Test z chemii do Liceum Akademickiego do profilu biologiczno-chemicznego 8 czerwca 2013 r., godz. 12.45, czas: 60 minut Kod kandydata: Liczba punktów: Zadanie 1. Zaznacz typ reakcji chemicznej zachodzącej podczas spalania koksu w powietrzu oraz właściwe uzasadnienie. Typ reakcji chemicznej Uzasadnienie A. Reakcja analizy, B. Reakcja egzoenergetyczna, C. Reakcja wymiany, D. Reakcja endoenergetyczna ponieważ a. tlenek węgla(iv) ulega rozkładowi. b. magnez reaguje z dwutlenkiem węgla i powstaje sadza i tlenek magnezu. c. przebiega ona z wydzieleniem energii. d. do jej przebiegu konieczne jest stałe doprowadzanie energii. Zadanie 2. Przykładem rozpadu β jest przemiana A. 226 Ra 224 Rn + α B. 227 Ac 227 Th + e - C. 14 N + 4 He 17 O + 1 H D. 238 U + α 241 Pu + n Zadanie 3. W celu zwiększenia płomienia do ogniska dolano nafty. Ogień szybko zaczął się rozprzestrzeniać, więc trzeba było go ugasić. Oceń, czy podane metody gaszenia ogniska są prawdziwe, czy fałszywe. a) Ognisko ugaszono wodą, ponieważ nafta ma gęstość taką samą jak woda. Prawda Fałsz b) Użyto gaśnicy z tlenkiem węgla(iv), ponieważ jest niepalny. Prawda Fałsz c) Ognisko ugaszono wodą, ponieważ nafta ma gęstość mniejszą od wody. Prawda Fałsz d) Użyto gaśnicy z tlenkiem węgla(iv), ponieważ ma on większą gęstość od powietrza. Prawda Fałsz Zadanie 4. Jako źródła ciepła lub światła można zastosować: palnik spirytusowy, butlę turystyczną wypełnioną propanem i butanem, świece oraz gaz ziemny. Zaznacz wzory sumaryczne substancji wykorzystywanych do ich produkcji lub ich główne składniki. a) CH 4 b) CH 3 OH c) C 3 H 6 i C 4 H 8 d) C 17 H 35 COOH i C 15 H 31 COOH e) C 2 H 5 OH f) C 3 H 8 i C 4 H 10 g) C 17 H 33 COOH I. gaz ziemny a / b / c / d / e / f / g II. butla turystyczna wypełniona propanem i butanem a / b / c / d / e / f / g III. świece a / b / c / d / e / f / g IV. palnik spirytusowy a / b / c / d / e / f / g 1
Zadanie 5. Wodór, coraz częściej wykorzystywany jako paliwo, otrzymuje się między innymi w reakcji rozkładu wody. Z 1 kg wody można uzyskać 888,89 g tlenu. a) Oblicz masę wodoru otrzymanego w tej reakcji chemicznej. A. 111,11 g B. 888,89 g C. 55,56 g D. 11,11 g b) Zaznacz stosunek masy tlenu do masy wodoru w cząsteczce wody. A. 1 : 2 B. 1 : 8 C. 8 : 1 D. 2 : 1 Zadanie 6. Zawarty w jadzie mrówek kwas mrówkowy powoduje swędzenie skóry. Zaznacz nazwę systematyczną oraz wzór sumaryczny kwasu mrówkowego. a) Nazwa systematyczna kwasu mrówkowego. A. Kwas propanowy. B. Kwas metanowy. C. Kwas etanowy. D. Kwas mrówkowy. b) Wzór sumaryczny kwasu mrówkowego. A. CH 3 COOH B. C 3 H 7 COOH C. HCOOH D. C 2 H 5 COOH Zadanie 7. Wskaż poprawne dokończenia zdań. Kwas mrówkowy można zobojętnić substancją o odczynie A. obojętnym. B. zasadowym. C. kwasowym. Odczyn substancji wykorzystywanej do neutralizacji można ustalić przy użyciu a. wody bromowej, b. stężonego roztworu HNO 3, c. wody wapiennej, d. uniwersalnego papierka wskaźnikowego, ponieważ I. zabarwi się na zielono. II. zabarwi się na żółto. III. odbarwi się. IV. zmętnieje. 2
Zadanie 8. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Brąz jest A. mieszaniną niejednorodną miedzi z cyną. B. związkiem miedzi z cynkiem. C. mieszaniną jednorodną miedzi z cynkiem. D. mieszaniną jednorodną miedzi z cyną. Zadanie 9. Zaznacz, na czym polega reakcja estryfikacji. A. rozpad estru na kwas i alkohol pod wpływem wody. B. reakcja jonów kwasu karboksylowego i alkoholu. C. odwracalna reakcja kwasu z alkoholem w srodowisku kwasu siarkowego (VI) D. zasadowa hydroliza estru w przypadku tłuszczu to zmydlanie. Zadanie 10. Do usuwania rdzy stosuje się preparaty zawierające kwas fosforowy(v) lub kwas chlorowodorowy. Zaznacz równanie reakcji chemicznej przestawiające zapis cząsteczkowy reakcji tlenku żelaza(iii) z kwasem chlorowodorowym. A. 6 HCl + Fe 2 O 3 2 FeCl 3 + 3 H 2 O B. 6 H + + 2 PO 4 3 + Fe 2 O 3 2 FePO 4 + 3 H 2 O C. 2 H 3 PO 4 + Fe 2 O 3 2 FePO 4 + 3 H 2 O D. 6 H + + 6 Cl + Fe 2 O 3 2 Fe 3+ + 6 Cl + 3 H 2 O Zadanie 11. Zaznacz typ wiązania występującego w chlorku wapnia. A. Kowalencyjne spolaryzowane. B. Metaliczne. C. Kowalencyjne niespolaryzowane. D. Jonowe. Zadanie 12. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Chlorek sodu dobrze rozpuszcza się w wodzie, ponieważ woda ma budowę A. polarną, nie jest dipolem. B. jonową, wystepują w niej jony dodatnie i ujemne. C. polarną, jest dipolem. D. niepolarną, jest dipolem. 3
Zadanie 13. Zaznacz liczbę elektronów, protonów oraz elektronów walencyjnych w atomach sodu i chloru. Atom Liczba protonów elektronów elektronów walencyjnych a) sodu A / B / C / D E / F / G / H I / J / K / L b) chloru A / B / C / D E / F / G / H I / J / K / L A. 17 protonów B. 23 protony C. 11 protonów D. 35 protonów E. 23 elektrony F. 35 elektronów G. 11 elektronów H. 17 elektronów I. 1 elektronów walencyjnych J. 17 elektronów walencyjnych K. 11 elektronów walencyjnych L. 7 elektron walencyjny Zadanie 14. Odczytaj z wykresu rozpuszczalność chlorku sodu w temperaturze 100 C i 30 C. Zaznacz, co się stanie, gdy ogrzejemy nasycony roztwór NaCl zawierający 600 g wody z temperatury 30 C do 100 C. 4
A. Wykrystalizuje 2 g NaCl. B. Wykrystalizuje 12 g NaCl. C. Będzie można rozpuścić jeszcze 12 g NaCl. D. Powstanie roztwór nienasycony (będzie można rozpuścić jeszcze 2 g NaCl). Zadanie 15. Zaznacz rodzaj mieszaniny, jaką tworzy świeżo wytrącony osad chlorku srebra oraz sposób, w jaki można ją rozdzielić na składniki. Rodzaj mieszaniny Sposób rozdzielenia na składniki A. Mieszanina niejednorodna, B. Mieszanina jednorodna, którą można rozdzielić przez a. krystalizację. b. dekantację. c. sączenie. d. użycie magnesu. Zadanie 16. Podczas gotowania kwaśnych potraw w naczyniach wykonanych z aluminium, zachodzi reakcja glinu z kwasem octowym. Zaznacz substraty użyte do tej reakcji chemicznej. A. (CH 3 COO) 3 Al, CH 3 COOH B. CH 3 COOH, Al C. (CH 3 COO) 3 Al, H 2 O D. H 2, (CH 3 COO) 3 Al Zadanie 17. Oblicz, ilu gramów kwasu etanowego potrzeba do rozpuszczenia (roztwarzania) aluminiowego garnka o masie 0,3 kg. A. 200 g B. 4000 g C. 2000 g D. 666,7 g Zadanie 18. Zaznacz, jaki proces zachodzi w trakcie gotowania jajka. A. Ścinanie się białka, zachodzi odwracalna koagulacja. B. Krystalizację białka, ponieważ odparowaniu ulega woda. C. Większe rozdrobnienie białka, zachodzi jego peptyzacja. D. Ścinanie białka, zachodzi jego denaturacja. Zadanie 19. Węglan amonu, będący składnikiem proszku do pieczenia, ulega reakcji rozkładu, którą można zapisać następująco węglan amonu amoniak + tlenek węgla(iv) + woda 5
Oblicz, ile gramów amoniaku powstanie z rozkładu 192 g węglanu amonu, jeżeli w wyniku reakcji chemicznej powstaną 2 mole wody. A. 296 g B. 68 g C. 52 g D. 6,8 g Zadanie 20. Zaznacz równanie reakcji chemicznej, której produktem jest związek chemiczny powstający podczas ogrzewania wody gazowanej oraz jego nazwę. A. H 2 O + CO H 2 CO 3, kwas węglowy(ii) B. H 2 O + CO 2 H 2 CO 3, kwas węglowy(iv) C. H 2 CO 3 H 2 O + CO 2, tlenek węgla(ii) D. H 2 CO 3 H 2 O + CO 2, tlenek węgla(iv) Zadanie 21. Zaznacz wartość odpowiadającą liczbie Avogadro A. 6,02 x 10 23 mola. B. 6,02 x 10 23 gramów C. 6,02 x 10 23 drobin D. 1,66 x 10-23 drobin Zadanie 22. Wskaż poprawne dokończenia zdań. Składnikiem preparatów do udrażniania rur kanalizacyjnych jest A. NaOH. B. Ca(OH) 2. C. HCl. D. H 2 SO 4 Wartość ph takiego preparatu jest a. > 7. b. < 7 c. = 7. Zadanie 23. W twardej wodzie, zawierającej rozpuszczone sole wapnia i magnezu, po użyciu mydła strąca się osad. Zaznacz reakcję strąceniową zachodzącą między mydłem a chlorkiem magnezu. A. 2 C 17 H 33 COOK + MgCl 2 (C 17 H 33 COO)Mg + 2 KCl B. C 17 H 35 COONa + MgCl 2 (C 17 H 35 COO) 2 Mg + 2 NaCl C. 2 C 15 H 31 COONa + MgCl 2 (C 15 H 31 COO) 2 Mg + 2 NaCl D. 2 C 17 H 35 COONa + MgCl 2 (C 17 H 35 COO) 2 Mg + 2 NaCl 6
ZADANIE OTWARTE ZADANIE I. W kolbie miarowej w 50 cm 3 wody rozpuszczono 10 g wodorotlenku sodu. Następnie roztwór uzupełniono wodą do objętości 250 cm 3. Oblicz stężenie molowe oraz stężenie procentowe tak przygotowanego roztworu. Gestość roztworu przyjmij za równą 1g/cm 3. Wyniki podaj z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku. Obliczenia: Odpowiedź:... ZADANIE II. Przeprowadzono ciąg przemian: I. Roztworzono miedź w stężonym kwasie azotowym (V) II. Do niebieskiego roztworu z próby I dodano zasadę sodową do wytrącenia galaretowatego niebieskiego osadu III. Zawartość probówki II podzielono na trzy części, IV, V, VI IV. Zawartość probówki IV ogrzewano V. Do probówki V dodano kroplę gliceryny VI. W probówce VI przeprowadzono pozytywną próbę biuretową Wykonaj kolejne polecenia: 1. Podaj nazwę i wzór sumaryczny powstającej soli 2. Zapisz równanie reakcji zachodzącej w probówce II na sposób jonowy. 3. Podaj obserwacje, wnioski i równanie cząsteczkowe reakcji zachodzącej w probówce IV 7
4. Zapisz objawy próby z probówki V 5. Podaj przykład substancji rozpoznanej w probówce VI i zapisz jakie objawy zaobserwowano? ZADANIE III. Zmieszano po 5 gramów siarki i glinu. Zawartość probówki ogrzewano w układzie zamkniętym do zakończenia objawów. Oblicz, ile produktu reakcji powstało. Wynik podaj zaokrąglając do drugiego miejsca po przecinku. SPRAWDZENIE ZADANIA ZAMKNIĘTE ZADANIE I ZADANIE II ZADANIE III RAZEM 27 PUNKTÓW 3 PUNKTY 7 PUNKTÓW 3 PUNKTY 40 PUNKTÓW W TEŚCIE WYKORZYSTANO MATERIAŁY DYDAKTYCZNE WYDAWNICTWA NOWA ERA Opracowanie: Anna Rygielska 8