Kierunek i poziom studiów: Międzynarodowe studia polskie II stopnia Sylabus modułu: Język polski na tle języków europejskich

Transkrypt

1 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Międzynarodowe studia polskie II stopnia Sylabus modułu: Język polski na tle języków europejskich Kod modułu: 02-MSP2OS-13-KJPJE 1. Informacje ogólne koordynator modułu/wariantu prof. dr hab. Jolanta Tambor: jolantatambor@yahoo.ca; jolanta.tambor@us.edu.pl rok akademicki 2014/2015 semestr Letni (II) forma studiów Stacjonarne II stopnia sposób ustalania oceny końcowej modułu Ocena końcowa modułu to średnia z ocen z zaliczenia konwersatorium i egzaminu 5 ECTS 2 a Opis dydaktycznych i pracy wykład KJPJE _fs_1 prowadzący prof. dr hab. Jolanta Tambor treści Język jako system znaków poziomy, podsystemy języka: fonologiczny, morfologiczny, leksykalny, semantyczny. Podziały języków świata: typologiczne, historyczne. Rodziny języków, ligi językowe. Języki pozycyjne, fleksyjne, aglutynacyjne. Języki występujące współcześnie w Europie podstawowe. Rodziny języków indoeuropejskich, europejskie języki ugrofińskie. Historyczne korzenie języków indoeuropejskich. Język praindoeuropejski i prajęzyki rodzin językowych (ze szczególnym uwzględnieniem prasłowiańskiego) opis podstawowych metod i zjawisk rekonstrukcji historycznych. Rodzina języków słowiańskich wewnętrzny podział na języki zachodnio-, wschodnioi południowosłowiańskie. Podobieństwa i różnice gramatyczne i leksykalne. Języki żywe i martwe. Języki narodowe, etniczne, regionalne oficjalne państwowe i nieposiadające takiego statusu. Systemy fonologiczne języków europejskich podobieństwa i różnice. Systemy morfologiczne i składniowe języków europejskich podobieństwa i różnice. Uczenie się i certyfikacja języków europejskich podstawowe o wymaganiach i opisach poziomów językowych (ESOKJ). Transfer pozytywny i negatywny. Status języków europejskich unijnych i pozaunijnych. metody Jak w opisie modułu

2 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www Student powinien zapoznać się z tekstami (podręcznikami, artykułami) oraz stronami internetowymi wskazanymi przez wykładowcę zarówno na początku semestru, jak i w trakcie konkretnych wykładów. Zgodnie z harmonogramem. Dalewska-Greń H., Języki słowiańskie, Warszawa Majewicz A.T., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa Damm K., Mikusińska A., red., Ludy i języki świata, Warszawa Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa (wydanie dowolne). Meiser G., Indoueropejska wspólnota językowa praindoeuropejskie korzenie, Postscriptum 1996, z. 17. Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Warszawa a Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Egzamin testowy (-y) KJPJE _fs_1 osoba(-y) prof. dr hab. Jolanta Tambor przeprowadzająca(- e) weryfikację wymagania merytoryczne kryteria oceny KJPJE _w_3 1) Znajomość rodzin języków europejskich ich skład, udział języków żywych i martwych, podobieństwa i różnice między językami z tej samej rodziny oraz między rodzinami. 2) Historia i rozwój języków słowiańskich. Język prasłowiański. Rozwój języka polskiego i jego miejsce wśród języków słowiańskich. Podstawowe wspólne i różniące cechy fonetyczne i fleksyjne języków słowiańskich. 3) Języki europejskie ich status i podstawowe różnice między nimi w ramach Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Test egzaminacyjny zawiera pytania zamknięte dotyczące podziału rodzin językowych

3 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 proces weryfikacji i podstawowych cech języków z tych rodzin. Uzupełnieniem testu jest prezentacja wybranego języka. Warunkiem zaliczenia jest wykonanie prezentacji i poprawna odpowiedź na minimum 50% pytań. Pisemny test z pytaniami zamkniętymi i krótka pisemna prezentacja. 2 b Opis dydaktycznych i pracy konwersatorium prowadzący dr Marcin Maciołek marcin.maciolek@wp.pl treści KJPJE _fs_2 Cechy definicyjne języka naturalnego. Hierarchiczna budowa systemu językowego: podsystemy języka (fonologiczny, morfologiczny, składniowy oraz semantyczny) i ich jednostki (fonem/głoska, morfem/morf, człon/składnik syntaktyczny, sem). Klasyfikacja typologiczna języków. Ogólne założenia typologii. Rodzaje uniwersaliów językowych. Typologia fonologiczna (języki samogłoskowe i spółgłoskowe; prozodyczne i nieprozodyczne), morfologiczna i syntaktyczna (syntetyczność a analityczność; języki izolujące, fleksyjne i pozycyjne, alternacyjne i aglutynacyjne). Podział języków ze względu na szyk składników zdania. Ograniczenia szyku wyrazów w języku polskim. Historyczna klasyfikacja języków: pojęcie pokrewieństwa języków i rodziny językowej. Klasyfikacja geograficzna: podstawy podziału grup języków na ligi i cykle językowe; liga bałkańska. Rodzina języków indoeuropejskich: języki italskie, romańskie, celtyckie w starożytności i obecnie, germańskie, bałtyckie, słowiańskie, języki indyjskie, starożytne i współczesne języki irańskie. Języki ugrofińskie w Europie. Palatalizacja praindoeuropejska i jej rezultaty podział języków na satemowe i kentumowe. Współczesne języki indoeuropejskie i ich zasięg. Języki międzynarodowe (funkcje języków: angielskiego, hiszpańskiego, francuskiego, rosyjskiego). Genetyczne i typologiczne podziały obszaru słowiańskiego. Język polski wśród języków słowiańskich cechy swoiste polszczyzny (przegłosy, paroksytoneza, tzw. nosówki). Język prasłowiański praprzodek języków słowiańskich. Podobieństwa i różnice gramatyczno-leksykalne pomiędzy językami słowiańskimi. Języki narodowe, etniczne, regionalne oficjalne państwowe i nieposiadające takiego statusu. Casus języka kaszubskiego. Wewnętrzne zróżnicowanie języka polskiego. Etnolekt śląski język regionalny czy dialekt? Mniejszości narodowe w Polsce i ich języki. Języki żywe i martwe (język staro-cerkiewno-słowiański, połabski, łemkowski, gocki, łacina język martwy, a wciąż żywy). Europejski System Opisu Kształcenia Językowego. Certyfikacja językowa. metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) Jak w opisie modułu 30

4 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www 60 Wnikliwa lektura tekstów naukowych wskazanych przez prowadzącego; sporządzanie notatek z lektury przeczytanych artykułów i książek; odrabianie prac domowych. Zgodnie z harmonogramem Bednarczuk L., red., Języki indoeuropejskie, t. 1 2, Warszawa 1986 (fragmenty). Krygier Łączkowska A., Europejczycy, Słowianie, Polacy. Na czym polega pokrewieństwo językowe? (propozycja rozdziału podręcznika do nauczania treści historycznojęzykowych na studiach I stopnia), Kwartalnik Językoznawczy 2011, nr 1. Meiser G., Indoueropejska wspólnota językowa praindoeuropejskie korzenie, Postscriptum 1996, z. 17. Majewicz A.T., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa Dalewska-Greń H., Języki słowiańskie, Warszawa Stefański W., Wprowadzenie do językoznawstwa historyczno-porównawczego, Toruń Weinsberg A., Językoznawstwo ogólne, Warszawa Austin P.K., red., Tysiąc języków: żywe, zagrożone, wymarłe, Olszanica Damm K., Mikusińska A., red., Ludy i języki świata, Warszawa Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa Krążyńska Z., Słoboda A., Jak można sobie wyobrazić (czy można sobie wyobrazić) wykształcanie się fleksji w językach indoeuropejskich, Kwartalnik Językoznawczy 2009, nr 1. Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa (wydanie dowolne). Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Warszawa Strazny P., red., Encyclopedia of linguistics, t. 1 2, New York Weinsberg A., Gramatyka porównawcza języków indoeuropejskich, Warszawa Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu prace domowe sprawdziany (-y) osoba(-y) przeprowadzająca(- e) weryfikację wymagania merytoryczne KJPJE _fs_2 dr Marcin Maciołek KJPJE_w_1 KJPJE_w_2 Znajomość: 1) podziału języków wynikającego z typologii fonologicznej, morfosyntaktycznej i semantycznej; 2) miejsca, jakie zajmuje polszczyzna wśród innych

5 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 kryteria oceny proces weryfikacji języków słowiańskich i indoeuropejskich; 3) genezy języków indoeuropejskich (jęz. praindoeuropejski i prasłowiański); 4) cech strukturalnych i swoistych polszczyzny; 5) podstawowych pojęć z zakresu językoznawstwa typologicznego aktywność na zajęciach, odrabianie prac domowych, lektura zadanych artykułów, ocena z kolokwiów dyskusja lekcyjna na zadany temat, dwa sprawdziany (cząstkowy i końcowy) weryfikujące wiedzę i umiejętności nabyte podczas _