Imię Nazwisko Czas pracy: 60 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETA SZKOLNY Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 8stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu komisji. 2. Na stronie pierwszej wpisz w wyznaczone miejsce swoje imię i nazwisko. 3. Arkusz składa się z 16 zadań. rzy każdym zadaniu podana jest liczba punktów możliwych do uzyskania. 4. W rozwiązaniach zadań rachunkowych pamiętaj o jednostkach. 5. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać łącznie 30 punktów. 6. isz czytelnie. Używaj długopisu lub pióra. Nie używaj ołówka. 7. Nie używaj korektora. Gdy popełnisz błąd w zadaniach, przekreśl odpowiedź i obok napisz poprawną. 8. rzy rozwiązywaniu zadań możesz używać prostego kalkulatora (mnożenie, dzielenie, dodawanie, odejmowanie). 9. Brudnopis nie podlega ocenie. nr zad. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Suma pkt pkt. 1
Zadanie 1 (1 pkt) W pojemniku znajduje się 600 mg pierwiastka promieniotwórczego, którego okres połowicznego rozkładu wynosi 3,8 dni. Na podstawie powyższych informacji uzupełnij tabelę: Masa pierwiastka [mg] Czas rozpadu pierwiastka [dni] Ilość, która ulega rozkładowi [%] 600 37,5 0 7,6 11,4 50 Zadanie 2 (1pkt) odczas naturalnych przemian promieniotwórczych zmienia się skład jądra atomowego. Rozpad α prowadzi do emisji cząstki zawierającej 2 protony i 2 neutrony. rzemiana β polega na rozpadzie neutronu na proton, który pozostaje w jądrze i elektron wysyłany do otoczenia. Oblicz, ile przemian α i β potrzeba, aby jądro izotopu Th-232 przekształciło się w jądro izotopu b-208....... Zadanie 3 (3pkt) δ δ+ Korzystając z powyższego modelu, oceń poprawność stwierdzeń, które dotyczą budowy cząsteczki wody. Jeśli zadnie jest prawdziwe zaznacz literkę, jeśli jest fałszywe literkę 1. owyższy rysunek przedstawia wzór sumaryczny wody. 2. W cząsteczce wody tworzą się dwa wiązania kowalencyjne spolaryzowane. 3. Tworząca wiązanie wspólna para elektronowa jest przesunięta bliżej atomu wodoru- powstaje dipol. 4. rzy atomie tlenu gromadzi się ładunek dodatni. 5. rzy atomach tlenu gromadzi się ładunek ujemny. 6. Cząsteczka wody ma budowę polarną. 2
Zdanie 4 (1pkt) Tlen wchodzi w skład między innymi powietrza, wody, piasku i jest składową gazów stosowanych do spawania metali. W poniższej tabeli zaznacz prawidłową odpowiedź X w odpowiednim miejscu tabeli odpowiadając na pytanie: kiedy tlen jest składnikiem związku chemicznego, a kiedy składnikiem mieszaniny? Tlen jest składnikiem: związku chemicznego mieszaniny powietrze woda piasek gazy do spawania metali Zadanie 5 (2pkt) Chcąc ogrzać ciecz w probówce, każdy eksperymentator musi pamiętać, o przestrzeganiu zasad BH. oniżej podano kilka stwierdzeń dotyczących możliwych sposobów wykonania tej czynności. rzy każdym stwierdzeniu wybierz literę, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub jeżeli jest fałszywe. 1. robówkę należy całkowicie wypełnić cieczą. 2. rzy krótkim ogrzewaniu probówkę można trzymać ręką, bez używania dodatkowego sprzętu. 3. robówkę zawsze należy trzymać za pomocą łapy do probówek. 4. Należy skierować wylot probówki w swoją stronę, by obserwować wrzenie cieczy. 5. Należy poruszać probówką, aby ogrzewać dokładnie całą jej zawartość. Zadanie 6 (2pkt) Za pomocą obliczeń, wyznacz wzór rzeczywisty tlenku azotu, który ma masę cząsteczkową 92u i zawiera 30,43% azotu. Odpowiedź... 3
Informacja do zadań 7, 8 i 9 oniżej przedstawiono zestaw laboratoryjny. Zadanie 7 (1pkt) Na czym opiera się metoda rozdziału mieszanin, w której wykorzystuje się zestaw przedstawiony na rysunku? A. Na różnicy temperatur wrzenia składników mieszaniny. B. Na różnicy rozpuszczalności substancji w różnych temperaturach. C. Na tworzeniu ciekłej mieszaniny niejednorodnej dwóch lub więcej niemieszających się wzajemnie cieczy. D. Na różnicy w wielkości cząsteczek wymieszanych substancji. Zadnie 8 (1pkt) Jak nazywa się szkło laboratoryjne oznaczone cyfrą 1? A. robówka B. Zlewka C. Kolba D. Cylinder miarowy Zadanie 9 (1pkt) Nazwij proces zachodzący w szkle laboratoryjnym oznaczonym cyfrą 2. A. Sublimacja B. Resublimacja C. Skraplanie D. Denaturacja 4
Zdanie 10 (3pkt) rzedstaw za pomocą równań reakcji trzy różne metody otrzymywania wodoru. Zadanie 11 (1pkt) rzeprowadzono doświadczenie przedstawione na schemacie: Zanotowano następujące obserwacje: po wprowadzeniu magnezu do ognia, magnez spala się jasnym, oślepiającym płomieniem. Uzupełnij wnioski do opisanego doświadczenia. W wyniku doświadczenia A. Zaszła reakcja chemiczna C. Nastąpiło zjawisko fizyczne ponieważ B. nie powstała żadna D. powstała nowa substancja Zdanie 12 (5pkt) rzeprowadzono doświadczenie chemiczne przedstawione za pomocą schematu Zn(s) K 2 CO 3(aq) NaOH (aq) AgNO 3(aq) Cu (s) 1 2 3 4 5 apierek uniwersalny HCl 5
a) Wpisz numery probówek, w których: zajdą reakcje chemiczne... zajdzie reakcja chemiczna zgodnie z zapisem jonowym skróconym H + + OH - H 2 O... strąci się osad... wydzieli się gaz... wydzieli się gaz cięższy od powietrza... b) Zapisz obserwacje do reakcji chemicznych, które zaszły w probówkach 3 i 5. robówka 3:......... robówka 5:......... c) Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji przebiegających w probówkach 1, 2 i 4. robówka 1:... robówka 2:... robówka 4:... Zdanie 13 (2pkt) Do odkażenia błony śluzowej jamy ustnej stosuje się antyseptyczny preparat, który jest 20% roztworem boraksu w glicerynie. Oblicz, jaka objętość gliceryny jest potrzebna do rozpuszczenia 6 g boraksu. Gęstość gliceryny wynosi 1,258 g /cm 3. Odpowiedź... 6
Zadanie 14 (4 pkt) Zilustrowane rysunkiem doświadczenie przeprowadzono dwukrotnie: 7. do wody dodano fenoloftaleiny, 8. do wody dodano wywaru z czerwonej kapusty. odaj zabarwienie wskaźników w każdym przypadku i określ odczyn powstałych roztworów. H 2 S CaO CO 2 O 2 woda + wskaźnik Badana substancja fenoloftaleina Wywar z czerwonej kapusty Odczyn powstałych roztworów H 2 S CaO CO 2 O 2 Informacja do zadań 15 i 16 odczas lekcji uczniowie przeprowadzili doświadczenie przedstawione na rysunku: Zauważyli, że wydziela się gaz, który spowodował zmętnienie wody wapiennej w zlewce, a zawartość probówki zmieniła barwę z czarnej na czerwonobrunatną. o przerwaniu ogrzewania gaz przestał się wydzielać. 7
Zdanie 15 (1 pkt) Spośród wymienionych substancji wskaż produkty zachodzącej w probówce reakcji chemicznej. A. Tlenek miedzi(ii) i węgiel B. Tlenek węgla(iv) i miedź C. Tlenek węgla(iv) i woda wapienna D. Węgiel, tlenek miedzi(ii) i tlenek węgla(iv) Zadanie 16 (1 pkt) Uzupełnij zdania, wybierając właściwą odpowiedź spośród A-E. 1. Uczniowie obserwowali reakcję A/B/C. 2. Ze względu na efekt energetyczny obserwowana reakcja jest reakcją D/E A. łączenia B. wymiany C. rozkładu D. endoenergetyczna E. egzoenergetyczna BRUDNOIS 8