Co można przy tym rozliczeniu zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu i z jakich ulg można skorzystać? Jeśli inwestujesz na giełdzie, to niezależnie od tego, czy w 2009 r. osiągnąłeś zysk czy poniosłeś stratę, musisz rozliczyć się z fiskusem. Podstawą do wypełnienia zeznania podatkowego PIT-38 będzie dla Ciebie druk PIT-8C wystawiony przez biuro maklerskie. Zanim jednak wypełnisz deklarację sprawdź, co możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu oraz z jakich ulg możesz skorzystać. Jak opodatkowane są zyski giełdowe? Przychody uzyskiwane przez inwestorów giełdowych traktowane są, zgodnie z przepisami podatkowymi, jako odrębne od innych źródło przychodów - przychody z ka pitałów pieniężnych (art. 10 ust. 1 pkt 7 oraz art. 17 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycz nych, tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Opodatkowaniu podlegają jednak nie przychody, lecz do chód uzyskany z transakcji giełdowych, czyli różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, realizacji praw wyni kających z papierów wartościowych i odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających 1 / 7
a odpowiadającymi im kosztami uzyskania przychodu (art. 30b ust. 2 pkt 1-3). Dochód opodatkowany jest 19% podatkiem dochodowym. Nie łączy się go z innymi dochodami, lecz rozlicza od rębnie w formularzu PIT-38 składanym do 30 kwietnia następnego roku podatkowego. W celu obliczenia dochodu musisz uwzględnić koszty jego uzyskania. Kosztami tymi będą wydatki poniesione w celu osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 22 ust. 1) z wyjątkiem wydatków wymie nionych w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodu (art. 23 ust. 1). Ponieważ w tym ostatnim wymienione zostały wydatki na nabycie papie rów wartościowych, tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych oraz pochodnych instrumentów finansowych, wydatki te nie stanowią kosz tów uzyskania przychodu w chwili ich poniesienia. Wydatki te możesz jednak zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w chwili odpłatnego zbycia om Przykład 2 / 7
Inwestor kupił w 2008 r. akcje za 10.000 zł. Wydatku tego nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu 2008 r. W 2009 r. akcje sprzedał za 11.300 zł oraz poniósł wydatki związane z obsługą rachunku w kwocie 300 zł. Dochód uzyskany na transakcji, do rozliczenia w zeznaniu za 2009 r., to: 11.300-10.000-300 = 1.000 zł. Podatek od dochodu jw.: 19% /100% 1.000 = 190 zł. Do kosztów uzyskania przychodu zalicza się również np. opłaty związane z obsługą rachunku papierów wartościo wych (prowizje zapłacone przy kupnie i sprzedaży papierów wartościowych związane z prowadzeniem lub założeniem rachunku, transferu, zdeponowania papierów), zapłacone odsetki i prowizje od kredytu, za który nabyto papiery wartościowe, udziały lub pochodne instrumenty finansowe. Pamiętaj jednak, że koszty te muszą być prawidłowo udokumentowane. Ponadto powinieneś zwrócić na nie szczególną uwagę z co najmniej dwóch powodów: 1. nie wiadomo, które z nich ujęte zostały już w informacji PIT-8C (sprawdź to u brokera, by nie ująć w zeznaniu tych samych kosztów dwukrotnie), 2. z uwagi na szczególne uregulowanie w przepisach kwestii prowizji i odsetek od kredytów. To ostatnie dotyczy kredytów zaciąganych na zakup pa pierów wartościowych w sytuacji, gdy zlecenia zakupu zostaną zredukowane, np. w związku z popytem przekra czającym podaż oferowanych papierów. 3 / 7
Zapłacone prowizje i odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup papierów wartościowych zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów, celem tych wydatków jest bowiem osiągnięcie przychodu. Jednak w katalogu wydatków nie zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu wymienione są prowizje i odsetki przypadające proporcjonalnie na tę część kredytu, która nie została wydatkowana na nabycie papierów wartościowych, udziałów lub pochodnych in strumentów finansowych (art. 23 ust. 1 pkt 38b). Oznacza to, że do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć możesz jedynie tę ich część, która odpowiada kwocie kredytu faktycznie wydatkowanej na zakup. Przykład Inwestor zaciągnął kredyt w wysokości 100.000 zł na zakup akcji oferowanych przez spółkę X. Od kredytu tego zapłacił 5.000 zł prowizji i odsetek. Na skutek redukcji zleceń wydatkował na zakup akcji jedynie 10.000 zł (10% zaciągniętego kredytu). Do kosztów uzyskania przychodu związanych z późniejszym zbyciem tych akcji będzie mógł zaliczyć (oprócz 10.000 zł wydatkowanych na ich nabycie) zapłacone odsetki i prowizje od kredytu jedynie do wysoko ści: 5.000 10.000 / 100.000 = 500 zł. Pozostałe 4.500 zł odsetek i prowizji to wydatki niestanowiące kosztów uzy skania przychodu. Jak rozliczyć się, gdy transakcje giełdowe przyniosły stratę? Po pierwsze, poniesienie straty nie zwalnia Cię z obowiązku złożenia zeznania rocznego 4 / 7
PIT-38; art. 45 ust. 1a pkt 1 updof nakłada bowiem taki obowiązek na podatników również w sytuacji, gdy transakcje przyniosły stratę. Niezłożenie ze znania może narazić Cię na odpowiedzialność karno-skarbową. Po drugie, stratę wykazaną w rocznym zeznaniu podat kowym możesz odliczyć od dochodu uzyskanego z tego samego źródła (kapitałów pieniężnych) w ciągu najbliż szych kolejno po sobie następujących 5 lat podatkowych, z zastrzeżeniem, że wysokość odliczenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty straty (art. 9 ust. 3). Masz zatem szansę na obniżenie swoich zobowiązań podatkowych w czasie przyszłej hossy. Odliczeniu nie podlega strata na sprzedaży pa pierów wartościowych, których zbycie zwolnione jes Przykład Inwestor kupił w 2009 r. akcje za 10.000 zł. W tym samym roku zbył je za 9.000 zł. Poniósł również wydatki związane z obsługą rachunku w kwocie 500 zł. Strata do rozlicze nia w zeznaniu za 2009 r., to: 1.500 zł (9.000-10.000-500). Stratę tę może rozliczać (odliczać od dochodu) w zeznaniach PIT-38 składanych za następnych kolejnych 5 lat podatkowych, aż do jej skonsumowania (ale nie więcej niż 750 zł w którymkolwiek z tych lat). 5 / 7
Ulga dla wytrwałych Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która weszła w życie 1 stycznia 2004 r., wpro wadziła opodatkowanie dochodów uzyskanych na giełdzie 19% podatkiem liniowym oraz zniosła - co do zasady - ulgi związane ze zbyciem papierów wartościowych. Niektórzy inwestorzy, zwłaszcza ci nastawieni na inwestycje długofalowe, mogą jednak w dal szym ciągu korzystać z niektórych - minionych już - ulg. A to za sprawą ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956 z późn. zm., dalej: nowela), która uhonorowała zasadę praw nabytych i zachowała ulgi podatkowe w odniesieniu do walorów nabytych przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2004 r. Zapisu o tych ulgach nie znajdziesz jednak w aktualnym tekście updof, lecz w art. 19 noweli, który w powiązaniu z art. 52 updof zwalnia od podatku m.in. odpłatne zbycie obligacji Skarbu Państwa nabytych przed 1 stycznia 2003 r. oraz odpłatne zbycie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych, albo w regulowanym pozagiełdowym 6 / 7
wtór nym obrocie publicznym przed 1 stycznia 2004 r., a także realizacji praw wynikających z tych papierów. Dochody korzystające z tego zwolnienia nie podlegają opodatkowaniu i nie wykazuje się ich w zeznaniu rocznym PIT-38. Nie powinny znaleźć się również w informacji PIT-8C dostarczanej Ci przez brokera. 7 / 7