KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.12.2008 r. K(2008) 8991 Dotyczy: Pomocy Państwa nr N 509/2008 Polska Pomoc na ratowanie spółki Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. Szanowny Panie Ministrze, I. PROCEDURA (1) W dniu 14 października 2008 r. władze polskie zgłosiły środek pomocy na ratowanie spółki Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. (zwanej dalej POLFA ), która jest dużym przedsiębiorcą prowadzącym działalność w obszarze produkcji podstawowych wyrobów farmaceutycznych. Dnia 29 października 2008 r. przesłana została prośba o dodatkowe informacje, do której władze polskie ustosunkowały się w piśmie z dnia 20 listopada 2008 r., zarejestrowanym w dniu 21 listopada 2008 r. II. OPIS 1. Beneficjent (2) Beneficjent środka pomocy, POLFA, jest dużym przedsiębiorcą z siedzibą w Warszawie, w województwie mazowieckim polskim regionie kwalifikującym się do pomocy regionalnej zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE. Spółka została założona w 1823 r. W chwili obecnej zatrudnia ok. 1800 pracowników. (3) Od 2004 r. POLFA wchodzi w skład grupy kapitałowej. Głównym akcjonariuszem spółki jest Skarb Państwa będący w posiadaniu 69% akcji za pośrednictwem Polskiego Holdingu Farmaceutycznego S.A., zwanego dalej PHF ). Ponadto 16% akcji znajduje się w bezpośrednim posiadaniu Ministerstwa Skarbu. PHF posiada również akcje w dwóch innych spółkach: Polfa Pabianice S.A. i Polfa Tarchomin S.A. Żadna z dwóch pozostałych spółek zależnych nie boryka się z trudnościami finansowymi. Jego Ekscelencja Pan Radoslaw SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha 23 PL-00-580 Warszawa Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: 00-32-(0)2-299.11.11.
(4) Władze polskie stwierdziły, że POLFA jest w trudnej sytuacji, ponieważ zgodnie z prawem polskim spółka spełnia kryteria wszczęcia wobec niej zbiorowego postępowania upadłościowego. 2. Środek pomocy (5) Władze polskie zgłosiły Komisji środek pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa w formie pożyczki w wysokości 20 500 000,00 PLN (ok. 3,6 mln EUR). Po zatwierdzeniu pomocy przez Komisję pożyczka ma zostać udzielona beneficjentowi w jednej racie przez podmiot publiczny Agencję Rozwoju Przemysłu S.A., zwaną dalej ARP. Spłata pożyczki powinna nastąpić w terminie sześciu miesięcy od daty jej wypłaty, tj. przelania kwoty na rachunek bankowy spółki. Oprocentowanie pożyczki wynosi 7,42%. Stopa procentowa jest o jeden punkt procentowy wyższa od stopy wyliczonej zgodnie z metodologią ustalania stóp procentowych Komisji na dzień 1 listopada 2008 r. 1. Spółka zapewni zabezpieczenie pożyczki. Przedmiotowa pomoc nie może być łączona z inną pomocą na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowalnych. (6) Spółka znajduje się w trudnej sytuacji. Po pierwsze, strata netto na koniec 2007 r. sięgnęła 32,5 mln PLN, natomiast kapitał spółki wynosił 87,6 mln PLN. Strata netto na koniec drugiego kwartału 2008 r. wyniosła 3,3 mln PLN i szacuje się, że na koniec 2008 r. wyniesie 27,2 mln PLN. Ponadto w latach 2005-2007 obroty spadły o 63,5 mln PLN; płynność finansowa spółki znacząco spadła, a poziom zaległych wierzytelności wzrósł z 2,2 mln PLN na koniec 2006 r. do 14,4 mln PLN w lutym 2008 r. III. OCENA 1. Istnienie pomocy państwa (7) Artykuł 87 ust. 1 Traktatu WE stanowi, że wszelka pomoc udzielana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, a także wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem. (8) Pożyczka na rzecz spółki POLFA zostanie udzielona przez ARP, która jest podmiotem publicznym kontrolowanym przez Skarb Państwa, dlatego też pożyczka udzielana jest z zasobów państwowych i można ją przypisać państwu. Pożyczka stanowi wybiórczą korzyść, ponieważ zapewnia spółce POLFA dostęp do kredytu, którego ze względu na trudną sytuację w jakiej się znajduje, firma nie byłaby w stanie uzyskać z innego źródła. Ponadto, z uwagi na fakt, że istnieje wymiana handlowa między państwami członkowskimi w zakresie wyrobów farmaceutycznych produkowanych przez spółkę POLFA, wspomniany środek jest w stanie poprawić pozycję beneficjenta w stosunku do swoich konkurentów w Polsce i UE, a zatem zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji i wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. 1 Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, Dz.U. C 14 z 19.1.2008, s. 6. 2
(9) W związku z powyższym Komisja uznaje, że przedmiotowa pożyczka na rzecz spółki POLFA stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE. 2. Zgodność pomocy państwa ze wspólnym rynkiem (10) Komisja uznaje pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa za zgodną ze wspólnym rynkiem w myśl art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu WE, jeżeli spełnia ona kryteria Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji 2 (zwanych dalej wytycznymi ), które określają zasady kwalifikacji przedsiębiorstw do przyznania pomocy (kwalifikują się jedynie przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji) oraz jej formę, stopę procentową i inne warunki zgodnie z rozdziałem 3.1 wytycznych. Kwalifikacja do przyznania pomocy (11) Przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji zostało zdefiniowane w rozdziale 2.1 wytycznych. Zgodnie z pkt 9 wytycznych Komisja uważa przedsiębiorstwo za będące w trudnej sytuacji, jeżeli ani przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli/akcjonariuszy lub wierzycieli, nie jest ono w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą to przedsiębiorstwo do zniknięcia z rynku w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. Ponadto w pkt 11 określa się, że takimi oznakami są rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. (12) POLFA jest spółką w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 10 lit. c) wytycznych, ponieważ władze polskie potwierdziły, że w świetle polskiego prawa spółka spełnia kryteria wszczęcia wobec niego zbiorowego postępowania upadłościowego. Rzeczywiście władze polskie dostarczyły dowody potwierdzające, że co najmniej od marca 2008 r. spółka znajduje się w trudnej sytuacji finansowej i jest niewypłacalna, tj. niezdolna do wywiązania się ze swoich zobowiązań finansowych. Ponadto władze polskie utrzymują, że POLFA znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 11 wytycznych (zob. pkt 6 powyżej). (13) Należy jednakże podkreślić, że zgodnie z pkt 13 wytycznych przedsiębiorstwo należące do grupy kapitałowej kwalifikuje się do pomocy na ratowanie lub restrukturyzację jedynie wówczas, gdy można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa są wewnętrzne i nie są wynikiem arbitralnej alokacji kosztów w ramach grupy oraz że te trudności są zbyt poważne, aby mogły zostać przezwyciężone przez samą grupę. (14) POLFA wchodzi w skład grupy kapitałowej. Władze polskie utrzymują jednak, że wszystkie trzy spółki zależne w ramach holdingu są autonomiczne i zostały włączone w skład grupy tymczasowo w celu ich prywatyzacji. Po zakończeniu planowanej prywatyzacji struktura holdingu zostanie rozwiązana. Ponadto, jeżeli chodzi o niezależność omawianych spółek zależnych, władze polskie stwierdziły, że nie istnieją między nimi żadne powiązania personalne ani finansowe. Na tej podstawie Komisja 2 Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z 2004, s. 2. 3
uznała, że trudności spółki POLFA są wewnętrzne i nie są wynikiem arbitralnej alokacji kosztów w ramach grupy. (15) Jeżeli chodzi o relacje wertykalne między spółką dominującą a spółkami zależnymi, w przypadku wypracowania zysku spółki zależne mają obowiązek płacenia dywidendy na rzecz PHF. Dywidendy te stanowią 98,94% zasobów finansowych PHF. PHF nie prowadzi własnej działalności handlowej. PHF nie może upoważnić żadnej ze spółek zależnych do finansowania innej, ani samo finansować żadnej ze spółek zależnych. Ponieważ PHF nie może finansować spółki POLFA, a pozostałe dwie spółki zależne są de facto niezależne, mimo że wchodzą w skład grupy kapitałowej, Komisja uznaje, że grupa nie jest w stanie przezwyciężyć trudności POLFY. Zgodność pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa (16) Po pierwsze, pomoc na ratowanie spółki POLFA zgodnie z pkt 25 lit. a) wytycznych ma charakter pożyczki udzielanej przez ARP. Okres kredytowania jest ograniczony do sześciu miesięcy od momentu wypłaty pożyczki na rzecz POLFY. Ponadto władze polskie zagwarantowały, że pożyczka zostanie udzielona według stopy procentowej (zob. pkt 5 powyżej) wyższej od stopy referencyjnej przyjętej dla Polski przez Komisję 3. Wspomniana stopa procentowa jest równa stopie referencyjnej dla Polski wynoszącej 6,42% powiększonej o 100 punktów bazowych 4. (17) Po drugie, pomoc jest zgodna z założeniami pkt 25 lit. b) wytycznych, gdyż jest uzasadniona przez poważne trudności społeczne i nie powoduje nadmiernych efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. W rzeczywistości wstrzymanie działalności przez POLFĘ miałoby bardzo poważne skutki pod względem zatrudnienia w regionie będącym obszarem objętym pomocą zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE. Ponadto, biorąc pod uwagę bardzo niski udział w spółki rynku 5, Komisja uznała, że pomoc nie spowoduje nadmiernych efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. (18) Po trzecie, zgodnie z pkt 25 lit. c) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa jest ograniczona do sześciu miesięcy, a władze polskie zobowiązały się przedstawić Komisji plan restrukturyzacji, likwidacji, lub dowód spłaty pożyczki w całości, nie później niż sześć miesięcy od przyznania pomocy. (19) Po czwarte, władze polskie zgłosiły Komisji kwotę pomocy stanowiącej pożyczkę w wysokości 20 500 000,00 PLN (około 3,6 mln EUR), która zgodnie z pkt 25 lit. d) wytycznych ma być kwotą potrzebną na utrzymanie działalności spółki przez okres sześciu miesięcy. Zgodnie z wytycznymi potrzebna kwota powinna zostać obliczona na podstawie potrzeb płynności przedsiębiorstwa wynikających ze strat. Aby określić tę kwotę należy uwzględnić wynik zastosowania wzoru zamieszczonego w załączniku do wytycznych. Zgłoszona pomoc jest zgodna z wzorem określonym w załączniku. 3 Dnia 1 listopada 2008 r. 4 http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/legislation/reference.html. 5 Według władz polskich udział spółki w rynku UE wynosi 0,034%. 4
(20) Władze polskie potwierdzają wreszcie, że POLFA nie otrzymała w przeszłości pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa lub restrukturyzację. Dlatego zgłoszona pomoc jest zgodna z zasadą pierwszy i ostatni raz, określoną w punktach 72 i nast. oraz w punkcie 25 lit. e) wytycznych. (21) W świetle powyższego Komisja uznaje, że zgłaszana pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa POLFA jest zgodna ze wspólnym rynkiem w myśl postanowień art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu WE. IV. WNIOSEK (22) Na podstawie powyższej oceny Komisja postanowiła uznać pomoc państwa w postaci pożyczki na kwotę 20 500 000,00 PLN (około 3,6 mln EUR) na rzecz Tarchomińskich Zakładów Farmaceutycznych POLFA S.A. za zgodną ze wspólnym rynkiem. [W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie umotywowanej prośby, wówczas uzna to za wyrażenie zgody na publikację pełnej treści niniejszego pisma w języku oryginału na stronie internetowej http://ec.europa.eu/community_law/state_aids/index.htm.] Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition Directorate for State Aid State Aid Greffe B - 1049 Brussels Faks: +32 2 296 12 42 5
We wszelkiej korespondencji proszę podawać nazwę i numer sprawy. Z wyrazami szacunku W imieniu Komisji Günter Verheugen Wiceprzewodniczący Komisji 6