ZUS i Płace UMOWY ZLECENIA W 2011 r. www.placewfirmie.pl
Spis treści Musimy znać przepisy Kodeksu cywilnego... 3 Umowa cywilnoprawna zawarta z własnym pracodawcą... 4 Umowa cywilnoprawna z podmiotem innym niż własny pracodawca... 5 Wszyscy zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu... 6 Jak dokumentować wyłączenia?... 8 Jak od 1 stycznia 2011 r. rozliczać podatkowo umowy cywilnoprawne?... 9 Autorzy Jarosława Warszawska Mericon Kadry Płace Doradztwo Sławomir Liżewski specjalista w zakresie podatków Konsultacja Justyna Jabłońska specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych Redakcja Renata Kajewska Korekta Zespół CBP 554 ISBN 978-83-269-0470-7 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2011 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a, www.wip.pl tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 Praktyczny raport Umowy zlecenia w 2011 r. chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w raporcie Umowy zlecenia w 2011 r. bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Niniejszy raport został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia. Zaproponowane w raporcie Umowy zlecenia w 2011 r. wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w raporcie Umowy zlecenia w 2011 r. wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. 2 www.placewfirmie.pl
W dobie kryzysu gospodarczego umowy cywilnoprawne stają się coraz bardziej popularne. Jest to podyktowane zarówno względami organizacyjnymi, jak i ekonomicznymi, ponieważ zleceniobiorca: nie jest ograniczony normami czasu pracy, nie musi otrzymywać gwarantowanej minimalnej płacy, wypłata wynagrodzenia uzależniona jest od jakości pracy i odbywa się zwyczajowo po jej wykonaniu. Ale uwaga nie zawsze zamiast umowy o pracę pracodawca może zawrzeć umowę cywilnoprawną. W naszym raporcie przestrzegamy przed takimi praktykami i wyjaśniamy także: Jak rozliczać umowy cywilnoprawne zawarte z własnym pracodawcą? Jakie oświadczenie musisz uzyskać od zleceniobiorcy? Jak od 1 stycznia 2011 r. rozliczać podatki od małych zleceń? Musimy znać przepisy Kodeksu cywilnego Termin wypłaty wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej określany jest w umowie i nie jest ograniczony przepisami prawa, jak to ma miejsce w przypadku umowy o pracę (art. 85 2 kp). Zawieranie umów cywilnoprawnych reguluje Kodeks cywilny, który wyodrębnia: 1) umowę o dzieło, 2) umowę zlecenia, 3) umowę agencyjną, 4) umowy cywilne nienazwane. Umowę o dzieło (art. 627 646 kc) zawiera się w celu uzyskania z góry ustalonego rezultatu (dzieła) pomiędzy stronami, którymi są zamawiający i wykonawca. Przepisy Kodeksu cywilnego nie konkretyzują, co należy rozumieć pod pojęciem dzieła. Przyjmuje się więc, że w wyniku tej umowy ma powstać określony produkt, opracowanie, utwór bądź inny efekt, którego ostateczny i oczekiwany kształt jest wiadomy. W ramach umowy o dzieło mogą być realizowane takie zamówienia, w których celem wykonawcy jest osiągnięcie umówionego, sprawdzalnego i wymiernego skutku. Zwyczajowo wynagrodzenie wypłacane jest po wykonaniu dzieła, aczkolwiek strony mogą się umówić, że dzieło będzie realizowane partiami i za każdą część wykonawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie. Umowa zlecenia (art. 734 751 kc) jest umową o wykonywanie czynności. Zleceniobiorca zobowiązany jest dowykonywania określonych zadań lub prac, przy zachowaniu należytej staranności. W tego rodzaju umowie nie zakłada się osiągnięcia konkretnego, mierzalnego efektu, a przedmiot umowy określany jest jako czynność lub zespół czynności. Różnice między umową zlecenia a umową o dzieło bywają czasem trudne do uchwycenia. Jednak wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia rodzi inne obowiązki w zakresie ubezpieczeń społecznych niż przy zawarciu umowy o dzieło, warto więc przyjrzeć się bliżej tym różnicom. PRZYKŁAD Chcemy zawrzeć umowę z osobą, która będzie sprzątała biura firmy. Efektem ma być doprowadzenie biura do stanu czystości. Czy możemy zawrzeć w tej sytuacji umowę o dzieło? www.placewfirmie.pl 3
Nie, pracodawca nie może zawrzeć w tym przypadku umowy o dzieło. Sprzątanie biura jest czynnością i nawet jeżeli w wyniku tej czynności ma powstać efekt w postaci porządku, to efekt ten nie jest mierzalny. Ponadto czynności te będą powtarzalne i nie istnieje możliwość każdorazowego sprawdzenia, czy wszystkie elementy przedmiotu umowy zostały zrealizowane. Systematycznie i powtarzalne sprzątanie biura powinno odbywać się na podstawie umowy zlecenia. Natomiast niektóre prace porządkowe można ująć w formie umowy o dzieło. Będzie to miało miejsce wówczas, gdy dane przedmioty, sprzęty bądź narzędzia albo wskazane pomieszczenia mają jednorazowo zostać oczyszczone czy uprzątnięte. Przykładowo może to być poremontowe oczyszczenie pomieszczeń z pyłu, wypolerowanie posadzek czy umycie konkretnej liczby okien. Umowa agencyjna (art. 758 764 9 kc) polega na stałym pośredniczeniu przy zawieraniu z klientami umów w zakresie działalności danego przedsiębiorstwa i na jego rzecz albo na zawieraniu takich umów w imieniu przedsiębiorstwa. Kodeks cywilny dość szczegółowo określa prawa i obowiązki stron umowy agencyjnej, stąd są one obecnie rzadko stosowane i zastępowane zwykłymi umowami zlecenia. Obowiązki składkowe i podatkowe wynikające z zawarcia umowy agencyjnej są takie same jak w przypadku umowy zlecenia. Inne umowy, do których stosuje się przepisy o zleceniu Niektóre formy świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych nie są wprost nazwane w Kodeksie cywilnym. Do takich form świadczenia usług należą kontrakty menedżerskie. Kontrakt menedżerski to umowa cywilnoprawna, na mocy której przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do stałego wykonywania czynności zarządzania przedsiębiorstwem lub jego częścią w imieniu zleceniodawcy i na jego rzecz (jest to umowa cywilna nienazwana). Umowa cywilnoprawna zawarta z własnym pracodawcą Jeżeli umowa o dzieło albo umowa zlecenia, a także inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (umowa agencyjna, kontrakt menedżerski) została zawarta z pracodawcą, z którym zleceniobiorca pozostaje w stosunku pracy, stanowi ona tytuł do ubezpieczeń społecznych (w tym także do obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego) i ubezpieczenia zdrowotnego na równi z umową o pracę (art. 8 ust. 2a ustawy systemowej). Taka osoba jest bowiem uważana za pracownika, mimo że wykonuje także pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej. Powyższe zasady stosuje się także do osób, które w ramach umowy cywilnoprawnej wykonują pracę u innego niż pracodawca zleceniodawcy, ale na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. UWAGA! Z tytułu zawarcia z własnym pracownikiem umowy zlecenia lub umowy o dzieło pracodawca nie dokonuje dodatkowego zgłoszenia tej osoby do ubezpieczeń. Przychód z takiej umowy wykazuje się łącznie w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA, z pracowniczym kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX. 4 www.placewfirmie.pl
Statusu własnego pracownika nie ma osoba przebywająca na urlopie: wychowawczym, bezpłatnym lub macierzyńskim i pobierająca z tego tytułu zasiłek macierzyński. Wynika to z faktu, że w czasie tych przerw stosunek pracy ulega swoistemu zawieszeniu (mimo że nie został rozwiązany), ponieważ pracownik nie świadczy pracy, a pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia. Zawarcie umowy zlecenia z taką osobą powoduje konieczność zgłoszenia jej do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, tak jak zleceniobiorcy niebędącego równocześnie pracownikiem. Umowa cywilnoprawna z podmiotem innym niż własny pracodawca Obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe Umowy o dzieło nie stanowią samoistnego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa o dzieło została zawarta z osobą pozostającą z zamawiającym w stosunku pracy wówczas umowa ta staje się tytułem do ubezpieczeń na równi z umową o pracę (art. 8 ust. 2a ustawy systemowej). Umowy, do których stosuje się przepisy o zleceniu, a więc umowy zlecenia, kontrakty menedżerskie i inne umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, a także umowy agencyjne, co do zasady stanowią tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej). Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (art. 19 ust. 1 ustawy systemowej). W 2011 r. jest to kwota 100.770,00 zł (Obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2011 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia M.P. nr 99, poz. 1173). UWAGA! Roczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustala się, sumując przychody ze wszystkich źródeł, z tytułu których ubezpieczony był zgłoszony do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jeżeli zleceniobiorca osiągnąłby w danym roku przychód, o którym mowa wyżej, zaprzestajemy obliczania i potrącania od kolejnych przychodów składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast nadal potrącacie składki na ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe, jeżeli zleceniobiorca podlega tym ubezpieczeniom. Umowy te stanowią także tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem wypadkowym (art. 12 ust. 1 ustawy systemowej). www.placewfirmie.pl 5
Wszyscy zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu Każda umowa zawarta na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem wypadkowym. Będzie tak bez względu na to, czy umowa jest wykonywana w siedzibie zleceniodawcy, czy poza jego siedzibą. Wynika to z faktu, że od 1 stycznia 2010 r. zmieniło się brzmienie art. 12 ust. 1 ustawy systemowej. Artykuł ten stanowił, że obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegały osoby objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, ale z wyłączeniem osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, czyli zleceniobiorcami oraz osób z nimi współpracującymi przy wykonywaniu zlecenia jeżeli wykonują pracę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności zleceniodawcy (por. art. 1 pkt 2 ustawy z 24 kwietnia 2009 r.). Musimy złożyć dokumenty wyrejestrowujące i zgłoszeniowe Za okres od 1 stycznia 2010 r. przestał obowiązywać m.in. kod 04 12 xx. Zleceniobiorcy, którzy z umowy zlecenia nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu, gdyż pracę wykonują poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności, muszą zostać wyrejestrowani z ubezpieczeń i ponownie zgłoszeni z prawidłowym kodem. Ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy Ubezpieczeniem chorobowym dobrowolnym zleceniobiorca może zostać objęty tylko wówczas, jeżeli podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zleceniobiorca mający inny tytuł do ubezpieczeń, zgłaszający się dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, nie może zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej). Jeżeli zleceniobiorca zachoruje, świadczenia związane z tym zleceniem z tytułu choroby przysługują mu tylko wówczas, jeżeli przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i ma odpowiednio długi okres ubezpieczenia. Obecnie okres ten wynosi 90 dni. Oznacza to, że zleceniobiorca, który przystąpił do ubezpieczenia chorobowego, nabywa prawo do świadczeń chorobowych po upływie 90 dni tego ubezpieczenia, tj. od 91. dnia. UWAGA! Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w danym miesiącu nie może być wyższa niż 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (art. 20 ust. 3 ustawy systemowej). FP i FGŚP Jeżeli zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczeń społecznych, musimy ustalić, czy zleceniodawca powinien od tych przychodów opłacić składkę na Fundusz Pracy. Zgodnie z art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia składki na Fundusz Pracy odprowadza się tylko wówczas, jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi w przeliczeniu na miesiąc co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2011 r. wynosi ono 1.386 zł). 6 www.placewfirmie.pl
W przypadku zleceniobiorców należy odprowadzić składkę na Fundusz Pracy, jeżeli zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i: a) kwota ustalona w umowie zlecenia nie jest mniejsza niż minimalne wynagrodzenie za pracę lub b) w umowie zlecenia określono wynagrodzenie stawką godzinową, akordową lub prowizyjną, a przychód w danym miesiącu osiągnął co najmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, a równocześnie zleceniobiorca nie uzyskuje przychodów, z tytułu których jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych (obowiązkowych lub dobrowolnych), lub uzyskuje takie przychody, ale łącznie z wynagrodzeniem otrzymywanym u zleceniodawcy nie osiąga minimalnego wynagrodzenia (art. 104 3 ustawy o promocji zatrudnienia). Aby ustalić, czy istnieje obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy, należy od ubezpieczonego, który nie osiąga przychodu w wysokości minimalnego wynagrodzenia, uzyskać oświadczenie, w którym określi on, czy posiada inne źródła przychodów i czy jest z tego tytułu objęty ubezpieczeniami społecznymi. Jeżeli zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczeń społecznych, od kwoty jego przychodu za każdy miesiąc należy także obliczyć składkę na FGŚP, bez względu na wysokość tego przychodu (art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych). Zarówno składkę na FP, jak i na FGŚP opłaca się od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy systemowej (100.770,00 zł w 2011 r.). Wyłączenia Obowiązkowi ubezpieczeń społecznych nie podlega zleceniobiorca, który jest uczniem lub studentem i nie ukończył 26. roku życia (art. 6 ust. 4 ustawy systemowej). Osoby te nie podlegają również dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia. Ponieważ ustawa systemowa nie przewidziała możliwości ubezpieczeń społecznych dla uczniów i studentów do 26. roku życia, osoby te nie są także objęte ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu wykonywania umowy. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi (art. 66 ustawy zdrowotnej). Zleceniobiorca niebędący studentem lub uczniem do ukończenia 26. roku życia nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli posiada inny tytuł do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (art. 9 ustawy systemowej). Z obowiązku objęcia ubezpieczeniami społecznymi będzie zwolniony zleceniobiorca, który: jest pracownikiem innego niż zleceniodawca pracodawcy i osiąga przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia, ma ustalone prawo do emerytury lub renty i jednocześnie pozostaje w stosunku pracy (w tym przypadku bez znaczenia jest wysokość przychodu i wymiar czasu pracy), jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z tytułu innej umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej, do której stosuje się przepisy o zleceniu (umowa ta może być zawarta także z tym samym zleceniodawcą), bez względu na wysokość przychodu z tej umowy, jest ubezpieczony z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub jest ubezpieczony jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą taką działalność. Osoby te mogą natomiast wnosić o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i wypadkowym. www.placewfirmie.pl 7
Ubezpieczenie zdrowotne Ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi (z art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy zdrowotnej). Umowa o dzieło (z wyjątkiem dzieła wykonywanego na podstawie umowy zawartej z własnym pracodawcą) nie została wymieniona w ustawie systemowej jako tytuł do ubezpieczeń społecznych, nie stanowi zatem również tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Umowy, do których stosuje się przepisy o zleceniu, są co do zasady tytułem do ubezpieczeń społecznych, zatem stanowią tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jednak zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia studenci i uczniowie do ukończenia 26. roku życia nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywanej umowy, ponieważ ustawa systemowa nie przewiduje możliwości objęcia tych osób ubezpieczeniami społecznymi. UWAGA! Zwolnienie z obowiązku ubezpieczeń społecznych wynikające ze zbiegu tytułów do ubezpieczeń nie wyłącza obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ dla określenia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego istotne jest, czy ustawa systemowa przewiduje obowiązek ubezpieczenia społecznego z danego tytułu, bez względu na faktyczne objęcie tymi ubezpieczeniami. Oznacza to, że z wyjątkiem studentów i uczniów do ukończenia 26. roku życia każdy zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywanej umowy. Jak dokumentować wyłączenia? W celach dowodowych zleceniodawca powinien bezwzględnie przed podpisaniem umowy zlecenia od każdego zleceniobiorcy pobierać oświadczenie w sprawie ustalenia obowiązku ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, którego wzór prezentujemy poniżej. W razie kontroli ZUS okazanie tego oświadczenia będzie konieczne. Oświadczenie zleceniobiorcy do celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego Ja, niżej podpisany Jan Kowalski oświadczam, że (właściwe zaznaczyć znakiem X): jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę i z tego tytułu osiągam przychód w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie, mam ustalone prawo do emerytury lub renty i jednocześnie jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę w, jestem objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z tytułu innej umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej, do której stosuje się przepisy o zleceniu, jestem ubezpieczony z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, jestem ubezpieczony jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, jestem uczniem/studentem szkoły i nie ukończyłem 26. roku życia i wnoszę/nie wnoszę*) o objęcie mnie dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym. O wszelkich zmianach dotyczących informacji podanych w niniejszym oświadczeniu zobowiązuję się powiadomić Zleceniodawcę niezwłocznie. * ) niepotrzebne skreślić... data i podpis zleceniobiorcy 8 www.placewfirmie.pl
Jak od 1 stycznia 2011 r. rozliczać podatkowo umowy cywilnoprawne? W celu obliczenia zaliczki na podatek od umów cywilnoprawnych w pierwszej kolejności przychód pomniejsza się o część składek na ubezpieczenia społeczne opłacaną przez ubezpieczonego (art. 26 ust. 1 updof). Od tak obliczonej kwoty odejmuje się koszty uzyskania przychodów, które wynoszą: a) w przypadku umów o dzieło i umów zlecenia 20% przychodu, a jeżeli podatnik korzysta z praw autorskich lub praw pokrewnych 50% przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne, b) w przypadku kontraktów menedżerskich i umów o zarządzanie przedsiębiorstwem 111,25 zł w 2010 r. (art. 22 ust. 9 updof). Tak obliczoną kwotę zaokrągla się do pełnych złotych, tworząc podstawę opodatkowania. Zaliczkę na podatek dochodowy od umów cywilnoprawnych oblicza się, stosując najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej (art. 41 ust. 1 updof), tj. 18% i następnie pomniejsza o kwotę 7,75% składki zdrowotnej (art. 41 ust. 1a i art. 27b ust. 1 updof). Końcowy wynik zaokrągla się do pełnych złotych i taką kwotę przesyła na konto urzędu skarbowego. Podatki od małych zleceń uwaga na zmiany Do 31 grudnia 2010 r., chcąc stwierdzić jak opodatkować należność z kilku małych umów (zaliczka czy ryczałt), trzeba było ustalić, czy łączna wartość wynikająca z zawartych umów nie przekracza w danym miesiącu 200 zł. Jeśli wartość ta przekraczała 200 zł, płatnik potrącał zaliczkę, a nie ryczałt. Od 1 stycznia 2011 r. jeśli należność wynikająca z pojedynczej umowy nie przekracza 200 zł, spółka potrąci ryczałt, a nie zaliczkę na podatek. Nie ma już bowiem odniesienia do kwoty miesięcznej należności. Liczy się limit wynikający z jednej umowy zawartej z danym podmiotem. Ryczałtem objęto każdą taką umowę, do wysokości limitu, bez względu na to, ile umów w danym miesiącu podpisano z jednym podmiotem. Zmiana upraszcza rozliczanie małych umów. Warto dodać, że jeśli wartość należności określona w danej umowie wyniesie równo 200 zł, wówczas płatnik potrąci ryczałt a nie zaliczkę, ponieważ kwota ta nie przekracza 200 zł. Jednocześnie zasady tej nie stosuje się do umów zawartych w stawkach godzinowych bądź zależnych od ilości wykonanej pracy, bowiem z umowy nie wynika wówczas żadna określona wprost kwota. PRZYKŁAD Spółka zawarła w ciągu miesiąca 3 umowy zlecenia. Wartość należności wynikająca z każdej z nich to 90 zł. Do 31 grudnia 2010 r., chcąc stwierdzić jak opodatkować należność z tych umów (zaliczka czy ryczałt), trzeba było ustalić, czy wartość z zawartych umów nie przekracza w danym miesiącu 200 zł. W tym przypadku przekracza (90 zł x 3 = 270 zł), a zatem spółka potrąci zaliczkę a nie ryczałt. Od 1 stycznia 2011 r. z uwagi na to, że wartość należności z pojedynczej umowy nie przekracza 200 zł, spółka potrąci ryczałt, a nie zaliczkę na podatek. www.placewfirmie.pl 9
Podstawa prawna: Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.). Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.); w tekście: ustawa systemowa. Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.); w tekście: ustawa o promocji zatrudnienia. Ustawa z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz.U. nr 158, poz. 1121 ze zm.); w tekście: ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych. Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512); w tekście: ustawa zdrowotna. Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.); w tekście: ustawa zasiłkowa. Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322); w tekście: ustawa wypadkowa. Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.); w tekście: updof. Ustawa z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy Prawo bakowe (Dz.U. nr 71, poz. 609); w tekście: ustawa z 24 kwietnia 2009 r. Art. 30 ust. 1 pkt 5a updof. Art. 13 ustawy z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 226, poz. 1478). Opłaca się pamiętać! Składki od umów, do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 734 751 kc) Status osoby wykonującej umowę zlecenia Warunki Fundusz emerytalnorentowy Fundusz chorobowy Fundusz wypadkowy Składka zdrowotna UMOWA ZLECENIA JAKO JEDYNE ŹRÓDŁO PRZYCHODÓW nieucząca się ucząca się (student, uczeń, z wyjątkiem uczniów szkół podstawowych) w wieku powyżej 26 lat tak dobrowolne tak tak tak dobrowolne tak tak do 26. roku życia nie nie nie nie UMOWA ZLECENIA JAKO DODATKOWE ŹRÓDŁO PRZYCHODÓW, ZAWARTA Z PRACODAWCĄ, U KTÓREGO OSOBA JEST ZATRUDNIONA NA PODSTAWIE UMOWY O PRACĘ każda tak tak tak tak 10 www.placewfirmie.pl
UMOWA ZLECENIA JAKO DODATKOWE ŹRÓDŁO PRZYCHODÓW, ZAWARTA Z PODMIOTEM, Z KTÓRYM OSOBY NIE ŁĄCZY STOSUNEK PRACY ucząca się (student, uczeń, z wyjątkiem uczniów szkół podstawowych) do 26. roku życia nie nie nie nie Emeryt/ rencista zatrudniona na podstawie umowy o pracę wykonująca inną umowę zlecenia Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę (wymiar czasu pracy i przychód obojętne) Prowadzenie działalności gospodarczej pod warunkiem objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu tej działalności Inna umowa zlecenia objęta ubezpieczeniem społecznym Osiąganie przychodów z pracy na podstawie umowy o pracę w wysokości niższej od minimalnego wynagrodzenia Osiąganie przychodów z pracy na podstawie umowy o pracę w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia Inna umowa zlecenia była zawarta wcześniej lub/i została wybrana przez osobę jako tytuł do ubezpieczenia Inna umowa zlecenia była zawarta później lub umowa zawarta obecnie została wybrana przez zleceniobiorcę jako tytuł do ubezpieczenia nie nie nie tak dobrowolne nie dobrowolne tak dobrowolne nie dobrowolne tak tak dobrowolne tak tak dobrowolne nie dobrowolne tak dobrowolne nie dobrowolne tak tak dobrowolne tak tak www.placewfirmie.pl 11
prowadząca działalność gospodarczą lub współpracująca zatrudniona u innego pracodawcy na podstawie umowy o pracę nakładczą Działalność gospodarcza została rozpoczęta wcześniej lub/i została wybrana przez daną osobę jako tytuł do ubezpieczenia Działalność gospodarcza została rozpoczęta później lub/i obecnie zawarta umowa została wybrana jako tytuł do ubezpieczenia, przy czym przychód z umowy odpowiada co najmniej minimalnej podstawie składek na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorców Umowa o pracę nakładczą była zawarta wcześniej lub/i została wybrana przez osobę jako tytuł do ubezpieczenia Umowa o pracę nakładczą była zawarta później lub umowa zawarta obecnie została wybrana przez daną osobę jako tytuł do ubezpieczenia dobrowolne nie dobrowolne tak tak dobrowolne tak tak dobrowolne nie dobrowolne tak tak dobrowolne tak tak 12 www.placewfirmie.pl
www.placewfirmie.pl Zmiany w przepisach na 2011 r ak uniknąć problemów w rozliczaniu płac i naliczaniu wynagrodzeń Najnowsze, praktyczne porady dla księgowych i specjalistów ds. płac! Wykorzystaj wiedzę i doświadczenie najwybitniejszych polskich ekspertów i praktyków. Sięgnij po porady poradnika Płace w firmie, a znajdziesz w nim odpowiedzi nawet na najbardziej skomplikowane pytania z zakresu: naliczania wynagrodzeń, księgowania kosztów pracowniczych, rozliczania się z ZUS, rozliczania podatków, przestrzegania przepisów prawa pracy. Dzięki poradnikowi: poprawnie naliczysz wynagrodzenia pracownicze i rozliczysz koszty pracownicze, zabezpieczysz się na wypadek kontroli ZUS, PIP czy US, oszczędzisz swój cenny czas, gdyŝ nie będziesz juŝ szukać poszczególnych informacji w kilku róŝnych źródłach, poznasz, nie tylko nowości, ale takŝe praktyczne interpretacje przepisów i zyskasz pewność, Ŝe postępujesz zgodnie z prawem, dodatkowo moŝesz liczyć na pomoc ekspertów w indywidualnej sprawie dotyczącej rozliczania wynagrodzeń. ZAMÓW JUś DZIŚ: telefonicznie 022 518 29 29, faksem 022 617 60 10 lub wejdź na stronę www.placewfirmie.pl Zamów poradnik łace w irmie na 1 dniowy bezpłatny okres testowy! W podziękowaniu za złoŝenie zamówienia otrzymasz prezent. Płyta CD z ponad 100 szablonami, kalkulatorami i wzorami umów potrzebnymi specjalistom ds. płac i księgowym (niedostępna w normalnej ofercie sprzedaŝowej).