WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku

Transkrypt

1 WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku 1

2 Wprowadzenie do nauczania w szkole zajęć Wychowanie do życia w rodzinie stawia przed nauczycielem ważne cele edukacyjne: 1. rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z podejmowaniem decyzji dotyczących drogi życiowej, w tym pełnienia ról małżeńskich i rodzicielskich 2. pogłębianie problematyki przyjaźni, miłości, ludzkiej płciowości, prokreacji i funkcji rodziny 3. przyjęcie pozytywnej postawy wobec życia ludzkiego, rodziny, dziecka, osób niepełnosprawnych, starych oraz zdrowia własnego i innych Zadania szkoły: 1. Pomoc w kształtowani prawidłowych relacji we własnej rodzinie. Integrowanie działań szkoły i rodziny 2. Wspieranie rodziny w przygotowaniu młodego człowieka do pełnienia ról małżeńskich i rodzicielskich oraz samodzielności i odpowiedzialności 3. Ukazanie płciowości w kontekście wartości życia ludzkiego, miłości, odpowiedzialności, małżeństwa, rodziny 4. Przekazywanie rzetelnej wiedzy o rozwoju człowieka w wymiarze biologicznym, psychicznym, społecznym i duchowym Osiągnięcia: 1. Świadome dążenie do wewnętrznego scalenia, integracji sfery psychicznej, duchowej i biologicznej 2. Przygotowanie na podstawie wiedzy i wytworzonych umiejętności do poszanowania godności życia ludzkiego i dojrzałego funkcjonowania w życiu rodzinnym 3. Znajomość podstawowych zasad funkcjonowania w sferze ludzkiej płciowości i płodności 4. Świadomość potrzeby podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących wyboru drogi życiowej 5. Umiejętność poszukiwania i udzielania odpowiedzi na pytania: kim jest człowiek? Jaki jest sens życia? Jakie są jego cele i zadania życiowe? 2

3 Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, stojący na progu dorosłości, odczuwają potrzebę wiedzy o sobie i poszukują odpowiedzi na pytania o charakterze egzystencjalnym. W Wychowaniu do życia w rodzinie oznacza to formowanie człowieka, który rozwija swoje życie wewnętrzne i potrafi samodzielnie podejmować ważne decyzje biorąc odpowiedzialność za siebie i innych. Treści programowe zarówno dla technikum i liceum profilowanego jak i zasadniczej szkoły zawodowej ujęte zostały w zagadnienia dotyczące: 1. Człowieka 2. Miłości i seksualności 3. Małżeństwa 4. Biologii prokreacji 5. Rodziny W procesie dydaktycznym zastosowano układ spiralny, tzn. w każdej klasie powraca się do wymienionych działów tematycznych i odpowiednio poszerza się je o nowe treści. Uczestnictwo w zajęciach nie podlega ocenia, co ma zalety: uczniowie czują się swobodnie, bez obaw ujawniają emocje, są szczerzy, spontaniczni, zabierają głos, wyrażają opinie. TECHNIKUM I LICEUM PROFILOWANE ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA KLASY PIERWSZE KLASY DRUGIE KLASA PIERWSZA KLASA DRUGA KLASY TRZECIE - 3

4 TECHNIKUM I LICEUM PROFILOWANE 4

5 KLASY PIERWSZE Zagadnienie Treści programowe/temat Szczegółowe cele edukacyjne Zakładane osiągnięcia uczniów CZŁOWIEK 1. Człowiek istotą wielowymiarową, poszukującą sensu życia - Uczniowie powinni poznać istotę człowieka jako osoby - uświadomić sobie godność człowieka i jego wolność - stawiać sobie cele rozwoju afirmację wartości wyższych i urzeczywistnianie ich w swoim życiu - po przeprowadzonej lekcji uczeń rozumie istotę człowieka jako osoby - wie, ze człowiek jest obdarzony wolną wolą, jest zdolny do miłości i odpowiedzialności - wyrazi gotowość bycia kreatywnym 2. Fizyczne i psychologiczne aspekty różnic między kobietą a mężczyzną - poznawać istotę kobiecości i męskości - umie określić istotne różnice między kobiecością i męskością, aby łatwiej zrozumieć złożoność natury ludzkiej i pogłębiać wzajemną więź 3. Zakochanie się - wskazać podobieństwa i różnice w relacjach między - potrafi odróżnić miłość od zakochania 5

6 chłopakiem i dziewczyną na etapie przyjaźni, zakochania się i miłości - potrafi lepiej rozumieć własne uczucia - zna podobieństwa i różnice między przyjaźnią a zakochaniem się i miłością - umie wykorzystać zdobytą wiedzę w codziennych kontaktach z rówieśnikami 4.Znaki miłości problem inicjacji seksualnej - kształtować postawę szacunku dla osób odmiennej płci, oraz wyrażania miłości odpowiednimi znakami - uświadomić sobie zagrożenia chorobą AIDS w kontekście problemu inicjacji seksualnej - uzmysłowi sobie znaczenie znaków miłości, potrafi je klasyfikować, odróżniać, przyporządkować odpowiednim etapom miłości - uzmysłowi sobie, że choroba AIDS może również stać się problemem młodego człowieka MAŁŻEŃSTWO 5. Dojrzałość do małżeństwa - poznać kryteria dojrzałości człowieka, który w przyszłości zamierza zawrzeć związek małżeński - kształtować empatię celem osiągnięcia dojrzałości - wie, na czym polega fizyczna, psychiczna, prawna i socjalna dojrzałość do zawarcia małżeństwa - umie rozpoznać niedojrzałość 6

7 BIOLOGIA PROKREACJI 6. Być matką, czyli o rodzicielstwie (zajęcia dla dziewcząt) uczuciowej i formowania postawy przyjaźni - rozwijać umiejętność rozpoznawania niedojrzałości emocjonalnej - poznać budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety - kształtować pozytywne postawy wobec macierzyństwa -zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za poczęte życie emocjonalną - uświadamia sobie potrzebę rozwijania empatii - zna budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety - ma świadomość, czym jest macierzyństwo - przejawia postawę szacunku dla życie człowieka od momentu poczęcia oraz postawę odpowiedzialności 7. Być ojcem, czyli o rodzicielstwie (zajęcia dla chłopców) - poznać budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego mężczyzny - kształtować pozytywne postawy wobec macierzyństwa -zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za poczęte życie - zna budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego mężczyzny - ma świadomość, czym jest macierzyństwo - przejawia postawę szacunku dla życie człowieka od momentu poczęcią oraz postawę odpowiedzialności 7

8 RODZINA 8. Akty prawne regulujące funkcjonowanie rodziny - poznać akty prawne regulujące funkcjonowanie rodziny - zna akty prawne regulujące funkcjonowanie rodziny 9. Podstawowe pojęcia dotyczące rodziny - znać podstawowe pojęcia dotyczące rodziny - zna podstawowe pojęcia dotyczące rodziny 10. Zagrożenia życia rodzinnego - mieć świadomość zagrożeń życia rodzinnego - ma świadomość zagrożeń życia rodzinnego i wie jak uchronić się przed nimi KLASY DRUGIE Zagadnienie Treści programowe Szczegółowe cele edukacyjne Zakładane osiągnięcia uczniów CZŁOWIEK 1. Rozwój człowieka - wiedzieć, że człowiek jest istotą dynamiczną i znać czynniki, które decydują o jego rozwoju - poznać okresy rozwojowe człowieka i umieć je krótko scharakteryzować - zna czynniki rozwojowe człowieka i planuje swój rozwój - umie krótko scharakteryzować okresy rozwojowe człowieka 2. Człowiek sędziwego - znać specyfikę problemów ludzi - zna i rozumie specyfikę 8

9 MIŁOŚĆ I SEKSUALNOŚĆ wieku, chory i niepełnosprawny w rodzinie 3. Płciowość jako podstawowy współczynnik osobowości człowieka w podeszłym wieku i rozumieć ich potrzeby - wyzwolić gotowość pomocy ludziom sędziwego wieku i niepełnosprawnym - poznać istotę płciowości człowieka, jej elementy i cele - znać medyczne kryteria płciowości człowieka problemów ludzi w podeszły, wieku - ma świadomość potrzeby wyzwolenia empatii, cierpliwości wobec osób starszych - potrafi podjąć się zadań związanych z pomocą ludziom starszym i niepełnosprawnym - rozumie wartość osobową seksualności człowieka - zna medyczne kryteria, elementy i cele płciowości człowieka 4. Natura miłości: kochać i być kochanym - znać naturę miłości - uzmysłowi sobie znaczenie miłości w życiu człowieka i pozna etapy jej rozwoju MAŁŻEŃSTWO 5. Etapy miłości - znać etapy rozwoju miłości - pozna etapy rozwoju miłości 6. Małżeństwo w ujęciu - wiedzieć, czym jest małżeństwo - zna zasady prawa małżeńskiego prawnym w ujęciu prawnym - znać skutki prawne zawarcia małżeństwa oraz przeszkody w jego zawarciu 9

10 BIOLOGIA PROKERACJI 7. Wybór współmałżonka 8. Świadome i odpowiedzialne rodzicielstwo (zajęcia dla dziewcząt) 9. Antykoncepcja a miłość (zajęcia dla - uświadomić sobie wagę niektórych kryteriów wyboru współmałżonka - poznać prawa rządzące ludzką płodnością - fazy cyklu miesiączkowego - współzależność hormonalna i sprzężenie zwrotne -kolejność zmian w cyklu kobiety i obserwacja głównych i dodatkowych wskaźników płodności - skutki działania estrogenów i progesteronu a płodność kobiety - zmiany podstawowej temperatury ciała w cyklu miesiączkowym - kształtować współodpowiedzialność za - rozumie znaczenie motywów i kryteriów wyboru współmałżonka - uświadamia sobie obowiązki wynikające z zawarcia związku małżeńskiego i złożenia przysięgi małżeńskiej - zna prawa rządzące ludzką płodnością - uświadomi sobie potrzebę współodpowiedzialności za 10

11 dziewcząt) podejmowane działania w sferze seksualnej RODZINA 10. Funkcje rodziny - znać funkcje rodziny i umieć je krótko scharakteryzować prokreację, zdrowie poczętego dziecka oraz współmałżonków - zwiększy świadomość odpowiedzialności za podejmowanie działania w sferze seksualnej - zna funkcje rodziny i potrafi je krótko scharakteryzować - pogłębi swój szacunek i wdzięczność dla rodziców (dziadków), którzy przez swoja pracę i miłość zapewniają trwałość i sprawne funkcjonowanie rodziny KLASY TRZECIE Zagadnienie Treści programowe Szczegółowe cele edukacyjne Zakładane osiągnięcia uczniów CZŁOWIEK 1. Kryteria dojrzałości człowieka integrujące jego osobowość - poznać kryteria dojrzałości człowieka - zrozumieć istotę inteligencji - zna kryteria dojrzałości człowieka - rozumie istotę inteligencji 11

12 emocjonalnej emocjonalnej MIŁOŚĆ I SEKSUALNOŚĆ 2. Mądrość życiowa, czyli inteligencja emocjonalna - zrozumieć istotę inteligencji emocjonalnej (rozróżnianie własnych emocji i uczuć, komunikowanie emocji i uczuć, właściwe kierowanie emocjami, empatia 3. Rodzaje miłości - uświadomić sobie, że miłość jest procesem dynamicznym - poznać złożoność miłości 4. Miłość małżeńska - znać charakterystyczne cechy miłości małżeńskiej - rozumie istotę inteligencji emocjonalnej - wie, że miłość jest procesem dynamicznym i złożonym - zna rodzaje miłości - potrafi scharakteryzować miłość małżeńską 5. Choroby przenoszone drogą płciową - wiedzieć, jakie są najczęstsze choroby przenoszone drogą płciową - znać procesy biomedyczne HIV/AIDS i kształtować postawę życzliwości wobec zakażonych i chorych na AIDS - zdobędzie informacje o najczęstszych chorobach przenoszonych drogą płciową, w tym AIDS i pozna zasady profilaktyki MAŁŻEŃSTWO 6. Małżeństwo - poznać potrzeby i oczekiwania - orientuje się w potrzebach i 12

13 zaspokojeniem potrzeb tworzących je osób współmałżonków - znać sposoby komunikowania się w małżeństwie i rodzinie oczekiwaniach współmałżonków - zna sposoby komunikowania się w małżeństwie BIOLOGIA PROKREACJI RODZINA 7. Konflikty niszczą czy budują 8. Naturalne planowanie rodziny i antykoncepcja (zajęcia dla dziewcząt) 9. Ciąża i poród (zajęcia dla dziewcząt) 10. Postawy rodzicielskie - znać przyczyny konfliktów i sposoby ich rozwiązywania - wiedzieć, że również konflikty są szansą rozwoju człowieka - znać metody naturalnego planowania rodziny - poznać mechanizm działania, skuteczność i skutki uboczne działania poszczególnych środków antykoncepcyjnych - poznać zasady higieny kobiety w ciąży - znać fazy porodu - umieć określić postawy rodzicielskie wobec dzieci - wie, jakie są najczęstsze przyczyny konfliktów i zna sposoby ich rozwiązywania - przekonuje się, że właściwe budowanie relacji w małżeństwie zapobiega rozpadowi małżeństwa - zna mechanizm działania poszczególnych środków antykoncepcyjnych; ich skuteczność i skutki uboczne - wie, jaki tryb życia powinna prowadzić kobieta w czasie oczekiwania na dziecko - zna fazy porodu i zalety naturalnego karmienia - rozróżnia rodzaje postaw rodzicielskich wobec dzieci 13

14 - znać wzajemne obowiązki rodzic wobec dzieci i dzieci wobec rodziców - zna obowiązki rodziców wobec dzieci i dzieci wobec rodziców 14

15 ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA 15

16 KLASA PIERWSZA Zagadnienie Treści programowe Szczegółowe cele edukacyjne CZŁOWIEK MIŁOŚĆ I SEKSUALNOŚĆ 1. Człowiek istotą wielowymiarową, poszukującą sensu życia 2. Fazy rozwoju psychoseksualnego i kształtowanie się ról płciowych - Uczniowie powinni poznać istotę człowieka jako osoby - uświadomić sobie godność człowieka i jego wolność - stawiać sobie cele rozwoju afirmację wartości wyższych i urzeczywistnianie ich w swoim życiu - poznać fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka ze szczególnym uwzględnieniem okresu adolescencji - uświadomić sobie potrzebę kształtowania tożsamości płciowej i ugruntowania wartości moralnych celem przygotowania Zakładane osiągnięcia uczniów - po przeprowadzonej lekcji uczeń rozumie istotę człowieka jako osoby - wie, ze człowiek jest obdarzony wolną wolą, jest zdolny do miłości i odpowiedzialności - wyrazi gotowość bycia kreatywnym - wie, jakim fazom rozwojowym podlega psychika i seksualność człowieka oraz jak przebiega jego rozwój moralny 16

17 MAŁŻEŃSTWO 3. Fizyczne i psychologiczne aspekty różnic między kobietą a mężczyzną 4.Znaki miłości problem inicjacji seksualnej 5. Dojrzałość do małżeństwa się do odjęcia ról małżeńskich, rodzinnych i społecznych w życiu dorosłym - poznawać istotę kobiecości i męskości - kształtować postawę szacunku dla osób odmiennej płci, oraz wyrażania miłości odpowiednimi znakami - uświadomić sobie zagrożenia chorobą AIDS w kontekście problemu inicjacji seksualnej - poznać kryteria dojrzałości człowieka, który w przyszłości zamierza zawrzeć związek małżeński - kształtować empatię celem osiągnięcia dojrzałości uczuciowej - umie określić istotne różnice między kobiecością i męskością, aby łatwiej zrozumieć złożoność natury ludzkiej i pogłębiać wzajemną więź - uzmysłowi sobie znaczenie znaków miłości, potrafi je klasyfikować, odróżniać, przyporządkować odpowiednim etapom miłości - uzmysłowi sobie, że choroba AIDS może również stać się problemem młodego człowieka - wie, na czym polega fizyczna, psychiczna, prawna i socjalna dojrzałość do zawarcia małżeństwa - umie rozpoznać niedojrzałość emocjonalną 17

18 i formowania postawy przyjaźni - rozwijać umiejętność rozpoznawania niedojrzałości emocjonalnej - uświadamia sobie potrzebę rozwijania empatii BIOLOGIA PROKREACJI 6. Być matką, czyli o rodzicielstwie (zajęcia dla dziewcząt) - poznać budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety - kształtować pozytywne postawy wobec macierzyństwa -zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za poczęte życie - zna budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety - ma świadomość, czym jest macierzyństwo - przejawia postawę szacunku dla życie człowieka od momentu poczęcią oraz postawę odpowiedzialności 7. Być ojcem, czyli o rodzicielstwie (zajęcia dla chłopców) - poznać budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego mężczyzny - kształtować pozytywne postawy wobec macierzyństwa -zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za poczęte życie - zna budowę i funkcjonowanie układu rozrodczego mężczyzny - ma świadomość, czym jest macierzyństwo - przejawia postawę szacunku dla życie człowieka od momentu poczęcią oraz postawę odpowiedzialności 18

19 RODZINA 8. Akty prawne regulujące funkcjonowanie rodziny - poznać akty prawne regulujące funkcjonowanie rodziny - zna akty prawne regulujące funkcjonowanie rodziny 9. Podstawowe pojęcia dotyczące rodziny - znać podstawowe pojęcia dotyczące rodziny - zna podstawowe pojęcia dotyczące rodziny 10. Zagrożenia życia rodzinnego - mieć świadomość zagrożeń życia rodzinnego - ma świadomość zagrożeń życia rodzinnego i wie jak uchronić się przed nimi KLASA DRUGA Zagadnienie Treści programowe Szczegółowe cele edukacyjne CZŁOWIEK 1. Rozwój człowieka - wiedzieć, że człowiek jest istotą dynamiczną i znać czynniki, które decydują o jego rozwoju - poznać okresy rozwojowe człowieka i umieć je krótko scharakteryzować Zakładane osiągnięcia uczniów - zna czynniki rozwojowe człowieka i planuje swój rozwój - umie krótko scharakteryzować okresy rozwojowe człowieka 19

20 2. Człowiek sędziwego wieku, chory i niepełnosprawny w rodzinie - znać specyfikę problemów ludzi w podeszłym wieku i rozumieć ich potrzeby - wyzwolić gotowość pomocy ludziom sędziwego wieku i niepełnosprawnym - zna i rozumie specyfikę problemów ludzi w podeszły, wieku - ma świadomość potrzeby wyzwolenia empatii, cierpliwości wobec osób starszych - potrafi podjąć się zadań związanych z pomocą ludziom starszym i niepełnosprawnym MIŁOŚĆ I SEKSUALNOŚĆ 3. Płciowość jako podstawowy współczynnik osobowości człowieka (zajęcia dla dziewcząt) 4. Płciowość jako podstawowy współczynnik osobowości człowieka (zajęcia dla chłopców) 5. Natura miłości: kochać i być kochanym - poznać istotę płciowości człowieka, jej elementy i cele - znać medyczne kryteria płciowości człowieka - poznać istotę płciowości człowieka, jej elementy i cele - znać medyczne kryteria płciowości człowieka - znać naturę miłości i etapy jej rozwoju - rozumie wartość osobową seksualności człowieka - zna medyczne kryteria, elementy i cele płciowości człowieka - rozumie wartość osobową seksualności człowieka - zna medyczne kryteria, elementy i cele płciowości człowieka - uzmysłowi sobie znaczenie miłości w życiu człowieka i 20

21 MAŁŻEŃSTWO BIOLOGIA PROKERACJI 6. Małżeństwo w ujęciu prawnym - wiedzieć, czym jest małżeństwo w ujęciu prawnym - znać skutki prawne zawarcia małżeństwa oraz przeszkody w jego zawarciu 7. Wybór współmałżonka - uświadomić sobie wagę niektórych kryteriów wyboru współmałżonka 8. Świadome i odpowiedzialne rodzicielstwo (zajęcia dla dziewcząt) 9. Naturalne planowanie rodziny i antykoncepcja (zajęcia dla dziewcząt - poznać prawa rządzące ludzką płodnością - znać metody naturalnego planowania rodziny - poznać mechanizm działania, skuteczność i skutki uboczne działania poszczególnych środków antykoncepcyjnych pozna etapy jej rozwoju - zna zasady prawa małżeńskiego - rozumie znaczenie motywów i kryteriów wyboru współmałżonka - uświadamia sobie obowiązki wynikające z zawarcia związku małżeńskiego i złożenia przysięgi małżeńskiej - zna prawa rządzące ludzką płodnością - zna mechanizm działania poszczególnych środków antykoncepcyjnych; ich skuteczność i skutki uboczne 21

22 RODZINA 10. Funkcje rodziny - znać funkcje rodziny i umieć je krótko scharakteryzować - zna funkcje rodziny i potrafi je krótko scharakteryzować - pogłębi swój szacunek i wdzięczność dla rodziców (dziadków), którzy przez swoja pracę i miłość zapewniają trwałość i sprawne funkcjonowanie rodziny Opracowano na podstawie: Wychowanie do życia w rodzinie. Program nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych Autorzy: Teresa Król, Maria Ryś Wydawnictwo Rubikon Numer dopuszczenia: DKW /01 22