Sylabusy przedmiotów modułu XI/1 studia 2. stopnia stacjonarne KIERUNEK FILOLOGIA POLSKA; rok akademicki 2014/2015

Sylabusy przedmiotów modułu XI/1 studia 2. stopnia stacjonarne KIERUNEK FILOLOGIA POLSKA; rok akademicki 2014/2015 SPIS PRZEDMIOTÓW: MODUŁ XI/1: NAUCZANIE JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO XI/1 A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW Z ZAKRESU GLOTTODYDAKTYKI 1. XI/1A1 Praktyczna gramatyka języka polskiego z elementami gramatyki porównawczej 2 2. XI/1A2 Podstawy glottodydaktyki 5 3. XI/1A3 Literatura polska w nauczaniu cudzoziemców z elementami komparatystyki 5 4. XI/1A4 Bilingwizm w nauczaniu języka polskiego jako obcego 9 5. XI/1A5 Wybrane zagadnienia przekładu 14 6. XI/1A6 Zabawy logopedyczne w nauczaniu fonetyki języka polskiego jako obcego 21, 45 XI/1 B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW Z ZAKRESU JĘZYKA 7. XI/1B7 Podstawy fonetyki i poprawnej wymowy 21 8. XI/1B8 Gramatyka języka polskiego dla lektorów 25 XI/1 C. MODUŁ DYDAKTYCZNY 9. IX/1C9 Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego 29 10. IX/1C10 Metody nauczania języka polskiego jako obcego 32 11. IX/1.11 Praktyka asystencko-hospitacyjna w Centrum Kultury i Języka Polskiego dla Polaków z Zagranicy i Cudzoziemców Polonus 36, 43 12. IX/1.12 Praktyka ciągła w Centrum Kultury i Języka Polskiego dla Polaków z Zagranicy i Cudzoziemców Polonus 37 1

XI/1 A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW Z ZAKRESU GLOTTODYDAKTYKI XI/1A1 PRAKTYCZNA GRAMATYKA JĘZYKA POLSKIEGO Z ELEMENTA- MI GRAMATYKI PORÓWNAWCZEJ (1) Nazwa przedmiotu Praktyczna gramatyka języka polskiego z elementami gramatyki porównawczej (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej (3) Kod przedmiotu IX/1A1 (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Filologia polska Studia 2. stopnia stacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu Specjalności NJPjO (6) Rok i semestr studiów I rok 2 semestr (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Dr hab. prof. UR Urszula Kopeć Dr hab. prof. UR Urszula Kopeć (9)Cele zajęć z przedmiotu C.01. Student zdobywa wiedzę na temat systemu gramatycznego języka polskiego i potrafi ją wykorzystać w procesie glottodydaktycznym. C.02. Poznaje podstawowe zjawiska fleksyjne, które występują w języku polskim. (10) Wymagania wstępne Zaliczenie przedmiotów z semestru pierwszego. Wiedza: WO1 - Ma uporządkowaną wiedzę z historii sztuki zorientowaną na zastosowanie praktyczne. (11) Efekty kształcenia Opisuje obrazy wykonane różnymi technikami. WO2 Ma pogłębioną wiedzę o organizacji i funkcjonowaniu instytucji związanych z wybranymi sferami działalności kulturalnej (także w regionie). 2

Ćwiczenia audytoryjne 15 godzin WO3 - Wie, jakie metody wykorzystywać przy projektowaniu działań w kulturze. Umiejętności: UO1 Samodzielnie planuje i realizuje typowe projekty związane z wybranymi sferami działalności kulturalnej. UO2 Posiada zdolności organizacyjne, pozwalające na planowanie i realizację zadań związanych z pracą w instytucjach i placówkach kulturalnych. UO3 Samodzielnie planuje i realizuje typowe projekty związane z pracą nauczyciela wiedzy o kulturze. Kompetencje społeczne: IX/1A1_KO1 Rozumie potrzebę rozwijania swojej wiedzy oraz umiejętności co odpowiada efektom H2A_K01 IX/1A1_KO2 Jest świadomym propagatorem poprawnej polszczyzny w swoim środowisku zawodowym oraz społecznym co odpowiada efektom H2A_K03 (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin (13) Treści programowe 1. Morfologia podział na morfemy, zjawiska pograniczne między fleksją i składnią 2. Kategorie fleksyjne języka polskiego: rodzaj (naturalny, gramatyczny, deklinacyjny), liczba, przypadek, czas, tryb, aspekt, osoba 3. Kryteria podziału na części mowy: semantyczne, morfologiczne, syntaktyczne 4. Deklinacja i koniugacja ćwiczenia praktyczne (transformacyjne) (14) Metody dydaktyczne Opis, problemowa, metoda zajęć praktycznych. (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną (16) Metody i kryteria oceny Na ogólną ocenę składają się: Ocena bieżąca (ocenianie formatywne) - 30% - weryfikująca wszystkie efekty kształcenia; samodzielne przygotowanie tekstu zadany temat (np. recenzja filmu lub sztuki teatralnej) 40%.; poprawa tekstu przygotowanego przez nauczyciela akademickiego (30%.) - co weryfikuje efekty 3

(17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Ćwiczenia 15 godzin Przygotowanie do ćwiczeń 14 godzin Studiowanie literatury na temat wyznaczników gatunkowych recenzji filmowej lub teatralnej - 4 godziny. (18) Język wykładowy Polski (19) Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Przygotowanie tekstu (recenzji sztuki teatralnej lub dzieła filmowego) 8 godzin. Samodzielna poprawa tekstu - 3 godziny Udział w konsultacjach 6 godzin Suma godzin 50 Liczba punktów ECTS 2 (20) Literatura Literatura podstawowa: Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki S. Bortnowski, Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 1999. R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa (dowolne wydanie). K. Gąsiorek, Język polski? Nie taki trudny! Czyli jak uniknąć kłopotów językowych, Karków 2006. U. Kopeć, Zagadnienia tekstologiczne w nauczaniu języka polskiego, w: Edukacja polonistyczna. T. 1. Pod red. D. Hejdy, E. Mazur, Rzeszów 2011, s.108-126. A. Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 1996. Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. J. Tambor, Katowice 2007. H. Wróbel, Gramatyka języka polskiego, Kraków (dowolne wydanie). 4

XI/1A2 PODSTAWY GLOTTODYDAKTYKI sylabus jest dostępny tylko w wersji papierowej XI/1A3 LITERATURA POLSKA W NAUCZANIU CUDZOZIEMCÓW Z ELE- MENTAMI KOMPARATYSTYKI Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Studia Literatura polska w nauczaniu cudzoziemców z elementami komparatystyki Wydział Filologiczny Instytut Filologii Polskiej Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego XI/1A3 Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne Rodzaj przedmiotu Rok i semestr studiów Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Specjalności NJPjO Pierwszy rok, semestr drugi Dr Danuta Hejda dr hab. prof. UR Urszula Kopeć, dr hab. prof. UR Alicja Jakubowska-Ożóg, dr hab. prof. UR Zygmunt Sibiga, dr Elżbieta Mazur, dr Elżbieta Kozłowska, dr Dorota Karkut, dr Agata Kucharska-Babula, dr Danuta Hejda, dr Tadeusz Półchłopek Cele zajęć z przedmiotu - usystematyzowanie i utrwalenie wiedzy z zakresu historii literatury polskiej - utrwalenie wiadomości na temat poszczególnych epok w dziejach literatury polskiej ukazywanych w kontekście kulturowym i na tle paralelnych zjawisk w literaturze i kulturze europejskiej, - uświadomienie najistotniejszych dzieł literatury polskiej, omówienie głównych prądów i zjawisk literackich oraz reprezentatywnych twórców i ich dzieł w perspektywie diachronicznej (zwłaszcza w odniesieniu do wymagań Podstawy programowej dla uczniów uczących się za granicą. - refleksja metodyczna nad sposobami zapoznawania cudzoziemców z najwybitniejszymi dziełami literatury polskiej 5

Wymagania wstępne Efekty kształcenia Ćwiczenia audytoryjne 15 godzin Student/ka wybrał/a dodatkową specjalność w ramach specjalizacji nauczycielskiej (nauczanie języka polskiego jako obcego). Student/ka opanował/a wiedzę na temat historii literatury polskiej podczas studiów 1. stopnia. Wiedza: XI/1A3_W01 student/ka utrwala, systematyzuje i syntezuje wiedzę na temat poszczególnych epok i reprezentatywnych dla nich dzieł; XI/1A3_W02 student/ka umieszcza wiedzę z zakresu historii literatury polskiej na tle zjawisk paralelnych w literaturze europejskiej; Umiejętności: XI/1A3_U01 student/ka potrafi analizować dzieła literackie w kontekście reprezentatywnych cech epoki XI/1A3_U02 student/ka potrafi porównywać nurty i tendencje w historii literatury i kultury polskiej i europejskiej Kompetencje społeczne: XI/1A3_K01 studen/ka podnosi świadomość w zakresie dziedzictwa kulturowego Polski i Europy Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Treści programowe 1. Najstarsze zabytki piśmiennictwa polskiego 1 godzina. 2. Renesans w Polsce i Europie 1 godzina. 3. Barok w Polsce i Europie 1 godziny. 4. Epoka polskiego Oświecenia na tle tendencji europejskich 1 godziny. 5. Romantyzm w Polsce i Europie 2 godziny. 6. Pozytywizm na tle tendencji europejskich 2 godziny. 7. Modernizm w Polsce i Europie -2 godziny. 8. Dwudziestolecie międzywojenne 1 godzina. 9. Literatura wojny i okupacji 1 godzina. 10. Tendencje w polskiej literaturze XX i XXI wieku na tle europejskim 3 godziny. Metody dydaktyczne Metoda problemowa, dyskusja, praca z tekstem, metody eksponujące (prezentacje multimedialne) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną Metody i kryteria oceny Ocenianie formatywne (bieżące): F1. aktywność studenta podczas zajęć, F.2. zaliczenie kolokwium z tematyki zajęć Ocenianie podsumowujące: P.1. wykonanie pracy zaliczeniowej (projekt poświęcony ukazaniu możliwości zaprezentowania wybranego dzieła literatury polskiej 6

na tle tendencji europejskich; projekt ma być adresowany do osób uczących się języka polskiego jako obcego) Na ocenę końcową z ćwiczeń audytoryjnych składa się: - 30% - aktywność studenta podczas ćwiczeń oceniająca wszystkie efekty kształcenia; - 30% - zaliczenie kolokwium z tematyki zajęć sprawdza efekty: W01, W02, U01, U02, K01; - 40% - praca zaliczeniowa przygotowanie projektu (poświęconego ukazaniu możliwości zaprezentowania wybranego dzieła literatury polskiej na tle tendencji europejskich; projekt ma być adresowany do osób uczących się języka polskiego jako obcego) - sprawdza wszystkie efekty w obszarze wiedzy oraz umiejętności. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Udział w zajęciach - 15 godzin Przygotowanie do zajęć 10 godzin Przygotowanie projektu zaliczeniowego (prezentacja multimedialna) 12 godzin Zdobywanie wiedzy w zakresie aktualnych publikacji na temat recepcji literatury polskiej za granicą (ze szczególnym zwróceniem uwagi na czasopisma, np. Postscriptum Polonistyczne ) 10 Udział w konsultacjach 3 godziny Język wykładowy Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Literatura Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyjnych). ECTS - 2 polski Praktyka ciągła w Centrum Kultury i Języka Polskiego dla Polaków z Zagranicy i Cudzoziemców Polonus Literatura podstawowa: Ciesielska-Musameh R., Trębska-Kerntopf A., Odrodzenie. Podręcznik do nauki historii literatury dla Polonii i cudzoziemców, Lublin 2000. Delaperrière M., Literatura polska w interakcjach. Szkice porównawcze z literatury i kultury, Warszawa 2010. Delaperrière M., Polska literatura w świetle współczesnej komparatystyki literackiej, Postscriptum Polonistyczne, 2013, nr 1(11), red. M. Knapik, A. Nęcka. Kanon kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego, pod red. P. Garncarka, Warszawa 2010. Magnuszewski J., Literatura polska a literatury słowiańskie. Zarys głównych szklaków badań porównawczych [w:] Literatura polska a literatury słowiańskie. Studia, pod red. J. 7

Matuszewskiego, J. Wierzbickiego, Warszawa 1986 Miłosz Cz., Historia literatury polskiej, Kraków 1993. Pietrkiewicz J., Literatura polska w perspektywie europejskiej. Studia i rozprawy, Warszawa 1986. Polonistyka bez granic. T. 1, Wiedza o literaturze i kulturze, red. Ryszard Nycz, Władysław Miodunka, Tomasz Kunz, Kraków 2010. Starnawski J., literatura polska w kontekście europejskim [w:] Dzieje literatur europejskich 3, część druga, pod red. Wł. Floryna, Warszawa 1991. W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego u progu XXI wieku, pod red. Wł. T. Miodunki i A. Seretny, Kraków 2008 (część V Literatura w nauczaniu języka polskiego jako obcego) Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej. Literatura uzupełniająca: Butcher A., Guziuk-Świca B., Laskowska-Mańko A., Bliżej Polski. Wiedza o Polsce i jej kulturze, cz. I, Lublin 2003. Furdal A., Musiołek-Choinski K., Piotrowski J., Literatura polska w Europie. Fragmenty przekładów, Warszawa 1990 Guziuk-Świca B., Butcher A., Bliżej Polski. Wiedza o Polsce i jej kulturze, cz. II, Lublin 2011. Jaskółowa E., Literatura polska. Od Bogurodzicy do Szymborskiej, Chicago-Warszawa 2001. Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Stan obecny programy nauczania pomoce dydaktyczne, pod red. Wł. T. Miodunki, Kraków 2004. Literatura, kultura i język polski w kontekstach i kontaktach światowych : III Kongres Polonistyki Zagranicznej, Poznań, 8-11 czerwca 2006 roku, praca zbiorowa pod red. Małgorzaty Czermińskiej i in., Poznań, 2007. Literatura polska w świecie. T. 3, Obecności, pod red. Romualda Cudaka, Katowice, 2010. Literatura polska w świecie. T. 4, Oblicza światowości, pod red. Romualda Cudaka, Katowice, 2012. Literatura polska w przekładach 1981-2004, pod red. Danuty Bilikiewicz-Blanc [i in.], Biblioteka Narodowa. Instytut Bibliograficzny. - Warszawa, BN, 2005. Literatura polska w przekładach 1990-2000, pod red. Danuty Bilikiewicz-Blanc [i in.] ; Biblioteka Narodowa. Instytut Bibliograficzny. Warszawa, BN, 2000. Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej : materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, pod red. Piotra 8

Garncarka, Warszawa 2005. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki XI/1A4 BILINGWIZM W NAUCZANIU JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO (1) Nazwa przedmiotu Bilingwizm w nauczaniu języka polskiego jako obcego (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej (3) Kod przedmiotu XI/1A4 (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu specjalności NJPjO (6) Rok i semestr studiów (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Rok I, semestr I Dr Arkadiusz Luboń dr hab. prof. UR Zygmunt Sibiga, dr hab. prof. UR Alicja Jakubowska-Ożóg, dr hab. prof. UR Urszula Kopeć, dr Danuta Hejda, dr Dorota Karkut, dr Elżbieta Kozłowska, dr Elżbieta Mazur, dr Tadeusz Półchłopek, dr Arkadiusz Luboń (9)Cele zajęć z przedmiotu C1 zapoznanie z najważniejszymi językoznawczymi teoriami zjawiska wielojęzyczności C2 omówienie możliwości stosowania bilingwizmu w procesie kształcenia językowego C3 praktyczne aplikacje procedur dydaktycznych z wykorzystaniem języka pośredniczącego (angielskiego) (10) Wymagania wstępne Student powinien posiadać wiedzę z zakresu językoznawstwa i dydaktyki uzyskaną w trakcie dotychczasowej studiów oraz zdany egzamin z przedmiotów. Wskazana jest płynna znajomość języka angielskiego. 9

Wiedza: XI/1A4_W01: Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie filologii polskiej, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych, ze szczególnym uwzględnieniem językoznawstwa (11) Efekty kształcenia K2A_W03 +++ H2A_W03 XI/1A4_W02: Student ma pogłębioną wiedzę na temat znaczenia edukacji filologicznej w kształtowaniu współczesnego człowieka, swobodnie poruszającego się w obszarach języka, kultury i literatury oraz ich rozwoju K2A_W9 +++ H2A_W05 XI/1A4_W03: Student ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Umiejętności: K2A_W18 ++ H2A_W09 XI/1A4_U01: Student potrafi ze znaczną precyzją i wzorową poprawnością logicznie i językowo wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim K2A_U02 +++ H2A_U01 XI/1A4_U02: Student ma umiejętności językowe w zakresie przynajmniej jednego obcego języka nowożytnego (angielskiego/niemieckiego), zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Kompetencje społeczne: XI/1A4_K01: Student potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K2A_U19 +++ H2A_U11 K2A _K03 +++ H2A_K01 XI/1A4_K02: Student potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań Ćwiczenia audytoryjne - 15 godzin (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin K2A _K06 +++ H2A_K03 10

(13) Treści programowe LP. Treści merytoryczne Liczba godzin 1 Podstawowe pojęcia: bilingwizm, polilingwizm, kompetencje komunikacyjne, interferencja językowa, dyglosja środowiskowa. 2 Język a kultura: kompetencje językowe a kompetencje społeczno-kulturowe. Socjolingwistyczny aspekt dwu- i wielojęzyczności. Język a tożsamość. 3 Język mediacyjny a naturalne i sztuczne języki pomocnicze. Języki pidżinowe, wehikularne i proceduralne. Koncepcje uniwersaliów językowych. 4 Język polski w recepcji cudzoziemców. Specyfika polszczyzny polonijnej (na przykładzie polonii krajów anglosaskich). Emigracja a język. Czynniki wpływające na zachowanie lub zanik języka narodowego w kontekście kultury obcej. 5 Paralingwistyczne aspekty komunikacji bilingwalnej. Alternatywne systemy semiotyczne w kształceniu językowym. 6 Uwarunkowania kompetencji bilingwalnych: pochodzenie, zasięg, stopień, status, funkcja i typ języków stosowanych w komunikacji dwujęzycznej. 7 Język angielski jako współczesny lingua franca. Elementy analizy komparatystycznej języka angielskiego i polskiego. Polsko-angielskie false friends. 8 Ćwiczenia praktyczne: zastosowanie języka angielskiego w nauczaniu języka polskiego jako obcego. 1 2 1 1 1 1 2 6 (14) Metody dydaktyczne (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia (16) Metody i kryteria oceny Ćwiczenia konwersatoryjno-warsztatowe Zaliczenie z oceną; oceniana jest aktywność studenta w czasie zajęć oraz przygotowane wystąpienie dotyczące stosowania bilingwizmu w kształceniu językowym L.p. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 XI/1A4_W01 Student nie ma uporządkowanej wiedzy ogólnej obejmującej terminologię używaną w obrębie filologii polskiej, nie rozumie jej źródeł oraz zastosowania w pokrewnych dyscyplinach naukowych Student ma w podstawowym dtopniu uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie filologii polskiej Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie filologii polskiej, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w niektórych pokrewnych dyscyplinach naukowych Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie filologii polskiej, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych, ze szczególnym uwzględnieniem ludologii XI/1A4_W02 Student nie ma pogłębionej Student ma podstawową Student ma poszerzoną wiedzę na Student ma rozbudowaną i 11

wiedzy na temat znaczenia edukacji filologicznej w kształtowaniu współczesnego człowieka wiedzę na temat znaczenia edukacji filologicznej w kształtowaniu współczesnego człowieka temat znaczenia edukacji filologicznej w kształtowaniu współczesnego człowieka wszechstronną wiedzę na temat znaczenia edukacji filologicznej w kształtowaniu współczesnego człowieka XI/1A4_W03 Student nie posiada pogłębionej wiedzy o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Student posiada podstawową wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Student posiada poszerzoną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Student posiada rozbudowaną i konsekwentnie poszerzaną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń XI/1A4_U01 Student nie potrafi precyzyjnie i poprawnie językowo wyrażać swoich myśli i poglądów w języku polskim Student potrafi precyzyjnie i w dużym stopniu poprawnie językowo wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim Student potrafi ze znaczną precyzją i wzorową poprawnością językowo wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim Student potrafi ze znaczną precyzją i wzorową poprawnością logicznie i językowo wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim XI/1A4_U02 Student nie ma podstawowych umiejętności językowych w zakresie jakiegokolwiek obcego języka nowożytnego Student ma elementarne umiejętności językowe w zakresie jednego obcego języka nowożytnego Student posiada umiejętności językowe w zakresie jednego obcego języka nowożytnego pozwalające na porozumiewanie się w obrębie nieskomplikowanych sytuacji komunikacyjnych Student nie ma umiejętności językowe w zakresie przynajmniej jednego obcego języka nowożytnego zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ XI/1A4_K01 Student nie potrafi inspirować i organizować procesu uczenia się innych osób Student w dostatecznym potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób Student w stopniu dobrym potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób Student w bardzo dobrym stopniu potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób 12

XI/1A4_K02 Student nie potrafi zaplanować działań mających na celu uzyskanie realizacji zaleconych lub wybranych zadań Student potrafi zaplanować działania mające na celu uzyskanie realizacji zaleconych zadań Student potrafi zaplanować działania mające na celu uzyskanie realizacji zaleconych zadań Student potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań (17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS (18) Język wykładowy (19) Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu (20) Literatura Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyjnych). 15 godz. ćwiczeń + 35 godz. pracy własnej 2 pkt. ECTS Polski + angielski/niemiecki - Arabski J., O przyswajaniu języka drugiego (obcego), Warszawa 1995. Barwińska M., Językowe wykładniki tożsamości etnicznej, Język Polski LXXXIV, z. 2, 88-97. Bilingwizm a glottodydaktyka. Materiały z V Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW w Białowieży 26-28 maja 1977, pod red. F. Grucza, Warszawa 1981. Cieszyńska J., Dwujęzyczność, dwukulturowość - przekleństwo czy bogactwo? O poszukiwaniu tożsamości Polaków w Austrii, Kraków 2006. Czykwin E., Misiejuk D., Dwujęzyczność i dwukulturowość w perspektywie psychopedagogicznej, Białystok 2002. Garncarek P., Świat języka polskiego oczami cudzoziemców, Warszawa 1997. Iluk J., Nauczanie bilingwialne. Modele, koncepcje, założenia metodyczne, Katowice 2000. Język polski w kraju i za granicą, t. I i II, pod red. B. Jankowskiej i J. Porayskiego-Pomsty, Warszawa 1997. Język polski w świecie. Zbiór prac, pod red. W. Miodunki, Warszawa 1990. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993. Lipińska E., Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków 13

2003. Nauczanie dwujęzyczne w Polsce i Europie, pod red. Z. Dzięgielewskiej, Warszawa 2008. Perspektywy glottodydaktyki i językoznawstwa: tom jubileuszowy z okazji 70. urodzin profesora Waldemara Pfeiffera, pod red. K. Myczko, B. Skowronek, W. Zabrockiego, Poznań 2008. Stachanowska I. M., Studenci bilingwialni - nowe zjawisko wielokulturowe czy norma XXI wieku? [w:] Edukacja wobec ładu globalnego, pod red. nauk. T. Lewowickiego, Warszawa 2002. Szlifersztejn S., Z badań nad językiem polskim środowisk emigracyjnych. Praca zbiorowa, Wrocław 1981. Wierzbicka A., Moje podwójne życie, dwa języki, dwie kultury, dwa światy, Teksty Drugie 3, 1997, s. 73-93. Wilson B., Polski język mówiony w Wielkiej Brytanii. Pierwsze pokolenie emigracyjne po II wojnie światowej, Londyn 1993. Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej. Żydek-Bednarczuk U., Bilingwizm w badaniach glottodydaktycznych, społecznych i kulturowych, [w:] Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. A. Achtelik, J. Tambor, Katowice 2007. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki XI/1A5 WYBRANE ZAGADNIENIA PRZEKŁADU (1) Nazwa przedmiotu (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wybrane zagadnienia przekładu Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej (3) Kod przedmiotu XI/1A5 (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne 14

(5) Rodzaj przedmiotu (6) Rok i semestr studiów (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu specjalności NJPjO Rok I, semestr II Dr Arkadiusz Luboń Prof. dr hab. Stanisław Uliasz, prof. dr hab. Krzysztof Dmitruk, dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska, dr Wojciech Birek, dr Arkadiusz Luboń (9)Cele zajęć z przedmiotu C1 zapoznanie z terminologią translatologiczną i jej odniesieniami do innych dyscyplin filologicznych C2 zapoznanie z najważniejszymi teoriami przekładu C3 omówienie funkcji translacji w kształtowaniu kultury rodzimej oraz w komunikacji międzykulturowej (10) Wymagania wstępne Student powinien posiadać wiedzę z zakresu językoznawstwa, literaturoznawstwa i przedmiotów kulturoznawczych uzyskaną w trakcie dotychczasowej studiów na poziomie licencjackim. Wskazana jest płynna znajomość jednego z nowożytnych języków obcych. Wiedza: XI/1A5_W01: Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie nauk filologicznych, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych (11) Efekty kształcenia K2A_W03 +++ H2A_W03 XI/1A5_W02: Student ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń K2A_W18 ++ H2A_W09 XI/1A5_W03: Student ma pogłębione rozeznanie w problematyce metodologii nauk humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem interdyscyplinarnych metod translatorycznych Umiejętności: K2A_W05 +++ H2A_W03 XI/1A5_U01: Student wykrywa skomplikowane zależności i powiązania między dziedzinami nauki w ramach studiowanej specjalności a innymi dziedzinami w obszarze nauk humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem translatologii 15

K2A_U07 +++ H2A_U04 XI/1A5_U02: Student ma umiejętności językowe w zakresie przynajmniej jednego obcego języka nowożytnego (angielskiego/niemieckiego), zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Kompetencje społeczne: K2A_U19 +++ H2A_U11 XI/1A5_K01: Student potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań; K2A _K06 +++ H2A_K03 XI/1A5_K02: Student zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego rozwoju Ćwiczenia warsztatowe - 15 godzin (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin (13) Treści programowe K2A _K01 +++ LP. Treści merytoryczne Liczba godzin H2A_K01 1 Zakres, delimitacja i historia nauki o przekładzie. Interdyscyplinarny charakter translatologii. Podstawowa terminologia i definicje: przekład, tłumaczenie, ekwiwalencja, adaptacja. 2 Trzy typ przekładu wg. R. Jakobsona (intralingwistyczny, interlingwistyczny, intersemiotyczny). Techniczne klasyfikacje technik przekładowych. 3 Koncepcja nieprzekładalności a uniwersalia językowe. Prawo relatywizmu językowego E. Sapira i B. Whorfa a mediacyjna funkcja tłumaczeń. 4 Funkcje praktyki przekładowej w kulturze. Rola przekładu literackiego i jego wpływ na kształtowanie rodzimej tradycji literackiej. 5 Historia przekładu literackiego na gruncie europejskim. Najważniejsze teorie przekładu w Polsce i Europie w kolejnych epokach literackich. 6 Status tłumacza w XX i XXI wieku. Uwarunkowania prawne i instytucjonalne praktyki translatorskiej. 7 Wybrane teorie przekładu XX wieku (I): E. Nida i Ch. Taber rodzaje ekwiwalencji, normy przekładowe, specyfika tłumaczeń tekstów religijnych. 1 1 1 1 2 1 1 16

8 Wybrane teorie przekładu XX wieku (II): E. Pound imaginistyczna teoria poezji a praktyka translatorska, koncepcja przeświecających detali, źródła energii poezji i możliwości ich interlingwistycznego transferu. 9 Wybrane teorie przekładu XX wieku (III): V. Nabokov i jego teoria przekładu literalnego na tle adaptacyjnych koncepcji XX wiecznych. 10 Wybrane teorie przekładu XX wieku (IV): H. Vermeer i teoria przekładu jako komunikacji międzykulturowej. 11 Wybrane teorie przekładu XX wieku (V): J. Levy i teoria przekładu jako procesu decyzyjnego. 12 Wybrane teorie przekładu XX wieku (VI): S. Barańczak i jego teoria przekładu literackiego. 1 1 1 1 1 13 Teoria i praktyka autoprzekładu. Autoprzekład a bilingwizm. 1 14 Autorskie kompetencje tłumacza. Przekład jako twórczość i jego zastosowanie w dorobku literackim poetów-tłumaczy (na przykładach poetów polskich XX wieku). 1 (14) Metody dydaktyczne (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ćwiczenia konwersatoryjno-warsztatowe Zaliczenie z oceną; oceniana jest aktywność studenta w czasie zajęć oraz przygotowane wystąpienie dotyczące stosowania bilingwizmu w kształceniu językowym (16) Metody i kryteria oceny L.p. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 XI/1A5_W 01 Student nie ma uporządkowanej wiedzy ogólnej obejmującej terminologię używaną w obrębie nauk filologicznych, nie rozumie jej źródeł oraz zastosowania w pokrewnych dyscyplinach naukowych Student ma w podstawowym dtopniu uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie nauk filologicznych Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie nauk filologicznych, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w niektórych pokrewnych dyscyplinach naukowych Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie nauk filologicznych, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych, ze szczególnym uwzględnieniem ludologii XI/1A5_W 02 Student nie posiada pogłębionej wiedzy o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Student posiada podstawową wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Student posiada poszerzoną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń Student posiada rozbudowaną i konsekwentnie poszerzaną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego znaczeń XI/1A5_W Student nie ma Student ma Student ma roze- Student ma pogłę- 17

03: podstawowego rozeznania w problematyce metodologii nauk humanistycznych podstawowe rozeznanie w problematyce metodologii nauk humanistycznych znanie w problematyce metodologii nauk humanistycznych, w ich liczbie także dotyczących elementów translatoryki bione rozeznanie w problematyce metodologii nauk humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem interdyscyplinarnych metod translatorycznych XI/1A5_U 01 Student nie wykrywa elementarnych zależności i powiązań między dziedzinami nauki w ramach studiowanej specjalności a innymi dziedzinami w obszarze nauk humanistycznych Student wykrywa podstawowe zależności i powiązania między dziedzinami nauki w ramach studiowanej specjalności a innymi dziedzinami w obszarze nauk humanistycznych Student wykrywa zależności o niewielkim stopniu skomplikowania między dziedzinami nauki w ramach studiowanej specjalności a innymi dziedzinami w obszarze nauk humanistycznych Student wykrywa skomplikowane zależności i powiązania między dziedzinami nauki w ramach studiowanej specjalności a innymi dziedzinami w obszarze nauk humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem translatologii XI/1A5_U 02 Student nie ma podstawowych umiejętności językowych w zakresie jakiegokolwiek obcego języka nowożytnego Student ma elementarne umiejętności językowe w zakresie jednego obcego języka nowożytnego Student posiada umiejętności językowe w zakresie jednego obcego języka nowożytnego pozwalające na porozumiewanie się w obrębie nieskomplikowanych sytuacji komunikacyjnych Student nie ma umiejętności językowe w zakresie przynajmniej jednego obcego języka nowożytnego zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ XI/1A5_K 01 Student nie potrafi zaplanować działań mających na celu uzyskanie realizacji zaleconych lub wybranych zadań Student potrafi zaplanować działania mające na celu uzyskanie realizacji zaleconych zadań Student potrafi zaplanować działania mające na celu uzyskanie realizacji zaleconych zadań Student potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań XI/1A5_K 02 Student nie zna zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i nie rozumie perspektywy dalszego rozwoju Student w stopniu dostatecznym zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego rozwoju Student w stopniu dobrym zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego rozwoju Student w stopniu bardzo dobrym zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego rozwoju (17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych 15 godz. ćwiczeń + 60 godz. pracy własnej 3 pkt. ECTS 18

efektów w godzinach oraz punktach ECTS (18) Język wykładowy (19) Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu (20) Literatura Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyjnych). Polski + elementy obcych języków nowożytnych - Balcerzan E., Tłumaczenie poetyckie wśród kontekstów historycznoliterackich, w: Prace z Poetyki, pod red. M. R. Mayenowej, J. Sławińskiego, Wrocław Warszawa Kraków 1968. Barańczak S., Paszek J. i inni Dyskusja, w: Klasyczność i awangardowość w przekładzie, pod red. P. Fasta, Katowice 1995. Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu, Kraków 2004. Bednarczyk A., Wybory Translatorskie, Łódź 1999. Bednarczyk A., Kulturowe aspekty przekładu literackiego, Katowice 2002. Borowy W., Dawni teoretycy tłumaczeń, w: W. Borowy Studia i rozprawy, t. 2, Wrocław1952. Brajerska- Mazur A., Trzy poziomy trudności w przekładzie z języka angielskiego na język polski, w: Warsztaty translatorskie, pod red. R. Sokoloskiego, H. Dudy, K. Klimkowskiego, t. 3, Lublin Ottawa 2002. Brandstaetter R., O tłumaczeniu psalmów, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Burkhanov I., Translation: Theoretical Prerequisites, Rzeszów 2003. Czerniawski A., Przekład poezji: teoria i praktyka, w: Klasyczność i awangardowość w przekładzie, pod red. P. Fasta, Katowice 1995. D Alembert J.R., Postrzeżenia i uwagi nad sztuką tłumaczenia, Warszawa, bez daty. Dedecius K., Uwagi o teorii i praktyce przekładu artystycznego, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Drzewicka A., Z zagadnień techniki tłumaczenia poezji, Kraków 1971. Etkind J., Swoboda tłumacza jako konieczność uświadomiona, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004. Hertz P., O tłumaczu, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Hrehovčik T., Introduction to translation, Rzeszów 2006. Jakobson R., Językowe aspekty tłumaczenia, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Jastrun M., O przekładzie jako sztuce słowa, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Jarniewicz J., Tłumacz jako twórca kanonu, w: Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440 2005. 19

Antologia, pod red. E. Balcerzana, E. Rajewskiej, Poznań 2007. Klasyczność i awangardowość w przekładzie, pod red. P. Fasta, Katowice 1995. Krzeczkowski H., Kilka uwag o odpowiedzialności tłumacza, w: Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Pieńkos J., Przekład i tłumacz we współczesnym świecie, Warszawa 1993. Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440 2005. Antologia, pod red. E. Balcerzana, E.Rajewskiej, Poznań 2007. Przekład artystyczny, pod red. S. Pollaka, t. 2, Wrocław 1975. Przekładając nieprzekładalne: materiały z I Międzynarodowej Konferencji Translatoryjnej, Gdańsk - Elbląg, pod red. W. Kubińskiego (i in.), Gdańsk 2000. Przekładając nieprzekładalne, [T.] 3, O wierności, pod red. O. Kubińskiej (i in.), Gdańsk 2007. Rajewska E., Stanisław Baranczak - poeta i tłumacz, Poznań 2007. Routledge encyclopedia of translation studies, pod red. M. Baker, New York 2004. Scholz J., Przekładanie poezji a przekładanie prozy, w: Warsztaty translatorskie, pod red. R. Sokoloskiego, H. Dudy, J. Scholza, t. 2, Lublin Ottawa 2002. Tezaurus terminologii translatorycznej, pod red. J. Lukszyn,Warszawa 1993. Wille L., Uniwersalistyczne implikacje teorii przekładu, Rzeszów 2002. Williams J., Chesterman A., The map. A beginner s guide to doing research in translation studies, Manchester 2002. Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej. Warsztaty translatorskie, pod red. R. Sokoloskiego, H. Dudy, J. Scholza, t. 2, Lublin Ottawa 2002. Warsztaty translatorskie, pod red. R. Sokoloskiego, H. Dudy, K. Klimkowskiego, t. 3, Lublin Ottawa 2002. Współczesne teorie przekładu: antologia, pod red. P. Bukowskiego, M. Heydel, Kraków 2009. Ziętarska J., Sztuka przekładu w poglądach literackich polskiego oświecenia, Wrocław- Warszaw-Kraków 1969. Życie w przekładzie, pod red. Haliny Stephan, Kraków 2001. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki 20