158 Rozdział 6. Akcje uwagi wprowadzające... 160 Rozdział 7. Prawo do dywidendy... 163 Rozdział 8. Prawo do zbycia akcji... 166 Rozdział 9. Prawo udziału w walnym zgromadzeniu... 168 Rozdział 10. Prawo głosu... 170 Rozdział 11. Prawo poboru... 173 Rozdział 12. Prawo do informacji... 178 Rozdział 13. Przymusowy wykup akcji... 179 Rozdział 14. Przymusowy odkup akcji... 180 Rozdział 15. Zarząd... 182 Rozdział 16. Prowadzenie spraw spółki... 185 Rozdział 17. Reprezentacja... 185 Rozdział 18. Rada nadzorcza... 188 Rozdział 19. Walne zgromadzenie... 191 Rozdział 20. Podwyższenie kapitału zakładowego... 198 Rozdział 21. Obniżenie kapitału zakładowego... 205 Rozdział 22. Rozwiązanie i likwidacja... 208 DZIAŁ DRUGI. PRAWO UPADŁOŚCIOWE... 213 Część I. Uwagi ogólne... 215 Rozdział 1. Zdolność upadłościowa... 215 Rozdział 2. Podstawy ogłoszenia upadłości... 218
VIII Spis treści Część II. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości... 220 Rozdział 1. Sąd upadłościowy... 220 Rozdział 2. Legitymacja do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości... 221 Rozdział 3. Zasady dotyczące postępowania... 224 Rozdział 4. Postępowanie zabezpieczające... 228 Rozdział 5. Orzeczenie o ogłoszeniu upadłości... 231 Rozdział 6. Przygotowana likwidacja... 233 Część III. Skutki ogłoszenia upadłości... 236 Rozdział 1. Uwagi ogólne... 236 Rozdział 2. Skutki co do osoby upadłego... 236 Rozdział 3. Skutki co do majątku upadłego... 237 Rozdział 4. Skutki co do zobowiązań upadłego... 240 Rozdział 5. Skutki co do spadków nabytych przez upadłego... 245 Rozdział 6. Wpływ na majątkowe stosunki małżeńskie... 246 Rozdział 7. Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego... 247 Rozdział 8. Wpływ na postępowania sądowe i administracyjne... 251 Część IV. Postępowanie upadłościowe prowadzone po ogłoszeniu upadłości... 253 Rozdział 1. Uwagi ogólne... 253 Rozdział 2. Uczestnicy postępowania... 256 Rozdział 3. Zasady ogólne dotyczące postępowania... 262 Część V. Lista wierzytelności... 266 Rozdział 1. Zgłoszenie wierzytelności... 266 Rozdział 2. Ustalenie listy wierzytelności... 268 Rozdział 3. Zaskarżenie listy wierzytelności... 269 Rozdział 4. Zatwierdzenie listy wierzytelności i zmiany w jej zakresie... 270 Część VI. Układ w upadłości... 272 Rozdział 1. Dopuszczalność układu... 272 Rozdział 2. Propozycje układowe... 272 Rozdział 3. Głosowanie nad układem, zakończenie postępowania... 273 Część VII. Likwidacja masy upadłości... 274 Rozdział 1. Uwagi ogólne... 274 Rozdział 2. Uwagi szczegółowe... 276 Rozdział 3. Likwidacja wierzytelności i praw majątkowych... 276
Spis treści IX Część VIII. Postępowanie w sprawie podziału funduszów masy upadłości, zakończenie postępowania... 278 Rozdział 1. Ustalenie planu podziału... 278 Rozdział 2. Wykonanie planu podziału... 279 Rozdział 3. Zakończenie i umorzenie postępowania upadłościowego oraz ich skutki... 280 Część IX. Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej... 285 DZIAŁ TRZECI. PRAWO RESTRUKTURYZACYJNE... 291 Część I. Przepisy ogólne... 293 Rozdział 1. Zakres przedmiotowy i cel postępowania... 293 Rozdział 2. Zakres podmiotowy... 294 Rozdział 3. Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości... 295 Rozdział 4. Podstawy otwarcia postępowania... 296 Rozdział 5. Plan restrukturyzacyjny... 296 Rozdział 6. Zbieg postępowania restrukturyzacyjnego i upadłościowego... 298 Część II. Sąd i sędzia-komisarz... 299 Rozdział 1. Sąd... 299 Rozdział 2. Sędzia-komisarz... 300 Część III. Nadzorca i zarządca... 302 Rozdział 1. Przepisy ogólne... 302 Rozdział 2. Nadzorca układu... 305 Rozdział 3. Nadzorca sądowy... 306 Rozdział 4. Zarządca... 306 Część IV. Uczestnicy postępowania, Spis wierzytelności, Zgromadzenie wierzycieli i Rada wierzycieli... 308 Rozdział 1. Katalog uczestników... 308 Rozdział 2. Definicje... 308 Rozdział 3. Spis wierzytelności... 309 Rozdział 4. Zgromadzenie wierzycieli... 310 Rozdział 5. Rada wierzycieli... 314
X Spis treści Część V. Układ... 316 Rozdział 1. Przepisy ogólne... 316 Rozdział 2. Propozycje układowe i zakres restrukturyzacji... 317 Rozdział 3. Zatwierdzenie układu... 318 Rozdział 4. Skutki układu... 319 Część VI. Przepisy ogólne dotyczące postępowania restrukturyzacyjnego... 321 Część VII. Poszczególne postępowania restrukturyzacyjne... 324 Rozdział 1. Postępowanie o zatwierdzenie układu... 324 Rozdział 2. Przyspieszone postępowanie układowe... 328 Rozdział 3. Postępowanie układowe... 333 Rozdział 4. Postępowanie sanacyjne... 336 Rozdział 5. Zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego... 340 DZIAŁ CZWARTY. PYTANIA KONTROLNE... 343
Wstęp Zapewne czujesz presję przed zbliżającym się egzaminem i zastanawiasz się jak przebrnąć przez setki stron tekstu tak, aby wiadomości zostały w Twojej głowie. Konieczne są notatki, zakreślacze itp., których zadaniem jest pomóc Ci w uporządkowaniu wiedzy. Co jednak jeśli czasu jest coraz mniej, a po przeczytaniu tych setek stron nie starczyło go już na notatki i rysowanie tabel? Rozwiązanie stanowi właśnie ta publikacja. To kompaktowe opracowanie wszystkich najważniejszych zagadnień, których znajomość pomoże w zdaniu egzaminu. Przedstawiamy Ci idealne narzędzie zarówno do nauki, jak i do powtórki przed egzaminem. Dzięki zwięzłemu ujęciu tematu, tabelom, wykresom i wyróżnieniom szybko przyswoisz i powtórzysz wiedzę, a podejście do egzaminu stanie się mniej stresującym przeżyciem. Korzystaj także z testów, do których odeśle Cię QR Code z okładki. Wydanie trzecie zostało wzbogacone o pytania kontrolne, które pozwolą sprawdzić stopień przygotowania do egzaminu. Powodzenia! Redakcja
Wykaz skrótów 1. Akty prawne KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380) KK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KPC... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.) KRO... ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) KRSU... ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.) KSH... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.) PrRestr... ustawa z 15.5.2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r. poz. 978 ze zm.) PrUpad... ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.) 2. Czasopisma i publikatory Dz.U.... Dziennik Ustaw MSiG... Monitor Sądowy i Gospodarczy OSA... Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego 3. Inne skróty KRS... Krajowy Rejestr Sądowy n.... następny (-e, -a) Nr... numer orz.... orzeczenie post.... postanowienie poz.... pozycja RP... Rzeczpospolita Polska s24... tzw. spółka 24-godzinna SE... spółka europejska
XIV Wykaz skrótów SN... Sąd Najwyższy sp.k.... spółka komandytowa spółka z o.o.... spółka z ograniczoną odpowiedzialnością t.j.... tekst jednolity UE... Unia Europejska WE... Wspólnota Europejska ze zm.... ze zmianami
DZIAŁ PIERWSZY. PRAWO SPÓŁEK HANDLOWYCH
Część I. Uwagi ogólne Rozdział 1. Klasyfikacja spółek 1. Spółki osobowe i kapitałowe. Kodeks spółek handlowych wyróżnia dwa rodzaje spółek spółki osobowe oraz spółki kapitałowe. Do spółek osobowych zalicza się: spółkę jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną. Grupę spółek kapitałowych tworzą: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna (art. 1 2 KSH). Odrębne typy spółek stanowią: spółka cywilna oraz spółka europejska. SPÓŁKI SPÓŁKI HANDLOWE Wszystkie spółki handlowe uregulowane są przepisami Kodeksu spółek handlowych. SPÓŁKA CYWILNA Spółka cywilna uregulowana jest przepisami art. 860 875 KC. SPÓŁKA EUROPEJSKA Spółka europejska uregulowana jest rozporządzeniem Rady WE z 8.10.2001 r. o statucie spółki europejskiej. Uzupełnieniem tej regulacji jest Dyrektywa Piętnasta Rady UE z 8.10.2001 r. normująca uczestnictwo pracowników w SE. W prawie polskim kwestie spółki europejskiej reguluje ustawa z 4.3.2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (Dz.U. Nr 62, poz. 551 ze zm.). SPÓŁKI OSOBOWE SPÓŁKI KAPITAŁOWE SPÓŁKA JAWNA SPÓŁKA PARTNERSKA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SPÓŁKA AKCYJNA SPÓŁKA KOMANDYTOWA SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA
4 Część I. Uwagi ogólne Kodeks spółek handlowych wyróżnia wśród spółek kapitałowych także spółkę jednoosobową, spółkę powiązaną, a wśród spółek handlowych spółkę dominującą oraz w spółce akcyjnej spółkę publiczną. 2. Spółka jednoosobowa. Jest to spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza. 3. Spółka dominująca. Jest to spółka handlowa, w przypadku gdy: dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami lub jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami lub jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami lub członkowie jej zarządu lub członkowie jej rady nadzorczej stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej) lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami lub wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni zależnej, w szczególności na podstawie umów określonych w art. 7 KSH (art. 4 1 pkt 4 KSH). Spółka dominująca ma obowiązek zawiadomić spółkę kapitałową zależną o powstaniu stosunku dominacji w terminie 2 tygodni od dnia powstania tego stosunku, pod rygorem zawieszenia wykonywania prawa głosu z akcji albo udziałów spółki dominującej reprezentujących więcej niż 33% kapitału zakładowego spółki zależnej. Nabycie lub wykonywa-
Rozdział 1. Klasyfikacja spółek 5 nie praw z akcji albo udziałów przez spółkę albo spółdzielnię zależną uważa się za nabycie albo wykonywanie praw przez spółkę dominującą. Uchwała zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, powzięta bez takiego zawiadomienia jest nieważna, chyba że spełnia wymogi kworum oraz większości głosów bez uwzględnienia głosów nieważnych. Akcjonariusz, wspólnik, członek zarządu albo rady nadzorczej spółki kapitałowej może żądać, aby spółka handlowa, która jest wspólnikiem albo akcjonariuszem w tej spółce, udzieliła informacji, czy pozostaje ona w stosunku dominacji lub zależności wobec określonej spółki handlowej albo spółdzielni będącej wspólnikiem albo akcjonariuszem w tej samej spółce kapitałowej. Uprawniony może żądać również ujawnienia liczby akcji lub głosów albo liczby udziałów lub głosów, jakie spółka handlowa posiada w spółce kapitałowej, w tym także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami. Żądanie udzielenia informacji oraz odpowiedzi powinny być złożone na piśmie. Odpowiedzi na pytania należy udzielić uprawnionemu oraz właściwej spółce kapitałowej w terminie 10 dni od dnia otrzymania żądania. Jeżeli żądanie udzielenia odpowiedzi doszło do adresata później niż na 2 tygodnie przed dniem, na który zwołano zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie, bieg terminu do jej udzielenia rozpoczyna się w dniu następującym po dniu, w którym zakończyło się zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie. Od dnia rozpoczęcia biegu terminu udzielenia odpowiedzi do dnia jej udzielenia zobowiązana spółka handlowa nie może wykonywać praw z akcji albo udziałów w spółce kapitałowej zależnej. 4. Spółka powiązana. Jest to spółka kapitałowa, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami, lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej (art. 4 1 pkt 5 KSH).