PLANOWANIE PRACY DYDAKTYCZNEJ Planowanie oznacza wytyczanie celów i określanie najlepszej i najprostszej drogi do ich osiągnięcia. Poziomy planowania szkolnego: kierunkowe, wynikowe, metodyczne. Analiza dokumentów Rozporządzenie w sprawie podstawy programowej Standardy wymagań egzaminacyjnych (jako uzupełnienie starej podstawy programowej) Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Rozporządzenie w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów nauczania i podręczników Rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. Statut szkoły Wewnątrzszkolny system oceniania Program wychowawczy szkoły Plan doskonalenia.
Cele kształcenia - kierunkowskazy, świadomie założone skutki, które chcemy osiągnąć w procesie kształcenia, to oczekiwane właściwości uczniów. Plan kierunkowy Planowanie kierunkowe ma na zadanie: - powiązać cele poznawcze kształcenia z celami motywacyjnymi oraz dobrać materiał nauczania, - ustalić jakie jednostki materiału kształcenia umożliwiają osiągnięcie poszczególnych celów kształcenia ukierunkować czynność nauczyciela. Plan wynikowy Wymagania programowe dotyczące poszczególnych tematów lekcji/działów programowych - opis opanowanych czynności w układzie hierarchicznym (cele operacyjne). Podstawa nauczania i oceniania osiągnięć uczniów. Dział programowy: Lp. Temat lekcji: Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Cele operacyjne są zwykle definiowane jako zamierzone osiągnięcia uczniów, wyrażone w taki sposób, aby można było zaplanować sposób sprawdzenia, czy zostały osiągnięte. Określają to, co uczniowie powinni odtworzyć z pamięci, wymienić, wyjaśnić, opisać, rozpoznać, zbadać, wykryć, uzasadnić, uporządkować, zaplanować, itp. Zamiana celu ogólnego na równoważną mu wiązkę celów operacyjnych nosi nazwę operacjonalizacji celów.
Formułowanie celów operacyjnych. Schemat celu operacyjnego działanie ucznia materiał nauczania zadanie warunki, w jakich uczeń działa akceptowany poziom wykonania J. J. Gilbert Przykłady celów operacyjnych: bezbłędne obliczenie wartości liczbowej wyrażeń algebraicznych, wymagające wykonania operacji rachunkowych na liczbach wymiernych za pomocą kalkulatora wykonanie, w czasie 5 minut za pomocą maszyny do szycia, szwu płaskiego bliźniaczego o długości 50 cm, używając podszewki atłasowej - wymienia kolejne części maszyny, przez które przechodzi nitka, - wskazuje i nazywa na schemacie maszyny do szycia wszystkie jej części, przez które przechodzi nitka, - prawidłowo przeprowadza nitkę w maszynie do szycia, - dokona rozbioru gramatycznego i logicznego zdania, - wymieni z pamięci najwyższe szczyty wszystkich kontynentów, - zmontuje obwód elektryczny przedstawiony na schemacie, - dobierze reagenty do reakcji otrzymywania siarczanu (VI) baru, TAKSONOMIA CELÓW NAUCZANIA kategorie celów I WIADOMOŚCI A Zapamiętanie B Zrozumienie nazywa... wymienia... wylicza... wyjaśnia... ilustruje... rozróżnia... porzadkuje przyporządkowuje
II UMIEJĘTNOŚCI C Stosowanie w sytuacjach typowych D Stosowanie w sytuacjach nowych zastosuje... porówna... narysuje... obliczy zmierzy interpretuje dowiedzie, że... przeanalizuje... zaplanuje... zaprojektuje uzasadnia Taksonomia celów psychomotorycznych praktycznych I POZIOM DZIAŁANIA Naśladowanie działania Odtwarzanie działania II POZIOM UMIEJĘTNOŚCI Sprawność działania w stałych warunkach (typowych) Sprawność działania w zmiennych warunkach Naśladowanie działania, uczeń: planowo spostrzega przedmioty i działania wzorcowe, etapowo wykonuje działania i systematycznie je kontroluje, porównując ze wzorem, pod ewentualnym kierunkiem nauczyciela, odbiera sygnały o odstępstwie od wzoru, ale korekty nie wykonuje jeszcze samodzielnie. Odtwarzanie działania, uczeń: wykonuje działanie w całości bez konieczności jednoczesnego obserwowania wzoru, choć z niewielką płynnością i skutecznością, koryguje działanie na podstawie własnego doświadczenia, ćwiczenia wykonuje samodzielnie. Sprawność działania w stałych warunkach (typowych), uczeń: dokładnie wykonuje wyuczone działanie i osiąga zamierzony wynik, jeżeli okoliczności (warunki) wykonania zadania nie ulegają zmianie. Sprawność działania w zmiennych warunkach, uczeń: automatyzuje działanie, uzyskując wysoką skuteczność przy niewielkim nakładzie energii i czasu, powiązanie działania z innymi zadaniami jest harmonijne, dostosowuje swoje działania do zmienionych/zmieniających się warunków.
Plan metodyczny - projekt takiego przebiegu lekcji, który umożliwi uczniom uzyskanie zamierzonych osiągnięć (konspekt/scenariusz lekcji). Elementy planu metodycznego Temat lekcji Cele lekcji (operacyjne) Miejsce realizacji Aranżacja przestrzeni Metody realizacji (formy, techniki) Potrzebne materiały i środki dydaktyczne Przebieg krok po kroku (co jak) z podaniem bilansu czasowego Zadania dodatkowe Elementy lekcji, z których można zrezygnować Podsumowanie Zadanie domowe