FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY SZKOŁA DOBRYCH PRAKTYK TYTUŁ/NAZWA Dobrej praktyki Tworzenie ogrodu szkolnego Zielone marzenie NAZWA SZKOŁY/PLACÓWKI Szkoła Podstawowa w Bochotnicy ADRES SZKOŁY/PLACÓWKI Bochotnica, ul. Zamłynie 1, 24-120 Kazimierz Dolny TELEFON 81 8828464 FAKS - E-MAIL STRONA INTERNETOWA Sp-bochotnica-apisula@oswiata.org.pl www.sp-bochotnica.prv.pl DYREKTOR SZKOŁY ZGŁASZAJĄCY PRZYKŁAD Dobrej praktyki Andrzej Pisula Laurencja Krasowicz Tel: 81 8828464, e-mail: krasowicz@poczta.onet.pl OSOBA UPOWAŻNIONA DO KONTAKTU (imię, nazwisko, telefon, e-mail)
OPIS DOBREJ PRAKTYKI Stworzenie ogrodu przy Szkole Podstawowej w Bochotnicy koło Kazimierza było ważnym wyzwaniem, a jednocześnie formą edukacji ekologicznej. Myśl utworzenia ogrodu przyjaznego wszystkim organizmom żywym towarzyszyła nam od dawna. Naszym założeniem było wykorzystanie istniejącej naturalnej przestrzeni wokół szkoły do celów dydaktycznych przy jednoczesnym zagospodarowaniu terenu w sposób estetyczny i zgodny z zasadami ekologii. Nasze działanie ma charakter długofalowy. Zmierza do wyrobienia wśród uczniów przekonania, że są współtwórcami i współgospodarzami ogrodu. Stwarza okazję do realizacji własnych planów, projektów, pomysłów. Jednocześnie chodzi o wyrobienie u młodego pokolenia nawyku porządku oraz wrażliwości ekologicznej i estetycznej. OPIS DOBREJ PRAKTYKI (opis przesłanek, problemów, potrzeb, które zainspirowały realizację projektu, a także krótka charakterystyka podjętego działania) W ramach bardzo dużego projektu tworzenia i upiększania ogrodu szkolnego Zielone Marzenie podjęliśmy m.in. następujące działania edukacyjne: 1) Realizacja programu edukacyjnego Jak zostać ogrodnikiem i przygotowanie przez członków Szkolnego Klubu Ekologicznego pracy zespołowej pod tym samym tytułem. W czasie zajęć uczniowie poznawali zasady zakładania i prowadzenia ogrodów, w praktyce wykorzystywali zdobytą wiedzę pracując w ogrodzie szkolnym. Opracowanie, które powstało w efekcie realizacji programu znajduje się w bibliotece szkolnej i może być wykorzystywane do dalszych przedsięwzięć edukacyjnych. 2) Założenie ogrodu ziołowego i opracowanie przez uczniów Poradnika zielarza. Uczniowie w czasie zajęć stworzyli własny ogród ziołowy i pielęgnowali rośliny przez cały cykl ich wegetacji. Następnie zioła zostały ścięte i praktycznie wykorzystane zgodnie z ich przeznaczeniem (przygotowanie
potraw, herbatek, sałatek itp.) Jednocześnie przez cały rok dzieci pracowały nad pozyskiwaniem praktycznych informacji o ziołach. Efektem tej pracy jest Poradnik zielarza, który może być wykorzystany w innych programach edukacyjnych i przez innych uczniów. 3) Utworzenie ścieżki dydaktycznej po ogrodzie szkolnym Zielone marzenie. Opracowana została trasa ścieżki umożliwiającej poznanie różnorodnych gatunków roślinnych zgromadzonych w ogrodzie. Rośliny zostały opatrzone stosownymi tabliczkami z opisami. Ścieżka dydaktyczna po ogrodzie szkolnym została umieszczona w Przewodniku po ścieżkach dydaktycznych. Bochotnica wydanym w formie książkowej przy pomocy finansowej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i bezpłatnie dystrybuowanym na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. 4) Realizacja programu edukacyjnego Rok z życia ptaków i opracowanie przewodnika Ptaki w szkolnym ogrodzie. W ramach programu realizowanego z PTPP Pro natura uczniowie poznawali biologię i warunki życia ptaków a szczegółowo obserwowali ptaki żyjące w najbliższym otoczeniu szkoły. Utworzony podczas zajęć przewodnik jest punktem wyjścia do prowadzenia przez dzieci własnych, dalszych obserwacji ptaków. Każde z przedstawionych powyżej przedsięwzięć miało swoje zamierzenia docelowe i perspektywiczne. Do najważniejszych należą cele dydaktyczne. Ponadto na terenie ogrodu mogą być prowadzone lekcje (zbudowana została zielona klasa ), można organizować spotkania okolicznościowe z rodzicami i uczniami. Ogród jest swoistym laboratorium, gdzie zdobywaną wiedzę przekładamy na praktyczne umiejętności. Istotne jest praktyczne poznawanie problemów ekologii w warunkach lokalnych co znacznie wzbogaca działania istniejącego w Szkole Podstawowej w Bochotnicy Szkolnego Klubu Ekologicznego.
Przystępując do realizacji projektu przewidywano efekty dydaktyczno -wychowawcze, ekologiczne i społeczne. Przede wszystkim jest to upowszechnianie zachowań proekologicznych i wzorców działania w zakresie urządzania przestrzeni przydomowej. Korzyści płynące z utworzenia ogrodu są następujące: 1) można przeprowadzać zajęcia z przyrody, ekologii, plastyki, języka polskiego, zajęcia zintegrowane; 2) powstała możliwość przekładania wiedzy teoretycznej na praktyczne umiejętności; 3) stworzyliśmy warunki do poznawania problemów ekologicznych w odniesieniu do środowiska lokalnego; REZULTATY/KORZYŚCI 4) dzieci mają szansę przenosić nabytą wiedzę i umiejętności do własnych ogródków domowych; 5) uczniowie mają możliwość twórczego uczestnictwa w przekształcaniu krajobrazu; 6) następuje uwrażliwienie dzieci i mieszkańców wsi na piękno otaczającej przyrody; 7) działania związane z tworzeniem ogrodu integrują społeczność lokalną i szkolną; 8) prace w ogrodzie pozwalają poznawać i analizować skutki (+) i (-) własnych czynów w środowisku; Na uwagę zasługują dodatkowe korzystne oddziaływania ogrodu. Efektem dużego zaangażowania w projektowanie ogrodu szkolnego są opracowania: Jak zostać ogrodnikiem, Magia liści, Kwiaty i ich goście, Pokochać mrówki, Poradnik zielarza, Ptaki naszego ogrodu. PROBLEMY I PRZESZKODY W REALIZACJI 1. W początkowej fazie trudności z zaangażowaniem całej społeczności szkolnej.
2. Kłopoty z pozyskiwaniem środków finansowych i sponsorów na zagospodarowanie terenu szkoły. 3. Brak nawyków i konieczność wyrobienia u uczniów umiejętności dbania i poszanowania roślin w najbliższym otoczeniu. RADY I WSKAZÓWKI INSTYTUCJE/ORGANIZACJE WSPÓŁPRACUJĄCE w realizacji działania ZAŁĄCZNIKI (dodatkowe materiały uzupełniające) Tworzenie ogrodu szkolnego nie było zadaniem łatwym. Pracowali wszyscy i udało się. Po kilku latach doświadczeń możemy powiedzieć, że proces ten należy prowadzić nieustannie w sposób rozumny. Dziś wiemy, że warto podejmować trudne wyzwania szczególnie wówczas, gdy włącza się w nie dużych i małych. Chodzi również o to, aby organizacja i pielęgnacja ogrodu nie miały charakteru akcyjnego, lecz były działaniami ciągłymi angażującymi całą społeczność szkolną. Nasz ogród ciągle się zmienia. Różnorodne barwne kompozycje roślinne wzbogacają krajobraz. Walory wizualne wpływają na nasze emocje i samopoczucie. Sądzimy, że nasi uczniowie nauczą się poznawać świat i odbierać sygnały przyrody wszystkimi zmysłami. Wykorzystując własny zapał i chęci, doświadczenie innych, wiedzę z różnych źródeł stworzyliśmy własny ogród marzeń ogród, który sprawia nam przyjemność, ogród przyjazny innym organizmom. Efekty naszych działań trudno oceniać za pomocą wskaźników ilościowych. My jednak, że efekty są znaczące. Ogród przyszkolny w Bochotnicy jest formą kształtowania krajobrazu, ale też działaniem społecznie pożytecznym. Katedra Kształtowania Krajobrazu KUL w Lublinie, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Lubelskie Kuratorium Oświaty, Eko- radio, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody Pro- natura, Nadleśnictwo w Puławach, Gospodarstwo Szkółkarskie Szkółki Kurowscy, rodzice i mieszkańcy miejscowości. Opracowanie V Ścieżka dydaktyczna po Bochotnicy. Ogród przyszkolny.