Podstawy teoretyczne doradztwa edukacyjno-zawodowego
Cele modułu Uświadomienie korzyści z dobrze prowadzonego doradztwa edukacyjno-zawodowego w gimnazjum Przypomnienie klasycznych teorii, zapoznanie z nowymi Przedstawienie kierunku zmian w doradztwie w odniesieniu do zmian społecznych
Kierunki zmian w doradztwie zawodowym Doradztwo zawodowe jako usługa ekspercka jako element procesu wychowawczego i edukacji całożyciowej
Nowe podejście do doradztwa warunkuje zmiany: Prawne Organizacyjne (kluczowa rola wychowawcy, nauczyciela) Metodyczne (mocniejszy akcent na doradztwo grupowe i informację) W zakresie roli i zadań doradcy zawodowego
Doradztwo edukacyjno-zawodowe w gimnazjum Może być rozpatrywane jako moment udzielania pomocy, rady, wsparcia doradczego zjawisko społeczne proces modyfikowania zachowań, kształtowanie postaw proaktywnych
System doradztwa edukacyjno- -zawodowego w gimnazjum Elementy Procesy Zasoby Synergia
Ćwiczenie 1. Cel: Rozpoznanie składowych systemu doradztwa zawodowego Elementy Procesy Zasoby Synergia
Lista składowych Treści Motywowanie Testy Współpraca Strony www Narzędzia diagnostyczne Metody Doradzanie Techniki Efekt organizacyjny Wartość dodana Spotkania z przedstawicielami zawodów Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego Ewaluacja Informowanie Nadwyżka Programy multimedialne Monitoring Animowanie Zysk Dni Kariery Wspieranie Współdziałanie Warsztaty Interpretowanie Instytucje rynku pracy Wycieczki zawodoznawcze Rozmawianie Eksperci Wyjaśnianie Baza danych Czasopisma Ocenianie Diagnozowanie Szkolenia dla nauczycieli Efektywność Konferencje Negocjowanie
Proponowany klucz odpowiedzi Elementy treści, metody, techniki, wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, ewaluacja, monitoring, Dni Kariery, warsztaty, wycieczki zawodoznawcze, spotkania z przedstawicielami zawodów, szkolenia dla nauczycieli, konferencje Procesy doradzanie, wspieranie, motywowanie, wyjaśnianie, informowanie, interpretowanie, diagnozowanie, ocenianie, negocjowanie, rozmawianie, animowanie Zasoby strona www, testy, narzędzia diagnostyczne, czasopisma, programy multimedialne, instytucje rynku pracy, eksperci, baza danych Synergia współpraca, efektywność, zwielokrotnienie, współdziałanie, efekt organizacyjny, wartość dodana, nadwyżka, zysk
Podsumowanie (ćw. 1) Składowe można także analizować w kontekście grup adresatów: Uczniów Nauczycieli Rodziców Otoczenia społecznego
Dlaczego doradztwo edukacyjno- -zawodowe w szkole jest ważne? Doradztwo edukacyjno-zawodowe jest ważne, bo
Uczeń Szkoła (dyrekcja, nauczyciele) korzyści Rodzic
Korzyści dla ucznia: Korzyści z dobrze prowadzonego doradztwa edukacyjno-zawodowego w gimnazjum o o o o o pomoc w planowaniu indywidualnej ścieżki kariery uświadomienie konieczności i możliwości zmian w planowanej karierze zawodowej zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, zniechęceniu, porzucaniu szkoły, a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów przekazywanie aktualnych informacji o typach szkół ponadgimnazjalnych pomoc we wkraczaniu i poruszaniu się po rynku pracy Źródło: D. Kukla, W. Duda, Doradztwo zawodowe wobec nowych wyzwań i oczekiwań społeczno-gospodarczych. Częstochowa, Wydaw. Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 2010
Korzyści z dobrze prowadzonego doradztwa edukacyjno-zawodowego w gimnazjum Korzyści dla rodziców: o przygotowanie do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu przez nich decyzji edukacyjno-zawodowych o przekazywanie aktualnych informacji o typach szkół, możliwościach kształcenia o pomoc dzieciom w wyborze szkoły ponadgimnazjalnej Źródło: D. Kukla, W. Duda, Doradztwo zawodowe wobec nowych wyzwań i oczekiwań społeczno-gospodarczych. Częstochowa, Wydaw. Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 2010
Korzyści z dobrze prowadzonego doradztwa edukacyjno-zawodowego w gimnazjum Korzyści dla szkoły: o realizowanie zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w statutach gimnazjów o utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji o konkurencyjność szkoły, poprawa jej wizerunku i prestiżu o podniesienie świadomości znaczenia doradztwa w szkole o przygotowanie ucznia do podjęcia ról społecznych i zawodowych ABC Poradnictwa zawodowego w szkole, praca zbiorowa, KOWEZiU, Warszawa 2008. Szkolny doradca zawodowy, KOWEZiU
Różnice?
Różnice? Doradztwo zawodowe i Poradnictwo zawodowe często używane są zamiennie Problem rodzi się w świadomości doradcy W procesie doradzania eksponuje się rolę doradcy i jego aktywność Doradztwo zawodowe jest terminem najczęściej używanym na gruncie edukacji Doradztwo edukacyjno-zawodowe skierowane jest do uczniów oraz młodzieży uczącej się i obejmuje zakres działań określonych w aktach prawnych resortu edukacji. Problem rodzi się w świadomości klienta Relacje partnerskie, będące konsekwencją dobrowolności korzystania z porad Poradnictwo zawodowe w resorcie pracy Poradnictwo zawodowe skierowane jest do osób dorosłych, bezrobotnych, poszukujących pracy oraz młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym (osoby powyżej 15 roku życia do 25 lat) i obejmuje zakres działań określonych w aktach prawnych resortu pracy
Podstawy teoretyczne doradztwa edukacyjno-zawodowego Dlaczego warto znać teorie? o Stanowią podstawę do interpretowania o Pozwalają zrozumieć o Ułatwiają planowanie o Dają mapę pojęć Nie ma nic bardziej praktycznego niż dobra teoria Ludwig Boltzmann
Kontekst teoretyczny podejście tradycyjne Teorie cechy i czynnika Frank Parsons, John L. Holland Preferuje się testy i narzędzia wystandaryzowane Diagnozuje się cechy i dopasowuje do zawodu lub środowiska pracy Teorie psychodynamiczne Anne Roe Preferuje się niedyrektywną rozmowę doradczą Koncentruje się na analizie potrzeb oraz związku przeszłych doświadczeń, a aktualnymi zachowaniami Teorie rozwojowe Donald E. Super Uwzględniają dynamikę rozwoju człowieka Wskazują na zadania rozwojowe w danej fazie życia Gimnazjaliści znajdują się w 2 fazach: Faza wzrostu i faza poszukiwań Teorie poznawczo-społeczne John D. Krumboltz, David V. Tiedeman Analizują znaczenie modelowania, uczenia się, nabywania przekonań Dają podstawy do procesu podejmowania decyzji A. Paszkowska-Rogacz Psychologiczne podstawy wyboru zawodu. Przegląd koncepcji teoretycznych. KOWEZiU, 2003
Kontekst teoretyczny nowe wyzwania Teoria konstrukcji kariery M. Savickasa Poradnictwo socjodynamiczne V. Peavyego Koncepcja planowania szczęśliwych zbiegów okoliczności (teoria planowania nieplanowanych zdarzeń) Od aktora do autora, Joanna Minta, KOWEZiU, Warszawa 2012
Nowe role doradcy Facylitator Osoba pracująca z/nad biografią Animator Prekursor Lider Interpretator
Formy realizacji doradztwa zawodowego w szkole Doradztwo indywidualne Doradztwo grupowe
Doradztwo edukacyjno- -zawodowe w gimnazjum Cele wychowawcze Kształtowanie/modyfikowanie poglądów O nas samych Dotyczących innych ludzi Dotyczących życia Rozwijanie kompetencji transferowalnych
Doradztwo edukacyjno- -zawodowe w gimnazjum Cele doradcze Analizowanie różnych możliwości kariery edukacyjno-zawodowej Rozpoznawanie zasobów osobowych (zainteresowań, mocnych stron, predyspozycji ) Zachęcanie do doświadczania pracy Przygotowanie do świadomych wyborów edukacyjno-zawodowych
Doradztwo edukacyjno- -zawodowe w gimnazjum Cele nowe Budowanie pozytywnych postaw wobec kształcenia zawodowego Rozwijanie postaw wobec kształcenia ustawicznego Wskazanie na kluczowe założenia reformy kształcenia zawodowego
Doradztwo edukacyjno- -zawodowe w gimnazjum Dobro ucznia Wymagania rynku pracy Całożyciowe uczenie się
Czy rozmawiałeś z kimś na temat tego co będziesz robić w przyszłości, jaki zawód wykonywać? (N=4513) 81,40% 18,60% Tak Nie
Partnerami rozmów młodych ludzi na temat ich przyszłej pracy są: o rodzice/opiekunowie (87%) o koledzy (70%) o rodzeństwo (42%) o członkowie dalszej rodziny np. wuj, kuzyn (33%) o nauczyciele (15%) o doradcy zawodowi (11,2%) o psycholodzy/pedagodzy (5,3%)
6,0 Z czyją opinią dotyczącą wyboru zawodu/kolejnej szkoły i w jakim stopniu się liczysz? (N=4513) 5,0 4,0 4,1 3,52 3,0 2,0 2,48 2,18 2 1,99 1,98 1,0 0,0 matka/opiekunka ojciec/opiekun rodzeństwo koledzy nauczyciele wychowawca dalsza rodzina Warto zaangażować rodziców w proces doradczy
Skąd czerpiesz wiedzą na temat przyszłej szkoły/zawodu (N=4513) 80,00% 65,90% 60,00% 55,40% 40,00% 41,30% 33,00% 22,80% 20,00% 12,90% 6,90% 0,30% 0,00%
Które ze źródeł wiedzy na temat przyszłej szkoły/zawodu są najbardziej wiarygodne? (N=4334) 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 41,80% 37,30% 35,00% 22,70% 19,80% 20,00% 10,00% 6,70% 0,00%
Raport dostępny jest w wersji elektronicznej na stronie: www.koweziu.edu.pl
KOWEZiU ul. Spartańska 1B 02-637 Warszawa sekretariat@koweziu.edu.pl Dziękuję za uwagę. Zachęcamy do odwiedzin naszej strony www.koweziu.edu.pl