Wykład 1 Makroekonomia zaawansowana rynek pracy

Wykład 1 Makroekonomia zaawansowana rynek pracy Leszek Wincenciak WNE UW

2/54 Plan wykładu: Wprowadzenie Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy Wybór między czasem wolnym i pracą Własności podaży pracy Zagregowana podaż pracy i stopa aktywności zawodowej Popyt na pracę w modelu neoklasycznym Bezrobocie w modelu neoklasycznym Wyjaśnienia bezrobocia Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym

Wprowadzenie 3/54 Zakres przedmiotu Makroekonomia rynku pracy: 1. Wprowadzenie i podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy; model neoklasyczny podaży pracy 2. Bezrobocie równowagi model NAIRU 3. Podstawowy model płac efektywnościowych 4. Model płac efektywnościowych Shapiro-Stiglitza 5. Związki zawodowe i negocjacje płacowe 6. Teoria poszukiwań i połączeń (search and matching)

Wprowadzenie 4/54 Kwestie organizacyjne Literatura (zob. sylabus), notatki z wykładu, slajdy Bagliano F., Bertola G. (2004) Models for Dynamic Macroeconomics, Oxford University Press, chapter 5. Cahuc P., Zylberberg A. (2004) Labor Economics, MIT Press. Pissarides C. (2000) Equilibrium Unemployment Theory, MIT Press. Boeri T., van Ours J. (2011) Ekonomia niedoskonałych rynków pracy, Wolters Kluwer. Problem set - zestaw zadań do samodzielnego rozwiązywania (praca w grupach może być dobrym pomysłem) Dyżur: środa, godz. 13.00-14.30, pok. 216 E-mail: lwincenciak@wne.uw.edu.pl

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 5/54 Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 6/54 Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy Definicja: bezrobocie jest stanem ekonomicznej aktywności oznaczającej chęć i zdolność do podjęcia pracy i jej aktywnego poszukiwania, w którym dane osoby pozostają bez zatrudnienia. Bezrobocie jest faktem większość teorii rynku pracy skupia się na wyjaśnieniu i opisie różnych aspektów bezrobocia (przyczyn, czasu trwania, trwałości itd.)

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 7/54 Podstawowe miary funkcjonowania rynku pracy Każdy członek populacji w wieku produkcyjnym może się znaleźć w jednym z poniższych stanów: Nieaktywni zawodowo (poza rynkiem pracy) N Aktywni zawodowo i: Bezrobotni U, lub Zatrudnieni E (pracodawcy i/lub pracownicy najemni) Trzy podstawowe miary: Wskaźnik aktywności zawodowej: a = Współczynnik zatrudnienia: e = Stopa bezrobocia: u = U E+U E N+E+U E+U N+E+U

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 8/54 Bezrobocie podlega dużym fluktuacjom, ale w długim okresie nie wykazuje trendu 10 8 United States 6 4 1960 1970 1980 1990 2000 2006 Time Rysunek 1. Stopa bezrobocia, USA 1960-2006.

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 9/54 Bezrobocia wykazuje się dużym stopniem uporczywości (persistence) Wykonawszy prostą regresję stopy bezrobocia względem stałej i jej opóźnionej wartości, otrzymalibyśmy np. takie wyniki: U t =0,7139 + 0,8561U t 1, R 2 =0,733 (GBR, 1856-2005) (20,2) U t =0,9919 + 0,8567U t 1, R 2 =0,735 (USA, 1891-2005) (17,7)

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 10/54 Bezrobocia wykazuje się dużym stopniem uporczywości (persistence) Zapiszmy stopę bezrobocia w formie ogólnej szeregu czasowego: U t = α 0 + α 1 U t 1. Wynika z tego, że wartość stacjonarna (granica) w długim okresie czasu wynosi U = α 0 1 α 1 czyli 4,96% dla GBR i 6,92% dla USA. Znajdźmy szybkość zbiegania do tej długookresowej równowagi. Widzimy, że: U 1 = α 0 + α 1 U 0 U 2 = α 0 + α 1 U 1 = α 0 + α 1 (α 0 + α 1 U 0 ). U t = α 0 [1 + α 1 + α 2 1 +...+ α t 1 1 ]+α t 1U 0

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 11/54 Bezrobocia wykazuje się dużym stopniem uporczywości (persistence) Licząc sumę ciągu geometrycznego w nawiasie i wykorzystując definicję U, możemy zapisać: U t = α 0 1 α t 1 1 α 1 + α t 1 U 0 U t = U(1 α t 1)+α t 1U 0 U t U = α t 1 (U 0 U) Załóżmy, że U 0 nie równa się U. Ile okresów czasu (T )musi upłynąć, zanim połowa różnicy między U 0 a U zostanie wyeliminowana?

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 12/54 Bezrobocia wykazuje się dużym stopniem uporczywości (persistence) Możemy traktować T jako miarę tempa konwergencji (half-life): U T U α T 1 (U 0 U) = 1 2 (U 0 U) α T 1 = 1 2 Logarytmując stronami otrzymujemy: T = ln 2 ln α 1 Dla GBR i USA wynosi to ok. 4,5 lat!

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 13/54 Bezrobocie jest antycykliczne 6 Correlation = 0.844*** 4 2 0 2 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2008 GDP growth rate U change Rysunek 2. Zmiana stopy bezrobocia i stopa wzrostu PKB, USA 1970-2008.

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 14/54 Bezrobocie jest zróżnicowane między krajami... Rysunek 3. Stopa bezrobocia według krajów, 1980-2006.

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 15/54... i według płci i grup wieku Tabela 1. Stopa bezrobocia według płci i grup wieku. Płeć Mężczyźni Kobiety Wiek 15 to 24 25 to 64 Razem 15 to 24 25 to 64 Razem Francja 22.4 7.6 9.0 25.8 9.3 10.7 Niemcy 14.2 9.9 10.3 12.6 10.0 10.2 Japonia 8.8 4.0 4.3 7.2 3.6 3.8 Norwegia 8.6 2.7 3.5 8.7 2.5 3.4 Polska 28.3 11.1 13.0 31.6 12.9 14.9 GBR 15.8 4.1 5.7 11.8 3.6 4.9 USA 11.2 3.5 4.6 9.7 3.8 4.6 EU 15 15.8 6.2 7.2 16.4 7.8 8.7 G7 12.9 4.9 5.8 11.3 5.3 6.0 OECD 12.6 5.0 5.9 12.3 5.6 6.4

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 16/54 Czas trwania bezrobocia jest zróżnicowany Rysunek 4. Średni czas trwania bezrobocia (miesiące) według krajów, 1970-2007.

Podstawowe fakty stylizowane funkcjonowania rynku pracy 17/54 Coraz większy udział bezrobocia długoterminowego Rysunek 5. Bezrobocie długoterminowe (ponad 12 miesięcy) według krajów, 1970-2007.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 18/54 Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 19/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Wybór między czasem wolnym i pracą Zakładamy, że konsument czerpie użyteczność z dwóch źródeł: ilości konsumowanych dóbr (zagregowanych do C z ceną znormalizowaną do 1) oraz ilości czasu wolnego (czasu poświęconego na czynności niezwiązane z pracą, L) funkcja użyteczności U(C, L) Całkowity czas dostępny do podziału T (godziny w ciągu dnia, miesiąca, roku itd.) Podaż pracy: h = T L Płaca rynkowa w Dochód pozapłacowy R

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 20/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Wybór między czasem wolnym i pracą Własności preferencji: U C > 0, U L > 0, U CC < 0, U LL < 0, U CL > 0. Ograniczenie budżetowe: C w(t L)+R C + wl } wt {{ + R } (1) R 0 Problem optymalizacyjny: Max C,L U(C, L) p. w. C + wl R 0

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 21/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Wybór między czasem wolnym i pracą Tworzymy funkcję Lagrange a: L(C, L, λ) =U(C, L)+λ(R 0 C wl) Warunki pierwszego rzędu: L λ =0: R 0 C wl =0 L C =0: U C (C, L) λ =0 L L =0: U L (C, L) λw =0

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 22/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Rozwiązanie Jeśli oznaczymy wartości optymalne przez C, L i λ, z warunków pierwszego rzędu otrzymujemy: U L (C,L ) U C (C,L ) = w gdzie C + wl = R 0 (2) Intuicja: punkt optymalny leży na linii ograniczenia budżetowego a nachylenie krzywej obojętności równa się w nim nachyleniu linii ograniczenia. L jest dane niejawnie przez(2),zatem: L = μ(w, R 0 ). (3)

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 23/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Wybór między czasem wolnym i pracą Rysunek 6. Optimum w wyborze między czasem wolnym i pracą.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 24/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Płaca progowa Kiedy rozwiązanie wewnętrzne zostanie osiągnięte? Kiedy dana osoba będzie skłonna oferować niezerową podaż pracy na rynku? Jest jasne, że stanie się to wtedy, gdy płaca będzie odpowiednio wysoka, by zapewnić bodziec do rezygnacji z czasu wolnego. Koszt alternatywny czasu wolnego rośnie wraz z płacą. Możemy odczytać z rysunku, jaka musiałaby być minimalna płaca, przy której dana jednostka wybiera punkt, w którym jest jej wszystko jedno, czy wejść na rynek pracy, czy pozostać poza nim. Taka płaca nazywana jest płacą progową.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 25/54 Wybór między czasem wolnym i pracą Płaca progowa Punkt E musi leżeć na lewo od punktu A, w przeciwnym razie L = T i h =0. Jeśli krzywe obojętności są wypukłe, wówczas MRS CL = U L U C maleje w kierunku południowo-wschodnim wzdłuż krzywej obojętności. Wtedy: h>0 w A U L <w L=T w A = U L(R, T ) U C (R, T ) Płaca progowa w A zależy od wartości R i postaci funkcji użyteczności. Określa ona warunek aktywizacji na rynku pracy. U C

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 26/54 Własności podaży pracy Własności podaży pracy efekt substytucyjny i dochodowy Możemy teraz przeanalizować ciekawe wnioski ze statyki porównawczej (comparative statics). Po pierwsze, zbadamy wpływ wzrostu dochodu pozapłacowego R na podaż pracy. Aby to uczynić, policzmy różniczki zupełne z warunków pierwszego rzędu: dr + dw T dc dl w dw L =0 dc U CC + dl U CL dλ =0 dc U CL + dl U LL dλ w dwλ =0

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 27/54 Własności podaży pracy Comparative statics Możemy je zapisać w wygodniejszej formie: dc dl w = (T L)dw dr dλ +dc U CC +dl U CL =0 dλ w +dc U CL +dl U LL = λdw Jeśli interesuje nas teraz wpływ wzrostu R na L, możemypo prostu przyjąć, że dw =0(ceteris paribus) i podzielić stronami równania przez dr. Otrzymujemy wówczas: 0 1 w 1 U CC U CL w U CL U LL λ/ R C/ R L/ R = 1 0 0

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 28/54 Własności podaży pracy Comparative statics Korzystając z tw. Cramera znajdujemy L/ R: L R = 1 H 0 1 1 1 U CC 0 w U CL 0 = 1 H 1 w U CC U CL = ( 1) ( U CL + wu CC ) H

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 29/54 Własności podaży pracy Comparative statics Sprawdźmy wartość i znak wyznacznika obrzeżonego Hesjanu H: Oznacza to, że: deth = w 2 U CC +2wU CL U LL > 0. L R > 0. Bazujemy na założeniu, że U CL > 0, czyli, że L jest dobrem normalnym. Otrzymany wynik sugeruje, że wzrost pozapłacowego dochodu jest czynnikiem demotywującym do pracy i podaż pracy maleje (rośnie popyt na czas wolny).

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 30/54 Własności podaży pracy Comparative statics: wpływ wzrostu dochodu pozapłacowego Rysunek 7. Wpływ wzrostu dochodu pozapłacowego na wybór optymalny.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 31/54 Własności podaży pracy Comparative statics: wpływ wzrostu płacy Aby uchwycić skutek wzrostu płacy musimy trzy równania z różniczek zupełnych WPR podzielić stronami przez dw. Układ równań teraz przyjmuje postać: 0 1 w 1 U CC U CL w U CL U LL λ/ w C/ w L/ w = (T L) 0 λ

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 32/54 Własności podaży pracy Comparative statics: wpływ wzrostu płacy L w = 1 H = 1 H 0 1 (T L) 1 U CC 0 w U CL λ 1 0 w λ + (T L) H = 1 w U CC U CL = = λ (T L)( U CL + wu CC ) H = = U C (T L)( U CL + wu CC ) H 0

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 33/54 Własności podaży pracy Comparative statics: wpływ wzrostu płacy Wpływ wzrostu płacy na podaż pracy jest niejednoznaczny: wyższa płaca prowadzi do wzrostu podaży pracy (spadku popytu na czas wolny) jeśli efekt substytucyjny jest silniejszy od dochodowego, t.j. gdy (T L) jest małe lub U C duże gdy ktoś pracował stosunkowo mało lub miał niską płacę; wyższa płaca prowadzi do spadku podaży pracy (wzrostu popytu na czas wolny) jeśli efekt dochodowy jest silniejszy od substytucyjnego, t.j. gdy (T L) jest duże lub U C małe gdy ktoś pracował już stosunkowo dużo lub miał wysoką płacę.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 34/54 Własności podaży pracy Comparative statics: wpływ wzrostu płacy Rysunek 8. Wpływ wzrostu płacy na optymalny wybór.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 35/54 Własności podaży pracy Indywidualna podaż pracy Rysunek 9. Indywidualna podaż pracy.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 36/54 Własności podaży pracy Dodatkowe ograniczenia Nasza analiza podaży pracy jest ograniczona w wielu aspektach: dzielimy czas tylko na dwie aktywności: pracę i czas wolny. Możliwe, że praca w gospodarstwie domowym jest w jakimś zakresie substytucyjna względem pracy rynkowej bardziej zaawansowane modele rozważają decyzję o podaży pracy jako wynik decyzji na poziomie całego gospodarstwa domowego kwestie siły przetargowej, przewag komparatywnych (przy jednakowych lub zróżnicowanych funkcjach użyteczności) kwestie międzyokresowe (cykl życia i przejście na emeryturę) inne koszty aktywności zawodowej (dojazdy do pracy, opieka nad dzieckiem itp.) wybór w ramach sztywnych godzin czasu pracy (oferowane miejsca pracy nie dają często możliwości swobodnego kształtowania czasu pracy)

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 37/54 Własności podaży pracy Dodatkowe ograniczenia Załóżmy, że mamy wybór pracować przez T L f godzin lub nie pracować wcale Niech punkt E przedstawia optimum nieograniczone. Jeśli E leży na lewo od E f, wtedy zgodzimy się pracować przez T L f godzin, przy czym naprawdę chcielibyśmy pracować jeszcze więcej Jeśli E leży na prawo od E f, wówczas podejmiemy pracy tylko wtedy, gdy punkt E A punkt przecięcia ograniczenia budżetowego z krzywą obojętności przechodzącą przez punkt A leży na lewo od punktu E f :wtejsytuacjinasza użyteczność z pracy będzie większa niż z nieaktywności Jeśli jednak punkt E A leży na prawo od E f,wówczasnie wchodzimy na rynek pracy (przymusowa nieaktywność) chcielibyśmy pracować przez T L godzin przy bieżącej płacy, ale doświadczamy ograniczeń, które nam na to nie pozwalają

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 38/54 Własności podaży pracy Dodatkowe ograniczenia Rysunek 10. Ograniczenie wyboru godzin pracy.

Podstawowy model neoklasycznej teorii podaży pracy 39/54 Zagregowana podaż pracy i stopa aktywności zawodowej Zagregowana podaż pracy i stopa aktywności zawodowej W obliczu ograniczeń wyboru godzin pracy, każda osoba ma wybór pracować przez h = T L f godzin lub nie pracować wcale W dużej populacji, płace progowe są zróżnicowane z powodu różnic w użyteczności i dochodach pozapłacowych; w A [0, + ) Niech rozkład płac progowych będzie opisany skumulowaną dystrybuantą Φ( ). Z definicji,φ(w) pokazuje część populacji, dla której płaca progowa jest niższa od bieżącej płacy rynkowej w jest to stopa aktywności zawodowej N Φ(w) zagregowana podaż pracy Ponieważ dφ(w)/dw > 0, to elastyczność zagregowanej podaży pracy jest również dodatnia, jeśli N jest stałe Decyzja o aktywności zawodowej zależy od wielu bodźców, niekoniecznie tylko płacowych

Popyt na pracę w modelu neoklasycznym 40/54 Popyt na pracę w modelu neoklasycznym

Popyt na pracę w modelu neoklasycznym 41/54 Popyt na pracę w modelu neoklasycznym Popyt na pracę jest popytem na czynniki produkcji, pochodnym względem popytu na dobra finalne. Firmy na rynku doskonale konkurencyjnym dążą do maksymalizacji krótkookresowych zysków przy danej funkcji produkcji (z określoną wielkością zatrudnionego kapitału i przy danej technologii): Y = AF (L, K), Y realna produkcja, K dany zasób kapitału, L zatrudnienie, A technologia. Przyjmuje się standardowe założenia dotyczące funkcji produkcji F ( ): F L > 0, F K > 0, F LL < 0, F KK < 0, F LK = F KL > 0.

Popyt na pracę w modelu neoklasycznym 42/54 Popyt na pracę w modelu neoklasycznym Firmy maksymalizują funkcję zysków krótkookresowych: π = PY WL Max L π = PAF(L, K) WL. dπ dl =0, AF L(L, K) =W/P. (4) Popyt na pracę (L D ) jest dany niejawnie przez równanie (4).

Popyt na pracę w modelu neoklasycznym 43/54 Popyt na pracę w modelu neoklasycznym Oznaczmy płacę realną jako w = W/P. Licząc różniczkę zupełną z (4) otrzymujemy: d(af L (L D, K)) = dw F L da + A(F LL dl D + F LK dk) =dw Uporządkowanie wyrazów daje: dl D = F L da F LK dk + 1 dw AF LL AF LL AF LL

Popyt na pracę w modelu neoklasycznym 44/54 Popyt na pracę w modelu neoklasycznym Własności popytu na pracę: ponieważ F LL < 0, to wzrost płacy realnej zmniejsza popyt na pracę ponieważ F LK > 0, to wzrost zasobu kapitału zwiększa popyt na pracę ponieważ F L > 0, to poprawa technologii również zwiększa popyt na pracę

Popyt na pracę w modelu neoklasycznym 45/54 Popyt na pracę w modelu neoklasycznym Rysunek 11. Popyt na pracę w modelu neoklasycznym.

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 46/54 Bezrobocie w modelu neoklasycznym

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 47/54 Neoklasyczny rynek pracy Neoklasyczny rynek pracy charakteryzuje się: homogenicznością pracowników doskonałą konkurencją elastycznymi płacami, czyszczącymi rynek doskonałą informacją brakiem bezrobocia przymusowego Czy model neoklasyczny wystarcza do opisu funkcjonowania współczesnego rynku pracy?

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 48/54 Wyjaśnienia bezrobocia Wyjaśnienia bezrobocia Jeśli płace nie czyszczą rynku, a zatem występuje bezrobocie, to dlaczego nie spadają? Nie muszą niektórzy i tak nie chcą pracować Sztywność płac w dół może wynikać z ustawodawstwa płaca minimalna Płace efektywnościowe firmom może się opłacać utrzymywać płace powyżej poziomu czyszczącego rynek Siła przetargowa związków zawodowych Heterogeniczność pracowników i miejsc pracy poszukiwanie pracy i oferowanie miejsc pracy jest kosztowne

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 49/54 Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym Czy możemy wyjaśnić różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym? Wykwalifikowani (skilled) i niewykwalifikowani (unskilled) jako czynniki produkcji zatrudniane przez firmę: gdzie F u F L u F ss 2 F < 0 L 2 s Y = G(L u,l s, K) =G(L u,l s, 1) F (L u,l s ), > 0,F s F L s > 0,F uu 2 F L 2 u < 0, oraz Reprezentatywna firma wybiera zatrudnienie dwóch typów pracowników tak, aby: max π PF(L u,l s ) W u L u W s L s. L u,l s

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 50/54 Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym Maksymalizacja zysków prowadzi do standardowych warunków równości krańcowego produktu pracy z płacą realną: F u (L u,l s )= W u P w u F s (L u,l s )= W s P w s Te dwa warunki prowadzą do wyznaczenia popytu na pracę wysoko i nisko kwalifikowaną, L D u i LD s. Licząc różniczkę zupełną otrzymujemy: [ ] dls = 1 [ ][ ] Fuu F su dws dl u Δ F su F ss dw u gdzie Δ F ss F uu F 2 su > 0.

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 51/54 Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym Funkcje popytu na pracę można zatem przedstawić następująco: L D s = L D s (w s,w u ), L D u = L D u (w s,w u ). Oczywiste jest, że własne efekty płac realnych są ujemne z powodu malejących krańcowych produktywności: L D ss LD s w s = F uu Δ < 0, LD uu LD u w u = F ss Δ < 0. Jakie są jednak efekty krzyżowe płac realnych? Dodatkowe założenie wysoko i nisko kwalifikowani są traktowani jako czynniki (niedoskonale) substytucyjne, zatem efekty krzyżowe są dodatnie. Wzrost płac osób nisko kwalifikowanych spowoduje zatem wzrost popytu na pracowników wysoko kwalifikowanych i vice versa.

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 52/54 Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym W celu domknięcia modelu, przyjmijmy proste założenie, że podaż pracy obu rodzajów jest całkowicie nieelastyczna: L S s = L s L S u = L u

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 53/54 Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym Implikacje Przy elastycznych płacach występuje pełne zatrudnienie obu rodzajów pracowników (z premią płacową w s /w u ) Przy wiążącej, niezależnej od kwalifikacji, płacy minimalnej w nisko kwalifikowani doświadczą bezrobocia. W jaki sposób mu przeciwdziałać? znieść płacę minimalną (rozpiętości dochodowe) subsydiować zatrudnienie pracowników nisko kwalifikowanych zatrudniać nisko kwalifikowanych w sektorze publicznym kształcić nisko kwalifikowanych aby stali się wysoko kwalifikowani (inwestycja w kapitał ludzki może się zwrócić)

Bezrobocie w modelu neoklasycznym 54/54 Różnice w bezrobociu między grupami wysoko i nisko wykwalifikowanych w modelu neoklasycznym Równowaga na rynku pracy w s L D s (w s, w) w u w s w s w w L D s (w s,w u) w u L D u (w s,w u ) L D u (ws,w u ) L s L s L u L u