Bydgoszcz, dnia -09-2008 r. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy ul. Wały Jagiellońskie 12 85-950 BYDGOSZCZ (052) 339-06-10 (052) 339-06-60 P/08/064 LBY 41012/1/08 Sz. Pan mgr inŝ. Andrzej Glonek Dyrektor Miejskiego Zarządu Dróg w Toruniu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy skontrolowała Miejski Zarząd Dróg w Toruniu, (zwany dalej MZD). Kontrolą objęto działalność administracji publicznej w zakresie zapewnienia jakości robót wykonywanych na drogach publicznych w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 30 czerwca 2008 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole podpisanym 27.08.2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Działalność Dyrektora i MZD w kontrolowanym zakresie NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. 1. Formułując powyŝszą ocenę NIK uwzględniła prawidłową realizację zadań objętych kontrolą, polegających na: * Zamieszczaniu w umowach o wykonanie robót drogowych oraz w dokumentacji projektowej stosownych postanowień zapewniających wymaganą jakość i terminowość robót oraz odpowiedzialność wykonawcy za niewykonanie lub nienaleŝyte wykonanie umowy. Dla wszystkich badanych zadań, MZD ujął w umowach klauzule dotyczące: 1
określenia terminów rozpoczęcia i zakończenia zadania, określenia zabezpieczenia naleŝytego wykonania zamówienia, kar umownych, odbioru robót zanikających. Integralnymi częściami dokumentacji projektowych były Specyfikacje techniczne, które zawierały i precyzowały wymagania dotyczące materiałów wbudowywanych oraz badania tych materiałów, a takŝe określały warunki pogodowe, jakie powinny panować podczas realizacji zadań. * Skuteczności egzekwowania od wykonawcy wymaganej jakości robót, głównie w zakresie zgodności parametrów technicznych dróg z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43 poz. 430), zwanym dalej rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r.. Kontrola wykazała, Ŝe parametry techniczne badanych odcinków dróg spełniały wymagania wyŝej wymienionego rozporządzenia. W czasie realizacji zadań, stosowane materiały były na bieŝąco badane w laboratorium drogowym, co zostało potwierdzone wpisami do dzienników budów oraz wynikami tych badań ujętych w operatach kolaudacyjnych. Wykazano równieŝ przestrzeganie zapisów Specyfikacji technicznych dotyczących warunków pogodowych. * Systematycznym zwiększaniu środków finansowych przeznaczanych na budowę, remonty i modernizacje dróg zarządzanych przez MZD, z 44 783 tys. zł. w 2004 r. do 86 384 tys. zł w 2007 r. tj. wzrost o 93 %. 2. Jednocześnie NajwyŜsza Izba Kontroli stwierdziła nieprawidłowości polegające na m. in.: * Braku określenia w specyfikacjach technicznych wszystkich badanych zadań, wymagań w zakresie właściwości przeciwpoślizgowych, wskazanych w 171 pkt 3 oraz załączniku nr 6 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. W złoŝonych wyjaśnieniach Pan Dyrektor stwierdził, Ŝe zgodnie z punktem 4.3 załącznika nr 6 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. takie badania powinny być wykonane po upływie dwóch miesięcy od daty oddania drogi do uŝytkowania. Ze względu na ograniczone moŝliwości finansowe zamawiającego zadania inwestycyjne realizowane są etapowo. W związku z tym wykonanie omawianych badań zamawiający zleci po zakończeniu realizacji całości zadań na poszczególnych ulicach. 2
Jak wykazała kontrola, badane zadania zostały oddane do uŝytku w grudniu 2006 r. (2 zadania) i w grudniu 2007 r. (2 zadania). We wszystkich przypadkach minęły ponad 2 miesiące, a MZD do dnia zakończenia kontroli nie wykonał badań właściwości przeciwpoślizgowych. NajwyŜsza Izba Kontroli wskazuje, iŝ właściwości przeciwpoślizgowe stanowią istotny czynnik dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i zwlekanie z wykonaniem tych badań moŝe stwarzać dla niego zagroŝenie. * Braku określenia w dokumentacji projektowej okresu eksploatacji w dwóch (na 4) badanych zadaniach, tj. modernizacja ul. Szosa Lubicka oraz budowa ul. Olimpijskiej, co stanowi naruszenie pkt 1 załącznika nr 5 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. W złoŝonych wyjaśnieniach inspektorzy MZD T. K. i Z. S. stwierdzili, Ŝe w obu zadaniach projektowano drogi o przekroju przewidzianym dla KR-5, a takiej kategorii ruchu odpowiadają drogi klasy G, dla których okres eksploatacji wynosi 20 lat. * Nie wyegzekwowaniu od wykonawców opracowania Programu Zapewnienia Jakości (PZJ) dla 2 zadań tj. budowy ul. Olimpijskiej oraz przebudowy ul. Szosa Lubicka etap III i IV. Obowiązek taki został nałoŝony na wykonawców w Specyfikacjach technicznych w punkcie 6.1. NIK negatywnie ocenia powyŝszy fakt, jednak kontrola wykazała równieŝ, Ŝe zadania objęte badaniem nadzorowane były przez zespół inspektorów InŜyniera Kontraktu i przez Inspektorów Nadzoru, a dokumentacja wykonawcza zawierała takie dokumenty jak: organizację ruchu na budowie wraz z oznakowaniem, harmonogramy wykonania robót, kwalifikacje i przygotowanie praktyczne pracowników Wykonawców, wskazanie osób odpowiedzialnych za realizację zadań, informację o posiadanym sprzęcie oraz obsłudze laboratoryjnej, tj. dokumenty stanowiące zawartość PZJ. Operaty kolaudacyjne zawierały pomiary i badania oraz aprobaty techniczne. Odpowiedzialność za powyŝsze, z tytułu nadzoru nad realizacją inwestycji, ponosił były Naczelnik Działu Programowania i Realizacji Inwestycji, M. Sz., nie pracujący juŝ w MZD. * Niewielkiej liczbie dokonanych kontroli przez Audytora Wewnętrznego w zakresie zamówień publicznych. 3
Kontrola wykazała, Ŝe w latach 2006 2007 w planach audytu znalazło się tylko 1 zadanie związane z zamówieniami publicznymi. Dodatkowo nie przeprowadzono zaplanowanego w I półroczu 2008 r. audytu w tym temacie a takŝe nie sprawdzono realizacji zaleceń pokontrolnych z kontroli z 2007 r. Jak wyjaśniła D. S., Audytor Wewnętrzny powodem powyŝszego była decyzja Pana Dyrektora spowodowana nowym okresem programowania i przygotowywaniem się MZD do realizacji projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań zmierzających do wykonywania badań właściwości przeciwpoślizgowych oddanych odcinków dróg. 2. Określanie w dokumentacji projektowej okresów eksploatacji wykonywanych odcinków dróg. 3. RozwaŜenie moŝliwości zwiększenia ilości przeprowadzanych audytów w zakresie zamówień publicznych. 4. Sprawdzenie realizacji zaleceń pokontrolnych z kontroli zamówień publicznych wykonanej w 2007 r. 5. Egzekwowanie od wykonawców obowiązków wynikających ze specyfikacji technicznych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Bydgoszczy, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 4
5