(57) (13) B1 PL B1. (21) Numer zgłoszenia: (73) Uprawniony z patentu: (43)Zgłoszenie ogłoszono: (72)Twórcy wynalazku:

Transkrypt

1 RZECZPO SPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (5 1 )IntCl6: C11D 1/86 C11D7/00 (54)Środek do prania i sposób wytwarzania środka do prania (43)Zgłoszenie ogłoszono: BUP 16/93 (73) Uprawniony z patentu: Instytut Chemii Przemysłowej, Warszawa, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 06/95 (72)Twórcy wynalazku: Alojzy Kłopotek, Nowy Dwor Mazowiecki, PL Anna Bolińska, Nowy Dwór Mazowiecki, PL Andrzej Brambor, Jawor, PL Jan Marcisiak, Jawor, PL Ryszard Doczekalski, Jawor, PL Jadwiga Wersocka, Jawor, PL (57) PL B1 1. Środek do prania zawierający anionowe niejonowe i atmosferyczne związki powierzchniowo czynne, karboksymetylocelulozę, aktywne wypełniacze nieorganiczne, rozjaśniacze optyczne, kompozycję zapachową i wodę, znamienny tym, że zawiera: do 6 procent wagowych mieszaniny kopolimerów blokowych tlenków propylenu i etylenu oraz soli etanoloaminowej estrów parcjalnych kwasu o-fosforowego i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych w stosunku wagowym od 3:1 do 1:3, do 5 procent wagowych N,N-dietanolo-N-alkiloglikokolu, od 1 do 7 procent wagowych mieszaniny dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym od 1:1 do 8:1, od 0,5 do 4 procent wagowych kwasu alkilobenzenosulfonowego, od 1 do 8 procent wagowych alkoholi tłuszczowych roślinnych lub zwierzęcych oksyetylenowanych 8-18 molami tlenku etylenu, od 0,1 do 2 procent wagowych alkoholi łojowych lub rzepakowych, od 2 do 6 procent wagowych soli sodowych kwasów tłuszczowych, korzystnie nienasyconych C18. od 0,2 do 3 procent wagowych monoetanoloamidów kwasów tłuszczowych lub dietanoloamidów kwasów tłuszczowych lub oksyetyl e nowanych monoetanoloamidów kwasów tłuszczowych, względnie ich mieszaniny, do 4 procent wagowych gluko nianu sodowego, od 3 do 7 procent wagowych soli sodowej karboksymetylocelulozy, od 10 do 25 procent wagowych bezwodnego węglanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,7g wody na 1g Na2CO3, od 4 do 20 procent wagowych bezwodnego siarczanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,25g wody na 1g Na2S04, od 20 do 38 procent wagowych bezwodnego trójpolifosforanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 0,29g wody na 1g Na5P3O10 lub jego mieszaniny z glinokrzemianem - zeolitem w stosunku wagowym od 1:1 do 4:1, od 3 do 9 procent wagowych szkła wodnego, korzystnie o module - stosunku procentowych molowych zawartości SiO2 do Na2O - 2, od 0,01 do 0,5 procent wagowych wybielaczy optycznych, od 0,1 do 0,6 procent wagowych kompozycji zapachowej, do 10 procent wagowych wody i ewentualnie do 2 procent wagowych enzymów. 2. Sposób wytwarzania środka do prania, znam ienny tym, że w reaktorze, wyposażonym w ślimakowe mieszadło planetarne, dysze rozpyłowe i oddolny dopływ sprężonego powietrza chłodząco-osuszającego, na recepturalną mieszaninę bezwodnego węglanu sodowego w ilości od 10 do 25 procent wagowych w stosunku do masy środka do prania, bezwodnego siarczanu sodowego w ilości od 4 do 20 procent wagowych i bezwodnego trój polifosforanu sodowego w ilości od 20 do 38 procent wagowych lub jego mieszaniny z zeolitem w stosunku wagowym od 1:1 do 4:1. mającą zdolność do fizykochemicznego wiązania wody, natryskuje się recepturalną ilość od 3 do 9 procent wagowych szkła wodnego - przy ciągłym mieszaniu zawartości reaktora, a następnie za pomocą dyszy rozpyłowej napyla się zawartość reaktora kwasem alkilobenzenosulfonowym w ilości od 0.5 do 4 procent wagowych i alkoholami tłuszczowymi łojowymi lub rzepakowymi o temperaturze 65 ± 5 C w ilości od 0,1 do 2 procent wagowych, chłodzi, suszy i miesza dodatkowo za pomocą sprężonego powietrza o wilgotności względnej niższej od 40 procent, korzystnie niższej od 30 procent, napyla mieszaniną dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym od 1 i 1 do 8:1 w ilości od 1 do 7 procent wagowych, N,N-dietanolo-N-alkiloglikokolem w ilości do 5 procent wagowych...

2 Środek do prania i sposób wytwarzania środka do prania Zastrzeżenia patentowe 1. Środek do prania zawierający anionowe niejonowe i atmosferyczne związki powierzchniowo czynne, karboksymetylocelulozę, aktywne wypełniacze nieorganiczne, rozjaśniacze optyczne, kompozycję zapachową i wodę, znamienny tym, że zawiera: do 6 procent wagowych mieszaniny kopolimerów blokowych tlenków propylenu i etylenu oraz soli etanoloaminowej estrów parcjalnych kwasu o-fosforowego i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych w stosunku wagowym od 3:1 do 1:3, do 5 procent wagowych N,N-dietanolo-N-alkiloglikokolu, od 1 do 7 procent wagowych mieszaniny dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym od 1:1 do 8:1, od 0,5 do 4 procent wagowych kwasu alkilobenzenosulfonowego, od 1 do 8 procent wagowych alkoholi tłuszczowych roślinnych lub zwierzęcych oksyetylenowanych 8-18 molami tlenku etylenu, od 0,1 do 2 procent wagowych alkoholi łojowych lub rzepakowych, od 2 do 6 procent wagowych soli sodowych kwasów tłuszczowych, korzystnie nienasyconych C 18, od 0,2 do 3 procent wagowych monoetanoloamidów kwasów tłuszczowych lub dietanoloamidów kwasów tłuszczowych lub oksyetylenowanych monoetanoloamidów kwasów tłuszczowych, względnie ich mieszaniny, do 4 procent wagowych glukonianu sodowego, od 3 do 7 procent wagowych soli sodowej karboksymetylocelulozy, od 10 do 25 procent wagowych bezwodnego węglanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,7g wody na 1g Na2CO3, od 4 do 20 procent wagowych bezwodnego siarczanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,25g wody na 1g Na2S0 4, od 20 do 38 procent wagowych bezwodnego trójpolifosforanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 0,29g wody na lg lub jego mieszaniny z glinokrzemianem - zeolitem w stosunku wagowym od 1:1 do 4:1, od 3 do 9 procent wagowych szkła wodnego, korzystnie o module - stosunku procentowych molowych zawartości S1O2 do Na2O - 2, od 0,01 do 0,5 procent wagowych wybielaczy optycznych, od 0,1 do 0,6 procent wagowych kompozycji zapachowej, do 10 procent wagowych wody i ewentualnie do 2 procent wagowych enzymów. 2. Sposób wytwarzania środka do prania, znamienny tym, że w reaktorze, wyposażonym w ślimakowe mieszadło planetarne, dysze rozpyłowe i oddolny dopływ sprężonego powietrza chłodząco-osuszającego, na recepturalną mieszaninę bezwodnego węglanu sodowego w ilości od 10 do 25 procent wagowych w stosunku do masy środka do prania, bezwodnego siarczanu sodowego w ilości od 4 do 20 procent wagowych i bezwodnego trójpolifosforanu sodowego w ilości od 20 do 38 procent wagowych lub jego mieszaniny z zeolitem w stosunku wagowym od 1:1 do 4:1, mającą zdolność do fizykochemicznego wiązania wody, natryskuje się recepturalną ilość od 3 do 9 procent wagowych szkła wodnego - przy ciągłym mieszaniu zawartości reaktora, a następnie za pomocą dyszy rozpyłowej napyla się zawartość reaktora kwasem alkilobenzenosulfonowym w ilości od 0,5 do 4 procent wagowych i alkoholami tłuszczowymi łojowymi lub rzepakowymi o temperaturze 65 ± 5 C w ilości od 0,1 do 2 procent wagowych, chłodzi, suszy i miesza dodatkowo za pomocą sprężonego powietrza o wi1gotności względnej niższej od 40 procent, korzystnie niższej od 30 procent, napyla mieszaniną dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym od 1:1 do 8:1 w ilości od 1 do 7 procent wagowych, N,N-dietanolo-N-alkiloglikokolem w ilości do 5 procent wagowych, mieszaniną kopolimerów blokowych tlenków propylenu i etylenu oraz soli etanoloaminowej estrów parcjalnych kwasu o-fosforowego i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych w stosunku wagowym od 3:1 do 1:3 w postaci wodnych roztworów o stężeniu procent wagowych substancji aktywnej i o temperaturze 55 ± 5 C, i z kolei napyla się zawartość reaktora mieszaniną niejonowych związków powierzchniowo czynnych: alkoholami roślinnymi lub zwierzęcymi oksyetylenowanymi 8-18 molami tlenku etylenu w ilości od 1 do 8 procent wagowych, monoetanoloamidami kwasów tłuszczowych lub dietanoloamidami kwasów tłuszczowych lub oksyetylenowanymi monoetanoloamidami kwasów tłusz-

3 czowych, względnie ich mieszaniną o temperaturze 60 ± 5 C w ilości od 0,2 do 3 procent wagowych, chłodzi i suszy za pomocą sprężonego powietrza o wi1gotności względnej niższej od 40 procent, korzystnie niższej od 30 procent, dozuje kolejno - przy ciągłym mieszaniu - sól sodową karboksymetylocelulozy w ilości od 3 do 7 procent wagowych, glukonian sodowy w ilości do 4 procent wagowych, sproszkowane mydło sodowe o zawartości minimum 88 procent wagowych kwasów tłuszczowych w ilości od 2 do 6 procent wagowych, wybielacze optyczne w ilości od 0,01 do 0,5 procent wagowych, kompozycję zapachową w ilości od 0,1 do 0,6 procent wagowych i ewentualnie enzymy w ilości do 2 procent wagowych, przy czym łączny czas mieszania w procesie technologicznym wytwarzania środka do prania w reaktorze ślimakowym planetarnym nie powinien być dłuższy niż 15 minut. * * * Przedmiotem wynalazku jest środek do prania i sposób wytwarzania środka do prania. Według polskiego opisu patentowego nr słabo pieniący środek do prania zawiera: związki powierzchniowo czynne w ilości 8-15% wagowych, związki kompleksujące w ilości 30-45% wagowych, wypełniacze aktywne w ilości 30-60% wagowych, syntetyczny wosk parafinowy jako substancję obniżającą pienienie w ilości 0,5-1,5% wagowych oraz rozjaśniacze optyczne, środki zapachowe i wodę. Przykładowy skład chemiczny wyżej wymienionego środka jest następujący: dodecylobenzenosulfonian sodu 8,0% wagowych, mydło sodowe 3,0% wagowych, oksyetylowane alkohole tłuszczowe 2,0% wagowych, blokowe kopolimery tlenku etylenu i propylenu 1,0% wagowy, syntetyczny wosk parafinowy 1,0% wagowy, trójpolifosforan sodu 45,0% wagowych, szkło wodne 10,0% wagowych, karboksymetyloceluloza 1,5% wagowych, siarczan sodu 18,0% wagowych, siarczan magnezu 1% wagowy, resztę stanowią rozjaśniacze optyczne, środki zapachowe i woda. Znany z polskiego opisu patentowego nr detergentowy proszek do prania zawierający jako substancje aktywne alkilobenzenosulfonian sodowy, mydło i substancje niejonowe, jako wypełniacze trójpolifosforan sodowy, węglan sodowy, ewentualnie kwaśny węglan sodowy, szkło wodne sodowe oraz wodę, a jako dodatki wspomagające karboksymetylocelulozę, rozjaśniacze optyczne i kompozycję zapachową zawiera: 15-20% wagowych substancji aktywnej, 45-60% wagowych wypełniaczy nieorganicznych i jednocześnie 20-35% wagowych wody, przy czym stosunek ilości mydła do sumy ilości syntetycznych substancji anionowych i niejonowych wynosi 0,8-1,2:1, zaś jako wypełniacze nieorganiczne zawiera: 12-20% wagowych węglanu sodowego, 4-8% wagowych krzemianów sodowych i powyżej 25% wagowych trójpolifosforanu sodowego. Sposób wytwarzania detergentowego proszku do prania przez napył substancji aktywnych na sypkie składniki proszku polega na tym, że ogrzaną do temperatury K zawiesinę złożoną z syntetycznego środka anionowego, mydła, substancji niejonowych, węglanu sodowego, szkła wodnego i do 30% wagowych całej ilości trójpolifosforanu sodowego rozpyla się u dołu wieży krystalizacyjnej, w jej otworze wysypowym, strumieniem skierowanym ku górze, zaś mieszaninę powietrza, karboksymetylocelulozy, rozjaśniaczy optycznych, pozostałe ilości trójpolifosforanu sodowego i ewentualnie kwaśnego węglanu sodowego wprowadza się do wieży na wysokości dolnej części jej elementu cylindrycznego strumieniem skierowanym stycznie, nadając tej mieszaninie ruch wirowy. Kompozycja detergentowa o uniwersalnym przeznaczeniu według opisu patentowego DE zawiera: 1 do 40 procent wagowych środków powierzchniowo czynnych, 10 do 30 procent wagowych wypełniaczy z grupy fosforanów, 15 do 60 procent wagowych innych wypełniaczy i charakteryzuje się tym, że w jej skład wchodzi 0,1 do 5 procent wagowych inhibitatora inkrustacji w postaci kopolimeru kwasu metakrylowego i kwasu maleinowego. Przykładowy składa chemiczny wyżej wymienionej kompozycji detergentowej przedstawia się następująco: 5,4% wagowych alkilobenzenosulfonianu sodowego, 2,3% wagowych mieszaniny mydeł łojowych i rybich z 16% udziałem mydeł kwasów tłuszczowych C20-C22, 1,3%

4 wagowych alkoholi łojowych oksyetylenowanych 11 molami tlenku etylenu, 22,5% wagowych trójpolifosforanu sodowego, 9,0% wagowych węglanu sodowego, 4,5% wagowych krzemianu sodowego o module Na2O : SiO2 = 1 : 2,2, 30,1% wagowych bezwodnika siarczanu sodowego, 1,8% wagowych kopolimeru kwasu metakrylowego i kwasu maleinowego, 11,7% wagowych nadboranu sodowego, 0,22% wagowych proteolitycznego enzymu, 1,0% wagowy karboksymetylocelulozy, 0,27% wagowych rozjaśniaczy optycznych oraz substancja zapachowa i woda do 100% wagowych. Środek do prania według wynalazku zawiera: do 6 procent wagowych mieszaniny kopolimerów blokowych tlenków propylenu i etylenu oraz soli etanoloaminowej estrów parcjalnych kwasu ortofosforowego i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych w stosunku wagowym od 3:1 do 1:3, do 5 procent wagowych N,N-dietanolo-N-alkiloglikokolu, od 1 do 7 procent wagowych mieszaniny dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym od 1:1 do 8:1, od 0,5 do 4 procent wagowych kwasu alkilobenzenosulfonowego, od 1 do 8 procent wagowych alkoholi tłuszczowych roślinnych lub zwierzęcych oksyetylenowanych 8-18 molami tlenku etylenu, od 0,1 do 2 procent wagowych alkoholi łojowych lub rzepakowych, od 2 do 6 procent wagowych soli sodowych kwasów tłuszczowych, korzystnie nienasyconych C18, od 0,2 do 3 procent wagowych monoetanoloamidów kwasów tłuszczowych lub dietanoloamidów kwasów tłuszczowych lub oksyetylenowanych monoetanoloamidów kwasów tłuszczowych, względnie ich mieszaniny, do 4 procent wagowych glukonianu sodowego, od 3 do 7 procent wagowych soli sodowej karboksymetylocelulozy, od 10 do 25 procent wagowych bezwodnego węglanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,7g wody na 1g Na2CO3, od 4 do 20 procent wagowych bezwodnego siarczanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,25g wody na 1g Na2SO4, od 20 do 38 procent wagowych bezwodnego trójpolifosforanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 0,29g wody na 1g Na5P3O10 lub jego mieszaniny z glinokrzemianem - zeolitem w stosunku wagowym od 1:1 do 4:1, od 3 do 9 procent wagowych szkła wodnego, korzystnie o module - stosunku procentowych molowych zawartości SiO2 do Na2O - 2, od 0,01 do 0,5 procent wagowych wybielaczy optycznych, od 0,1 do 0,6 procent wagowych kompozycji zapachowej, do 10 procent wagowych wody i ewentualnie do 2 procent wagowych enzymów. Sposób wytwarzania środka do prania według wynalazku polega na tym, że w reaktorze wyposażonym w ślimakowe mieszadło planetarne, dysze rozpyłowe i oddolny dopływ sprężonego powietrza chłodząco-osuszającego, na recepturalną mieszaninę bezwodnego węglanu sodowego w ilości od 10 do 25 procent wagowych w stosunku do masy środka do prania, bezwodnego siarczanu sodowego w ilości od 4 do 20 procent wagowych i bezwodnego trójpolifosforanu sodowego w ilości od 20 do 38 procent wagowych lub jego mieszaniny z zeolitem w stosunku wagowym od 1:1 do 4:1, mającą zdolność do fizykochemicznego wiązania wody, natryskuje się recepturalną ilość od 3 do 9 procent wagowych szkła wodnego - przy ciągłym mieszaniu zawartości reaktora, a następnie za pomocą dyszy rozpyłowej napyla się zawartości reaktora kwasem alkilobenzenosulfonowym w ilości od 0,5 do 4 procent wagowych i alkoholami tłuszczowymi łojowymi lub rzepakowymi o temperaturze 65 ± 5 C w ilości od 0,1 do 2 procent wagowych, chłodzi, suszy i miesza dodatkowo za pomocą sprężonego powietrza o wilgotności względnej niższej od 40 procent, korzystnie niższej od 30 procent, napyla mieszaniną dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym od 1:1 do 8:1 w ilości od 1 do 7 procent wagowych, N,N-dietanolo-N-alkiloglikokolem w ilości do 5 procent wagowych, mieszaniną kopolimerów blokowych tlenków propylenu i etylenu oraz soli etanoloaminowej estrów parcjalnych kwasu o-fosforowego i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych w stosunku wagowym od 3:1 do 1:3 w postaci wodnych roztworów o stężeniu procent wagowych substancji aktywnej i o temperaturze 55 ± 5 C, i z kolei napyla się zawartość reaktora mieszaniną niejonowych związków powierzchniwo czynnych: alkoholami roślinnymi lub zwierzęcymi osyetylenowanymi 8-18 molami tlenku etylenu w ilości od 1 do 8 procent wagowych, monoetanoloamidami kwasów tłuszczowych lub dietanoloamidami kwasów tłuszczowych, lub oksyetylenowanymi monoetanoloamidami kwasów tłuszczowych, względnie ich mieszaniną o temperaturze 60 ± 5 C w

5 ilości od 0,2 do 3 procent wagowych, chłodzi i suszy za pomocą sprężonego powietrza o wi1gotności względnej niższej od 40 procent, korzystnie niższej od 30 procent, dozuje kolejno - przy ciągłym mieszaniu - sól sodową karboksymetylocelulozy w ilości od 3 do 7 procent wagowych, glukonian sodowy w ilości do 4 procent wagowych, sproszkowane mydło sodowe o zawartości minimum 88 procent wagowych kwasów tłuszczowych, w ilości od 2 do 6 procent wagowych wybielacze optyczne w ilości od 0,01 do 0,5 procent wagowych, kompozycję zapachową w ilości od 0,1 do 0,6 procent wagowych i ewentualnie enzymy w ilości do 2 procent wagowych, przy czym łączny czas mieszania w procesie technologicznym wytwarzania środka do prania w reaktorze ślimakowym planetarnym nie powinien być dłuższy niż 15 minut. Nieoczekiwanie okazało się, że dzięki odpowiedniemu pod względem rodzaju i ilości składowi chemicznemu oraz właściwym wzajemnym stosunkom wagowym niektórych składników i właściwemu doborowi sposobu wytwarzania, w tym doborowi reaktora, kolejności dodawania składników zapewniającej odpowiednie reakcje fizykochemiczne między innymi, czasowi trwania procesu, wi1gotności względnej powietrza susząco-chłodzącego środek według wynalazku znacznie przewyższa poziom wymagań stawianych proszkom do prania w temperaturach do 60 C. Środek do prania wytworzony według wynalazku charakteryzuje się wysoką zdolnością piorącą, niską zdolnością inkrustacji pranych tkanin, niskim działaniem niszczącym tkaniny w procesie prania objawiającym się małym ubytkiem wytrzymałości mechanicznej tkanin pranych wielokrotnie, wysoką zdolnością ochronną przed zaszarzaniem tkanin. Ponadto nieoczekiwanie okazało się również, że zastosowane w stosunkach wagowych według wynalazku składniki środka wykazują działania energiczne objawiające się zaskakująco wysokim stopniem usuwania zabrudzeń z wyrobów z włókien naturalnych, syntetycznych, sztucznych i mieszanych, białych i kolorowych. Środek do prania według wynalazku także posiada bardzo dobre własności sekwestrujące w stosunku do jonów wapnia i magnezu, dyspergujące mydła wapniowe oraz magnezowe i łagodnie działa skórę nie powodując jej podrażnień i uczuleń. Ponadto sposobem według wynalazku otrzymano środek dobrze rozpuszczalny w wodzie, pozbawiony grudek, niezbrylający się w trakcie przechowywania, o wysokich własnościach użytkowych. Środek według wynalazku stosuje się do prania ręcznego, w pralkach wirnikowych i automatycznych wyrobów z włókien naturalnych, syntetycznych, sztucznych i mieszanych w temperaturach do 60 C. Przedmiot wynalazku przedstawiono w poniższych przykładach wykonania. Przykład I. Przykładowe składy chemiczne środka do prania podaje tabela 1. Lp. Tabela 1 Przykładowe składy chemiczne środka do prania Nazwa składnika środka do prania Zawartość składnika w procentach wagowych w recepturze nr: I II III IV V Kopolimery blokowe tlenku propylenu i etylenu 1-1,5-1,5 2 Sól etanoloaminowa estrów parcjalnych kwasu ortofosforowego i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych 1-4,5-0,5 3 N,N-dietanolo-N-alkilo-glikokol 1, ,2 4 Dodecylobenzenosulfonian sodowy 2,1 3,14 4,18 1,25 5,0 5 Sól sodowa monoestrów kwasów siarkowego i alkoholi tłuszczowych 2 1 0,5 0,4 1,9 6 Kwas alkilobenzenosulfonowy ,5

6 Alkohole tłuszczowe roślinne lub zwierzęce oksyetylenowane 8-18 molami tlenku etylenu Alkohole łojowe lub rzepakowe 1 0,2 0,6 0,2 0,1 9 Sole sodowe kwasów tłuszczowych , Monoetanoloamidy kwasów tłuszczowych 1, Dietanoloamidy kwasów tłuszczowych 1, ,2 12 Oksyetylenowane monoetanoloamidy kwasów tłuszczowych 0, Glukonian sodowy 0, ,2 14 Sól sodowa karboksymetylocelulozy ,5 15 Bezwodny węglan sodowy 17, Bezwodny siarczan sodowy 8,4 18,13 9,48 15,20 9,5 17 Bezwodny trójpolifosforan sodowy Glinokrzemian - zeolit Szkło wodne Wybielacze optyczne 0,2 0,4 0,04 0,4 0,3 21 Kompozycja zapachowa 0,3 0,13 0,4 0,15 0,2 22 Woda 9,0-6,8 2,9 6,4 23 Enzymy proteolityczno amylolityczno-lipolityczne 0, ,0 - Przykład II. Sposób wytwarzania 1 Mg środka do prania według receptury II z przykładu I przedstawia się następująco: do reaktora wyposażonego w planetarne mieszadło ślimakowe, dysze rozpyłowe i oddolny dopływ sprężonego powietrza chłodząco-osuszającego wprowadza się 181,3 kg bezwodnego siarczanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,25 kg wody na 1 kg Na2SO4, 350 kg bezwodnego trójpolifosforanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 0,29 kg wody na 1 kg NasPsOio i 240 kg bezwodnego, obojętnego węglanu sodowego o zdolności fizykochemicznego wiązania do 1,7 kg wody na 1 kg Na2CO3. Zawartość reaktora miesza się przez 1 minutę i następnie w czasie 2 minut dozuje się do niego - przy ciągłym mieszaniu - 40 kg płynnego szkła wodnego, a następnie za pomocą dyszy rozpyłowej napyla się zawartość reaktora 20 kg kwasu alkilobenzenosulfonowego i 2 kg alkoholi tłuszczowych - łojowych lub rzepakowych o temperaturze 65 ± 5 C. Po wymieszaniu i ujednorodnieniu mieszaniny napyla się ją - przy ciągłym mieszaniu - 41,4 kg wodnego roztworu mieszaniny dodecylobenzenosulfonianu sodowego oraz soli sodowej monoestrów kwasu siarkowego i alkoholi tłuszczowych w stosunku molowym 3:1, ogrzanego uprzednio do temperatury 55 ± 5 C. Po napyleniu zawartość reaktora chłodzi się, suszy oraz dodatkowo miesza przez wprowadzenie od dołu sprężonego powietrza, którego wi1gotność względna powinna być niższa od 40 procent, korzystnie od 30 procent. Po 1-2 minutach mieszania, chłodzenia i suszenia zawartość reaktora napyla się za pomocą dyszy uprzednio przygotowaną mieszaniną związków powierzchniowo czynnych o temperaturze 60 ± 5 C, złożoną z 40 kg alkoholi tłuszczowych oksyetylenowanych 8-18 molami tlenku etylenu i 10 kg dietanoloamidów kwasów tłuszczowych. W czasie napylania mieszaniną związków powierzchniowo czynnych i po jego zakończeniu zawartość reaktora miesza się jeszcze przez 1-2 minut celem uzyskania jednorodnej, sypkiej mieszaniny, którą można jeszcze schłodzić i dodatkowo osuszyć w czasie 1-2 minut za pomocą sprężonego powietrza o wi1gotności względnej niższej od 30 procent. Następnie - przy ciągłym mieszaniu - do reaktora wsypuje się 30 kg soli sodowej karboksymetylocelulozy, 40 kg soli sodowych kwasów tłuszczowych o zawartości 88% kwasów tłuszczowych i po ich wymieszaniu, co trwa 1-2 minuty, do reaktora dozuje się 4 kg wybielaczy optycznych w postaci mieszaniny Helioforu BDC 300 i Helioforu DP 200. Po 1 minucie mieszania dozuje się do reaktora 1,3 kg kompozycji zapachowej i ponownie miesza się jeszcze przez 1-2 minut, a następnie spuszcza gotowy proszek do prania do zasobnika proszku, skąd podawany jest na automatyczną pakowaczkę, która pakuje go do opakowań jednostkowych.

7 Przykład III. W celu określenia własności piorących środka do prania według wynalazku przeprowadzono badania porównawcze zdolności piorących środków według receptur II i III z przykładu I wynalazku oraz środków otrzymanych według polskiego opisu patentowego nr i niemieckiego opisu patentowego DE Zdolność piorącą oznaczono w temperaturze 60 C według PN-76/C-04810/01 "Środki do prania i mycia. Metody badań. Oznaczanie zdolności piorącej środków do prania tkanin bawełnianych". Uzyskane wyniki badań zamieszczono w tabeli 2. Tabela 2 Wyniki badań porównawczych zdolności piorących środków do prania Lp. Określenie środka do prania Zdolność piorąca Z Średnie odchylenie standardowe Przedział ufności Wymagania wg normy PN-84/C dla proszków do prania w temp. 60 C gat.i-go(z) 1 Środek według receptury II z przykładu I wynalazku 121 0,32 ± 1,17 2 Środek według receptury III z przykładu I wynalazku 125 0,45 ±1,45 3 Środek według opisu patentowego nr ,42 ± 1,33 4 Środek według opisu patentowego nr DE ,28 ±0,89 niemniejniż10 Podane w tabeli 2 wyniki badań zdolności piorących wskazują, że środek według wynalazku posiada znacznie wyższą zdolność piorącą niż środki otrzymane według patentów: polskiego nr i niemieckiego nr W zakresie zdolności piorącej środek według wynalazku znacznie przewyższa poziom wymagań ustalony w normie przedmiotowej PN-84/C , natomiast środki porównywane tych wymagań nie spełniają. Przykład IV. Środki do prania otrzymane według receptury II i ΙII z przykładu I wynalazku poddano porównawczym badaniom fizykochemicznym i użytkowym w odniesieniu do proszku otrzymanego według polskiego opisu patentowego nr i proszku otrzymanego według niemieckiego opisu patentowego Oznaczono: - inkrustację tkanin po wielokrotnym praniu, - spadek wytrzymałości mechanicznej tkaniny bawełnianej na rozciąganie po wielokrotnym praniu, - zdolność ochronną przed zaszarzeniem tkanin, - rozpuszczalność w wodzie, wszystkich wyżej wymienionych środków do prania. Badania inkrustacji tkanin i spadku ich wytrzymałości mechanicznej po wielokrotnym praniu wykonano zgodnie z PN-83/C "Środki do prania i mycia. Metody badań. Oznaczanie zmian parametrów tkaniny bawełnianej po praniu". Badania zdolności ochronnej wykonano według BN-74/ "Środki do prania i mycia. Metody badań. Oznaczanie zdolności ochronnej przed zaszarzaniem tkaniny bawełnia nej. Badania rozpuszczalności proszku w wodzie wykonano zgodnie z PN-82/C "Środki do prania i mycia. Metody badań. Oznaczanie rozpuszczalności w wodzie środków piorących". Uzyskane wyniki badań zamieszczono w tabeli 3.

8 Tabela 3 Wyniki porównawczych badań fizykochemicznych i użytkowych środków do prania Lp. Wyszczególnienie badań według receptury II z przykładu I wynalazku Środek do prania według receptury in z przykładu I wynalazku według polskiego opisu patentowego nr według niemieckiego opisu patentowego nr Wymagania wg normy PN-84/C dla proszków do prania rodzaju P60 gat. I-go 1 Inkrustacja całkowita, w % 0,32 0,28 0,84 0,59 nie więcej niż: 2,5 2 Spadek wytrzymałości tkaniny bawełnianej na rozciąganie, w % 6,2 6,8 9,8 12,4 nie więcej niż: 15,0 3 Zdolność ochronna, w % 94,2 95,3 88,2 85,3-4 Rozpuszczalność w wodzie, w % 99,7 99,5 97,3 92,3 nie mniej niż: 98,0 Dane zawarte w tabeli 3 wskazują, że środek według wynalazku wykazuje znacznie mniejszą zdolność do inkrustacji i osłabiania wytrzymałości mechanicznej tkanin na skutek wielokrotnego prania niż środki otrzymane zgodnie z opisami patentowymi PRL i DE Posiada również wyższą zdolność ochronną przed redepozycją brudu na tkaninach w procesie prania i lepszą rozpuszczalność w wodzie niż wyżej wymienione proszki porównywane. Środek według wynalazku spełnia wszystkie wymagania jakościowe ustalone w normie PN-84/C "Środki do prania i mycia. Proszki do prania. Wymagania i badania" dla proszków rodzaju P60 najwyższej jakości. Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 1,00 zł.