Model odstawowe założena modelu: ceny płace mogą ulegać zmanom (w odróżnenu od poprzedno omawanych model) punktem odnesena analzy jest obserwacja pozomu produkcj cen (a ne stopy procentowej jak w modelu ) Y Krzywa zagregowanego popytu - pokazuje kombnacje pozomu cen produkcj, dla których rynk dóbr aktywów znajdują sę jednocześne w stane równowag. Krzywa ma ujemne nachylene, poneważ spadek cen powoduje zwększene realnej podaży penądza, obnżene stóp procentowych wzrost wydatków nwestycyjnych. Tym samym zwększa sę pozom produkcj w punkce równowag. Wykres krzywej można wyprowadzć na podstawe modelu. 1 ' Spadek cen z 1 do 2 powoduje wzrost realnej podaży penądza M/. Dlatego 2 krzywa przesuwa sę do ', stopa procentowa mus spaść ( 1 do 2 ) zaś produkcja rośne (Y 1 do Y 2 ). Jak wdać na podstawe wykresu, przy danym pozome podaży penądza, m 1 wyższy pozom cen, tym nższy pozom produkcj w punkce równowag. 2 nomnalna stopa procentowa 1
Równane krzywej wemy już, że krzywa jest zborem wszystkch punktów, w których rynk dóbr penądza są w stane równowag dla różnego pozomu cen. Dlatego też, jasne staje sę, ż krzywą tą opsuje wzór na pozom dochodu w równowadze modelu : : Y b M = γ A+ γ (1) gdze h γ = 1+ α b kα h Rozwązując dla pozomu cen otrzymamy: : b M = γ (2) h Y γa Wdać wyraźne, że krzywa jest kreślona dla danego pozomu M A. Jednocześne przy założenu stałośc dochodu wydatków autonomcznych, zmany podaży penądza są proporcjonalne do zman cen. Wreszce, równane (2) pokazuje, ż krzywa ne jest prostą lną ale raczej hperbolą. achylene krzywej - w zależnośc od nachylena krzywej zmana realnej podaży penądza ma wększy lub mnejszy wpływ na zmanę pozomu Y: m bardzej płaska jest tym wększy wpływ zman M/ na pozom Y m bardzej stroma jest tym mnejszy wpływ zman M/ na pozom Y jest bardzej płaska: m mnejszy wpływ stopy procentowej na popyt na penądz oraz m wększy wpływ stopy procentowej na nwestycje m wększy jest mnożnk oraz m mnejszy jest wpływ welkośc dochodu na popyt na penądz W przypadku, gdy mamy do czynena z pułapką płynnośc (krzywa jest pozoma) wzrost realnej podaży penądza ne ma wpływu na pozom dochodu, krzywa będze ponowa. W przypadku klasycznym ( jest ponowa) zmany realnej podaży penądza mają duży wpływ na pozom dochodu, dlatego będze pozoma. Wpływ poltyk fskalnej na krzywą Wpływ ekspansywnej poltyk fskalnej na krzywą może być pokazany w oparcu o model. Wzrost wydatków rządowych spowoduje równoległe przesunęce sę krzywej w prawo. Spowoduje to zwększene produkcj dla każdego pozomu cen. Warto zauważyć, że to o le przesune sę krzywa w prawo zależy od wartośc mnożnka poltyk fskalnej. A zatem m wększy jest mnożnk tym wększe przesunęce krzywej na skutek zwększena wydatków rządowych. 2
1 2 Zwększene wydatków rządowych powoduje przesunęce krzywej do '. rzy danym pozome cen stopa procentowa wzrośne z 1 do 2, zaś ' produkcja z Y 1 do Y 2. 1 ' Wpływ poltyk monetarnej na krzywą Efekty ekspansywnej poltyk monetarnej równeż wyprowadzamy w oparcu o model. Zwększene nomnalnej podaży penądza powoduje wzrost realnej podaży penądza dla każdego pozomu cen. Spadek stóp procentowych stymuluje zagregowany popyt prowadz do wzrostu dochodu wydatków. Warto zwrócć uwagę na fakt, że w tym przypadku przesuwa sę do góry proporcjonalne do wzrostu podaży penądza. ' Zwększene nomnalnej podaży penądza przy danym pozome cen powoduje, że 1 wzrasta realna podaż penądza, spadają 2 stopy procentowe wzrasta produkcja. Spadek stóp procentowych wpływa na która przesuwa sę w prawo ( do '). Zwększene nomnalnej podaży penądza sprawa, że przesuwa sę w górę 2 proporcjonalne o tyle samo. Czyl wzrost M o 10% oznacza, że produkcja sę ne 1 zmen tylko gdy ceny wzrosną też o 10%. ' Krzywa zagregowanej podaży - pokazuje wszystke kombnacje pozomu cen odpowadającej m welkośc produkcj, którą frmy są skłonne dostarczyć przy tych cenach. oneważ lość dostarczanego towaru zależy zarówno od pozomu cen jak kosztów produkcj (w tym wysokośc wynagrodzeń dla pracownków) to krzywa pokazuje sytuację zarówno na rynku czynnków produkcj jak na rynku dóbr. 3
Keynesowska krzywa - jest ona płaska, co oznacza, że frmy są skłonne dostarczyć na rynek każdą lość towaru, na który jest popyt przy danym pozome cen. Jest to oparte na założenu o występowanu bezroboca, które powoduje, ż frmy mogą przy danym pozome płac uzyskać taką lość pracownków, jaką potrzebują. Oznacza to, że średn koszt produkcj frm ne zmena sę w chwl zmany welkośc produkcj. A zatem ceny nomnalne płace są zupełne sztywne pozostają na ustalonym pozome. 0 1 2 W przypadku gdy jest keynesowska, ekspansywna poltyka fskalna prowadz do wzrostu dochodu stopy procentowej, podczas gdy ceny pozostają bez zman. Z kole ekspansywna poltyka monetarna powoduje spadek stóp procentowych oraz wzrostu produkcj realnej podaży penądza (ceny pozostają bez zman). Klasyczna krzywa - jest ona ponowa, co oznacza, że nezależne od pozomu cen frmy zawsze dostarczają taką samą lość towaru. Oparte jest to na założenu, ż rynek pracy zawsze jest w stane równowag pozom zatrudnena odpowada pełnemu zatrudnena. Bezroboce w tym przypadku ma charakter czysto frykcyjny są to robotncy przenoszący sę z jednego mejsca zatrudnena do drugego. Dlatego też ne stneje sła robocza, którą można zatrudnć w celu wytworzena dodatkowej lośc produkcj. 2 1 2 1 Y* Y W przypadku klasycznym ekspansywna poltyka fskalna powoduje wzrost stopy procentowej wzrost cen; produkcja pozostaje bez zman. Natomast ekspansywna poltyka monetarna prowadz jedyne do wzrostu cen wtedy M/ pozostaje bez zman. rzypadek klasyczny keynesowsk są przypadkam ekstremalnym; w rzeczywstośc przyjmuje sę, że krzywa ma w krótkm okrese dodatne nachylene, co jest pochodną zwązku pomędzy płacam a welkoścą zatrudnena. Im mnejszy jest wpływ welkośc produkcj zatrudnena na pozom płac, tym bardzej płaska jest krzywa. 4
Iloścowa teora penądza - zgodne z tą teorą pozom cen jest proporcjonalny do lośc penądza w gospodarce. Jest to następstwem występowana krzywej podaży w postac klasycznej (zwększene podaży penądza powoduje tutaj jedyne proporcjonalny wzrost cen). Istneją teore, które dowodzą, że w krótkm okrese krzywa jest raczej płaska, podczas gdy w długm okrese jej nachylene jest prawe ponowe. eutralność penądza - penądz jest neutralny, gdy wzrost jego podaży prowadz jedyne do wzrostu cen, przy wszystkch nnych zmennych pozostających bez zman. Wpływ poltyk fskalnej monetarnej na krzywą Jak zaznaczylśmy już wcześnej stneje różnca pomędzy długookresową krótkookresową krzywą. Krzywa długookresowa pokazuje maksymalny pozom produkcj dla danej gospodark, zakładający pełne wykorzystane czynnków produkcj dlatego jest ponowa. Z kole krzywa krótkookresowa S ma dodatne nachylene. Zarówno ekspansywna poltyka fskalna jak monetarna ne będą mały natychmastowego wpływu na położene krzywej S. Spowodują jednak jej przesunęce w efekce procesu dostosowawczego, zwązanego ze wzrostem zatrudnena. S S 2 S Y* - produkcja przy pełnym zatrudnenu 1 Y* Y Rysunek dla ekspansywnej poltyk monetarnej. rzy ekspansywnej poltyce fskalnej ne zmena sę nachylene krzywej. Wzrost wydatków rządowych (według neokeynesstów) lub nomnalnej podaży penądza (według monetarystów) powoduje przesunęce krzywej w prawo do osągnęce krótkookresowej równowag na przecęcu krzywych S. oneważ jednak teraz zatrudnene przekracza pozom pełnego zatrudnena to płace będą rosły dlatego S przesune sę do S. Następne będze dalej stopnowo przesuwać sę w górę, aż do momentu osągnęca krzywej S gdze produkcja jest typowa dla pełnego zatrudnena. A zatem w krótkm okrese nastąp wzrost produkcj, jednak w długm okrese wzrost nomnalnej podaży penądza spowoduje jedyne proporcjonalny wzrost cen. W przypadku ekspansywnej poltyk monetarnej jest to przykład na neutralność penądza w długm okrese. *** Zadane 1. o kolejnej neprzespanej nocy, spowodowanej stresem przed zblżającym sę egzamnem z makroekonom, syn prezydenta Roktka postanowł zaryzykować poradzć sę ojca w nezmerne nurtującej go kwest: czy wzrost cen (wyższa nflacja) doprowadz do przesunęca sę krzywej S lub? rezydent oczywśce ne zna odpowedz na to pytane, a węc to aństwo będą musel sę zastanowć nad tym nesłychane skomplkowanym problemem Odpowedz należy oczywśce udzelć w oparcu o odpowedn wykres naukowe uzasadnene. Zadane 2. okaż na wykrese modelu krótko długookresowe efekty wzrostu salda handlu zagrancznego. 5