WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ 25-950 Kielce, ul. Sienkiewicza 76 tel. 041 366-19-41, fax 366-22-34 e-mail : wiih.kielce@pro.onet.pl ŻG- 42-0331- 6/2010 Kielce dn. 12.07.2010 r. Informacja o wynikach kontroli jakości i prawidłowości oznakowania pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej Kielce, lipiec 2010
Świętokrzyski Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Kielcach zgodnie z wytycznymi Prezesa U.O.K. i K. Departament Inspekcji Handlowej w Warszawie zawartymi w programie DIH-81-4(1)/10/AgŁ przeprowadził w II kwartale 2010 roku ogółem 5 kontroli w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących jakości oraz prawidłowości oznakowania pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej. Kontrolą objęto : 2 sklepy wielkopowierzchniowe 1 punkt sprzedaży usytuowany przy dworcu : piekarnia w Kielcach, 2 inne placówki detaliczne : sklep firmowy w Końskich oraz sklep we Włoszczowe. Ustalenia kontroli wg zagadnień tematycznych przedstawiają się następująco : I. Ocena jakości pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej w odniesieniu do deklaracji producenta zamieszczonej w oznakowaniu produktu. Ogółem badaniom laboratoryjnym pod względem cech organoleptycznych i fizykochemicznych poddano 12 partii pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej wartości 611 zł, tj. : 3 partie pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego wartości 132 zł, 2 partie pieczywa żytniego wartości 142 zł, 1 partię pieczywa mieszanego wartości 14 zł, 4 partie ciast o przedłużonej trwałości wartości 276 zł, 2 partie bułki tartej wartości 47 zł. Przeprowadzone badania wykazały, że oceniane produkty w zakresie badanych parametrów fizyko-chemicznych, cech organoleptycznych i masy netto, odpowiadały wymaganiom zadeklarowanym przez producentów. 1
Ocenie cech organoleptycznych pieczywa oferowanego do sprzedaży luzem w punkcie sprzedaży w odniesieniu do deklaracji producentów poddano ogółem 14 partii pieczywa wartości 479 zł, tj. : 9 partii pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego wartości 355 zł, 5 partii pieczywa mieszanego wartości 124 zł. Badano między innymi : wygląd zewnętrzny skórki, miękiszu, smak, zapach i świeżość. W zakresie badanych cech organoleptycznych nieprawidłowości nie stwierdzono. II. Ocena prawidłowości oznakowania pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości oraz bułki tartej w odniesieniu do obowiązujących przepisów. Prawidłowość oznakowania 79 partii o wartości 2 845 zł (w tym 34 partii oferowanych do sprzedaży luzem) oceniono w oparciu o obowiązujące przepisy. W wyniku powyższego zakwestionowano 33 partie (w tym 18 partii stanowiło pieczywo oferowane do sprzedaży luzem) o wartości 978 zł (co stanowiło 41,8 proc. ilości i 34,4 proc. wartości). W powyższym zakresie zakwestionowano pieczywo, ciasta o przedłużonej trwałości oraz bułkę tartą ze względu na : brak określenia w składzie surowcowym procentowego udziału składnika (proc. zawartości ziarna słonecznika lub cytryny) występującego w nazwie produktu lub w szacie graficznej w przypadku 1 partii pieczywa mieszanego i 1 partii ciasta o przedłużonej trwałości, niepełny wykaz użytych do produkcji składników dla 1 partii pieczywa pszennego, gdzie w składzie surowcowym nie wykazano wody jako składnika, użycie błędnego określenia poprzedzającego wykaz składników (użyto określenia Surowiec zamiast Składniki lub Skład ) dotyczyło to 2 partii pieczywa mieszanego, brak podania wykazu składników użytych do produkcji na 2 partiach bułki tartej, brak podania wykazu składników składnika złożonego użytego do produkcji bułki tartej (jako składniki podano jedynie pieczywo pszenne), brak podania na etykiecie opakowania jednostkowego masy netto dla 5 partii ciast o przedłużonej trwałości, 1 partii chleba mieszanego, całkowity brak oznaczeń handlowych dotyczy to 1 partii ciasta o przedłużonej trwałości, 1 partii pieczywa pszennego, brak podania na etykiecie opakowania jednostkowego danych identyfikujących producenta dotyczyło to 1 partii bułki tartej, brak uwidocznienia informacji o gramaturze produktu dotyczyło to 18 partii pieczywa oferowanego do sprzedaży luzem w 2 kontrolowanych placówkach, wprowadzającą w błąd konsumenta nazwę produktu, co do rodzaju pieczywa oraz jego składu dotyczyło to 1 partii pieczywa mieszanego ( Chleb żytni mieszany - w składzie surowcowym widniała tylko mąka żytnia). 2
Oznakowania pozostałych kontrolowanych partii nie kwestionowano. Do producentów kwestionowanych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne obligujące do poprawy oznakowania. Zadeklarowane w wykazach składników substancje dodatkowe dozwolone zastosowane były zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 rok w sprawie dodatków do żywności (Dz.U. L 354 z 31.12.2008 s.16) i były wymienione w załącznikach do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 18.09.2008 roku w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz.U. Nr 177, poz.1094). W toku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono naruszenia przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1924/2006 z dnia 20 grudnia 2006 roku w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz.U. L 404 z 30.12.2006 s. 9; sprostowanie : Dz.U. L 12 z 18.01.2007 s. 3; z późn. zm.). III. Ocena jakości i prawidłowości oznakowania pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości oraz bułki tartej - rekontrola. Dokonano ponownego sprawdzenia oznakowania wyrobów kwestionowanych w II kwartale 2009 roku. Prawidłowość oznakowania 31 partii o wartości 889 zł (w tym 16 partii oferowanych do sprzedaży luzem) oceniono w oparciu o obowiązujące przepisy. W wyniku powyższego zakwestionowano 23 partie (w tym 16 partii stanowiło pieczywo oferowane do sprzedaży luzem) o wartości 775 zł. W powyższym zakresie zakwestionowano pieczywo oraz ciasta o przedłużonej trwałości ze względu na : brak podania na etykiecie opakowania jednostkowego masy netto dla 5 partii ciast o przedłużonej trwałości, 1 partii chleba mieszanego, całkowity brak oznaczeń handlowych dotyczy to 1 partii ciasta o przedłużonej trwałości, 1 partii pieczywa pszennego, brak uwidocznienia informacji o gramaturze produktu dotyczyło to 16 partii pieczywa oferowanego do sprzedaży luzem, Producenta w/w wyrobów ukarano mandatem karnym wysokości 400 zł oraz zobowiązano do dostosowanie sposobu oznaczeń do obowiązujących przepisów. 3
IV. Zgodność deklarowanej zawartości netto z rzeczywistą. Podczas przeprowadzonych badań laboratoryjnych uwzględniając przepisy ustawy z dnia 7 maja 2009 roku o towarach paczkowanych (Dz.U. Nr 91, poz. 740) sprawdzono masę netto dla 36 prób produktów wartości 611 zł stwierdzając, że deklaracja na opakowaniach jednostkowych była zgodna z ilością rzeczywistą. V. Przestrzeganie aktualności terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości. Pod względem przestrzegania dat minimalnej trwałości sprawdzono 45 partii pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej o wartości 1799 zł. We wszystkich kontrolowanych placówkach objęte kontrolą pieczywo, ciasta o przedłużonej trwałości i bułka tarta posiadały zachowane terminy przydatności do spożycia i daty minimalnej trwałości. VI. Warunki i sposób przechowywania oferowanych do sprzedaży Wyrobów. Oceniono warunki i sposób przechowywania 79 partii wyrobów o wartości 2 845 zł. Stwierdzono, że warunki i sposób przechowywania kontrolowanych partii uwzględniając deklaracje producentów oraz wymagania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.U. L 139 z 30.4.2004 s.1 z późn. zm.), były właściwe. VII. Przestrzeganie postanowień art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.) dotyczącego przechowywania przez przedsiębiorcę i udostępniania organom urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością do celów sanitarno-epidemiologicznych. 4
We wszystkich kontrolowanych placówkach zatrudniony personel posiadał aktualne orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych wydawane osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością. VIII. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy zakres i rodzaj prowadzonej działalności oraz rejestracja i zatwierdzenie zakładu. Kontrolowane jednostki prowadziły działalność zgodnie z wpisami do ewidencji działalności gospodarczej bądź Krajowego Rejestru Sądowego. Zakres i rodzaj prowadzonej działalności był zgodny z przedłożonymi dokumentami. IX. Rzetelność obsługi klientów. We wszystkich kontrolowanych placówkach w celu sprawdzenia rzetelności usługi (obsługi klientów) dokonano rozliczenia zakupu kontrolnego pieczywa oferowanego do sprzedaży luzem. Dokonano sprawdzenia prawidłowości pobranej należności w stosunku do zastosowanych cen. W wyniku sprawdzenia nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono. W trakcie przeprowadzanych inspekcji w ramach kontroli tego zagadnienia w 3 kontrolowanych placówkach dokonano przeważenia 79 sztuk pieczywa oferowanego do sprzedaży luzem o wartości 48 zł, będącego przedmiotem zakupu kontrolnego. Nie stwierdzono rozbieżności pomiędzy masą rzeczywistą pieczywa a masą deklarowaną przez producentów. Nie sprawdzono zgodności masy pieczywa będącego przedmiotem zakupu kontrolnego z masą deklarowaną przez producentów w przypadku 2 kontrolowanych placówek z uwagi na brak uwidocznienia informacji o gramaturze produktów. W przypadku pieczywa oferowanego do sprzedaży luzem, sprawdzono źródło jego pochodzenia oraz zweryfikowano dane identyfikujące producenta umieszczone przy określonym rodzaju pieczywa i w żadnym przypadku nie zachodziło podejrzenie nielegalnych dostaw. Materiały z kontroli dały podstawę do : 1. Wszczęcia 1 postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej w wysokości określonej na zasadach przyjętych w art. 40 a ust. 1 pkt 3 Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych (tekst jednolity : Dz.U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) wobec kontrolowanego przedsiębiorcy, które w drodze postępowania zostało umorzone decyzją administracyjną. 2. Nałożenia 3 mandatów karnych za wykroczenia z art. 136 2, na łączną kwotę 600 zł. 5
3. Skierowania 5 wystąpień pokontrolnych do jednostek nadrzędnych i właścicieli oraz producentów zakwestionowanego pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej przesyłając kopie pism do wiadomości Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych - 4 pisma, WNIOSKI W przypadku kontroli cech fizykochemicznych, cech organoleptycznych i masy netto pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości i bułki tartej, zarówno w laboratorium jak i w kontrolowanych placówkach w odniesieniu do deklaracji producentów, zadowalającym jest fakt, iż nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Z ustaleń kontroli wynika, że na 5 skontrolowanych jednostek w 4 stwierdzono nieprawidłowości w zakresie oznakowania. Oceniając prawidłowość oznakowania pieczywa, ciast o przedłużonej trwałości oraz bułki tartej wykazano, że 41,8 proc. (w tym 54,5 proc. stanowi pieczywo oferowane do sprzedaży luzem) badanych partii wprowadzanych do obrotu posiadało niepełne oznakowanie. Nieprawidłowości te wynikały z różnych przyczyn, często z niewiedzy producentów, mnogości przepisów i ich błędnej interpretacji. Z uzyskanych odpowiedzi na wnioski pokontrolne do producentów kwestionowanych produktów wynika, iż podjęli oni działania zmierzające do wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości. Uchybienia w oznakowaniu nie stanowią zagrożenia co do bezpieczeństwa zdrowotnego produktów, nie mniej jednak mają wpływ na poziom jakości tej grupy towarowej. Kontynuowanie kontroli w tym zakresie jest wskazane. Załączniki : - zestawienie statystyczne w postaci zał. nr 1 6
Opracowanie : Zatwierdził : Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej st. insp. Monika Romańska-Gaweł Naczelnik Wydziału ŻG Stanisław Magdziarz 7