DOCHODY Z KAPITAŁÓW PIENIĘŻNYCH

Transkrypt

1 DOCHODY Z KAPITAŁÓW PIENIĘŻNYCH I. OGÓLNE ZASADY OPODATKOWANIA PRZYCHODÓW Z KAPITAŁÓW PIENIĘŻNYCH Uwaga! Kapitały pieniężne zostały wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 7 updof jako odrębne źródło przychodów. Updof przewiduje opodatkowanie dochodów (przychodów) z kapitałów pieniężnych w dwóch formach: obowiązek pobrania podatku zryczałtowanego w wys. 19% przez płatnika (art. 30a updof), samodzielne opodatkowanie przez podatnika (art. 30b updof). Więcej na temat przychodów z kapitałów pieniężnych - cz. III Materiały informacyjne - zeznania podatkowe. Źródła przychodów. Dochody z kapitałów pieniężnych to m.in. dochody z odsetek, dywidend, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach. Rezydenci polscy uzyskujący dochody z kapitałów pieniężnych rozliczają się z uwzględnieniem upo, których stroną jest RP. Do dochodów takich z reguły stosowana jest metoda odliczenia proporcjonalnego, tzn. że od należnego w Polsce 19% podatku obliczonego od tych dochodów, podatnik ma prawo odjąć kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć kwoty podatku obliczonego od tych przychodów (dochodów) przy zastosowaniu stawki 19%. Uwaga! Jeśli podatnik rezydent polski, w związku z nieprzedłożeniem płatnikowi certyfikatu rezydencji, zapłacił więcej podatku niż wynika z upo (np. 15% zamiast 10%) to odliczyć może tylko taką wysokość podatku jaka wynika z upo. O zwrot pozostałych 5% może się ewentualnie ubiegać za granicą Klauzula tax sparing - pozwala na korzystne opodatkowanie dywidend (ale także odsetek) otrzymywanych od podmiotów mających siedzibę w niektórych krajach (np. Cypr, Czechy). Polega na tym, że polski podatnik uzyskujący określone dochody (najczęściej dywidendy lub odsetki) z zagranicy może od podatku należnego od tych dochodów w Polsce odliczyć tzw. podatek u źródła, który w rzeczywistości nie został zapłacony (ze względu na różnego rodzaju zwolnienia wynikające z prawa UE bądź regulacji wewnętrznych danego kraju). W rozumieniu niektórych upo (np. art. 24 ust. 3 umowy z Republiką Czeską i Republiką Cypru) określenie "podatek płacony w Republice.." lub odpowiednio "podatek płacony w Polsce" obejmuje bowiem każdą kwotę, która byłaby zapłacona jako podatek, lecz została objęta jakąkolwiek ulgą, poprzez odliczenie od dochodu do opodatkowania, zwolnienie lub obniżkę podatku lub w inny sposób, zgodnie z ustawami o opodatkowaniu dochodu obowiązującymi w drugim państwie. W/w sposób opodatkowania z Republiką Czeską ulegnie jednakże zmianie od 1 stycznia 2013 r. w związku z zawarciem nowej upo między Republiką Czeską a RP (Dz. U. z 2012 r. poz. 991).

2 Uzyskane w walucie obcej przychody przelicza się na złote zgodnie z art. 11a ust. 1 updof według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. II. OTRZYMANE ODSETKI Jeżeli nierezydent uzyskuje tego rodzaju przychody w Polsce i: 1. przedstawi certyfikat rezydencji, płatnik stosuje stawkę podatku wynikającą z upo. Płatnik przekazuje podatek na rachunek US właściwego wg swojego miejsca zamieszkania lub siedziby w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został pobrany podatek (art. 42 ust. 1 updof). W terminie do końca stycznia następnego roku podatkowego płatnik będzie zobowiązany przesłać roczną deklarację PIT-8AR do US wg miejsca zamieszkania lub siedziby płatnika (art. 42 ust. 1a updof). W terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, płatnik ma obowiązek przesłać nierezydentowi oraz US właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych informacji IFT-1R (art. 42 ust. 2 pkt 2 updof). Na pisemny wniosek nierezydenta, w związku z zamiarem opuszczenia przez niego Polski, płatnik ma obowiązek w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku sporządzić imienną informację IFT-1 którą przesyła podatnikowi i US właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych (art. 42 ust. 4 updof). Niezależnie od tego, w terminie do końca lutego sporządza dodatkowo IFT-1R (art. 42 ust. 2 pkt 2 updof). Nierezydent nie składa zeznania rocznego w Polsce. 2. nie przedstawi certyfikatu rezydencji płatnik pobiera podatek zgodnie z przepisami polskiej ustawy, tj.: art. 30a ust. 1 pkt 1 updof, jeżeli są to odsetki od pożyczek, za wyjątkiem pożyczek udzielanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej), tj. 19%, art. 29 ust. 1 pkt 1 updof (inne odsetki, nieobjęte dyspozycją art. 30a updof), tj. 20%. (ustalenia ze spotkania w MF z dnia r., SIP ). Obowiązki płatnika jak w pkt 1. Nierezydent nie składa zeznania rocznego w Polsce. Jeżeli uzyskującym tego rodzaju przychody za granicą jest polski rezydent podatkowy, jest on obowiązany do samodzielnego obliczenia 19% zryczałtowanego podatku i wykazania go w zeznaniu podatkowym. Od zryczałtowanego podatku od tych przychodów, odlicza kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, jednakże odliczenie to nie może przekroczyć kwoty podatku obliczonego od tych przychodów przy zastosowaniu stawki 19%.

3 Najbardziej typowym dochodem z kapitałów pieniężnych uzyskiwanym przez rezydentów polskich za granicą, są otrzymane odsetki od środków zgromadzonych na zagranicznych rachunkach bankowych, np. lokaty (art. 17 ust. 1 pkt 2 oraz art. 30a ust. 1 pkt 3 updof). Przykład Rezydent polski ulokował środki pieniężne na rachunku bankowym w Niemczech Przychód z odsetek uzyskanych w Niemczech należy samodzielnie opodatkować 19% zryczałtowanym podatkiem (art. 30a updof). Kwotę należnego podatku w Polsce oraz podatku zapłaconego za granicą podlegającego odliczeniu wykazuje się w zeznaniu podatkowym PIT-36, PIT-36L, PIT-38, PIT-39. Podatnik nie wypełnia załącznika PIT/ZG. Zob. przykład 5 III. DYWIDENDY Dywidendy opodatkowane są zryczałtowanym 19% podatkiem, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 updof. Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest RP. Zgodnie z umową stawka podatku u źródła może być niższa lub też może być w umowie zwolnienie. Przepisy umowy będą miały zastosowanie, o ile podatnik udokumentuje swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji. Sposób opodatkowania rezydenta i nierezydenta oraz obowiązki płatnika patrz pkt II. Otrzymane odsetki IV. ODPŁATNE ZBYCIE UDZIAŁÓW I AKCJI Jeżeli: 1) podatnik sprzedaje akcje spółki, której wartość pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z wartości nieruchomości (np. spółka jest właścicielem sieci hoteli), to dochody z takiego zbycia podlegają opodatkowaniu poza granicami Polski i, w zależności od umowy, również w Polsce (tak jak zbycie nieruchomości); 2) podatnik sprzedaje akcje, papiery inne niż wymienione w pkt 1, to podlegają one co do zasady opodatkowaniu tylko w Polsce (zgodnie z art. 30b updof).

4 W umowach postanowień odnośnie zbycia akcji należy szukać, w zależności od umowy w artykule regulującym opodatkowanie zysków kapitałowych, zysków ze sprzedaży majątku lub zysków z przeniesienia własności majątku. Jeżeli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie zawiera odrębnych regulacji w zakresie zysków z przeniesienia własności akcji (udziałów) to dochód ze sprzedaży akcji spółki, której majątek w przeważającej części składa się z nieruchomości należy traktować jako zyski z przeniesienia własności innego majątku (art. 13 upo), które są opodatkowane tylko w miejscu zamieszkania/siedziby zbywcy. W myśl przepisów updof, przychodem z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. Zarówno przychody uzyskane w walutach obcych jak i koszty przeliczamy wg kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (poniesienia kosztu) (art. 11a ust. 1 i 2 updof). Przepisy updof nakładają na rezydenta polskiego obowiązek rozliczenia się w Polsce z dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 1 (w tym m.in. z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną) po zakończonym roku podatkowym w PIT-38 (dochody zagraniczne dodatkowo wykazywane są w PIT/ZG). Podatnik łączy uzyskane w kraju i za granicą dochody i od zryczałtowanego 19% podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przez dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą. Zasada ta dotyczy również rezydenta, który tego typu przychody uzyskuje tylko za granicą (art. 30b ust. 5a i 5b updof). W sytuacji, gdy uzyskane dochody (np. sprzedaż akcji spółki, której majątek składa się w większej części z nieruchomości) podlegają opodatkowaniu za granicą, a w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidziano metodę wyłączenia z progresją, należy stosować metodę określoną w upo. Skoro zatem z upo wynika, że do dochodu tego stosujemy metodę wyłączenia z progresją, to, pomimo zapisu art. 30b ust. 5a updof, dochód ten w Polsce będzie zwolniony z opodatkowania. Zawsze bowiem stosujemy metodę unikania podwójnego opodatkowania wynikającą z umowy. Art. 30b ust. 5a updof stosujemy gdy nie ma umowy lub gdy umowa zawarta z państwem uzyskania dochodu przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia. Nie stosujemy art. 30b ust. 5a updof gdy umowa przewiduje metodę wyłączenia z progresją. Uwaga Rozliczanie przychodów uzyskiwanych za pośrednictwem zagranicznego brokera (czyli podmiot świadczący określone usługi, z reguły pośrednictwa, działający na cudzy rachunek). W sytuacji gdy zagraniczny podmiot nie wystawia informacji dotyczących osiągniętego przychodu, dochodu i podatku za dany rok, podatnik mający obowiązek złożenia zeznania rocznego, rozliczy je na podstawie własnych dokumentów. Dokumentem tym może być elektroniczny zapis historii rachunku

5 walutowego, jeśli zawiera dane identyfikujące podatnika oraz pozwalające na określenie wysokości przychodu i kosztów jego uzyskania. Interpretacje dotyczące tematu: SIP , , , , Zob. Przykład 5a, 5b