MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

Transkrypt

1 MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

2 WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE Co to jest cykl koniunkturalny? Mierzenie cyklu koniunkturalnego Fakty dot. cyklu koniunkturalnego Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii

3 WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE Co to jest cykl koniunkturalny? Mierzenie cyklu koniunkturalnego Fakty dot. cyklu koniunkturalnego Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii

4 CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY? Cykle koniunkturalne -wahania trendu realnego PKB. Punkty zwrotne w odchyleniach realnego PKB od trendu. dodatnie odchylenia od trendu boom, faza wzrostu trwałe ujemne odchylenia od trendu faza recesji

5 CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY? Burns and Mitchell (Measuring Business Cycles, 1946) Cykle koniunkturalne -wahania łącznej aktywności gospodarczej, a nie konkretnej zmiennej Recesje i boomy Zmienne ekonomiczne comovement mają regularne i przewidywalne wzorce zachowańw ciągu cyklu koniunkturalnego Cykl koniunkturalny powtarzjąsię, ale nie są okresowe Cykl koniunkturalny jest trwały

6 CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY? Realne PKB amplituda dno

7 PROCENTOWE ODCHYLENIE OD TRENDU REALNEGO PKB

8 CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY? 2 fazy 1. Ożywienia 2. Recesji Szczególnie ciężka recesja - depresja Wahania PKB wokół trendu są dość niepewne Brak regularności w amplitudzie zmian realnego PKB wokół trendu. Brak regularność częstotliwości wahań realnego PKB wokół trendu Cykl koniunkturalny N ie zdarza się w regularnych odstępach czasu Nie jest przewidywalny

9 IDEALNY CYKL KONIUNKTURALNY górny punkt zwrotny szczyt spowolnienie amplituda wzrostu boom amplituda spadku długość cyklu recesja ożywienie długość fazy spadku długość fazy wzrostu dolny punkt zwrotny dno

10 WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE Co to jest cykl koniunkturalny? Mierzenie cyklu koniunkturalnego Fakty dot. cyklu koniunkturalnego Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii

11 CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY Wszystkie cykle koniunkturalne mają wspólne cechy Cykliczne zachowania zmiennych ekonomicznych: kierunek i czas Jaka jest reakcja zmiennej ekonomicznej w stosunku do aktywności ekonomicznej gospodarki? Wyprzedzająca: przed Równoczesna: w tym samym czasie Opóźniona: po

12 ZMIENNE WYPRZEDZAJĄCE I OPÓŹNIONE x zmienna wyprzedzająca y zmienna opóźniona czas czas Procentowe odchylenie od trendu Procentowe odchylenie od trendu

13 CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY? Jeżeli odchylenia od trendu zmiennej makroekonomicznej -dodatnio (ujemnie) skorelowane z odchyleniami od trendu realnego PKB zmienna jest procykliczne(antycykliczne). Jeśli zmienna makroekonomiczna nie jest ani procykliczne antycykliczny acykliczny.

14 Procentowe odchylenie od trendu Pozytywna korelacja Negatywna korelacja

15 Pozytywna korelacja xi y Negatywna korelacja xi y Brak korelacji między xi y

16 CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY Procykliczne zmienne: Równoczesne produkcja przemysłowa, konsumpcja, firma stała inwestycja, zatrudnienie Wyprzedzające inwestycje mieszkaniowe, inwestycje asortyment, średnia wydajność pracy, wzrost ceny, ceny akcji Opóźnione inflacja, stopy procentowe nominalne Nie wiadomo zakupy rządowe, wynagrodzenie realne

17 CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY Cykliczne zachowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych Antycykliczne: bezrobocie Acykliczne: realne stopy procentowe Płynność: produkcja produktów trwałych

18 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU PKB import

19 WYKRES PUNKTOWY, IMPORT I PKB

20 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU konsumpcja PKB

21 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU PKB inwestycje

22 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU podaż pieniądza PKB

23 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU poziom cen PKB

24 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU zatrudnienie PKB

25 PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU produktywność PKB

26 WYJAŚNIENIE CYKLI KONIUNKTURALNYCH Powinniśmy przejmować się cyklem koniunkturalnym? Robert Lucas (University of Chicago): NIE

27 WYJAŚNIENIE CYKLI KONIUNKTURALNYCH 2 główne elementy teorii cyklu koniunkturalnego Opis szoków Model jak gospodarka reaguje na szoki 2 główne teorie klasyczna keynsowska ASAD

28 WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE Co to jest cykl koniunkturalny? Mierzenie cyklu koniunkturalnego Fakty dot. cyklu koniunkturalnego Cykle koniunkturalne a teoria klasyczna Teoria realnych cykli koniunkturalnych

29 TEORIA REALNYCH CYKLI KONIUNKTURALNYCH Kluczowe pytania dotyczące cykli koniunkturalnych 1. Jakie są podstawowe przyczyny ekonomiczne? 2. Jak powinien reagować rząd? 2 elementy Opis rodzaju szoku, który uważamy, że jest najważniejszy Model, który opisuje, jak główne zmienne makroekonomiczne reagują na szoki gospodarcze

30 TEORIA RBC Teoria realnych cykli koniunkturalnych Real business cycle(rbc) theory Kydland and Prescott Realne szoki są pierwotnym źródłem cykli koniunkturalnych Funkcja produkcji Siła robocza Rzeczywista wielkość zamówień publicznych Decyzje konsumentów Szoki nominalne podaż pieniądza lub popytu

31 TEORIA RBC Produktywność Rozwój nowych produktów lub technologii produkcji Wprowadzenie nowych technik zarządzania Zmiany w jakości kapitału, pracy Zmiany w dostępności surowców lub energii Wyjątkowo dobra lub zła pogoda Zmiany w przepisach rządowych mających wpływ na produkcję

32 TEORIA RBC zgodna z faktami Teoria poprawnie przewiduje procyklicznezmiany w zatrudnieniu i płacach realnych procykliczne zmiany w średniej wydajności pracy Jeśli szok pozytywny nie wynika ze zmian w produktywności - średnia wydajność pracy będzie antycykliczna z powodu malejącej krańcowej wydajności pracy kontr-cykliczna zmiana poziomu cen Inflacja w czasie szoku związanego z cenami ropy naftowej ( , )

33 TEORIA RBC Zastosowanie: kalibracja cykli koniunkturalnych Kalibracja modeli ekonomicznych porównawczy zbiór danych (benchmark data set) parametry, które umożliwiają replikacje porównawczego zbioru danych W momencie, kiedy model został skalibrowany może być używany do analizy szoków uzyskując reakcje modelu na zmiany wielkości zmiennych można oszacować reakcje gospodarki na szoki. Model teoretyczny nijako uzupełniany o wartości parametrów parametry są ustalane na podstawie oszacowań uzyskanych z literatury. funkcje wyjaśniające zachowania ludzi; np. funkcja produkcji

34 TEORIA RBC Szoki produktywności są jedynym źródłem recesji? Krytycy teorii RBC Poza szokami ropy z 1973, 1979 i 1990 roku, nie ma żadnych szoków produktywności, które można łatwo zidentyfikować, Odpowiedź nie musi być duży szok, kumulacja wielu małych wstrząsów

35 MAŁE SZOKI I DUŻE CYKLE

36 TEORIA RBC Krytycy nie tylko szoki produktywności Wojny Zbrojenia Modele DSGE dynamic, stochastic, general equilibrium models

37 SZOKI POLITYKI FISKALNEJ W MODELU KLASYCZNYM Efekt tymczasowego wzrostu wydatków budżetowych podatków dobrobytu ludzi efekt dochodowy podaży siły roboczej podaży siły roboczej realnych płac bezrobocia bezrobocia FE w prawo G IS w prawo (S N )

38 EFEKT TYMCZASOWEGO WZROSTU WYDATKÓW RZĄDOWYCH, RYNEK SIŁY ROBOCZEJ Realna płaca, w NS NS ND Siła robocza N

39 EFEKT TYMCZASOWEGO WZROSTU WYDATKÓW RZĄDOWYCH,RÓWNOWAGA OGÓLNA FE FE LM LM 1. Tymczasowy wzrost G 2. Poziom cen wzrasta IS IS

40 SZOKI POLITYKI FISKALNEJ W MODELU KLASYCZNYM Dodanie szoków polityki fiskalnej zwiększa zdolność modelu w dopasowaniu do rzeczywistej reakcji gospodarki RBC pokazują jedynie korelacje pomiędzy produkcją w średnią produktywnością pracy, za wysoka Czy polityka fiskalna powinna być stosowana by złagodzić cykle? Klasycy nie, ceny i płace dostosowują się szybko, powrót do równowagi Polityka fiskalna podniesienie podatków; gorzej dla pracowników Wydatki rządowe podstawa powinna być analiza kosztów i zysków Nie do końca wiadomo jak polityka fiskalna wpływa na pożądany poziom produkcji i zatrudnienia

41 BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM Nie ma bezrobocia Ci co nie pracują dobrowolnie nie zaliczamy ich do zasobów siły roboczej W rzeczywistości bezrobocie nigdy nie jest równe 0 w czasie recesji największy problem polityków Klasycy Pracownicy (podaż) i miejsca pracy (popyt) -różne wymagania problem z dopasowaniem Potrzeba czasu, aby dopasować podaż do popytu zawsze bezrobocie

42 BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM Bezrobocie wzrasta w recesji szoki produktywności większe rozbieżności Szok, że zwiększa niedopasowanie Nawet bezrobocie strukturalne kiedy zmieniają się umiejętności potrzebne na rynku pracy Davis i Haltiwanger zmiany miejsc pracy w obrębie poszczególnych branż wskaźnik kreacji i likwidacji nowych miejsc pracy

43 LIKWIDACJA I KREACJA NOWYCH MIEJSC PRACY Źródło: Data from U.S. Census Bureau, Business Dynamic Statistics, www2.census.gov/ces/bds/firm/bds_ f_all_release.xls.

44 BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM Teoria dopasowania nie wyjaśnia bezrobocia Wielu pracowników zwolnionych czasowo nie ma problemu rozbieżności czas potrzebny do zmiany Więc można używać polityki fiskalnej rządu w celu zmniejszenia bezrobocia? Raczej nie polepszy nic w kwestii problemu niedopasowania Lepsze rozwiązanie wyeliminowanie barier dla dostosowań na rynku pracy poprzez ograniczenie uciążliwych przepisów dotyczących przedsiębiorstw pozbycie się płacy minimalnej pośrednictwa pracy

45 ZATRUDNIENIA W STOSUNKU DO DNA W CYKLU KONIUNKTURALNYM