PRZEMOC I AGRESJA WŚRÓD UCZNIÓW Temat zajęć: Agresja jak sobie z nią poradzić? Czas trwania: 45 minut Cel główny: kształtowanie u uczniów postaw zmierzających do eliminowania zachowań agresywnych oraz nabycie przez nich umiejętności radzenia sobie ze złością. Cele operacyjne: Uczeń zna: definicję agresji, przyczyny zachowań agresywnych, rozumie lepiej siebie i innych, rozpoznaje sytuacje, które wyprowadzają go z równowagi, zna sposoby radzenia sobie ze złością. Metody pracy: - burza mózgów, - dyskusja, - historyjka, - metoda wizualna. Przebieg zajęć 1. Przywitanie uczniów, przedstawienie tematu 2. Zawarcie kontraktu (ustalenie zasad obowiązujących na zajęciach) 3. Burza mózgów Co to jest agresja? Uczniowie podają wszelkie skojarzenia związane z agresją. 4. Rozmowa na temat przyczyn agresji, rodzajów, cech charakteryzujących agresora. Uczniowie podają sobie znane przyczyny agresji, charakteryzują sylwetkę osoby agresywnej, odpowiadają na pytanie: Co was najczęściej złości?. 5. Zapoznanie uczniów z historią żółwika. Jest to opowieść o małym żółwiu, który lubił się bawić sam i z kolegami. Lubił oglądać telewizję i uwielbiał zabawy na dworze, ale nie bardzo lubił chodzić do szkoły. Nie lubił siedzieć w ławce i słuchać przez dłuższy czas nauczyciela. Było to dla niego bardzo trudne. Często złościł się na kolegów. Zdarzało się, że któryś wziął jego ołówek, popchnął go albo w inny sposób dokuczył, a wtedy żółwik wpadał w wielką złość. Odpowiadał ciosem albo mówił temu dziecku przykre rzeczy. Po pewnym czasie dzieci nie chciały się z nim bawić. A więc żółwik robił się przygnębiony, zły i smutny, ponieważ nie potrafił zapanować nad sobą i nie wiedział, jak rozwiązać ten problem. Pewnego dnia spotkał bardzo mądrego, starego żółwia, który miał trzysta lat i żył na skraju miasta. Spytał go: Co mam robić? Mam kłopoty
w szkole. Nie umiem się dobrze zachowywać. Próbuję, ale nigdy mi się nie udaje. Stary żółw powiedział mu: Masz już rozwiązanie swoich problemów. Ono jest w tobie. To twoja skorupa. Kiedy czujesz się bardzo przygnębiony lub zły i nie potrafisz nad sobą zapanować, możesz się w niej ukryć. Kiedy jesteś w skorupie, możesz się uspokoić. Kiedy ja chowam się w swojej, robię trzy rzeczy: mówię sobie, żeby się powstrzymać, biorę jeden głęboki oddech lub więcej, jeśli potrzebuję, a potem zastanawiam się, na czym polega mój problem. Stary żółwik przećwiczył to z żółwikiem. Następnego dnia żółwik siedzi w klasie i wykonuje swoje zadanie, kiedy mu przeszkadza inne dziecko. Żółwik czuje, że wzbiera w nim złość. Jego dłonie stają się gorące, a serce bije szybciej. Ale pamięta, co mówił mu stary żółw. Wciąga ręce i nogi do skorupy, gdzie jest spokojnie i nikt nie może mu przeszkadzać, i myśli o tym, co ma robić. Bierze głęboki oddech i widzi, że nauczyciel się do niego uśmiecha. Potem stale to wypróbowuje, czasami mu się udaje, czasami nie, ale powoli uczy się panować nad sobą dzięki chowaniu się w skorupie. Zaprzyjaźnia się z innymi dziećmi i zaczyna lubić szkołę, bo wie, jak panować nad sobą. Proponujemy dzieciom zrobienie żółwika. Krzyżujemy ręce na piersi i bierzemy głęboki oddech. To nie tylko uspokaja. Trzymając tak ręce, nikogo nie można uderzyć. 7. Zadajemy dzieciom pytanie: Jak przygotować się do rozwiązania trudnego, wywołującego złość problemu? Demonstrujemy plansze ze światłami i zamieszczone na nich wskazówki (załączniki 1, 2, 3) 8. Krótkie posumowanie zdobytych wiadomości i umiejętności. Bibliografia: 1. Daniel Goleman, Emocje destrukcyjne, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2003. 2. Andrzej Kołodziejczyk, Ewa Czermierowska, Spójrz inaczej, Polskie Stowarzyszenie Psychologów Praktyków, Wydawnictwo Educatio, Kraków 1993. Scenariusz opracowała: Maria D`Antoni pedagog szkolny w Szkole Podstawowej nr 8 w Sosnowcu W załączeniu plansze ze światłami:
Załącznik nr 1 CZERWONE ŚWIATŁO - zatrzymaj się - uspokój się - pomyśl, zanim coś zrobisz
Załącznik nr 2 ŻÓŁTE ŚWIATŁO - powiedz, na czym polega problem i co czujesz - wyznacz pozytywny cel - pomyśl o różnych rozwiązaniach - pomyśl o konsekwencjach
Załącznik nr 3 ZIELONE ŚWIATŁO - przystąp do działania według planu