Od Wydawcy............................................................ Wst p................................................................... XI XVII Charakter i podzia çwiczeƒ do podr cznika Zarzàdzanie kadrami................. XVIII Rozdzia 1. Przedmiot, ewolucja i znaczenie zarzàdzania kadrami (Tadeusz Listwan)........................................................... 1 1.1. Poj cie zarzàdzania kadrami............................................... 1 1.2. Cele i znaczenie zarzàdzania kadrami........................................ 2 1.3. Rozwój funkcji personalnej................................................ 4 1.4. Zarzàdzanie kadrami jako dyscyplina naukowa................................ 12 1.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 14 Rozdzia 2. Wspó czesne determinanty zarzàdzania kadrami w organizacjach (Zbigniew Antczak, Tadeusz Listwan)........................................... 15 2.1. Przestrzeƒ organizacyjna jako uk ad otwarty.................................. 15 2.2. Strukturyzacja istotniejszych zewn trznych zmiennych warunkujàcych zarzàdzanie kadrami w organizacji............................................ 18 2.3. Systematyzacja istotniejszych wewnàtrzorganizacyjnych uwarunkowaƒ zarzàdzania kadrami w przedsi biorstwie....................................... 28 2.4. Kultura organizacyjna jako uwarunkowanie zarzàdzania kadrami w przedsi biorstwie........................................................ 31 2.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 36 Rozdzia 3. Modele i sk adniki strategicznego zarzàdzania kadrami (Tadeusz Listwan)........................................................... 37 3.1. Cele i cechy strategicznego zarzàdzania kadrami............................... 37 3.2. Strategia personalna..................................................... 39 3.3. Strategia personalna a strategia ogólna firmy.................................. 42 3.4. Modele strategicznego zarzàdzania kadrami................................... 48 3.5. Struktura zarzàdzania kadrami............................................. 53 3.6. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 56 Rozdzia 4. Planowanie kadr (Jolanta Jasiƒska).................................. 57 4.1. Planowanie kadr w kontekêcie strategii firmy.................................. 57 4.2. Procedura planowania.................................................... 60 4.3. Analiza zasobów kadrowych w firmie........................................ 64 4.4. Prognoza popytu i poda y kadr............................................. 68 4.5. Podstawowe plany kadrowe................................................ 70 4.6. Podmioty funkcji personalnej w procesie planowania............................ 73 4.7. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 74 V
Rozdzia 5. Dobór pracowników (Tomasz Kawka, Tadeusz Listwan)................. 76 5.1. Istota i znaczenie doboru kadr............................................. 76 5.2. Metody doboru......................................................... 78 5.3. Alternatywne formy doboru............................................... 80 5.4. Struktura doboru kadr................................................... 82 5.5. Profil kwalifikacyjny..................................................... 84 5.6. Rekrutacja pracowników.................................................. 86 5.7. Marketing personalny.................................................... 88 5.8. E-rekrutacja............................................................ 90 5.9. Proces i techniki selekcji................................................... 93 5.10. Wprowadzenie do pracy................................................. 101 5.11. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 103 Rozdzia 6. Kierowanie ludêmi i przywództwo (Stanis aw Che pa)................... 104 6.1. W adza organizacyjna i jej êród a........................................... 104 6.2. CzynnoÊci kierownicze.................................................... 106 6.2.1. Fazy procesu kierowania i funkcje kierownicze............................... 106 6.2.2. Role kierownicze....................................................... 108 6.3. Uwarunkowania skutecznoêci kierowania..................................... 110 6.3.1. Kwalifikacje kierowników................................................ 110 6.3.2. Uwarunkowania sytuacyjne stylu kierowania................................. 113 6.4. Rodzaje przywództwa i odpowiadajàce im kwalifikacje.......................... 117 6.4.1. Przywództwo charyzmatyczne............................................ 118 6.4.2. Przywództwo koordynacyjne............................................. 119 6.4.3. Przywództwo anarchiczne............................................... 120 6.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 121 Rozdzia 7. Wynagradzanie pracowników (Tomasz Kawka)........................ 123 7.1. Poj cie, zasady i funkcja wynagrodzeƒ....................................... 123 7.2. Struktura i zasady tworzenia systemu wynagrodzeƒ............................. 126 7.3. Strategia wynagrodzeƒ.................................................... 128 7.4. Formy wynagrodzeƒ..................................................... 130 7.5. Struktura wewn trzna wynagrodzeƒ......................................... 132 7.6. Struktura zewn trzna wynagrodzeƒ......................................... 135 7.7. Narz dzia kszta towania systemu wynagrodzeƒ................................ 137 7.8. WartoÊciowanie pracy.................................................... 138 7.9. Premiowanie pracowników................................................ 141 7.10. Tendencje rozwoju systemów wynagrodzeƒ................................... 144 7.11. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 146 Rozdzia 8. Rozwój pracowników (Adam Suchodolski)............................ 147 8.1. Poj cie i struktura rozwoju pracowników..................................... 147 8.2. Planowanie rozwoju pracowników.......................................... 149 8.2.1. Organizacja procesu rozwoju pracowników.................................. 149 8.2.2. OkreÊlanie aspiracji zawodowych i analiza mo liwoêci rozwojowych............... 151 8.2.3. Planowanie Êcie ki kariery zawodowej...................................... 151 8.2.4. Stadia rozwoju kariery zawodowej......................................... 153 8.3. Prowadzenie rozwoju pracowników.......................................... 154 8.3.1. Mo liwoêci realizacji rozwoju pracowników.................................. 154 8.3.2. Formy i metody indywidualnego doskonalenia kadr........................... 155 8.3.3. EfektywnoÊç doskonalenia kadr........................................... 160 8.3.4. Przemieszczenia pracowników............................................ 161 VI
8.3.5. Integrowanie pracowników............................................... 162 8.3.6. Pracownik jako kreator rozwoju........................................... 163 8.4. Kontrola procesu rozwoju pracowników...................................... 163 8.5. Rozwój potencja u spo ecznego firmy........................................ 164 8.6. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 167 Rozdzia 9. Stosunki i warunki pracy (Jolanta Jasiƒska)........................... 168 9.1. Poj cie stosunków pracy.................................................. 168 9.2. Modele stosunków pracy.................................................. 173 9.3. Rola zwiàzków zawodowych............................................... 174 9.4. Rola kierownictwa....................................................... 177 9.5. Rola rzàdu............................................................. 179 9.6. Rokowania zbiorowe..................................................... 182 9.7. Warunki pracy.......................................................... 186 9.8. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................. 189 Rozdzia 10. OdejÊcia pracowników z organizacji (Zbigniew Antczak)............... 191 10.1. Przyczyny ruchów kadrowych w firmie...................................... 191 10.2. Ewolucja modelu zatrudnienia............................................ 197 10.3. Outsourcing i outplacement nowe narz dzia w sferze zatrudnienia i odejêç......... 201 10.4. Skutki odejêç pracowników............................................... 207 10.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 209 Rozdzia 11. Ocenianie pracowników (Adam Suchodolski)........................ 210 11.1. Istota i znaczenie oceniania pracowników.................................... 210 11.2. System oceniania pracowników............................................ 212 11.2.1. Cele i zasady oceniania................................................. 212 11.2.2. Kryteria oceniania pracowników......................................... 214 11.2.3. Podmioty oceniania................................................... 216 11.2.4. Metody i techniki oceniania............................................. 218 11.2.4.1. Techniki relatywne.................................................. 218 11.2.4.2. Techniki absolutne................................................... 219 11.2.5. Okresy i cz stotliwoêç oceniania.......................................... 222 11.3. Rozmowa oceniajàca.................................................... 223 11.4. B dy w ocenianiu pracowników........................................... 225 11.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 227 Rozdzia 12. Kontrola funkcji personalnej (Stanis aw Kowalczyk)................... 228 12.1. Istota i cele kontroli funkcji personalnej..................................... 228 12.2. Etapy procesu kontroli funkcji personalnej................................... 230 12.3. Przedzia y kontroli funkcji personalnej...................................... 233 12.4. Koszty pracy.......................................................... 235 12.5. Analiza potencja u kadrowego organizacji................................... 237 12.5.1. Analiza wskaênikowa i opisowa potencja u kadrowego........................ 237 12.5.2. Kadrowa analiza SWOT................................................ 238 12.5.3. Portfolio kadrowe..................................................... 239 12.6. PodejÊcia do kontroli funkcji personalnej.................................... 240 12.6.1. Controlling personalny................................................. 240 12.6.2. Strategiczna karta wyników............................................. 242 12.6.3. Karta wyników zarzàdzania zasobami ludzkimi............................. 244 12.6.4. Idea bilansu spo ecznego organizacji...................................... 246 12.7. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 248 VII
Rozdzia 13. Struktura podmiotowa zarzàdzania kadrami w przedsi biorstwie (Zbigniew Antczak).......................................................... 249 13.1. Podmioty zarzàdzania kadrami............................................ 249 13.2. Ewolucja relacji i ról mened era sztabowego (personalnego) oraz mened era liniowego................................................................ 251 13.3. Usytuowanie i kszta t komórek personalnych................................. 256 13.4. Wirtualizacja funkcji personalnej.......................................... 260 13.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 263 Rozdzia 14. System informacji personalnej (SIP) (Stanis aw Kowalczyk)............ 264 14.1. Rola informacji w zarzàdzaniu kadrami..................................... 264 14.2. Formalne êród a informacji kadrowych...................................... 265 14.3. Sposoby grupowania informacji kadrowych.................................. 267 14.4. Konstruowanie systemu informacji personalnej (SIP)........................... 268 14.4.1. Poj cie SIP.......................................................... 268 14.4.2. Cele SIP............................................................. 269 14.4.3. Zwiàzki SIP z otoczeniem............................................... 270 14.4.4. Zbiory informacji personalnej........................................... 271 14.4.5. Nadawcy i odbiorcy informacji personalnej................................. 274 14.4.6. Kana y informacyjne.................................................. 274 14.4.7. Techniczne Êrodki przesy ania i przetwarzania informacji...................... 275 14.5. Tworzenie bazy danych personalnych....................................... 275 14.6. Budowa modelu systemu informacji personalnej z wykorzystaniem podejêcia obiektowego...................................................... 279 14.6.1. Analiza obiektowa w modelowaniu systemu informacji personalnej.............. 279 14.6.2. Konstruowanie wielowarstwowego modelu systemu informacji personalnej........ 281 14.7. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 285 Rozdzia 15. Komunikowanie si w organizacji (Marzena Stor)..................... 287 15.1. Podstawowe terminy wyjaêniajàce istot i znaczenie komunikacji.................. 287 15.2. Komunikacja werbalna w indywidualnych interakcjach z pracownikami............ 291 15.2.1. ZdolnoÊci percepcyjne cz owieka......................................... 291 15.2.2. Bariery komunikacyjne................................................. 293 15.2.3. Wybrane przyk ady wp ywania na atmosfer i charakter rozmowy............... 296 15.3. Zebrania zespo owe..................................................... 300 15.3.1. Przygotowanie zebrania................................................ 300 15.3.2. Przeprowadzanie zebrania.............................................. 302 15.4. Prezentacje dla pracowników firmy......................................... 303 15.5. Komunikowanie mi dzykulturowe......................................... 305 15.6. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 307 Rozdzia 16. Mi dzynarodowe zarzàdzanie kadrami (Marzena Stor)................ 309 16.1. Zakres poj ciowy zarzàdzania kadrami w organizacji mi dzynarodowej............ 309 16.2. Z o onoêç otoczenia funkcji personalnej w przedsi biorstwach mi dzynarodowych... 311 16.3. Strategie personalne ze wzgl du na poziom i kierunek oddzia ywania.............. 315 16.4. Znaczenie podejêcia kulturowego a rozwiàzania systemowe...................... 322 16.5. Kadra mened erska w organizacjach mi dzynarodowych....................... 332 16.6. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 343 Rozdzia 17. Prawne i etyczne zagadnienia zarzàdzania kadrami (Marzena Stor)..... 344 17.1. Uwagi wst pne......................................................... 344 17.2. Faza preparacji........................................................ 346 VIII
17.3. Faza realizacji......................................................... 352 17.3.1. Modu wejêcie...................................................... 352 17.3.2. Modu przejêcie..................................................... 356 17.3.3. Modu wyjêcie...................................................... 360 17.4. Faza kontroli.......................................................... 362 17.5. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 365 17.6. Zalecane akty prawne................................................... 365 Rozdzia 18. Metody badaƒ problematyki kadrowej (Stanis aw Che pa).............. 366 18.1. PodejÊcia metodologiczne w badaniu problemów kadrowych..................... 366 18.1.1. PodejÊcie idiograficzne................................................. 367 18.1.2. PodejÊcie nomotetyczne................................................ 368 18.1.3. PodejÊcie kompleksowe................................................. 373 18.2. Procedury, metody i techniki badawcze...................................... 375 18.2.1. Procedura studium przypadku........................................... 377 18.2.2. Procedury lustracji, korelacyjna i eksperymentalna........................... 378 18.3. Zasady konstrukcji wybranych metod badawczych............................. 379 18.3.1. Obserwacja.......................................................... 382 18.3.2. Wywiad............................................................. 382 18.3.3. Analiza êróde pisanych................................................ 386 18.3.4. Ankieta............................................................. 389 18.3.5. Paraeksperyment..................................................... 390 18.4. Pytania kontrolne do rozdzia u............................................ 392 Literatura................................................................. 393 Wykorzystane akty prawne.................................................. 405 S owa kluczowe do rozdzia ów................................................ 406 S ownik.................................................................. 409 Indeks.................................................................... 424 IX