NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1
Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu z ubocznych produktów przemiany materii. Nerki w prawidłowy sposób nie wydalają wody oraz nie kontrolują homeostazy. Wyróżnia się stan przewlekły i ostry.
Budowa i podstawowe funkcje nerek:
Ostra niewydolność nerek Ostra niewydolność nerek to nagłe upośledzenie czynności nerek ze zwiększeniem stężenia kreatyniny we krwi, któremu często towarzyszy zmniejszenie objętości wydalanego moczu poniżej 500 ml na dobę. Można wyróżnić trzy grupy przyczyn ostrej niewydolności nerek: zmniejszenie przepływu krwi przez nerki uszkodzenie miąższu nerek utrudnienie odpływu moczu z nerek.
Objawy zmniejszenie objętości oddawanego moczu (dobową objętość moczu <500 ml nazywamy skąpomoczem), zupełny brak moczu (dobową objętość moczu <100 ml nazywamy bezmoczem) wymioty biegunka odwodnienie niewydolność serca wstrząs krwotoki oparzenia ciężkie zakażenia
Diagnostyka Zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy krwi Wywiad Badania fizykalne Usg nerek
Przewlekła choroba nerek Przewlekłą chorobą nerek nazywane jest każde uszkodzenie nerek, które utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące.
Epidemiologia Najczęstsze przyczyny przewlekłej choroby nerek to: cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) kłębuszkowe zapalenia nerek uszkodzenie nerek w wyniku nadciśnienia tętniczego (nefropatia nadciśnieniowa) i miażdżycy u dzieci: wrodzone lub nabyte wady układu moczowego powodujące niedomogę czynności nerek
Do rzadszych przyczyn przewlekłej niewydolności nerek zaliczamy: śródmiąższowe choroby nerek (np. odmiedniczkowe zapalenie nerek) kamicę i uszkodzenie nerek wywołane innymi przeszkodami w odpływie moczu wielotorbielowate zwyrodnienie nerek
Objawy Stałe osłabienie, uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, bóle głowy Bladość z powodu niedokrwistości Brak apetytu, chudnięcie Nudności i wymioty, czkawka Świąd skóry Nadciśnienie tętnicze Częste oddawanie moczu w nocy Zmniejszenie ilości oddawanego moczu w późnym okresie choroby
Obrzęki w przypadku przewodnienia ustroju Duszność Drobne wybroczyny na skórze (plamica), krwawienia z dziąseł Zahamowanie wzrostu u dzieci Zaburzenia miesiączkowania u kobiet, obniżona aktywność seksualna u mężczyzn
Stadia niewydolności nerek Nerki uważa się za zdrowe, dopóki prawidłowo pełnią funkcję filtracyjną, a w moczu nie ma śladów krwi lub białka. Stopień filtracji (przesączania kłębuszkowego) zależy od wieku oraz wielu innych czynników, które wpływają na pracę nerek. Trwałe upośledzenie funkcjonowania nerek jest wyznacznikiem przewlekłej niewydolności nerek. Nerki mogą stopniowo utracić zdolność usuwania z krwi szkodliwych produktów przemiany materii. Proces postępowania przewlekłej niewydolności nerek dzieli się na pięć stadiów: w stadiach 1-4 leczenie koncentruje się na podtrzymaniu funkcji nerek, w stadium piątym natomiast jedyną alternatywą może być dializoterapia lub przeszczep.
Stadia niewydolności nerek STADIUM 1 Choroba nerek z prawidłowym przesączeniem kłębuszkowym przesączenie kłębuszkowe: > 90 (ml/min) STADIUM 2 Przewlekła choroba nerek wczesna Przesączenie kłębuszkowe: 60-89 (ml/min) STADIUM 3 Przewlekła choroba nerek umiarkowana przesączenie kłębuszkowe: 30-59 (ml/min)
STADIUM 4 Przewlekła choroba nerek ciężka przesączenie kłębuszkowe: 15-29 (ml/min) STADIUM 5 Przewlekła choroba nerek schyłkowa (mocznica) przesączenie kłębuszkowe: < 15 (ml/min)
Diagnostyka OB morfologia stężenie sodu, potasu, wapnia, fosforu, kreatyniny, mocznika, glukozy, elektroforezy białka badań moczu badania ultrasonograficznego nerek zdjęcie rtg przeglądowe jamy brzusznej (dla uwidocznienia kamieni w nerkach) urografia (badanie rentgenowskie dróg moczowych po dożylnym podaniu kontrastu) tomografia komputerowa badanie elektrokardiograficzne (EKG)
Bibliografia prof. Rutkowski B. Nefrologia i leczenie nerkozastępcze. Praktyczny przewodnik. wyd.: VM Media 2013. prof. Książek A., Rutkowski B. Nefrologia wyd.: Czelej, 2004 Lublin. -prof. Rutkowski B. konferencja prasowa przewlekłej choroby niewydolności nerek epidemiologia, 4.03. 2010 Warszawa. http://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/51918,ostr a-niewydolnosc-nerek
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ