Tory jezdne suwnic podwieszanych Suwnice podwieszane oraz wciągniki jednoszynowe są obok suwnic natorowych najbardziej popularnym środkiem transportu wewnątrz hal produkcyjnych. Przykład suwnicy podwieszanej i wciągnika jednoszynowego przedstawiono na Rys.1: Rys.1 a) Suwnica podwieszana, b) Wciągnik jednoszynowy 2) Tory jezdne suwnic podwieszanych zazwyczaj projektuje się z dwuteowników zwykłych o półkach równoległościennych. Pas dolny kształtownika stanowi tor jezdny, po którym porusza się belka podsuwnicowa lub wciągarka. Na pas dolny działają ogromne siły, dlatego aby zwiększyć żywotność, dodatkowo wzmacnia się go utwardzonym płaskownikiem (rys. 2). Minimalne przekroje stosowanych dwuteowników uzależnione są od parametrów technologicznych suwnic jednakże najczęściej stosuje się przekroje I 240 lub wyższe. Można je projektować jako belki jednoprzęsłowe lub ciągłe, a dobór rodzaju zależy od rozmieszczenia dźwigarów kratowych. Rys.2 Przykład wzmocnienie pasa dolnego za pomocą płaskownika 2) W przypadku podwieszenia suwnic do dźwigarów kratowych o różnych poziomach tory jezdne mogą posiadać bardziej złożone przekroje przedstawione na rysunku 3:
Rys. 3 Przekrój toru jezdnego suwnicy podwieszanej 2) Na konstrukcje podwieszanych torów jezdnych działają siły pionowe i poziome. W skład sił pionowych wchodzą ciężar własny i ciężar ładunku oraz siła wynikająca z dynamicznego charakteru jej odziaływania. Natomiast siły poziome wywoływane są przez poruszające się po pasach dolnych urządzenia dźwigowo-transportowe (wynik hamowania lub przyspieszania napędu wciągarki). (Rys. 4). Wszystkie oddziaływania działające na tory belki podwieszanej należy zbierać zgodnie z normą norma PN-EN 1991-3:2006. Rys. 4 Obciążenia suwnic podwieszanych 2) Bardzo ważnym aspektem, który trzeba rozpatrzyć podczas wymiarowania torów jezdnych suwnic podwieszanych jest lokalne zginanie pasa dolnego od oddziaływania pionowego kół. Pod wpływem jazdy kół suwnicy podwieszanej po pasie dolnym tj. w pobliżu środnika miejsce 0, pod płaszczyzna pionowa środka koła miejsce 1 oraz na brzegu pasa miejsce 2 ( Rys.5), czyli w
miejscach nacisku kół, w kierunku podłużnym powstają naprężenia normalne σ x,ed oraz w kierunku poprzecznym naprężenia σ y,ed. Rys. 5 Miejsce lokalnego zginania pasa dolnego 2) Nośność pasa dolnego ze względu na lokalne zginanie wywołane oddziaływaniem F z,ed można sprawdzić przy pomocy wzorów: Gdzie: l eff efektywny wysięg lokalnego zginania, t f grubość pasa, σ f,ed naprężenia w środku pasa od momentu zginającego wywołanego obciążeniem pionowym kół, m ramię odziaływania koła. Oprócz suwnic podwieszanych wielotorowych można stosować również wciągniki jednoszynowe o torze zakrzywionym w planie lub tworzącym obwód zamknięty. Taki układ znacznie utrudnia obliczenia, dlatego przy obliczeniach można posługiwać się metodami przybliżonymi. Wartości maksymalnych obciążeń skupionych zostały stabelaryzowane i zależą od kąta między punktami podparcia oraz promieniem krzywizny. (Rys.6)
Rys. 6 Tory zakrzywione w planie 3) Połączenia torów jezdnych suwnic podwieszanych oraz elektrowciągów do ram pełnościennych lub pasów dolnych kratownicy projektuje się jako sztywne lub wahliwe (Rys.7). Rys. 7 Połączenia torów jezdnych z konstrukcja nośną a) sztywne, b) wahliwe 2) Połączenia wahliwe stosuje się wówczas gdy mamy do czynienia z niejednakowym poziomem pasa dolnego kratownicy. W przypadku kratownic połączenia umieszczamy w węzłach konstrukcji, a miejsca połączeń zarówno w pasie dolnym kratownicy jak i belce pełnościennej należy wzmocnić dodatkowymi żebrami. Literatura: 1. Kowal Z., Wybrane działy z konstrukcji metalowych. Część I i II, 2. Żmuda J., Konstrukcje wsporcze dźwignic, PWN, Warszawa 2013.
3. Jankowiak W., Wybrane konstrukcje stalowe, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej. 4. Żmuda J., Projektowanie torów jezdnych suwnic elektrowyciągów. 5. Białkwski S., Wytrzymałościowe kryteria doboru szyn podsuwnicowych. 6. PN-EN 1993-6:2007 Projektowanie konstrukcji stalowych. Część 6: Konstrukcje wsporcze dźwignic