RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPiS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia: 311625 (22) Data zgłoszenia: 02.05.1994 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 02.05.1994, PCT/EP94/01391 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 24.11.1994, WO94/26727, PCT Gazette nr 26/94 (11) 179914 (13) B1 (51) IntCl7: C07D 285/16 A01N 43/88 (54)Nowa sól magnezowa 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu, sp o só b wytwarzania nowej soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1, 3-benzotiadiazyn-4-onu i środek chw astobójczy (30) Pierwszeństwo: 12.05.1993,DE,P4315878.1 (73) Uprawniony z patentu: BASF AKTIENGESELLSCHAFT, Ludwigshafen, DE (4 3 ) Zgłoszenie ogłoszono: 04.03.1996 BUP 05/96 (72) Twórcy wynalazku: Karl-Friedrich Jaeger, Limburgerhof, DE Adolf Parg, Bad Durkheim, DE Alfons Durein, Roemberg, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.11.2000 WUP 11/00 (74) Pełnomocnik: Sulima Zofia, SULIMA-GRABOWSKA-SIE RZPUTOWSKA, Biuro Patentów i Znaków Towarowych s.c. (57) 1. Nowa sól magnezowa 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu. 2. Sposób wytwarzania nowej soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-ben zotiadiazyn-4-onu, znamienny tym, że na 2,2-ditlenek 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn- -4-onu o wzorze PL 179914 B1 w roztworze wodnym działa się nieorganicznym związkiem magnezu, po czym powstałą substancję stałą wyodrębnia się i suszy. 3. Środek chwastobójczy zawierający skuteczną ilość substancji czynnej i substancje pomocnicze, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera sól magnezową 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3 -benzotiadiazyn-4-onu.
Nowa sól magnezowa 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu, sposób wytwarzania nowej soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu i środek chwastobójczy Zastrzeżenia patentowe 1. Nowa sól magnezowa 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu. 2. Sposób wytwarzania nowej soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu, znamienny tym, że na 2,2-ditlenek 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn- -4-onu o wzorze w roztworze wodnym działa się nieorganicznym związkiem magnezu, po czym powstałą substancję stałą wyodrębnia się i suszy. 3. Środek chwastobójczy zawierający skuteczną ilość substancji czynnej i substancje pomocnicze, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera sól magnezową 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu. * * * Przedmiotem wynalazku są, nowa sól magnezowa 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu, sposób wytwarzania nowej soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu i środek chwastobójczy. 2.2-Ditlenki benzotiadiazyn-4-onu oraz ich sole jako herbicydy są znane z literatury (opisy DE-A 15 42 836, DE-A 21 64 459 i DE-A 22 17 722). Odnośnie soli tylko ogólnie wspomniano również o możliwości stosowania soli z metalami ziem alkalicznych jako postaci użytkowych, przy czym wymieniono w szczególności sole wapniowe, nie podano jednak szczególnych właściwości tych soli. 2.2-Ditlenek 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu (o nazwie zwyczajowej bentazon) zazwyczaj formułuje się w postaci wodnego roztworu o wysokim stężeniu, przy czym korzystnie stosuje się jego sól sodową lub sól z dietanoloaminą, ze względu na lepszą rozpuszczalność takich soli w porównaniu z kwasem. Te roztwory bentazonu rozcieńcza się wodą przed użyciem i nanosi za pomocą opryskiwacza. Ze względu na łatwe i bezpieczne stosowanie preparatów bentazonu oraz łatwe zagospodarowanie opakowań pożądany jest stały preparat, np. w postaci granulatu. Bezpyłowe preparaty w postaci granulatu można stosować łatwo i bezpiecznie. W porównaniu z dotychczas stosowanymi preparatami ciekłymi wynikają korzyści dzięki zmniejszonemu zużyciu opakowań i bezpiecznemu składowaniu. W przypadku ciekłych preparatów przy składowaniu w niskiej temperaturze może dojść do niepożądanej krystalizacji. Poza tym stałe preparaty można pakować do rozpuszczalnych lub dyspergowalnych w wodzie woreczków foliowych. Przed użyciem woreczek foliowy z produktem rozpuszcza się lub dysperguje w zbiorniku opryskiwacza. Dzięki temu nie pozostawia się opakowania
179 914 3 zanieczyszczonego resztkami produktu. Zastosowanie takich woreczków foliowych do bezpiecznego operowania przez użytkowników środkami ochrony roślin jest znane np. z opisów EP-A 449 773 i EP-A 493 553. Sole: sodowa, wapniowa i potasowa bentazonu mają tę wadę, że są bardzo higroskopijne. W przypadku stałych preparatów zawierających takie sole prowadzi to do tego, że już pod wpływem wilgoci z powietrza takie preparaty z czasem zbrylają się albo nawet rozpływają, co uniemożliwia ich dozowanie. Nawet wprowadzenie tych związków do rozpuszczalnych w wodzie woreczków foliowych nie daje żadnych korzyści, ponieważ wskutek wzajemnego oddziaływania higroskopijnych substancji czynnych i folii te folie ulegają odwodnieniu i stają się kruche, co powoduje pogorszenie trwałości takich preparatów przy przechowywaniu. Soli bentazonu z dietanoloaminą nie można wysuszyć do otrzymania stałego produktu, gdyż jej temperatura topnienia wynosi < 20 C. Zatem istniała potrzeba opracowania trwałego przy przechowywaniu środka chwastobójczego, zwłaszcza w postaci stałego niehigroskopijnego preparatu, na bazie soli bentazonu jako substancji czynnej. Nieoczekiwanie stwierdzono, że szczególna nowa sól bentazonu stanowi substancję czynną nadającą się do wytwarzania środka chwastobójczego o wymaganych właściwościach. Tak więc wynalazek dotyczy nowej soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3 -benzotiadiazyn-4-onu. Zgodny z wynalazkiem sposób wytwarzania tej soli magnezowej polega na tym, że na 2,2-ditlenek 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu o wzorze w roztworze wodnym działa się nieorganicznym związkiem magnezu,, po czym powstałą substancję stałą wyodrębnia się i suszy. Środek chwastobójczy według wynalazku zawiera skuteczną ilość substancji czynnej i substancje pomocnicze, a cechą tego środka jest to, że jako substancję czynną zawiera sól magnezową 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu. Nowa sól magnezowa bentazonu jest niehigroskopijna. Pod pojęciem niehigroskopijna należy rozumieć, że ta sól magnezowa w temperaturze 20 C i przy wilgotności względnej powietrza 50% nie zbryla się w równowadze z wilgocią powietrza, lecz pozostaje sypka, a więc można ją łatwo dozować. Poza tym ta sól nie odwadnia rozpuszczalnych w wodzie folii, toteż przy dłuższym przechowywaniu woreczki folie pozostają elastyczne. 2,2-Ditlenek 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu stosowany jako związek wyjściowy można wytworzyć sposobem znanym z literatury podanej powyżej. W sposobie według wynalazku temperatura reakcji tworzenia soli nie jest istotna i ma jedynie wpływ na rozpuszczalność stosowanych substancji wyjściowych, a zatem na ich stężenie podczas reakcji. Reakcję tę można prowadzić w temperaturze od 10 C do temperatury wrzenia roztworu. Jako związki magnezu zazwyczaj stosuje się wodorotlenki, tlenki, węglany i wodorowęglany. Te związki magnezu zwykle stosuje się w ilościach równomolowych w stosunku do użytego 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu. W celu zapewnienia zajścia reakcji: do końca może być korzystne stosowanie nadmiaru związków nieorganicznych. Jednak ten nadmiar powinien być niewielki ze względu na niepożądane obciążenie solami powstających ścieków. Tak więc zwykle nadmiar nie powinien przekraczać 10% molowych.
4 179 914 Ditlenek 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu w roztworze wodnym poddaje się bezpośrednio reakcji z wyżej wymienionymi solami, albo ekstrahuje się go z roztworu organicznego do fazy wodnej zawierającej sole magnezu. Można także wodny lub organiczny roztwór soli amonowej tego ditlenku lub jego soli z metalem alkalicznym poddać reakcji z solną magnezu. Stałą sól wyodrębnia się drogą krystalizacji i/lub suszenia otrzymanego wodnego roztworu soli magnezowej, zgodnie ze znanymi sposobami. Przykładowo można prowadzić suszenie fluidyzacyjne, suszenie rozpyłowe albo suszenie pod zmniejszonym ciśnieniem. W celu wytworzenia granulatu suszenie korzystnie prowadzi się w złożu fluidalnym albo przez aglomerację soli magnezowej bentazonu w postaci proszku, wytworzonego w wyniku suszenia rozpyłowego albo suszenia pod zmniejszonym ciśnieniem. Tak otrzymany granulat zazwyczaj zawiera 20-100% soli magnezowej bentazonu. Wielkość ziaren tego granulatu wynosi na ogół 200-3000 µm, przy czym udział pyłu w granulacje jest mały. Zawartość pyłu w próbce ważącej 30 g jest mniejsza niż 20 mg (CIPAC MT 171: Dustiness of Granular Formulations ), dzięki czemu taki granulat jest bezpieczny dla użytkowników. Gęstość nasypowa takich granulatów wynosi 400-800 g/l. Sól magnezową 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu, czy to krystaliczną, w postaci proszku albo granulatu, można dostarczać w rozpuszczalnych lub dyspergowalnych w wodzie woreczkach foliowych, co umożliwia bezpieczne manipulowanie nią przez użytkownika bez pozostawiania zanieczyszczonych opakowań po użyciu. Napełnione woreczki foliowe zawierają zazwyczaj 0,1-10 kg, korzystnie 0,5-5 kg, substancji czynnej. Są one całkowicie wypełnione substancją czynną, preparatem substancji czynnej albo mieszaniną substancji czynnych. Można też stosować woreczki foliowe o większej pojemności, tak że można dodawać substancje dodatkowe i/lub inne substancje czynne. Woreczki foliowe w zwykłej temperaturze i przy normalnej wilgotności powietrza są trwałe i elastyczne, przy czym są one zgrzane na co najmniej jednej stronie. Grubość folii wynosi 20-100 µm, korzystnie 30-60 µm. Zawartość wody w foliach polimerowych może wynosić do 20%. Takie woreczki foliowe są znane, np. EP-A 449 773 lub EP-A 493 553, jak wspomniano powyżej. Do ich wytwarzania stosuje się polimery, np. polimery polialkoholu winylowego, korzystnie polimery polialkoholu winylowego z alkoholami wielowodorotlenowymi; metylocelulozę; kopolimery tlenku etylenu; polimery winylopirolidonu lub octanu winylu; żelatynę, karboksymetylocelulozę, dekstrozę lub hydroksyetylocelulozę albo metylocelulozę w połączeniu z alkoholami wielowodorotlenowymi, takimi jak glikol etylenowy, glikol propylenowy, gliceryna, sorbit itp. W celu ochrony woreczków foliowych może być korzystne ich pakowanie w większe kontenery albo pakiety. Jako materiał opakowaniowy nadają się tanie materiały, takie jak tworzywa sztuczne, papier, karton albo aluminium. Tego rodzaju opakowania nie budzą zastrzeżeń pod względem obciążenia środowiska i zagospodarowania, ponieważ nie kontaktują się one z substancjami czynnymi do ochrony roślin. Poza tym istnieje możliwość ponownego użycia tych opakowań, dzięki czemu można dalej zmniejszyć zapotrzebowanie na surowce, a zatem zmniejszyć obciążenie środowiska. Otrzymane jak opisano powyżej granulaty albo napełnione nimi woreczki foliowe oprócz soli magnezowej mogą zawierać jeszcze zwykle stosowane substancje dodatkowe, np. substancje powierzchniowo czynne, wypełniacze, albo też inne substancje czynne stosowane do ochrony roślin. Jako substancje powierzchniowo czynne można wymienić sole metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych oraz sole amonowe i amoniowe aromatycznych kwasów sulfonowych, np. kwasów ligno-, fenylo-, naftaleno- i dibutylonaftalenosulfonowych, oraz kwasów tłuszczowych, alkilo- i alkiloarylosulfonianów, siarczanów alkilowych, eterów laurylowych i alkoholi tłuszczowych, oraz sole siarczanowanych beksa-, hepta- i oktadekanoli albo oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych, produkty kondensacji sulfonowanego naftalenu i jego pochodnych z formaldehydem, produkty kondensacji naftalenu lub kwasów naftalenosulfo-
179 914 5 nowych z fenolem i formaldehydem, polioksyetylenowany oktylofenol, oksyetylenowany izooktylo-, oktylo- lub nonylofenol, polioksyetylenowany alkilofenol albo tributylofenol, alkiloarylopolieteroalkohole, alkohol izotridecylowy, produkty kondensacji alkoholu tłuszczowego z tlenkiem etylenu, oksyetylenowany olej rycynowy, etery alkilowe polioksyetylenu lub polioksypropylenu, octan eteru poliglikolu z alkoholem laurylowym, estry sorbitu, ligninowe ługi posiarczynowe albo metyloceluloza. Jako wypełniacze lub stałe nośniki służą np. ziemie mineralne, takie jak silikażel, kwasy krzemowe, żele krzemionkowe, krzemiany, talk, kaolin, wapień, wapno, kreda, bolus, less, glina, dolomit, ziemia okrzemkowa, siarczan wapnia, siarczan magnezu, tlenek magnezu, zmielone tworzywa sztuczne, nawozy, takie jak siarczan amonu, fosforan amonu, azotan amonu, moczniki i produkty roślinne, takie jak mąka zbożowa, mączka drzewna, mączka z kory drzewnej i łupin orzecha, sproszkowana celuloza albo inne stałe nośniki. Preparaty zawierają na ogół 20-100% wagowych, korzystnie 50-100% wagowych, soli magnezowej bentazonu. Stosuje się w nich tę sól magnezową o czystości 90-100%, korzystnie 95-100%, (według widma NMR, HPLC i GC). Opisane powyżej granulaty albo napełnione solą magnezową rozpuszczalne lub dyspergowalne w wodzie woreczki foliowe mogą być stosowane przez użytkownika do przygotowywania wodnych roztworów, które następnie stosuje się do zwalczania niepożądanych roślin w zwykły sposób, odpowiedni w przypadku stosowania bentazonu albo zawierającej go mieszaniny. Otrzymane roztwory wodne można stosować w zwykły sposób przedwschodowo albo powschodowo. Gdy substancje czynne są mniej tolerowane przez rośliny uprawne, wówczas w przypadku stosowania powschodowego nanosi się je tak, że w miarę możliwości nie zwilża się liści wrażliwych roślin uprawnych, natomiast substancje czynne kieruje się na liście rosnących pod nimi niepożądanych roślin albo na nieokrytą powierzchnię gleby (post-directed, lay-by). Stosowana ilość substancji czynnej zależy od celu zwalczania, pory roku, roślin docelowych i stadium wzrostu, i wynosi w przypadku soli magnezowej bentazonu 0,001-5,0 kg/ha, korzystnie 0,01-1,0 kg/ha. Działanie chwastobójcze soli magnezowej bentazonu wykazano w doświadczeniach prowadzonych w cieplarni. Jako naczynia wegetacyjne służyły doniczki z tworzywa sztucznego zawierające gliniasty piasek z około 3,0% wagowych humusu jako podłożem. Nasiona roślin doświadczalnych zasiano oddzielnie według gatunków. W przypadku stosowania przedwschodowego substancje czynne rozprowadzone w wodzie naniesiono bezpośrednio po wysiewie za pomocą subtelnie rozpraszających dysz. Naczynia lekko zroszono w celu przyspieszenia kiełkowania i wzrostu, a następnie przykryto przezroczystą folią z tworzywa sztucznego, aż do wzrośnięcia roślin. Dzięki temu przykryciu kiełkowanie roślin doświadczalnych było bardziej równomierne, o ile nie zostało ono zahamowane przez substancje czynne. W przypadku stosowania powschodowego rośliny doświadczalne wyhodowano, zależnie od typu wzrostu, do wysokości 3-15 cm i dopiero potem traktowano substancjami czynnymi rozprowadzonymi w wodzie. Rośliny doświadczalne albo zasiano i hodowano już w naczyniach doświadczalnych, w których potem je traktowano, albo wyhodowano je jako siewki oddzielnie i kilka dni przed traktowaniem preparatami substancji czynnej przesadzono do naczyń doświadczalnych. W przypadku stosowania powschodowego substancję czynną nanoszono w ilości 0,5 kg/ha. Rośliny utrzymywano w temperaturze 10-25 C albo 20-35 C, zależnie od gatunku. Okres doświadczalny trwał 2-4 tygodni. W tym czasie rośliny pielęgnowano i oceniano ich reakcję na poszczególne zabiegi.
6 179 914 Oceny dokonano według skali 0-100, przy czym 100 oznacza brak wzejścia roślin lub całkowite zniszczenie co najmniej części nadziemnych, a 0 oznacza brak uszkodzenia lub normalny przebieg wzrostu. W doświadczeniach w cieplarni stosowano rośliny z gatunków wymienionych w tabeli 1. Tabela 1 Kod Nazwa łacińska Nazwa polska ABUTH Abutilon theophrasti zaślaz włóknodajny AMARE Amaranthus retroflexus szarłat szorstki CHEAL Chenopidium album komosa biała GALAP Galium aparine przytulia czepna IPOSS Ipomoea ssp. gatunki wilca POLPE Polygonum persicaria rdest plamisty SINAL Sinapis alba gorczyca biała SOLNI Solanum nigrum psianka czarna STEME Stellaria media gwiazdnica średnia VERSS Veronica ssp. gatunki przetacznika W tabeli 2 przedstawiono działanie biologiczne soli magnezowej 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu w porównaniu ze znaną solą sodową 2,2-ditlenku 3-izopropylo-2,1,3-benzotiadiazyn-4-onu (w postaci takiego samego preparatu). Tabela 2 Działanie chwastobójcze (%) Sól sodowa Sól magnezowa ABUTH 100 100 AMARE 55 20 CHEAL 100 100 GALAP 85 85 IPOSS 60 75 POLPE 100 100 SINAL 100 100 SOLNI 100 100 STEME 100 100 VERSS 20 10
179 914 7 Wynalazek ilustrują poniższe przykłady, przy czym przykłady I-III dotyczą wytwarzania soli magnezowej bentazonu, przykłady IV-VI dotyczą wytwarzania jej stałych preparatów, przykłady VII i VIII przedstawiają skład tych preparatów, a przykłady IX i X dotyczą badania właściwości soli i ich preparatów. Przykład I Do mieszaniny 24 części bentazonu w 216 częściach 1,2-dichloroetanu i 300 części wody wprowadzono w trakcie mieszania 2,9 części wodorotlenku magnezu i całość mieszano w temperaturze 60 C. Po około 5 godzinach otrzymano klarowną fazę wodną. Po rozdzieleniu faz zatężono fazę wodną do sucha w temperaturze 50-60 C pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymano 30,1 części soli magnezowej bentazonu. Przykład II Sól magnezową bentazonu wytworzono w podobny sposób jak w przykładzie I, z użyciem 2,02 części tlenku magnezu zamiast wodorotlenku magnezu. Przykład III Do zawiesiny 24 części bentazonu w 300 częściach wody wprowadzono w trakcie mieszania 2,9 części wodorotlenku magnezu i całość mieszano przez 2 godziny w temperaturze 50 C. Otrzymany wodny roztwór zatężono do sucha w temperaturze 50-60 C pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymano 30 części soli magnezowej bentazonu. Przykład IV Wytwarzanie granulatu zawierającego sól magnezową bentazonu Wodny 40% roztwór soli magnezowej bentazonu poddano suszeniu we fluidyzacyjnym granulatorze rozpyłowym przy temperaturze powietrza suszącego wynoszącej 120 C. Roztwór soli magnezowej bentazonu wtryskiwano do złoża fluidalnego i w wyniku aglomeracji i suszenia otrzymano cząstki granulatu. Granulat zawierał 82% soli magnezowej bentazonu i 18% wody. Średnia wielkość ziaren granulatu wynosiła 0,5 mm. Granulat był bezpyłowy i szybko rozpuszczał się w wodzie. Nie był on higroskopijny i w wilgotnym powietrzu pozostawał sypki i nadawał się do dozowania. Przykład V Wytwarzanie proszku zawierającego 75% soli magnezowej bentazonu W roztworze 30 części soli magnezowej bentazonu i 70 części wody rozpuszczono w trakcie mieszania 6 części ligninosulfonianu sodu. Ten roztwór poddano suszeniu rozpyłowemu w absorberze natryskowym przy temperaturze powietrza suszącego wynoszącej 160 C. Otrzymano proszek zawierający 75% soli magnezowej bentazonu. Przykład VI Wytwarzanie preparatu w postaci rozpuszczalnych w wodzie woreczków foliowych zawierających sól magnezową bentazonu Do rozpuszczalnej w wodzie folii KB (firma Aicello Chem. Co., Ltd., Japonia) zapakowano 430 g soli magnezowej bentazonu i folię szczelnie zespawano. Opryskiwacz napełniono 75 litrami wody o temperaturze 10 C i za pomocą pompy wprowadzono ją w ruch cyrkulacyjny. Do opryskiwacza wprowadzono napełnione woreczki foliowe. Przy temperaturze wody wynoszącej 14 C produkt i folia uległy całkowitemu rozpuszczeniu po 2 minutach. Przykład VII Preparat w postaci granulatu o średnim uziarnieniu 0,5 mm Składniki Ilość (% wag.) Sól magnezowa bentazonu 82 Woda 18
8 179 914 Przykład VIII Preparat w postaci proszku Składniki: Ilość (% wag.) Sól magnezowa bentazonu 75 Ligninosulfonian sodu 15 Woda 10 Przykład IX Badanie higroskopijności soli Próbki badanych substancji (1 g) suszono przez 48 godzin w temperaturze 50 C pod zmniejszonym ciśnieniem. Wysuszone próbki przechowywano przy wilgotności względnej powietrza wynoszącej 55% i 65%, w temperaturze 20 C i po osiągnięciu stanu równowagi mierzono przyrost wagi próbek. Oceniano również właściwości płynięcia próbek oraz ich wygląd. Substancje porównawcze wchłaniały dużo wody z powietrza do osiągnięcia stanu równowagi, co prowadziło do ich aglomeracji. W przeciwieństwie do nich sól magnezowa zachowała dobre właściwości. Uzyskane wyniki przedstawiono w tabeli 3 Rodzaj soli Wilgotność względna powietrza (%) Tabela 3 Przyrost wagi (% wag.) Właściwości po składowaniu Sól sodowa 55 12,6 zbrylona, posklejana Sól potasowa 55 6,7 zbrylona, posklejana Sól wapniowa 55 12,0 zbrylona, posklejana Sól magnezowa 55 2,6 krystaliczna, sypka 65 2,9 krystaliczna, sypka Przykład X Badanie zachowania się soli w woreczku foliowym Próbki 10 g substancji w postaci granulatu umieszczono w woreczku foliowym i zespawano go. Napełnione woreczki foliowe (folia: Monosol 8030, wytwórca: Chris Craft Inc., USA) przechowywano przez 4 tygodnie w różnych temperaturach w opakowaniu nieprzepuszczalnym dla pary wodnej. Trwałość folii oceniano jako elastyczność folii przy obciążeniu mechanicznym. Gdy sól bentazonu pochłania wodę, folia oddaje odpowiednią ilość wody i staje się krucha. Przykładowo folia Monosol 8030 w obecności soli sodowej bentazonu w zamkniętym pojemniku traciła dużą część zawartej wilgoci resztkowej. W temperaturze pokojowej ta zawartość wynosiła początkowo 14% i zmniejszyła się w stanie równowagi do 6%. Wskutek tego folia utraciła elastyczność i woreczek pękał przy obciążeniu mechanicznym, jak przy transporcie, uderzeniach itp. Natomiast woreczek zawierający sól magnezową bentazonu pozostał elastyczny. Wyniki prób modelowych przedstawiono w tabeli 4.
179 914 9 Tabela 4 Rodzaj soli Temperatura C Właściwości woreczka foliowego Sól sodowa 20 kruchy, łamliwy 30 kruchy, łamliwy Sól magnezowa 20 elastyczny, trwały 30 elastyczny, trwały
179 914 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.