Autorka scenariusza: Grażyna Trzeciak- nauczycielka języka polskiego w Publicznym Gimnazjum w Pajęcznie Scenariusz zajęć edukacyjnych z języka polskiego TEMAT: KIM JESTEŚCIE, MELPOMENO I TALIO? - Wprowadzenie do Zemsty A.Fredry Cele lekcji: Kształcenie umiejętności: - planowania i organizowania własnej pracy, - komunikowania się z zespołem, - efektywnego współdziałania z zespołem, - twórczego rozwiązywania problemów, - efektywnego posługiwania się słownikami / języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych/, - wykorzystania i prezentacji swej wiedzy i umiejętności, - formułowania uogólnień i wnioskowania /tu: na temat swego stosunku do sztuki teatralnej /; - aktywnego słuchania, - poprawnego posługiwania się polszczyzną literacką, przypomnienie sylwetek IX muz, z uwydatnieniem Melpomeny i Talii, przygotowanie do odbioru dzieła i przedstawienia teatralnego, wymienienie i poznanie tworzyw teatru; uświadomienie ich roli, uświadomienie przynależności do kultury śródziemnomorskiej /wskazanie korzeni współczesnego teatru w antyku /, klasyfikowanie tragedii i komedii do dramatu jako rodzaju literackiego, poznanie nowych terminów związanych z teatrem: antrakt, foyer, prapremiera, premiera /, poznanie sylwetki Aleksandra Fredry, poznanie przyczyn, które złożyły się na powstanie Zemsty uwrażliwienie na sztukę; budzenie wrażliwości widza teatralnego. Metody i formy pracy: praca w grupach, wnioskowanie, praca ze słownikiem, pogadanka,rozmowa Środki i pomoce dydaktyczne: słowniki: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, rozsypanki i pytania na karteczkach do pracy w grupach, gazetka ścienna o tematyce teatralnej /tworzywa teatru, zdjęcia z przedstawień teatralnych, oryginalne projekty kostiumów/, kostiumy teatralne, wizerunki Aleksandra Fredry i fotografie z przedstawień Zemsty, afisze teatralne, karty indywidualnej oceny pracy w grupie dla uczestników zajęć.
l.p. Przebieg lekcji Kształcone umiejętności 1. Wprowadzenie w świat magii teatru. -Co to jest teatr? -Z czym ci się on kojarzy? -Czy lubisz teatr? -Dlaczego ludzie stworzyli teatr? itp. Formułowanie uogólnień i samodzielne wyciąganie wniosków 2. Korzenie teatru w antyku. Współczesny teatr potwierdzeniem na obecność kultury śródziemnomorskiej w naszej kulturze. początki teatru starożytna Grecja, IX muz opiekunek sztuk odczytanie ze ściennej gazetki Piękne wypowiadanie się na zadany temat, piękne czytanie, wykorzystanie wiedzy /tu: o teatrze / /Talia i Melpomena opiekunki dramatu komedia tragedia GATUNKI DRAMATU (zapis do zeszytu ) Wymienienie kilku tragedii ( Balladyna, Romeo i Julia ) komedii ( Zemsta ) 3. Praca w grupach /4-5 osób/-dobór składu grup odbywa się drogą losowania, pytania i zadania również są losowane przez jednego z członków grupy. Każda grupa otrzymuje do wykonania zadanie z wykorzystaniem odpowiedniego słownika: planowanie i organizowanie własnej pracy, komunikowanie się z zespołem, GRUPA I Wyszukaj w odpowiednim słowniku znaczenie wyrazów związanych z teatrem: prapremiera, antrakt. GRUPA II Wyszukaj w odpowiednim słowniku znaczenie wyrazów związanych z teatrem: efektywne posługiwanie się słownikami, efektywne współdziałanie, wykorzystanie i prezentacja swojej wiedzy i umiejętności
GRUPA III Zjakiegojęzyka pochodzą wyrazy związane z teatrem? prapremiera, antrakt. GRUPA IV Zjakiegojęzyka pochodzą wyrazy związane z teatrem? GRUPA V Znajdź synonimy do podanych wyrazów związanych z teatrem: antrakt, Z jakiego słownika skorzystałeś? Po zakończeniu pracy przedstawiciele grup referują przy tablicy wyniki swej pracy. 4. Dokładne omówienie i zapis do zeszytów: Prapremiera, premiera, antrakt, foyer Prapremiera Zemsty odbyła się we Lwowie w 1834r. 5. Sylwetka Aleksandra Fredry. Uczniowie znają już fragmenty pamiętników Fredry Trzy po trzy, na ich podstawie przypominają podstawowe fakty z życia dramatopisarza. Nauczyciel wzbogaca wiadomości uczniów, przedstawiając informacje ciekawostki o Fredrze / np. jako o człowieku o ambiwalentnej naturze (dusza człowiek- raptus)/. 6. Geneza Zemsty. Nauczyciel opowiada historię dawnego sporu, który stał się inspiracją do napisania komedii. Notowanie nowych wiadomości w sposób zaproponowany przez nauczyciela lub indywidualnie. Piękne wypowiadanie się na zadany temat. Wykorzystanie i prezentacja wiedzy. Aktywne słuchanie. Aktywne słuchanie.
7. Praca w grupach. (pomysł tabeli zaczerpnięty z: Język Polski w Szkole ) Każda grupa otrzymuje rozsypankę, którą należyułożyć w tabelkę. Ćwiczenie to pomaga dokładnie zapamiętać przyczyny napisania dramatu. RZECZYWISTOŚĆ ŹRÓDŁOWA TEKST LITERACKI Patrz punkt 3. tabeli Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób. BOHATEROWIE SPORU skłóceni sąsiedzi: Piotr Firlej wojewoda i Jan Skotnicki - kasztelan Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek MIEJSCE WYDARZEŃ stary zamek Odrzykoń w okolicach Krosna stary dwupoziomowy zamek na wsi CZAS WYDARZEŃ I poł.xviiw./1603r./ wiek XVIII PRZEDMIOT ZATARGU zasypywanie studni, zajmowanie bydła, wycinanie lasów,niszczenie łąk,pól,sadów,burzenie murów granicznych mur graniczny FINAŁ SPORU małżeństwo Piotra Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką, akt zgody sąsiedzkiej małżeństwo Wacława z Klarą zgoda sąsiedzka Na koniec uczniowie przedstawiciele grup- prezentują efekty pracy i porównują z wynikami innych grup. 8. PRACA DOMOWA Co skłoniło Fredrę do napisania Zemsty? lub Ułóż trzy zdania z wyrazami związanymi z teatrem, które poznałeś na lekcji.
Zastanów się, jakiesą charakterystyczne cechy utworu dramatycznego?co różni dramat od znanych Ci do tej pory dzieł literackich? 9. Ocena aktywnościizaangażowania w pracę w grupie /wg kryteriów/ Rozdanie wszystkim uczestnikom zajęć kart oceny pracy w grupie.