Karta przedmiotu Wydział: Wydział Zarządzania Kierunek: Rachunkowość i Controlling I. Informacje podstawowe Nazwa przedmiotu Rachunkowość zarządcza Nazwa przedmiotu w j. ang. Język prowadzenia przedmiotu polski Kod/Specjalność WZ-ST1-RC-Ra-12/13Z-RUNK Rachunkowość Profil przedmiotu Kategoria przedmiotu Typ studiów Ogólnoakademicki specjalnościowe 1. (studia licencjackie) Liczba semestrów/semestr 1/5 Liczba godzin stacjonarne: Wykłady: 15 Ćwiczenia: 30 niestacjonarne: Wykłady: 9 Ćwiczenia: 18 Liczba punktów ECTS stacjonarne: 8 niestacjonarne: 8 Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 1 z 9
II. Wymagania wstępne Lp. 1 Wiedza, umiejętności i kompetencje zdobyte na zajęciach z przedmiotu "Podstawy rachunkowości" 2 Wiedza, umiejętności i kompetencje zdobyte na zajęciach z przedmiotu "Rachunek kosztów" III. Cele przedmiotu Kod C1 C2 C3 Zdobycie wiedzy niezbędnej w podejmowaniu decyzji dotyczącej bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Nabycie umiejętności posługiwania się metodami pomocnymi w bieżącym zarządzaniu przedsiębiorstwem, jak analiza punktów krytycznych, wskaźnik marży brutto, stopień dźwigni operacyjnej, kupić/wytworzyć, struktura produkcji, wymiany parku maszynowego, formuły cen zewnętrznych. Osiągnięcie zdolności do pracy i współpracy w grupie, dyskutowania i bronienia swoich racji oraz przyjmowania racji innych dyskutantów, a także przewidywania konsekwencji podejmowanych deczyji. IV. Realizowane efekty kształcenia Kod Kat. KEK E1 W Student posiada wiedzę dotyczącą metod wspomagania decyzji w bieżącym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Jest w stanie wymienić te metody oraz objaśnić ich wady i zalety, a także trudności związane z zastosowaniem w praktyce. Student posiada wiedzę dotyczącą analizy punktów krytycznych oraz marży brutto (pokrycia) jako kryterium decyzyjnego. Zna podstawowe formuły cenowe stosowane do ustalania cen zewnętrznych, objaśnia ich zalety i wady. E2 U Student umie prawidłowo prognozować i oceniać efekty decyzji dotyczących bieżącej działalności dobierając adekwatną metodę oceny. Student umie posłużyć się różnymi kategoriami punktów krytycznych, dobierając je do kategorii problemu decyzyjnego, struktury danych i typu prowadzonej działalności. Umie zinterpretować wskaźnik marży brutto, stopień dźwigni operacyjnej, potrafi podejmować decyzje typu kupić/wytworzyć, dotyczące struktury produkcji czy wymiany parku maszynowego. Umie posłużyć się formułami cenowymi dotyczącymi cen zewnętrznych. E3 K Student potrafi pracować w grupie i w grupie dochodzić do wniosków. Jest w stanie bronić swoich racji wykorzystując uzyskane wyniki. Jest świadomy rangi podejmowanych wyborów oraz ich konsekwencji społecznych. WZ-ST1-RC-W09-12/13Z WZ-ST1-RC-U02-12/13Z WZ-ST1-RC-K01-12/13Z V. Treści Kształcenia Wykłady Kod D (15) Z (9) Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 2 z 9
W1 W2 W3 W4 Istota i funkcje rachunkowości w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa. Omówienie funkcji rachunkowości zarządczej wobec potrzeb informacyjnych użytkowników wewnętrznych informacji, czyli kadry kierowniczej różnych szczebli na tle potrzeb informacyjnych innych interesariuszy przedsiębiorstwa. Analiza Koszt Wolumen - Zysk. Prezentacja metod i obszarów ich zastosowań pozwalających analizować relacje między rozmiarem działalności, jej kosztami i przychodami, a wartością wyniku finansowego. Zakres tematyki obejmuje: ilościowy i wartościowy punkt krytyczny dla jednego produktu, punkt krytyczny przy założonym zysku, punkt krytyczny a struktura kosztów, punkt krytyczny w warunkach struktury asortymentowej, gotówkowy punkt krytyczny (próg płynności), punkt krytyczny ceny, punkt krytyczny kosztów. Marża brutto jako wielkość decyzyjna i decyzje krótkoterminowe. Omówienie roli marży brutto w decyzjach dotyczących bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstwa, polegających na maksymalizacji bieżącego zysku. Wskazanie różnic między decyzjami tego typu a decyzjami strategicznymi oraz zagrożeń dla przedsiębiorstwa wynikających z dążenia wyłącznie do maksymalizacji bieżącego zysku. Zakres tematyki obejmuje: interpretację i znaczenie wskaźnika marży brutto, pojęcie i znaczenie marginesu bezpieczeństwa, pojęcie i znaczenie stopnia dźwigni operacyjnej, decyzje typu kupić czy wytworzyć, analizę opłacalności zamówień specjalnych, decyzje dotyczące struktury produktów w ramach ograniczonych zdolności wytwórczych lub dystrybucyjnych, decyzje dotyczące wymiany parku maszynowego. Ceny zewnętrzne jako narzędzie sterowania rentownością przedsiębiorstwa. Omówienie podstawowych metod formułowania cen przez tak zwane formuły cenowe oraz relacji tych metod do rachunku kosztów docelowych. Tematyka zajęć obejmuje: istotę formuł cenowych, dolną granicę ceny, formułę koszt plus, formułę opartą na marży pokrycia. 1 1 7 4 5 3 2 1 Ćwiczenia Kod D (30) Z (18) C1 C2 C3 Analiza Koszt Wolumen - Zysk. Rozwiązywanie zadań i analiza przypadków dotyczących następujących zagadnień: ilościowy i wartościowy punkt krytyczny dla jednego produktu, punkt krytyczny przy założonym zysku, punkt krytyczny a struktura kosztów, punkt krytyczny w warunkach struktury asortymentowej, gotówkowy punkt krytyczny (próg płynności), punkt krytyczny ceny, punkt krytyczny kosztów. Marża brutto jako wielkość decyzyjna i decyzje krótkoterminowe. Rozwiązywanie zadań i analiza przypadków dotyczących marży brutto w decyzjach bieżących. Tematyka obejmuje: interpretację i znaczenie wskaźnika marży brutto, znaczenie marginesu bezpieczeństwa, interpretację i znaczenie stopnia dźwigni operacyjnej, decyzje typu kupić czy wytworzyć, analizę opłacalności zamówień specjalnych, decyzje dotyczące struktury produktów w ramach ograniczonych zdolności wytwórczych lub dystrybucyjnych, decyzje dotyczące wymiany parku maszynowego. Ceny zewnętrzne jako narzędzie sterowania rentownością przedsiębiorstwa. Rozwiązywanie zadań i analiza przypadków dotyczących formułowania cen. Tematyka zajęć obejmuje: istotę formuł cenowych, dolną granicę ceny, formułę koszt plus, formułę opartą na marży pokrycia. 12 6 10 6 6 4 C4 Kolokwium zaliczeniowe. 2 2 VI. Metody prowadzenia zajęć Kod Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 3 z 9
N1 N3 N5 N7 N9 Wykład audytoryjny Prezentacja Praca w grupach Analiza przypadku Ćwiczenia tablicowe VII. Sposoby oceny Ocena formująca Kod F1 F2 F3 F8 Kolokwium Zadania tablicowe Odpowiedź ustna Aktywność na zajęciach Ocena podsumowujące Kod P2 Egzamin pisemny VIII. Kryteria oceny Efekt kształcenia E1 waga: 40% Nie osiągnął założonego efektu (ocena 2.0) Osiągnął w stopniu dostatecznym (ocena 3.0) Osiągnął w stopniu dobrym (ocena 4.0) Nie dysponuje wiedzą dotyczącą metod rachunkowości zarządczaj wykorzystywanych w decyzjach bieżących w przedsiębiorstwie. Nie potrafi nazwać takich metod, nie zna przesłanek ich stosowania, nie zna odpowiednich zależności formalnych. Zna tylko podstawowe metody wspomagania decyzji: marża brutto, wskaźnik marży brutto, ilościowy i wartościowy punkt krytyczny dla jednego produktu, dolną granicę ceny. Zna podstawowe metody wspomagania decyzji (wymagane na 3.0) oraz punkt krytyczny przy założonym zysku, związek między punktem krytycznym a strukturą kosztów, punkt krytyczny ceny, punkt krytyczny kosztów, margines bezpieczeństwa, stopień dźwigni operacyjnej, analizę opłacalności zamówień specjalnych, decyzje dotyczące struktury produktów w ramach ograniczonych zdolności wytwórczych. Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 4 z 9
Osiągnął w stopniu bardzo dobrym (ocena 5.0) Zna podstawowe metody wspomagania decyzji (wymagane na 3.0) oraz szeroki wachlarz metod bardziej zaawansowanych (wymaganych na 4.0), a także punkty krytyczne w warunkach struktury asortymentowej, gotówkowy punkt krytyczny (próg płynności), decyzje typu kupić czy wytworzyć, decyzje dotyczące wymiany parku maszynowego, formułę cenową koszt plus oraz formułę opartą na marży pokrycia. Osiągnął w stopniu celującym (ocena 5.5) Zna wszystkie omawiane w trakcie zajęć metody ze szczególnym uwzględnieniem ich wad oraz ograniczeń, jest świadomy możliwych alternatywnych rozwiązań, jak np. rachunek kosztów docelowych. Efekt kształcenia E2 waga: 40% Nie osiągnął założonego efektu (ocena 2.0) Osiągnął w stopniu dostatecznym (ocena 3.0) Nie nie umie oceniać efektów decyzji dotyczących bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Nie umie zastosować nawet podstawowych metod. Umie zastosować, komentując uzyskane wyniki, tylko podstawowe metody wspomagania decyzji: marża brutto, wskaźnik marży brutto, ilościowy i wartościowy punkt krytyczny dla jednego produktu, dolną granicę ceny. Osiągnął w stopniu dobrym (ocena 4.0) Umie zastosować podstawowe metody wspomagania decyzji (wymagane na 3.0) oraz potrafi wskazać konieczność użycia i zastosować (prawidłowo komentując wyniki) punkt krytyczny przy założonym zysku, punkt krytyczny ceny, punkt krytyczny kosztów, margines bezpieczeństwa, stopień dźwigni operacyjnej. Umie przeprowadzić analizę opłacalności zamówień specjalnych, podejmować decyzje dotyczące struktury produktów w ramach ograniczonych zdolności wytwórczych. Osiągnął w stopniu bardzo dobrym (ocena 5.0) Umie zastosować podstawowe metody wspomagania decyzji (wymagane na 3.0) oraz metody bardziej zaawansowane (wymaganych na 4.0), a także punkty krytyczne w warunkach struktury asortymentowej, gotówkowy punkt krytyczny (próg płynności). Umie także oceniać skutki decyzji typu kupić czy wytworzyć, dotyczące wymiany parku maszynowego, potrafi zastosować formułę cenową koszt plus oraz formułę opartą na marży pokrycia. Osiągnął w stopniu celującym (ocena 5.5) Umie, z wykorzystaniem różnych i adekwatnych do okoliczności, metod wspomnianych wyżej samodzielnie przeprowadzić analizę przypadku pochodzącego z praktyki gospodarczej oraz opracować i zaprezentować wyniki tej analizy. Efekt kształcenia E3 waga: 20% Nie osiągnął założonego efektu (ocena 2.0) Osiągnął w stopniu dostatecznym (ocena 3.0) Osiągnął w stopniu dobrym (ocena 4.0) Nie potrafi pracować w grupie, nie bierze udziału w dyskusji, jest opryskliwy, nie próbuje bronić swoich racji czy też przyjmować argumentów innych. Kulturalnie odnosi się do koleżanek i kolegów w trakcie pracy zespołowej. Kulturalnie odnosi się do koleżanek i kolegów w trakcie pracy zespołowej oraz próbuje bronić swoich poglądów, ma elementarne wyobrażenie o konsekwencjach społecznych decyzji, które forsuje. Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 5 z 9
Osiągnął w stopniu bardzo dobrym (ocena 5.0) Kulturalnie odnosi się do koleżanek i kolegów w trakcie pracy zespołowej, merytorycznie, posługując się prawidłowo literackim językiem polskim, broni swoich poglądów, jest świadom ich pozytywnych i negatywnych konsekwencji społecznych, także z punktu widzenia różnych interesariuszy. Osiągnął w stopniu celującym (ocena 5.5) Posiadł umejętności społeczne wymagane na 5.0, ponadto swoim strojem stosownym do czasu i miejsca oraz obyciem daje dowód wysokiej kultury osobistej. Uzyskanie przez Studenta pozytywnej oceny końcowej z przedmiotu możliwe jest w przypadku zrealizowania wszystkich efektów kształcenia w stopniu co najmniej dostatecznym. Ocena końcowa z przedmiotu wyliczana jest według następującej formuły: 40% * ocena z realizacji efektu E1 + 40% * ocena z realizacji efektu E2 + 20% * ocena z realizacji efektu E3 Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 6 z 9
IX. Obciążenie pracą studenta Rodzaj aktywności stacjonarne Liczba godzin niestacjonarne Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim wynikające z planu studiów 45 27 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim w ramach konsultacji (np. prezentacji, projektów) 30 30 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim w ramach zaliczeń i egzaminów 10 10 Przygotowanie do zajęć (studiowanie literatury, odrabianie prac domowych itp.) 30 40 Zbieranie informacji, opracowanie wyników 10 15 Przygotowanie raportu, projektu, referatu, prezentacji, dyskusji 30 18 Przygotowanie do kolokwium, zaliczenia, egzaminu 45 60 Suma godzin 200 200 Liczba punktów ECTS 8 8 Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 7 z 9
X. Macierz realizacji przedmiotu Efekt kształcenia Odniesienie do efektów kierunkowych Cele przedmiotu Treści kształcenia Narzędzia dydaktyczne Sposoby oceny E1 WZ-ST1-RC-W09-12/13Z C1 W1 W4 W3 W2 C4 N1 F1 P2 E2 WZ-ST1-RC-U02-12/13Z C2 C1 C2 C3 C4 N3 N5 N7 N9 F1 F3 P2 F2 F8 E3 WZ-ST1-RC-K01-12/13Z C3 C1 C2 C3 N3 N5 N7 N9 F1 F3 P2 F2 F8 Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 8 z 9
XI. Literatura Literatura podstawowa Lp. pozycji 1 Rachunkowość zarządcza i controlling, M. Dobija, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012. Literatura uzupełniająca Lp. pozycji 1 Rachunkowość zarządcza, S. Sojak, TNOiK, Toruń 2003. XII. Informacja o nauczycielach Osoba odpowiedzialna za Kartę Przedmiotu Wójtowicz Piotr, dr hab. (Katedra Rachunkowości) Osoby prowadzące przedmiot Lp. Nauczyciel 1 Wójtowicz Piotr, dr hab. (Katedra Rachunkowości) 2 Wędzki Dariusz, dr hab. (Katedra Rachunkowości) 3 Toborek-Mazur Joanna, dr (Katedra Rachunkowości) 4 Szymczyk-Madej Katarzyna, dr (Katedra Rachunkowości) 5 Kurek Bartosz, dr (Katedra Rachunkowości) 6 Kuchmacz Jerzy, dr (Katedra Rachunkowości) Status karty: ZAAKCEPTOWANO przez: Mikuła Bogusz, dr hab. (data akceptacji: 29.10.2012) Krajowe Ramy Kwalifikacji strona 9 z 9