Izabela Hejne Krystosiak nauczyciel języka polskiego Szkoła Podstawowa nr 23 w Warszawie Temat: Widzę, słyszę, czuję i smakuję...świat. Lekcja jest jedną z pierwszych jednostek wprowadzających w klasie IV pojęcie środków obrazowania poetyckiego i kształcących ich rozpoznawanie i użycie zarówno w wierszu, jak i w mowie potocznej. Jednostka dwugodzinna. I. Cele operacyjne Uczeń zna zmysły, jakimi człowiek rozpoznaje różnego rodzaju bodźce ł wrażenia płynące ze świata zewnętrznego Rozpoznaje i nazywa czynności dokonywane za pomocą różnych zmysłów Umie konstruować notatkę skojarzeniową ( za pomocą rysunku ) Zna pojęcie związku frazeologicznego i potrafi go zbudować w związku z określonym tematem. II. Metody Praca z tekstem, dyskusja, metody aktywne przy układaniu notatki skojarzeniowej, praca w grupach. Środki III. Teksty: dla każdego ucznia W ogródku Ani" K. Iłłakowiczówna Słowik i Księżyc" duży arkusz papieru, mazaki. IV. Przebieg lekcji. 1. Zapoznanie uczniów z tekstem W ogródku Ani" w sposób dowolny ( piękne czytanie przez nauczyciela lub uzupełnianie przez uczniów w powielonym tekście, wybranych, trudnych ortograficznie luk w wyrazach.) 2. Jak Ania poznawała kwiat? - analiza tekstu mająca na celu uświadomienie uczniom roli zmysłów w odbieraniu otaczającej nas rzeczywistości. Polecenie l Podkreśl w tekście wyrazy, które mówią o tym, jak Ania poznawała kwiat, który wyrósł za jej oknem. Polecenie 2 Zastanów się i odpowiedz, jakie zmysły biorą udział w poznawaniu świata przez człowieka. (ustnie) 3. Zanotowanie w zeszytach przedmiotowych tematu lekcji. T. Widzę, słyszę, czuję i smakuję... świat.
4. Zapis spostrzeżeń poczynionych podczas analizy tekstu w formie notatki.
Notatka Ania poznawała kwiat za pomocą zmysłów wzrok słuch dotyk węch Smak - zobaczyłam - płatki szumiały wyczułam pachniał nektar smakował czerwony wysoki kwiat szepnął unerwienie listków intensywnie jak miód kwiat był kruchy i delikatny - dotknęłam łodyżki - był kruchy i delikatny roztaczał słodką woń Polecenie Nazwij czynności jakie można dokonać wykorzystując różne zmysły ( ustnie ) Czynności: można patrzeć, słuchać, dotykać, wąchać, smakować. 5. Zapoznanie uczniów z wierszem K. Iłłakowiczównej Słowik i Księżyc" 6. Analiza wiersza - ułożenie notatki skojarzeniowej dotyczącej treści wiersza. Polecenie 1. Na arkuszu papieru narysuj elementy wiersza określone rzeczownikami ( na rysunku pojawiają się drzewo, słowik siedzący na gałęzi, księżyc, ropucha ) Polecenie 2 Nazwij czynności wykonywane przez słowika, księżyc, ropuchę i zaznacz je na rysunku. Słowik gwiżdże i kląska księżyc przelewa się po gałęziach Ropucha otwiera krągłe oko
7. Kształtowanie wyobraźni językowej ucznia budowanie dalszego łańcucha skojarzeń. Polecenie Zastanów się i dorysuj: - co jeszcze mogła usłyszeć żaba i co zobaczyć? co czuł, widział słowik? co widział księżyc? itp. 8. Ćwiczenia kształcące umiejętność obserwowania i opisywania rzeczywistości. Ćwiczenie 1. Określ zmysły które pomogą ci opisać krajobraz: - słodko pachnąca łąka-zmysł... chropowata kora drzew-zmysł... szumiące morze-zmysł... różnobarwne liście - zmysł... rosa na trawie- zmysł... Ćwiczenie 2. (praca w dwuosobowych zespołach) Wyobraź sobie, że z niewidomym przyjacielem wybrałeś się na spacer po parku (jesiennym, zimowym itp.) Opisz mu szczegółowo wszystko to, co widzisz, a on wzbogaci twój opis o wrażenia słuchowe i dotykowe. Waszą wspólną pracę zanotujcie w zeszycie pod hasłem: widzę... czuję... słyszę... Przedstawienie ćwiczenia przez chętne zespoły uczniów i omówienie wykonanie zadania. 9. Podsumowanie lekcji i ocena pracy uczniów, wypełnienie arkuszy ewaluacji. Praca domowa. Napisz dalszy ciąg opowiadania o zaczarowanym kwiecie, który wyrósł w ogródku Ani.
Załącznik nr l. Dziś w moim ogródku rozkwitł czerwony wysoki kwiat. Zobaczyłam go przez okno, gdy odsłaniałam zasłony. Pachniał tak intensywnie, że czuć go było w całym pokoju. Płatki szumiały cichutko, gdy owady przeciskały się pomiędzy nimi. Nektar zbierany przez pszczoły roztaczał słodką woń i smakował jak miód. Kwiat był kruchy i delikatny, pod palcami wyczuwałam unerwienia jego listków. Gdy dotknęłam łodyżki kwiat przestraszony szepnął: nie zrywaj mnie Aniu... jestem zaczarowaną księżniczką. Jak Ania poznawała kwiat wzrok słuch dotyk węch Smak
Załącznik nr 2. K. Iłłakowiczówna Słowik i księżyc' Słowik gwiżdże i kląska wśród drzewa Księżyc się po gałęziach przelewa Krągłe oko otwiera ropucha Nie wie - patrzeć ma teraz czy słuchać? l. Narysuj notatkę skojarzeniową związaną z wierszem.
Załącznik nr 3. Temat: Widzę słyszę, czuję i smakuję...świat. Wypełnij arkusz oceniający lekcję i swój udział w zajęciach. W punkcie l i 4 zaznacz tylko jedną odpowiedź. 1. Dzisiejsza lekcja była : bardzo ciekawa, - ciekawa, nieciekawa 2. Na dzisiejszej lekcji nauczyłem się : 3. Po dzisiejszych zajęciach będę wiedział: 4. Na dzisiejszej lekcji pracowałem : - bardzo aktywnie - od czasu do czasu w ogóle nie pracowałem imię i nazwisko klasa data zajęć