Podstawy koszykówki dla szkół podstawowych CHWYT I PODANIA PIŁKI Joanna Kowalska 2
3
CHWYT I PODANIA PIŁKI Joanna Kowalska Efektywne podania są kluczem do wypracowania dobrych pozycji rzutowych. Zawodnicy podając do siebie piłkę utrzymują się w jej posiadaniu, a jednocześnie kreują najlepszą możliwą pozycję do rzutu swoim kolegom z drużyny. Podania powinny być szybkie, mocne i płaskie oraz powinny dotrzeć do odbiorcy powyżej pasa. Długie i powolne podania są łatwiejsze dla obrony do przechwycenia. Zawodnik powinien unikać wykonywania podań trudnych do chwycenia. Dodatkowo, jeśli to możliwe, należy podawać do gracza, który znajduje się najdalej od swojego obrońcy. Najlepszą drogą do pokonania mocnej obrony są właśnie dobre podania. Dobrze dzieląca się piłką drużyna jest ofensywnie dobrą drużyną. Piłka przemieszcza się szybciej przez boisko niż najlepiej kozłujący gracz potrafi je przekozłować. Jeśli twoi zawodnicy nauczą się dobrze podawać będą o wiele skuteczniejsi w ataku. Obrońcy grający przeciwko takiej drużynie będą mieli problem z utrzymaniem się w dobrej pozycji obronnej, co stworzy wiele możliwości w ataku pozycyjnym oraz stworzy łatwe pozycję rzutowe. Ćwiczenia doskonalące podania powinny być częścią każdej jednostki treningowej. Podania możemy podzielić na: A) Podania w ataku pozycyjnym podania w miejscu - podanie znad głowy - jednorącz po krzyżowym ruchu nóg - jednorącz po jednoimiennym ruchu nóg - podanie kozłem jednorącz - podanie lobem B) Podania w szybkim ataku podania w ruchu - sprzed klatki piersiowej - jednorącz ręką bliższą i dalszą od partnera - długie podanie przez całe boisko - podanie za plecami C) Podania sytuacyjne 4
Technika wykonywania podań i chwytów Przy wykonywaniu wszelkich elementów technicznych ważne są szczegóły. Podczas trenowania chwytów i podań piłki często skupiamy się tylko na pracy górnej części ciała, a w szczególności pracy kończyn górnych. Zapominamy jednocześnie o tym, jak dużą rolę ma prawidłowa postawa ciała oraz aktywizacja nóg. Prawidłowa postawa ciała. Prawidłowa postawa ciała, czyli pozycja gotowości powinna być pierwszym elementem nauczanym przed realizacją chwytów i podań. Zawodnik w tej postawie stoi na szeroko rozstawionych nogach (stopy ustawione na szerokość barków) utrzymując stabilną i mocną postawę. Nogi są lekko ugięte w każdym ze stawów. Stopy ustawione równolegle. Ręce lekko ugięte w stawie łokciowym, mocno w stawach nadgarstka. Pokazuje 10 palców aktywnych i gotowych do chwytu. Wzrok skierowany naprzeciw. Praca nóg Pracę nóg przy wykonywaniu chwytów i podań można podzielić na: 1. Pracę w ruchu jednoimiennym Gdy gracz wykonuje ruch symetryczny czy obustronny, czyli prawa noga wykonuje ruch w przód podczas podania prawą ręką, lewa noga wykonuje ruch w przód podczas podania lewą ręką. 5
Gdy dzieci opanują prace w ruchu w przód można nauczać pracy podczas ruchu na skos w przód. Opanowanie tego ruchu pozwoli graczowi na ominięcie potencjalnego obrońcy bez straty mocy podania. 2. Pracę w ruchu skrzyżnym. Gdy gracz wykonuje ruch asymetryczny czy na przemian stronny, czyli prawa noga wykonuje ruch skrzyżny w przód podczas podawania lewą ręką, lewa noga wykonuje ruch skrzyżny w przód podczas podawania prawą ręką. Wykorzystywany najczęściej by ominąć obrońcę i osłonić się przed wybiciem piłki. Pamiętajmy, że nauczamy pracy nóg symetrycznie. Zawsze tyle samo powtórzeń na nogę prawą jak i na nogę lewą. Praca rąk Praca rąk podczas podań różni się między sobą w zależności od rodzaju podania. Wymienię teraz najważniejsze z podań oraz skupię się na ich technice w szczególności na pracy kończyn górnych. 1. Podanie oburącz sprzed klatki piersiowej. Podczas tego podania zwracamy uwagę w pierwszej kolejności na ułożenie piłki podczas chwytu. Piłka powinna być na wysokości klatki piersiowej trzymana oburącz, szeroko rozłożonymi palcami dłoni zajmując jak największą powierzchnie. Łokcie w tej postawie są szeroko na wysokości barków. Biodra cofnięte. Po podaniu piłki ręce wyprostowane przed sobą, nadgarstki strzepnięte, łokcie blisko siebie. Stosujemy najczęściej z pracą nóg w ruchu jednoimiennym. 6
2. Podanie oburącz znad głowy. Podczas tego podania piłka ułożona jest nad głową. Łokcie są szeroko rozstawione, dłonie zajmują jak największą powierzchnię na piłce. Po podaniu ręce wyprostowane przed sobą lekko uniesione, nadgarstki strzepnięte. Tu również będziemy nauczać pracy nóg w ruchu jednoimiennym. 7
3. Podanie jednorącz prawą i lewą ręką. Podczas nauczania tego podania pierwszym elementem jest chwyt. Ten rodzaj podań charakteryzuje jednostronność, czyli piłka jest trzymana z prawej lub z lewej strony ciała. W postawie do podania prawą ręką piłka jest trzymana z prawej strony ciała w okolicy biodra. Ręka prawa jest rozłożona na piłce, lewa z boku podtrzymuje piłkę. Nazywamy to "schowaniem piłki do kieszeni ". Dzieci bardzo dobrze to zapamiętują. Łokieć ręki podającej w tej postawie jest cofnięty. Po podaniu, ręka prawa jest wyprostowania przed sobą, nadgarstek strzepnięty. Druga ręka jest wolna i nie bierze udziału w podaniu. Przy tym rodzaju podania nauczamy ruchu jednoimiennego jak i skrzyżnego nóg. 4. Podanie kozłem. Podania sprzed klatki jak i podania jednorącz należy nauczać również kozłem. Technika wykonania jest bardzo podobna zmienia się jedynie układ rąk po podaniu. Są one skierowane bardziej w stronę parkietu. Odbicie się piłki od parkietu powinno być na około ¾ odległości od podającego. Podania takie będzie najbardziej efektywne. Tu również nauczamy ruchu jednoimiennego oraz skrzyżnego pracy nóg. 8
Metodyka i ćwiczenia Nauczając każdego z rodzajów podań należy zacząć od najprostszej formy, czyli od formy ścisłej. Świetnym początkiem będzie trenowanie każdego z przedstawionych elementów w miejscu w parach. Po dokładnym opanowaniu tych fragmentów można przejść do ćwiczeń w ruchu. Najpierw w ruchu przód-tył. Później w ruchu prawa-lewa. Przy nauczaniu podań w ruchu ważne jest by dzieci zawsze były ustawione w kierunku biegu. Błędem jest ustawianie ciała do partnera. 1. Podania indywidualnie przy ścianie. 2. Podania w dwójkach każdy rodzaj. 3. Podania w dwójkach sprzed klatki w ruchu przód-tył. 4. Podania w dwójkach sprzed klatki w ruchu prawa-lewa. 5. Podania w trójkach przez środek w miejscu oraz w ruchu. Ćwiczenia pomocnicze w nauczaniu chwytów i podań: 1. W parach w siadzie skrzyżnym, toczenie jednej piłki do siebie. Po kilku wymianach toczenie dwóch piłek tak, aby się nie zderzyły. 2. To samo ćwiczenie z dwoma piłkami, przed podaniem trzeba przetoczyć piłkę dookoła siebie. 3. To samo w parach w klęku jedno nóż, przełożenie piłki pod nogą i toczenie do siebie. Po kilku powtórzeniach można dodać podanie sprzed klatki, oburącz z nad głowy, jednorącz, kozłem. 4. Ćwiczenie w parach, każdy z piłką. Wymienianie się piłkami (stojąc, leżąc, klęcząc, siedząc). 5. To samo w grupkach trzy-, cztero-, pięcioosobowych. 6. W parach, obok siebie, "ósemka" piłką wokół nóg i wymiana piłek. 7. W parach, obok siebie, podawanie piłki jedną ręką za plecami. 8. W parach, jeden podrzuca piłkę w górę a drugi w tym czasie podaje do niego swoją piłkę. Zadaniem ćwiczącego jest chwycić i oddać piłkę do współćwiczącego, gdy jego piłka jest w powietrzu. 9. W parach każdy z piłką. Jedna piłka leży na ziemi, a zawodnicy muszą ją podawać do siebie nogą, druga piłka trzymana w rękach i wykonywane są podania oburącz. 9
10. W parach każdy z piłką. Jeden podaje oburącz sprzed klatki, drugi toczy piłkę po ziemi. Po kilku podaniach zmiana w dwójkach. 11. W parach każdy z piłką + jedna piłka do podań. Zawodnicy ustawieni naprzeciw kozłują jedną piłkę. Jeden prawą, a drugi lewą ręką. Ręka wolna służy do podawania trzeciej piłki. Po kilku wymianach zmiana rąk. Zabawy w nauczaniu podań i chwytów: 1. "Piłka goni piłkę" Dzieci ustawione w okręgu odliczają do dwóch. Jedynki tworzą jeden zespół, dwójki drugi. Zadanie polega na tym by zawodnicy z jednego zespołu podawani do siebie piłkę po okręgu jak najszybciej się da. Wygrywa zespół, który wykona to zadanie szybciej. Oba zespoły mają po 1 piłce i rozpoczynają ćwiczenie w tym samym momencie. 2. "Gąsienica" Dzieci siedząc po turecku ustawione są w rzędach. Piłka jest na końcach rzędów. Osoba trzymająca piłkę nad głową podaje ja do osoby przed sobą i biegnie na początek rzędu i tak każdy, kto otrzyma piłkę. Wygrywa zespół, który szybciej dotrze do wyznaczonego punktu np. do linii końcowej boiska. To ćwiczenie można również robić w staniu. Podają piłkę górą, pod nogami, bokiem. Można biec tyłem, skacząc na jednej nodze, itp. 3. "Klask" Dzieci ustawione w kole. Pośrodku koła trener lub wybrany zawodnik podaje piłkę do różnych osób. Dzieci przed chwytem muszą klasnąć. Odpada (czyli siada po turecku) osoba, która nie chwyci piłki bądź nie klaśnie. Nauczyciel może stosować uniki. 4. "Kto szybciej?" Dzieci bez piłek ustawione w narożnikach sali oraz na przecięciu linii środkowej i bocznej, pozostali z piłkami na środku sali. Na gwizdek dzieci biegają z piłkami i podają do stojących bez piłek współćwiczących. Nie można podać do tej samej osoby dwa razy pod rząd, zabronione jest również podawanie do kolegi trzymającego inną piłkę. Nauczyciel wyznacza ilość podań do wykonania. Może również określić czas, w jakim dzieci mają wykonać jak największą ilość podań. Zaleca się ustalenie rodzaju podań i zmiana ich na różnych jednostkach treningowych. 5. "Berek koszykarski" Dzieci podzielone na dwa zespoły. Zespół jedynek musi dotknąć piłką zawodników z przeciwnej drużyny, przy czym piłka musi być trzymana cały czas w rękach. Gracze nie 10
mogą się poruszać z piłką gdyż jest to błąd kroków. Piłka przemieszcza się miedzy ćwiczącymi poprzez podania. Gracze zespołu jedynek mają za zadanie jak najszybciej złapać wszystkich z przeciwnego składu. Gracz po podaniu piłki powinien od razu zmienić pozycję. 6. "Berek ratuj!" Dzieci ustawione w rozsypce na sali. Jedna osoba jest berkiem pozostali uciekają. Berek goni tylko osobę posiadającą piłkę. Uciekający może się pozbyć piłki oddając ją koledze i krzycząc Ratuj!" Zawodnik ten musi od razu przyjąć piłkę w ręce. W tej zabawie ćwiczący mogą biegać z piłką. 7. "Żywe kosze" Dwójka dzieci jest ustawiona po przeciwnych stronach boiska lub wyznaczonego obszaru. Są to "żywe kosze". Pozostałe dzieci są podzielone na dwa zespoły, a ich zadanie to podać piłkę do swojego "żywego kosza". Punkt jest zaliczony tylko wtedy, gdy piłka dotrze bezpośrednio do kosza, który musi ją chwycić bez poruszenia się. Dzieci przemieszczają się po boisku podając do siebie piłkę na takich samych zasadach jak przy "berku koszykarskim". Zawodnicy z przeciwnego zespołu mogą przechwycić piłkę. Wygrywa ten zespół, który zdobędzie więcej punktów. 11