KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP REJONOWY

Transkrypt

1 Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Czas pracy: Kod ucznia 90 minut Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP REJONOWY Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 8 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu komisji. 2. Na stronie pierwszej wpisz w wyznaczone miejsce swój kod. Nie wpisuj imienia i nazwiska! 3. Arkusz składa się z 15 zadań. Przy każdym zadaniu podana jest liczba punktów możliwych do uzyskania. 4. W rozwiązaniach zadań rachunkowych pamiętaj o jednostkach. 5. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać łącznie 45 punktów. 6. Pisz czytelnie. Używaj długopisu lub pióra. Nie używaj ołówka. 7. Nie używaj korektora. Gdy popełnisz błąd w zadaniach, przekreśl odpowiedź i obok napisz poprawną. 8. Przy rozwiązywaniu zadań możesz używać prostego kalkulatora (mnożenie, dzielenie, dodawanie odejmowanie). 9. Brudnopis nie podlega ocenie. nr zad Suma pkt pkt. 1

2 Zadanie 1 (2 pkt) Wodór występuje w przyrodzie w postaci trzech izotopów 1 H (wodór lekki, prot), 2 H (wodór ciężki, deuter), 3 H (wodór super ciężki, tryt). Masę atomową wodoru oblicza się jako średnią ważoną mas atomowych protu i deuteru. W obliczeniach pomija się tryt, który w przyrodzie występuje w śladowych ilościach. Masa protu wynosi 1,0073 u, a masa deuteru 2,0140 u. Oblicz masę atomową wodoru (stosując dane z dokładnością do czwartego miejsca po przecinku), jeżeli wiadomo, że atomy 1 H stanowią 99,98%, wszystkich atomów tego pierwiastka w przyrodzie. Wynik podaj z dokładnością do czwartego miejsca po przecinku. Odpowiedź Zadanie 2 (3 pkt) Oblicz masę hydratu Ca(NO 3 ) 2 4H 2 O i masę wody, które po zmieszaniu utworzą 370 g roztworu o stężeniu 28%. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Odpowiedź 2

3 Zadanie 3 (5 pkt) W pewnej soli stosunek liczby moli poszczególnych atomów wynosi: n (magnez) : n (niemetal) : n (tlen) = 1,5 : 1: 4, a zawartość procentowa magnezu to 27,48%. Na podstawie obliczeń ustal, jaki niemetal wchodzi w skład tej soli, oraz podaj jej wzór sumaryczny i nazwę. Odpowiedź Zdanie 4 (5 pkt) W trzech nieoznakowanych naczyniach znajdują się metan, azot i etylen. Twoim zadaniem jest wybrać sposób ich metodę sposobu identyfikacji, wpisać obserwacje oraz napisać równania przebiegu reakcji, tak aby tabela była uzupełniona prawidłowo. Masz do dyspozycji a) substancje służące do identyfikacji: 1) palące się łuczywo, 2) woda bromowa, 3) fenoloftaleina, 4) roztwór wodorotlenku sodu, 5) oranż metylowy. b) przewidywane obserwacje: A) palące łuczywo nie gaśnie; B) palące łuczywo gaśnie; C) woda bromowa odbarwia się j; D) fenoloftaleina barwi się na malinowo; E) oranż metylowy barwi się na kolor czerwony. Nazwa substancji metan etylen azot Wzór substancji Sposób identyfikacji (wstaw odpowiednią cyfrę) Obserwacje (wstaw odpowiednią literę) Napisz równanie reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. 3

4 Zadanie 5 (3 pkt) X i Y tworzą różne jony proste. Na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie wybierz przykładowe wzory chemiczne substancji, których roztwory wodne mogą być wykorzystywane do przeprowadzenia następujących reakcji chemicznych: a) X 2+ +2Y XY 2 b) X 3+ +3OH X(OH) 3 c) 2X + +Y 2 X 2 Y Informacja do zadań 6 i 7 Przeprowadzono doświadczenie przedstawione za pomocą poniższego schematu. Ca HCl (aq) I II H 2 O CaCO 3 +fenoloftaleina Zadanie 6 (4 pkt) Podaj po dwie obserwacje dla każdej probówki I i II. Probówka I: Probówka II: Obserwacja 1:... Obserwacja 2:... Obserwacja 1:... Obserwacja 2:... Zadanie 7 (2 pkt) Napisz w formie jonowej pełnej równania reakcji zachodzących w probówce I i II. Probówka I:... Probówka II:... 4

5 Zdanie 8 (4 pkt) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w podanym równaniu reakcji stosując metodę bilansu elektronowego. Zapisz reakcje utleniania i redukcji, podaj wzór utleniacza i reduktora... Hg +.. HNO 3 Hg(NO 3 ) 2 +.NO + H 2 O Reakcja utleniania: Reakcja redukcji:.. utleniacz.. reduktor.. Brudnopis Zadanie 9 (1 pkt) Substancja używana w przemyśle spożywczym, np. do spulchniania twarożków i bitej śmietany, do wydobywania ropy naftowej z podziemnych złóż oraz stosowane podczas zabiegów rehabilitacyjnych w kabinach kriogenicznych, to: A. Powietrze B. Tlen C. Tlenek węgla(iv) D. Azot Zadanie 10 (1 pkt) Pierwiastki Al, Ca, Mg, K uszeregowano w tabeli według rosnącej aktywności chemicznej i malejącego promienia atomowego. Wybierz prawidłowo uporządkowany/e szereg/i: Według rosnącej aktywności chemicznej Według malejącego promienia atomowego A. K, Ca, Mg, Al Al, Mg, K, Ca B. Al, Mg, Ca, K K, Ca, Mg, Al C. Ca, K, Mg, Al Ca, K, Mg, Al D. Mg, Al, K, Ca K, Ca, Al, Mg 5

6 Zdanie 11 (4 pkt) Pewien pierwiastek chemiczny oznaczony literą X, jest bardzo aktywnym chemicznie metalem. Reaguje między innymi z wodą oraz z tlenem, dlatego też przechowywany jest pod warstwą nafty. Pierwiastek X w związkach chemicznych jest tylko II wartościowy. W reakcji 27,46 g pierwiastka X z wodą powstaje ( w przeliczeniu na warunki normalne) 4,48 dm 3 wodoru. a) Używając dla tego pierwiastka symbolu X, zapisz jego równanie reakcji chemicznej z wodą. b) Ustal, w oparciu o odpowiednie obliczenia, masę molową pierwiastka X. Odpowiedź... c) Podaj nazwę i symbol chemiczny pierwiastka X. Zadanie 12 (5 pkt) Zaprojektuj doświadczenie, którego celem jest określenie charakteru chemicznego tlenku potasu i tlenku siarki(vi). W tym celu: a) Wybierz nazwy potrzebnych odczynników wybranych spośród następujących: woda, oranż metylowy, fenoloftaleina. tlenek potasu tlenek siarki(vi) I II odczynnik: odczynnik:.. b) Napisz, jakie obserwacje umożliwiają określenie charakteru chemicznego tlenków (uwzględnij zmianę barwy wybranych wskaźników) I II c) Napisz w formie cząsteczkowej równania zachodzących reakcji. I II 6

7 Temperatura [ C] KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/ ETAP REJONOWY Zadanie 13 (1 pkt) W szklance znajduje się woda o temperaturze pokojowej. Wrzucono do niej kawałki topniejącego lodu. Od tej chwili, co dwie minuty mieszano zawartość szklanki i mierzono temperaturę wody, aż do jej ustalenia się. Który szkic wykresu może ilustrować zmiany temperatur wody w szklance? I II III IV Czas [min.] A. I B. II C. III D. IV Zdanie 14 (3 pkt) Przy każdym stwierdzeniu wybierz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub F jeżeli jest fałszywe. 1 2 Węglowodory o wzorach C 5 H 10 i C 4 H 10 należą do tego samego szeregu homologicznego. Wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce węglowodoru wzrasta gęstość i rozpuszczalność w wodzie. 3 Propen i propyn odbarwiają roztwór manganianu(vii) potasu. P F 4 Węglany należą do związków organicznych. P F P P F F 5 Metan jest gazem bezbarwnym, bezwonnym i jest składnikiem gazu ziemnego. P F 6 Cząsteczka węglowodoru łańcuchowego o wzorze C 6 H 10 posiada jedno potrójne wiązanie. P F Zadanie 15 (2 pkt) Oblicz, jaka byłaby objętość substratów (w przeliczeniu na warunki normalne) w reakcji przebiegającej według równania C 2 H 6 + 3Cl 2 C 2 H 3 Cl 3 + 3HCl jeżeli w jej wyniku powstało 16 moli C 2 H 3 Cl 3? Odpowiedź... 7

8 BRUDNOPIS 8