POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Inwestycje zagraniczne w Polsce krajobraz po kryzysie Robert Seges Baltic Buisness Forum Świnoujście, 8 kwietnia
Według MFW, po raz pierwszy od II wojny światowej gospodarka świata skurczy się (PKB spadnie o -%) Kwartalny napływ BIZ i wartość transgranicznych fuzji i przejęć w grupie państw G- (mld USD) 4 35 3 5 5 5 Q7 Q7 3Q7 4Q7 Q8 Q8 3Q8 4Q8 Q9 Q9 3Q9 Przekłada się to na wszystkie składniki BIZ na fuzje i przejęcia, inwestycje greenfield, kredyty udzielane wewnątrz korporacji. Gospodarki krajów rozwiniętych zostały dotknięte kryzysem najwcześniej i najsilniej. W napływie BIZ od 7 r. oznaczało to stopniowe ograniczanie liczby wartości fuzji i przejęć, a od poł. 8 r. w wyniku ograniczenia popytu, zwiększenia kosztów i ryzyka kredytowego - takŝe inwestycji typu greenfield. Źródło: UNCTAD Napływ BIZ Fuzje i przejęcia
W 9 roku 85% firm oceniało, iŝ kryzys wpłynąłźle lub bardzoźle na ich moŝliwości inwestycyjne w najbliŝszych 3 latach 45 Liczba międzynarodowych projektów greenfield 4 35 3 5 5 5 Q7 Q7 3Q7 4Q7 Q8 Q8 3Q8 4Q8 Q9 Q9 3Q9 Najbardziej perspektywiczne w skali globalnej są sektory słabo zaleŝne od cyklów koniunkturalnych wydobywczy i rolniczy, a takŝe sektor energetyczny, w tym energetyki odnawialnej i produkcji Ŝywności kwalifikowanej. Za perspektywiczne uznać moŝna teŝ sektory BPO, lotniczy z kosmicznym, maszynowy. Źródło: UNCTAD
,5,,5-6% +8%,8,7,4,5,5 Światowe przepływy BIZ,4,,,8,7,7,6,6,,,,,3,3,4,5 Biliony USD 6 7 8 9* * * 99 99 99 993 994 995 996 997 998 999 3 4 5 * prognoza Źródło: UNCTAD, FDI Database, World Investment Report 9
Odbudowa przepływów BIZ na świecie po kryzysie potrwa 4-5 lat Przepływy BIZ w mld USD 8 9 3 4 Świat ogółem 78,4 9,7 3,5 59, 79,4 87, 9, zmiana w % -7,4-4,7 7,7 6,6,5 9,5 7,4 Kraje rozwinięte 894,3 488, 69,9 734,8 837,8 93.7 996,7 zmiana w % -33, -45,4 7, 8,5 4,, 7, Kraje rozwijające się 84, 53,6 68,6 784, 87,7 939,4,3 zmiana w %, -35,5 8,4 4,9, 7,8 7,8 z czego: Afryka Saharyjska 46,4 8,6 36,6 39, 45, 45,4 46,7 Afryka Płn. i Środk.-Wsch. 98,7 6,6 77, 87,3 9,6 98,7 5,6 Kraje azjatyckie 33, 46,4 39,6 37, 44,8 457,6 496,7 Ameryka Łac. i Karaiby 44,3 88, 4, 7,6 38,3 49, 6, Europa Wschodnia 8,6 95,9,7 43, 5, 55,6 64, Źródło: Economist Intelligence Unit, The Economist, 5 marca
Polska odczuła spadek napływu BIZ nieco później i słabiej niŝ Europa Zachodnia Napływ BIZ do Polski w latach 994-9 Miliardy USD 8 6 4 5,7 7, 8 6 4,8 3,6 4,3 5,7 6,8,3 6,4 4,4 4,, 8,3, 8,3,6 994 995 996 997 998 999 3 4 5 6 7 8 9* Relatywnie płytszy spadek napływu BIZ do Polski wynikał z niewielkiej skali fuzji i przejęć w kraju. Wejście Polski do UE * szacunki Źródło: Narodowy Bank Polski, luty
Napływ BIZ do Polski w latach 7-9 stan zakumulowany na koniec kaŝdego miesiąca Miliardy USD 8 6 4 8 6 4 7 8 9 4,4 3,5,6,,4,5 Styczeń Luty Marzec 7, 6,,7,9 Kwiecień Maj 7,9 6,5 3,5 Czerwiec 9,6 6,6 4, Lipiec, 7,4 5,6 Sierpień 6, 7, 5,,7 9,7 8,9 8,, 7,7 8, 8,3 6,8 Wrzesień Październik Listopad Grudzień 9/8 9% 44% 4% 45% 44% 55% 63% 76% 84% 9% 79% 88% 9/7 63% 39% 35% 45% 4% 45% 43% 5% 53% 53% 47% 48% Źródło: Narodowy Bank Polski, luty, obliczenia własne
Korelacja napływu BIZ do Polski z przepływami BIZ na świecie jest wysoka,5 Napływ BIZ na świecie (biliony USD,5,5 R =.845 5 5 5 Napływ BIZ do Polski (miliardy USD)) R współczynnik determinacji - wartość od (niska korelacja) do (wysoka korelacja) Źródło: UNCTAD, dane za lata994-8, obliczenia własne
Podział BIZ w Polsce według kraju pochodzenia inwestorów Napływ BIZ w 8 roku Wartość BIZ na koniec 8 roku Pozostałe; 38; 4% Hiszpania; 35; 3% Niemcy; 69; 6% Niderlandy; 48; 9% W.Brytania; 38; 3% USA; 364; 4% Islandia; 435; 4% Austria; 455; 5% Cypr; 47; 5% Francja; 567; 6% Szwecja; ; % Niderlandy ; 65; 6% Luksembur g; 34; 3% Pozostałe; 4593; 39% USA; 7; 6% Luksemburg; ; 9% Francja; 464; % Niemcy; 845; 6% Miliony EUR Miliony EUR Źródło: Narodowy Bank Polski, luty
Problemy konkurencyjności w ostatnich latach Zmiany stopy bezrobocia i kosztów pracy w Polsce w latach 3-8 5 5 5 8 6 4-3 Q4 4 Q3 5 Q 6 Q 6 Q4 7 Q3 8 Q -4 Unemployment Stopa bezrobocia rate (w(in %) %, lewa left oś axis) ULC Koszty (% pracy y/y change, (zmiana right w % axis) r/r) prawa oś Źródło: Reuters Ecowin
oraz wzrost wartości złotówki powodowały relatywny spadek atrakcyjności Polski 5. 4.5 4. 3.5 3..5. Wahania kursu wymiany złotówki w latach 4 połowa 8 Jan-4 May-4 Sep-4 Jan-5 May-5 Sep-5 Jan-6 May-6 Sep-6 Jan-7 May-7 Sep-7 Jan-8 May-8 USD/PLN EUR/PLN Źródło: Reuters Ecowin
wraz z kryzysem gospodarczym sytuacja uległa zmianie Stopa bezrobocia oraz braki wykwalifikowanej siły roboczej jako ograniczenie moŝliwości rozwoju firm ostatnie miesiące 9 8 Jan-8 Mar-8 May-8 Jul-8 Sep-8 Nov-8 Jan-9 Mar-9 Unemployment Stopa bezrobocia rate (w(in %) %, lewa left axis) oś Braki wykwalifikowanej siły roboczej Shortage of skilled labour as a limit to the (głównie w branŝach zaawansowanych company's activity (services sector) technologicznie) 35 3 5 5 5. 4.5 4. 3.5 3..5. -8 Zmiany kursu wymiany złotówki po styczniu 8 3-8 5-8 7-8 USD/PLN 9-8 -8-9 3-9 EUR/PLN 5-9 Źródło: Reuters Ecowin
co powoduje, iŝ Polska jest znów atrakcyjna inwestycyjnie w opinii ekspertów PricewaterhouseCoopers EM Index AT Kearney Kraj Chile Bułgaria Malezja Chiny Polska Miejsce w rankingu EM Index 9 Produkcja 3 4 5 8 9 3 4 5 Kryzys gospodarczy jest tylko pewnym epizodem Silniejsza złotówka oraz rosnące wynagrodzenia w dłuŝszej perspektywie sprawią, iŝ Polska ponownie straci w najbliŝszych latach opartą na kosztach konkurencyjność Preferowana lokalizacja Chiny USA Indie Brazylia Niemcy Polska Australia 3 4 5 6 7 7 3 6 Zmiana - 5 6 4 Słowacja Chile Polska Bułgaria Malezja Usługi 3 4 5 6 5 9 W nadchodzącej dekadzie konkurencyjność Polski będzie opierać się podaŝy doskonale wykwalifikowanej kadry pracowniczej Meksyk Kanada W.Brytania ZEA Wietnam Francja 8 9 3 9 4 4 8 3 5-6 -3 Hongkong 4 5-9 Pozostałe kraje Zatoki Perskiej 5 7 Źródło: PricewaterhouseCoopers EM Index 8, 9, UNCTAD, AT Kearney, January
Jakość, kwalifikacje i dostępność kadry pracowniczej są głównymi czynnikami zachęcającymi do inwestycji w Polsce Atrakcyjność inwestycyjna Polski mocne strony,6,4,,,8,6,4,, PołoŜenie geograficzne Siła robocza - jakość wykształcenia Wielkośc rynku lokalnego Siła robocza umiejętności zawodowe Dostępność wykwalifikowanej siły roboczej Potencjał wzrostu gospodarki Stabilność gospodarcza Dostępność powierzchni handlowej/przemysłowej Dostępność lokalnych poddostawców Stabilność polityczna Źródło: AmCham, KPMG, styczeń
zaś biurokracja i słaba infrastruktura głównymi przeszkodami w procesie inwestowania. Atrakcyjność inwestycyjna Polski słabe strony, Wsparcie instytucji rządowych Przejrzystość systemu podatkowego Biurokracja Jakość sieci kolejowej Jakość sieci drogowej -, -,4 -,6 -,8 -, -, -,4 Źródło: AmCham, KPMG, styczeń
Dziękuję za uwagę -585 Warszawa, ul. Bagatela tel. (+48 ) 334 98, fax (+48 ) 334 99 99 e-mail: post@paiz.gov.pl