Informacja do zadań: 163. 166. Przeprowadzono doświadczenia opisane poniższymi schematami: ZADANIE 163. Podaj, w których probówkach (1. 6.) zaszły reakcje chemiczne. ZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź. ZADANIE 165. Zapisz cząsteczkowe równania reakcji ilustrujących procesy zachodzące w probówkach 1 6. ZADANIE 166. Podaj nazwy produktów reakcji, jakie powstają w probówkach 5. i 6. ZADANIE 167. Przeprowadzono doświadczenia zgodnie ze schematem: Opisz, jakie obserwacje towarzyszą każdej z przeprowadzonych Zapisz skrócone jonowe równania lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Informacja do zadań: 142. 145. Wodorotlenki można otrzymać w wyniku reakcji zachodzących według ogólnych schematów: Metal aktywny + woda zasada + wodór metalu + woda zasada Rozpuszczalna sól metalu + zasada wodorotlenek + sól kationu tworzącego zasadę ZADANIE 142. Korzystając z powyższej informacji, układu okresowego i tabeli rozpuszczalności wybierz po jednym przykładzie metalu, którego wodorotlenek można otrzymać w wyniku jednej z podanych reakcji (odpowiednio: 1, 2 i 3). Każdorazowo krótko uzasadnij wybór. ZADANIE 143. I Korzystając z układu okresowego, tabeli rozpuszczalności i zamieszczonej powyżej informacji, znajdź taki metal, którego wodorotlenek można otrzymać każdą z opisanych metod. Uzasadnij wybór. ZADANIE 144. Wodorotlenek magnezu należy do substancji o niewielkiej rozpuszczalności w wodzie. Przeprowadzono doświadczenie opisane poniższym rysunkiem: 1
a) Czy w wyniku przeprowadzonej reakcji otrzymano wodorotlenek magnezu? Uzasadnij odpowiedź. b) Jeśli tak podaj, którą z ogólnych reakcji otrzymywania wodorotlenków (1, 2 czy 3) zastosowano podczas tego doświadczenia. c) Jeśli w wyniku reakcji powstaje wodorotlenek magnezu, zapisz jonowe równanie zachodzącego procesu. ZADANIE 146. Do rozpuszczalnych soli srebra należy AgNO 3. Otrzymuje się go w reakcji kwasu azotowego(v) o odpowiednim stężeniu z metalicznym srebrem. Gazowym produktem ubocznym jest, w zależności od stężenia kwasu, tlenek azotu(ii) lub tlenek azotu(iv). Jakie obserwacje pozwalają odróżnić czy przeprowadzana reakcja otrzymywania azotanu(v) srebra zachodziła ze stężonym czy z rozcieńczonym kwasem azotowym(v)? ZADANIE 147 Zaprojektuj doświadczenie pozwalające na sprawdzenie, czy stop srebra jest stopem tego metalu z miedzią. Podaj wzory odczynników, jakich użyjesz, uzasadnij wybór oraz zapisz jakie obserwacje pozwolą na potwierdzenie obecności miedzi w badanym stopie. ZADANIE 140. Tlenki pierwiastków różnią się między sobą zachowaniem wobec wody, kwasów, np. H 2 SO 4(aq) i roztworów mocnych zasad, np. NaOH (aq). Spośród podanych tlenków: tlenek magnezu, tlenek glinu, tlenek azotu(iv), tlenek krzemu(iv), wybierz te, które spełniają następujące warunki: a)tlenek obojętny wobec wody, ale zdolny do reakcji z kwasami i nie reagujący z zasadami; b)tlenek obojętny wobec wody, ale zdolny do reakcji z zasadami i nie reagujący z kwasami; c)tlenek obojętny wobec wody, ale zdolny do reakcji z kwasami i mocnymi zasadami. Wybór tlenków uzasadnij podając równania odpowiednich reakcji ZADANIE 28. Wykonano dwa doświadczenia zilustrowane na poniższym rysunku. Odczynnik (H 2 S lub NH 3 ) dodawano do zaobserwowania pierwszego wyraźnego efektu zachodzącej a) Jakich obserwacji spodziewasz się w doświadczeniu I i II? b) Zapisz równania zachodzących reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej (tzw. zapis skrócony). ZADANIE 23. Próba spalenia siarkowodoru i amoniaku (bez użycia katalizatorów) prowadzi do uzyskania takich samych substancji, jak próba spalenia (bez użycia katalizatorów) siarki, azotu i wodoru. Zapisz równania reakcji spalania amoniaku i siarkowodoru. ZADANIE 24. Reakcja siarkowodoru z amoniakiem może prowadzić do utworzenia soli obojętnej lub wodorosoli. Podaj wzory sumaryczne i nazwy obu soli. 2
Informacja do zadań: 109. 111. Przeprowadzono doświadczenia, których celem było określenie charakteru chemicznego tlenków. Wyniki zapisano w tabeli: wapnia siarki(vi) węgla(ii) glinu Wynik reakcji z wodą w obecności oranżu metylowego Rozpuszcza się, roztwór przyjmuje żółte zabarwienie. Rozpuszcza się, roztwór przyjmuje czerwone zabarwienie. Brak wyraźnych objawów reakcji, wskaźnik nie zmienia zabarwienia. Brak wyraźnych objawów reakcji, wskaźnik nie zmienia zabarwienia. Wynik reakcji z rozcieńczonym kwasem solnym Wynik reakcji ze stężonym roztworem zasady sodowej Nie roztwarza się. ZADANIE 109. Zapisz, jakie wnioski dotyczące charakteru chemicznego badanego tlenku wynika z każdego z doświadczeń opisanych w powyższej tabeli. ZADANIE 110. Zapisz cząsteczkowe równania reakcji zachodzących podczas każdego z doświadczeń opisanych w powyższej tabeli. Fluor, siarka azot są pierwiastkami wchodzącymi zarówno w skład związków nieorganicznych, jak i organicznych. ZADANIE 20. Dla atomów fluoru, siarki i azotu zapisz konfigurację elektronową, określ liczbę elektronów walencyjnych, położenie w układzie okresowym. ZADANIE 21. Fluor tworzy nietrwałe połączenie z azotem. Ustal wzór sumaryczny i elektronowy tego połączenia. W tym celu: a) W oparciu o wartość różnicy elektroujemności łączących się atomów ustal rodzaj wiązania, jakim będą połączone atomy obu pierwiastków (atomy tego samego pierwiastka nie łączą się w tym związku ze sobą). b) Ustal, w jakim stosunku ilościowym muszą występować atomy fluoru i azotu w związku, aby dla każdego atomu była spełniona reguła oktetu. Podaj będący konsekwencją tego stosunku wzór sumaryczny związku. c) Narysuj wzór elektronowy (tzw. kreskowy) połączenia fluoru z azotem. 3
ZADANIE A. Przygotowano roztwory wodne sześciu następujących substancji: Ustal odczyn otrzymanych roztworów pisząc odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej. ZADANIE B. Przygotowano po 200 cm 3 0,1-molowych wodnych roztworów dziesięciu substancji i zmieszano je parami: 1) kwas siarkowy(vi) i wodorotlenek sodu; II) kwas azotowy(v) i wodorotlenek baru; III) kwas solny i amoniak; IV) kwas etanowy i wodorotlenek potasu; V) kwas solny i azotan(y) srebra. Które roztwory mają ph < 7? ZADANIE C. W których probówkach papierek uniwersalny: a) zmieni zabarwienie na zielononiebieskie, b) zmieni zabarwienie na czerwone, c) pozostanie bez zmian? ZADANIE D. Trzej uczniowie zaproponowali doświadczenie mające na celu wykazanie, że kwas siarkowodorowy jest słabym kwasem. Doświadczenia te przedstawiono schematycznie na rysunkach (I III). a. Przedstaw odpowiednie równania b. Opisz krótko zasadność wykonania czynności w tych doświadczeniach. 4
28.R s*: Produkcję kwasu azotowego(y) na skalę przemysłową można przedstawić schematem: a. W miejsce liter A, B, C wpisz kolejne produkty pośrednie. b. Podaj równania reakcji prowadzące do otrzymania substancji A, 8, C. c. Które z tych reakcji przebiegają z użyciem katalizatora? d. Która z reakcji (l Iv) jest reakcją dysproporcjonowania? e. Oblicz, jaka objętość azotu zostanie zużyta w tym procesie do otrzymania 1 t 60 % HNO3, jeśli wydajność reakcji na poszczególnych etapach l Iv procesu wynosi odpowiednio 60%, 90%, 90% i 60%. Informacja do zadań 168. 170. wytrąci się osad chlorku ołowiu( i). W nasyconym roztworze trudnorozpuszczalnej soli A,Bb ustała się równowaga: A08b(5) aa1) + Z zastosowania prawa działania mas wynika, że iloczyn stężeń jonów (Aj0. (8 7 w danej temperaturze jpst wielkością stałą. Iloczyn ten nosi nazwę iloczynu rozpuszczalności soli (lf(agb6)w danej temperaturze. Jeśli iloczyn ze stężeń jonów (AJ - (gdjb obecnych w roztworze jest równy iloczynowi rozpuszczalności. wówczas roztwór jest roztworem nasyconym, jeśli jest mniejszy, roztwór jest roztworem nienasyconym. Po przekroczeniu iloczynu rozpuszczalności z roztworu wytrąca się osad. ZADANIE 168. Stężenia jonów [C ] i [Pb2] w roztworze wynoszą odpowiednio: 0,025 molaldm3 i 0,01 mola/dm3. Iloczyn rozpuszczalności rpbc2 = 1,7- I O. I Korzystając z powyższej informacji oraz znając stężenia jonów crj i (Pb J w roztworze, sprawdź, czy został przekroczony iloczyn rozpuszczalności i czy ZADANIE 169. Zmieszano 50 cm3 0,1-molowego roztworu CaCI2 i 50 cm3o, l-molowego roztworu Na2CO3, I Oblicz stężenia jonów Ca2 i C032 w otrzymanym roztworze oraz sprawdź, czy został przekroczony iloczyn rozpuszczalności węglanu wapnia. ( rcsjco3 = 4,81 O). 5