Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Filologia, specjalność język rosyjski program język biznesu, I stopień Sylabus modułu: Wstęp do językoznawstwa (02-FL-JRB-S1-WDJ02) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): -- 1. Informacje ogólne koordynator modułu Dr Gustaw Michał Akartel rok akademicki 2014/2015 semestr letni forma studiów stacjonarne sposób ustalania oceny końcowej modułu Ćwiczenia: Na ocenę końcową składa się ocena z prezentacji multimedialnej/referatu oraz z pracy domowej z zagadnień podejmowanych na bieżąco na zajęciach ---- 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta ćwiczenia prowadzący treści zajęć 02-FL-JRB-S1- WDJ02_fs_1 dr Gustaw Michał Akartel Studenci specjalności język rosyjski program język biznesu Językoznawstwo jako nauka. Działy językoznawstwa. Definicja języka. Zakres terminu język naturalny. Język naturalny jako. Pojęcie znaku. Znak językowy wśród innych rodzajów znaków. Znaki językowe a rodzaj kanału informacyjnego. Znaki językowe cechy wyróżniające. Język jako system znaków. Langue langage i parole. Hierarchiczna budowa systemu językowego. Relacje paradygmatyczne i syntagmatyczne. Pojęcie dystrybucji. Pojęcie formy i substancji w języku. Forma i substancja w planie treści i w planie wyrażania. Dzieje językoznawstwa - starożytność (Starożytne Indie, Starożytna Grecja), powstanie i rozwój językoznawstwa historyczno-porównawczego, młodogramatycy. Wpływ teorii J.Baudouina de Courtenay i F. de Saussure na rozwój językoznawstwa XX w. Rozwój strukturalizmu. Szkoły strukturalistyczne: szkoła praska (praska lingwistyka funkcjonalna), glossematyka kopenhaska, deskryptywizm amerykański. Gramatyka transformacyjno-generatywna, językoznawstwo kognitywne.
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 Podsystemy języka System fonologiczny - aparat głosowy człowieka, pojęcie dźwięku i fonemu, cechy diakrytyczne i dystynktywne, opozycje fonologiczne, pojęcie neutralizacji opozycji fonologicznych. Fonem w ujęciu teorii J.Baudouina de Courtenay, Trubeckiego i Jakobsona). Akcent, iloczas, ton System leksykalny: wieloznaczność terminu wyraz - wyraz fonologiczny. gramatyczny (forma gramatyczna), leksem, wyraz tekstowy. O znaczeniu w języku. Pojęcie desygnacji i konotacji. Znaczenie leksykalne, strukturalne i etymologiczne wyrazu. Znaczeniowa klasyfikacja wyrazów (wyrazy autosemantyczne, wyrazy synsemantyczne) Pojęcie wieloznaczności, synonimii i homonimii; Teorie pola znaczeniowego - zasadnicze założenia koncepcji Triera; teoria Porzyga; Podstawowe sposoby wzbogacania słownictwa; System syntaktyczny. Zdanie, wypowiedzenie wypowiedź. Środki syntaktyczne - intonacja, konotacja i wskaźniki konkretne. Schemat składniowy Pismo. Czynniki decydujące o powstaniu, budowie i ewolucji pisma. Linie ewolucyjne pisma. Pismo piktograficzne, ideograficzne, fonetyczne, sylabiczne. Alfabet. Zasady klasyfikacji historycznej języków. Typy klasyfikacji języków: typologiczna na podstawie wspólności cech aktualnie występujących; historyczna na podstawie wspólności pochodzenia. Rodziny i grupy językowe. Rodzina języków indoeuropejskich. Zmiany językowe i ich przyczyny (zmiany na poziomie fonologicznym, semantycznym i stylistycznym). Klasyfikacja typologiczna języków. Problem uniwersaliów językowych. Klasyfikacja typologiczna języków: języki fleksyjne, aglutynacyjne, alternacyjne, analityczne, polisyntetyczne. Języki pidżynowe. Języki kreolskie. Języki sztuczne. Metody badań językoznawstwa historycznego. Metoda filologiczna. Metoda rekonstrukcji wewnętrznej. Metoda porównawcza * * Zajęcia prowadzone są z użyciem następujących metod: - metoda podająca - metoda problemowa
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca adres strony www zajęć - metoda praktyczna - metoda zadaniowa Jak w opisie modułu 30 40 Praca własna studenta obejmuje przygotowanie prezentacji oraz prac domowych w oparciu o podaną literaturę, przygotowanie zagadnień teoretycznych na bieżąco, na zajęcia, samodzielną lekturę wybranych pozycji bibliograficznych 2 godziny tygodniowo 1. B a n c z e r o ws ki J., P o g o n o ws k i J., Z g ó ł k a : Wstęp do językoznawstwa. Poznań 1982 2. Bobran M., Doros A.: Wstęp do językoznawstwa (Введение в языкознание). Wyd.IV zmienione. Rzeszów 2005. 3. Bobrowski I.: Zaproszenie do językoznawstwa. Kraków 1998 4. B ü n t i n g : Wstęp do lingwistyki. Warszawa 1989. 5. Encyklopedia języka polskiego. Red. S. Urbańczyk. Wrocław-Warszawa-Kraków 1991. 6. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Red. K. Polański. Wrocław-Warszawa-Kraków 1993. 7. F isi a k J.: Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych. Warszawa 1975. 8. F ur dal A.: Językoznawstwo otwarte. Opole 1990. 9. Grzegorczykowa R. Wstęp do językoznawstwa. Warszawa 2007. 10. Hei n z A.: Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa 1983. 11. Lachur Cz. Zarys językoznawstwa ogólnego. Opole 2004 12. L yons J.: Wstęp do językoznawstwa. Warszawa 1975. 13. Łuczyński E., Maćkiewicz J. Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia. Gdańsk 2001 (lub wyd. późniejsze) 14. Milews ki T. Językoznawstwo. Warszawa 1965 (lub wydanie najnowsze). 15. Tabakowska E. Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego. Kraków 1995 (wyd. II 1999). 16. W einsbe r g A.: Językoznawstwo ogólne. Warszawa 1983. 17. Wi er zbicka A.: O języku dla wszystkich. Warszawa 1965. 1. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K. Polańskiego. Wrocław Warszawa Kraków 1999. 2. Большой энциклопедический словарь. Языкознание. Гл. ред. В.Н. Ярцева. Москва 1998. 3. Ю.С. Маслов, Введение в языкознание. Москва 1975. 4. Д.Э. Розенталь, М.А. Теленкова, Словарь-справочник лингвистических терминов. Москва 1976. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 Referat/prezentacja multimedialna (-y) zajęć osoba(-y) przeprowadzająca(- e) weryfikację wymagania merytoryczne 02-FL-JRB-S1-WDJ02_fs_1 Gr.1 dr Gustaw Michał Akartel Gr. 2 dr Gustaw Michał Akartel 02-FL-JRB-S1-WDJ02_w_1 Gr. 1 i gr.2 Studenci specjalności język rosyjski program język biznesu 1. Znajomość podstawowych pojęć językoznawczych 2. Znajomość języka jako systemu 3. Znajomość poszczególnych systemów języka 4. Orientacja w literaturze przedmiotu, we współczesnych kierunkach językoznawczych 5. Umiejętność przeprowadzenia spójnego wywodu w ramach zagadnień programowych 6. Umiejętność zebrania właściwej literatury 7. Umiejętność zaprezentowania wiedzy zdobytej samodzielnie 8. Umiejętność analizy zjawisk językowych, wyciągania wniosków kryteria oceny Oceniana jest : zawartość merytoryczna referatu, wyczerpanie tematu 40% oceny sprawność posługiwania się terminologią językoznawczą 25% orientacja w literaturze przedmiotu 10% umiejętność przeprowadzenia spójnego wywodu 25% przebieg procesu weryfikacji Na każdych zajęciach wygłaszany jest lub prezentowany temat z zakresu językoznawstwa podany na początku semestru (do wyboru). Czas trwania prezentacji 30-60 minut. Referat jest następnie poddawany do dyskusji, ewentualnie uzupełniany przez prowadzącego. Praca domowa (-y) zajęć osoba(-y) przeprowadzająca(- e) weryfikację wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji 02-FL-JRB-S1-WDJ02_fs_1 Gr.1 dr Gustaw Michał Akartel Gr. 2 dr Gustaw Michał Akartel 02-FL-JRB-S1-WDJ02_w_2 Gr. 1 i gr.2 Studenci specjalności język rosyjski program język biznesu 1. Student posiada wiedzę zdobytą na zajęciach 2. Student potrafi zdobytą wiedzę zaprezentować 3. Student potrafi odnieść się do posiadanej wiedzy, przeprowadzić pogłębiona analizę, wykonać zadania w oparciu o nią Akcent w ramach prac domowych będzie położony przede wszystkim na umiejętności dokonywania wyboru, wykorzystanie wiedzy zdobytej na zajęciach i prezentowania jej na zajęciach, co będzie weryfikacją jej przyswojenia. Realizacja prac domowych ma na celu weryfikację przyswojenia zagadnień omawianych na zajęciach. Student ma odpowiedzieć na zestaw pytań zadanych przez prowadzącego na bieżąco po każdych zajęciach. Weryfikacja odbywa się na kolejnych zajęciach.
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5