Bezpieczeństwo społeczne

Transkrypt

1 Bezpieczeństwo społeczne

2 Potrzeby współczesnego społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa Potrzeba - odczuwany brak czegoś i chęć jego zaspokojenia. W literaturze znana jest hierarchia potrzeb według Maslowa (1954) na potrzeby niedoboru oraz potrzeby wzrostu.! Potrzeby niedoboru (potrzeby egzystencjalne) - potrzeby fizjologiczne; - potrzeby bezpieczeństwa; - potrzeby miłości i przynależności.! Potrzeby wzrostu (wyższego rzędu) - potrzeby szacunku i uznania; - potrzeby samorealizacji. Graficznie potrzeby są często przedstawiane jako piramida, w podstawie umieszczone są potrzeby niższego rzędu, bez zaspokojenia których jest niemożliwa realizacja potrzeb wyższego rzędu. Człowiek jako istota społeczna odczuwa nie tylko potrzeby w kontekście indywidualnym, ale także odczuwają potrzeby zbiorowe, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa.

3 16 generalnych potrzeb polskiego społeczeństwa w obszarze bezpieczeństwa wg A. Skrabacz - Potrzeba przyśpieszenia budowy społeczeństwa obywatelskiego. - Potrzeba powszechnego włączenia i zorganizowania społeczeństwa oraz wspierania jego działań na rzecz bezpieczeństwa. - Potrzeba pobudzania aktywności społecznej na sprawy powszechnego bezpieczeństwa. - Potrzeba tworzenia bezpieczeństwa społeczności lokalnych jako współczesnej podstawy bezpieczeństwa narodowego. - Potrzeba tworzenia bezpieczeństwa indywidualnego, szczególnie rodzinie. - Potrzeba wsparcia organów i służb publicznych w budowie spójnego systemu bezpieczeństwa narodowego. - Potrzeba monitorowania i kontrolowania działalności administracji publicznej w zakresie organizacji systemu bezpieczeństwa. Potrzeba skoordynowania wysiłków podmiotów rządowych, samorządowych i pozarządowych na rzecz bezpieczeństwa. - Potrzeba włączenia i uznania organizacji pozarządowych jako liderów w pewnych obszarach bezpieczeństwa.

4 16 generalnych potrzeb polskiego społeczeństwa w obszarze bezpieczeństwa wg A. Skrabacz - Potrzeba powszechnego włączenia wszystkich środków i zasobów będących w posiadaniu państwa w celu sprostanie współczesnym wyzwaniom i zagrożeniom. - Potrzeba powszechnej edukacji dla bezpieczeństwa. - Potrzeba wykorzystywania pozytywnych cech charakteru narodowego Polaków, w tym umiejętności organizowania się. - Potrzeba tworzenia narodowych sił rezerwowych. - Potrzeba realizacji konstytucyjnego obowiązku obrony ojczyzny. - Potrzeba przestrzennego i kompleksowego monitoringu współczesnych zagrożeń jako warunku efektywnego przeciwdziałania zagrożeniom. - Potrzeba zapewnienia ekonomiczności działań i ich efektywności.

5 Istota i zakres pojęcia bezpieczeństwo Bezpieczeństwo - uzasadnione lub nie przekonanie iż jest się poza zasięgiem wszelkiego zagrożenia; brak lęku, troski, strachu.! To subiektywne poczucie, wśród wielu definicji najczęściej spotyka się bezpieczeństwo jako: - stan niezagrożenia, spokoju, pewności; stan, który daje poczucie pewności i gwarancję jego zachowania oraz szansę na doskonalenie; - pewność i brak zagrożenia fizycznego albo ochrona przed nim; - rozumny standard życia; - naczelna potrzeba człowieka i grup społecznych; - podstawowa potrzeba państw i systemów międzynarodowych; - ciągły proces społeczny, w ramach którego podmioty działające starają się dostosować mechanizmy zapewniające im poczucie bezpieczeństwa; - stan i proces, nie odznacza się jednak niezmiennością w dłuższych przedziałach czasu, ponieważ należy od ruchomości układów sił.

6 Istota i zakres pojęcia bezpieczeństwo Pojęcie bezpieczeństwa jest wieloznaczne, nadaje się mu wiele przymiotników np. indywidualne, ekologiczne, energetyczne itp.! Wymiary bezpieczeństwa: a) podmiotowy: np. jednostkowy, lokalny, narodowy, globalny, międzynarodowy; b) przedmiotowy: np. wartości, środki i narzędzia, aktywność państwowa; c) procesualny: np. polityka, strategie, współzależności; d) strukturalno-realizacyjny: np. organizacje, instytucje, działania.!

7 Bezpieczeństwo społeczne Bezpieczeństwo społeczne można rozumieć jako ochronę egzystencjalnych podstaw życia ludzi, zapewnienie możliwości zaspokajania i indywidualnych potrzeb (materialnych i duchowych), realizację aspiracji życiowych przez tworzenie warunków do pracy i nauki, ochronę zdrowia oraz gwarancje emerytalne.

8 Bezpieczeństwo społeczne - różne definicje Definicja z roku 1984 Międzynarodowej Organizacji Pracy Bezpieczeństwo społeczne to ochrona (zabezpieczenie) jaką społeczeństwo przewiduje dla swoich członków z wykorzystaniem środków publicznych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji gospodarczej i społecznej spowodowanej zatrzymaniem lub zmniejszeniem środków finansowych wynikających z choroby, macierzyństwa, wypadku przy pracy, bezrobocia, inwalidztwa, starości i śmierci, a także świadczenie opieki medycznej oraz zapewnienie dotacji dla rodzin z dziećmi. Definicja z roku 2001 Leksykon polityki społecznej Bezpieczeństwo społeczne to stan wolności od niedostatku materialnych środków utrzymania i istnienie realnych gwarancji pełnego rozwoju jednostek, obejmuje więc nie tylko stan wolności od ryzyk socjalnych, ale i od zagrożeń rozwoju psychospołecznego jednostki, których źródłem może być całokształt uwarunkowań społecznych, politycznych i ekonomicznych.

9 Bezpieczeństwo społeczne - różne definicje Definicja R. Jakubczaka, R. Kalinowskiego, K. Lorantego Bezpieczeństwo społeczne jako element bezpieczeństwa narodowego można określić stan społeczeństwa zapewniający nie tylko trwanie oraz przetrwanie państwa - narodu lecz również jego rozwój. Definicja M. Leszczyńskiego Bezpieczeństwo społeczne obejmuje całokształt działań prawnych, organizacyjnych realizowanych przez podmioty rządowe (krajowe i międzynarodowe), pozarządowe i samych obywateli, które mają na celu zapewnienie pewnego poziomu życia osobom, rodzinom i grupom społecznym oraz niedopuszczania do ich marginalizacji i wykluczenia społecznego. Chodzi tu zwłaszcza o osoby, które w sposób trwały lub czasowy są niezdolne do pracy lub w wyniku niezależnych od siebie zdarzeń losowych (np. klęska żywiołowa, pożar itp.); oferowana pomoc nie powinna prowadzić do bezradności i bierności obywatelskiej.

10 Model bezpieczeństwa społecznego wg M. Leszczyńskiego Bezpieczeństwo społeczne BS = x x Bezpieczeństwo socjalne BSOC Bezpieczeństwo wspólnotowe BWSP Bezpieczeństwo rozwojowe BROZ Wartości przyjmowane przez BSOC, BWSP oraz BROZ należą do przedziału <0;1> BROZ - kapitał ludzki BWSP- kapitał społeczny BSOC - gwarancje prawno-instytucjonalne

11 Bezpieczeństwo społeczne - różne definicje Definicja z roku 2007 ze Strategii bezpieczeństwa narodowego RP Nadrzędnym celem działań państwa w dziedzinie bezpieczeństwa społecznego jest zapewnienie szybkiej i odczuwalnej poprawy jakości życia obywateli. Wymaga to prowadzenia aktywnej polityki społecznej- przede wszystkim radykalnego ograniczenia sfery ubóstwa i zmniejszenia obszarów wykluczenia społecznego poprzez wzrost realnych dochodów wszystkich grup społecznych oraz zmniejszenia stopy bezrobocia. Definicja A. Skrabacz Bezpieczeństwo społeczne to jedna z kategorii bezpieczeństwa narodowego oznacza ochronę egzystencjalnych podstaw życia ludzi, zapewnienie możliwości zaspokajania indywidualnych potrzeb (materialnych i duchowych) oraz realizację aspiracji życiowych przez tworzenie warunków do pracy i nauk, ochronę zdrowia oraz gwarancje emerytalne.

12 Główne współczesne uwarunkowania tworzenia bezpieczeństwa Polski Charakter narodowy Polaków. Aspekty tożsamościowe - kulturowe Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Poziom kapitału społecznego Wyzwania demograficzne. Migracje zarobkowe Polaków. Zagrożenia społeczne.