Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I III Program realizowany w Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Lewinie Brzeskim w roku szkolnym 2014/2015
Budowa programu a możliwości percepcyjne uczniów Materiał nauczania został ułożony w kolejne cykle w spiralnym układzie treści. Spiralny czyli koncentryczny układ treści daje możliwość utrwalenia wiedzy i jej poszerzenia, dostosowując materiał do wieku i możliwości percepcyjnych ucznia. W realizacji zajęć WdŻwR powyższy problem ma istotne znaczenie. W klasie I gimnazjum wiadomości mają charakter podstawowy, często nawiązujący do informacji, które uczeń uzyskał na zajęciach z wychowania do życia w rodzinie w szkole podstawowej (np. o dojrzewaniu). W klasie II następuje pogłębienie informacji i wprowadzenie nowych wiadomości i umiejętności. W klasie III zaproponowany materiał bazuje na wiadomościach wcześniej przyswojonych przez ucznia, ale dotyczy zagadnień bardzo poważnych, np. planowania rodziny, rozpoznawania płodności, a także ojcostwa i macierzyństwa. Założenia i cele programu Młody człowiek ma prawo do rzetelnej informacji o tym, co dzieje się z jego ciałem i psychiką w okresie dorastania, jakie przemiany w nim zachodzą i jaki jest cel tych procesów. Oczekuje też od dorosłych wsparcia psychicznego i moralnego. Systematyczna realizacja celów i treści programu Wędrując ku dorosłości daje młodemu człowiekowi szansę dużego wsparcia w burzliwych latach jego życia. Przejście z dzieciństwa w okres młodości jest obecnie o tyle trudniejsze, że gwałtownie zwiększa się dystans międzypokoleniowy i rozwija komercyjna kultura młodzieżowa. Ogólny i ważny cel programu pomoc młodemu człowiekowi w harmonijnym rozwoju jest zgodny z celami określonymi w podstawach programowych. Zawarte w nim cele operacyjne zakładają, że ich realizacja w toku lekcji przełoży się na konkretne, możliwe do sprawdzenia zachowania uczniów, poszerzy ich umiejętności i wiedzę. Wiele z tych celów opiera się na wartościach promujących integralne ujęcie ludzkiej seksualności. Oprócz rozwijania strony intelektualnej uwypukla potrzebę rozwijania uczuć: empatii, przyjaźni, a także przyjęcie postawy odpowiedzialności w sferze płci i związanych z nią zachowań. Potrzeba wypracowania szacunku wobec obu płci i umiejętności kierowania popędem seksualnym (odroczenie aktywności seksualnej) to jedno z najważniejszych zadań rozwojowych okresu dojrzewania.
Treści nauczania Program Wędrując ku dorosłości obejmuje zestaw podstawowych treści nauczania do zajęć wychowanie do życia w rodzinie, zgodnych z rozporządzeniem MEN, i przeznaczonych na III etap edukacyjny. Program określa kolejność realizacji treści w poszczególnych klasach. Część zajęć została zaplanowana z podziałem na grupy: i. Niektóre tematy dotyczą spraw typowo dziewczęcych, a część dotyczy tylko, np. odmienność problemów związanych z dojrzewaniem. W grupach jednopłciowych prowadzący może liczyć na nieskrępowane zadawanie pytań i wyjaśnienie wątpliwości (materiał programowy został dostosowany do typowych zagadnień nurtujących dziewczęta i ). Nowe wiadomości bazują na tych, które uczeń już posiada, aby przechodzenie od materiału znanego do nieznanego ułatwiało proces uczenia się, np. rozpoznawanie okresów płodności i niepłodności (planowanie rodziny) opiera się na informacjach dotyczących anatomii i fizjologii układu rozrodczego. Program Wędrując ku dorosłości cechuje łączenie teorii z praktyką. Pierwsze i ostatnie zajęcia w każdej klasie dają młodzieży szansę na wyrażanie swoich planów i oczekiwań związanych z realizacją WdŻwR. Zajęcia WdŻwR odpowiadają aktualnym potrzebom młodzieży (np. poruszenie takich tematów, jak: sposoby rozwiązywania konfliktów międzypokoleniowych, budowanie więzi rodzinnych, przyjacielskich itp.). Metody i techniki nauczania W programie Wędrując ku dorosłości zaproponowano wiele metod mobilizujących aktywność uczniów, które zwiększają szansę efektywności zajęć; podaje się szereg rozwiązań i sposobów realizacji zajęć. Konkretne umiejętności społeczne, zmiana postaw, poszerzenie wiedzy uczniów są możliwe, jeśli nauczyciel zaplanuje zajęcia WdŻwR za pomocą dobrze dobranej metody. Pomoce dydaktyczne i materiały Osiągnięcie zamierzonych celów ułatwiają odpowiednio dobrane środki dydaktyczne. W programie proponuje się użycie tradycyjnych środków, takich jak foliogramy czy plansze, ale także nagrań dźwiękowych, prezentacji multimedialnych oraz filmów edukacyjnych. Będą one sprzyjały bardziej efektywnemu przyswajaniu wiedzy.
Realizacja programu a osiągnięcia uczniów Stopniowa i systematyczna realizacja zajęć WdŻwR na III etapie edukacyjnym daje uczniom szansę znalezienia odpowiedzi na podstawowe egzystencjalne pytania. Zmobilizuje nastolatków do zastanowienia się nad wartościami życia rodzinnego, seksualności i miłości. Cele, zadania i treści zostały tak zaplanowane, aby ułatwić młodym ludziom bezpieczne dorastanie. Zakres programu nauczania dla klasy I L.p. Główne tematy zajęć Podział na grupy Uwagi 1. Wychowanie do życia w rodzinie (WdŻwR) w nauczaniu szkolnym całość 2. O sprawną komunikację w rodzinie całość 3. Moje potrzeby i uczucia całość 4. Więzi rodzinne i konflikty międzypokoleniowe całość 5. Rodzina niepełna. Poradnictwo młodzieżowe i rodzinne całość 6. Kryteria dojrzałości człowieka całość 7. Przejawy dojrzewania biologicznego lekcja dla grupy 8. Przejawy dojrzewania biologicznego lekcja dla grupy 9. Problemy okresu dojrzewania lekcja dla grupy 10. Problemy okresu dojrzewania lekcja dla grupy 11. Rozwój psychoseksualny człowieka lekcja dla grupy 12. Rozwój psychoseksualny człowieka lekcja dla grupy 13. Pierwsza miłość całość 14. Presja seksualna lekcja dla grupy 15. Przedwczesna inicjacja seksualna lekcja dla grupy
16. Przedwczesna inicjacja seksualna lekcja dla grupy 17. O kulturze wolnego czasu: Internet, prasa młodzieżowa,tv, reklama całość 18. NIE dla presji seksualnej lekcja dla grupy 19. Koleżeństwo, ale jakie? Asertywność, uzależnienia całość Zakres programu nauczania dla klasy II L.p. Główne tematy zajęć Podział na grupy Uwagi 1. WdŻwR w klasie II. O potrzebie godności i szacunku człowieka całość 2. Przyjaźń szkołą miłości całość 3. Miłość. Etapy jej rozwoju całość 4. Spotkania i rozstania całość 5. Seksualność człowieka. Homoseksualizm lekcja dla grupy 6. Seksualność człowieka. Homoseksualizm lekcja dla grupy 7. Ona i on tacy sami, czy zupełnie różni? całość 8. Miłość i szacunek; kolejność więzi lekcja dla grupy 9. Miłość i szacunek; kolejność więzi lekcja dla grupy 10. Czy warto czekać? lekcja dla grupy 11. Czy warto czekać? lekcja dla grupy 12. Uwaga! AIDS całość 13. Choroby przenoszone drogą płciową całość 14. Płodność kobiety i mężczyzny co warto wiedzieć? lekcja dla grupy
15. Płodność kobiety i mężczyzny co warto wiedzieć? lekcja dla grupy 16. Antykoncepcja i środki wczesnoporonne lekcja dla grupy 17. Antykoncepcja i środki wczesnoporonne lekcja dla grupy 18. Planowanie rodziny wybrać mądrze i odpowiedzialnie całość 19. Rola autorytetów w życiu człowieka całość Zakres programu nauczania dla klasy III L.p. Główne tematy zajęć Podział na grupy Uwagi 1. WdŻwR w klasie III. Fazy rozwoju człowieka. całość 2. Miłość i jej rodzaje całość 3. Wartości związane z płciowością człowieka: budowanie więzi, całość małżeństwo i rodzicielstwo 4. Jak rozpoznać płodność i niepłodność w cyklu kobiety? lekcja dla grupy 5. Jak rozpoznać płodność i niepłodność w cyklu kobiety? lekcja dla grupy 6. Korzyści z obserwacji cyklu i aparaty w metodach naturalnego planowania rodziny (MNPR) lekcja dla grupy 7. Korzyści z obserwacji cyklu i aparaty w metodach naturalnego planowania rodziny (MNPR) lekcja dla grupy 8. Początek życia ludzkiego, czyli o jednym z cudów przyrody całość 9. W oczekiwaniu na dziecko całość 10. Być matką lekcja dla grupy 11. Być ojcem lekcja dla grupy
12. Stali się rodzicami. Gdzie szukać pomocy? całość 13. Aborcja całość 14. Życie jako fundamentalna wartość całość 15. Poradnictwo młodzieżowe i rodzinne całość 16. Pornografia a kobieta lekcja dla grupy 17. Pornografia lekcja dla grupy 18. Prostytucja nieletnich lekcja dla grupy