NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku ul. Wały Jagiellońskie 36, 80-853 Gdańsk tel. (058) 301-82-11 fax (058) 301-13-14 NIP 583-25-68-765 Regon 000000081 P/08/097 LGD-41016-01- 2008 Gdańsk, dnia 24 września 2008 r. Pani Helena Bugaj Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Starogardzie Gdańskim WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku skontrolowała Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Starogardzie Gdańskim, zwane dalej PCPR. Kontrolą objęto realizację niektórych zadań w zakresie pomocy społecznej przez administrację samorządową powiatów za lata 2007-2008 (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 2 września 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie realizację niektórych zadań w zakresie pomocy społecznej przez administrację samorządową powiatu starogardzkiego w badanym okresie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Formułując powyŝszą ocenę NIK uwzględniła prawidłowe wykonywanie przez PCPR zadań objętych kontrolą, polegających na: zapewnieniu podopiecznym odpowiedniego dostępu do PCPR poprzez umiejscowienie siedziby tej jednostki w centrum miasta oraz zapewnienie warunków
lokalowych (przystosowanych równieŝ do potrzeb osób niepełnosprawnych) do udzielania porad, prowadzenia rozmów o intymnych sprawach ubóstwa i niedostatków. udzielaniu wsparcia w postaci poradnictwa specjalistycznego (porady psychologiczne, socjalne i prawne) prowadzonego w ramach Zespołu Interwencji Kryzysowej. terminowym udzielaniu rodzinom zastępczym pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci, w wysokości i na zasadach określonych w przepisach art. 78 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. z 2008 r. Nr 115, poz.728) i wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz. Nr 233, poz.2344 ze zm.), wydawaniu decyzji ustalających odpłatność rodzica biologicznego za pobyt jego dziecka w rodzinie zastępczej zgodnie z wymogami art. 81 ust. 1-5 ustawy o pomocy społecznej oraz uchwały Rady Powiatu Starogardzkiego; sporządzaniu sprawozdawczości oraz przekazywaniu jej Wojewodzie Pomorskiemu, równieŝ w wersji elektronicznej, z wykorzystaniem aktualnej wersji oprogramowania uŝytkowego POMOST; współpracy z innymi organami i instytucjami, w tym poprzez uczestnictwo w pracach Zespołu ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, mającego na celu udzielanie ofiarom przemocy w rodzinie wszechstronnej pomocy; posiadaniu własnej strony w Biuletynie Informacji Publicznej z umieszczonym linkiem do Elektronicznej Skrzynki Podawczej. Analizowany i opisany w protokole kontroli dodatkowo (w związku z nagłośnieniem i opisaniem w prasie lokalnej) przypadek rozwiązania zawodowej rodziny zastępczej wykazał, Ŝe postępowanie PCPR w tej sprawie było prawidłowe. Formułując ocenę, NIK uwzględniła takŝe działania podjęte przez PCPR w związku z ustaleniami kontroli jeszcze w trakcie kontroli, tj. : zawarcie w dniu 30 lipca 2008 r. z Ośrodkiem Kształcenia SłuŜb Publicznych i Socjalnych Centrum AV w Częstochowie umowy w sprawie uzyskania pomocy i wsparcia merytorycznego w opracowaniu powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych (do dnia 30 czerwca 2008 r. powiatowa strategia rozwiązywania problemów społecznych, wbrew wymogom art. 19 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, nie została opracowana) ;
zamieszczenie w dniu 21 sierpnia 2008 r. w siedzibie PCPR informacji o dniach i godzinach przyjmowania skarg i wniosków przez Dyrektora do tego dnia brak było takiej informacji, co było niezgodne z przepisem 3 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. Nr 5, poz. 46) ; załoŝenie z dniem 1 lipca 2008 r. rejestru udzielanych porad prawnych, których liczba wykazywana była wcześniej wyłącznie szacunkowo ; Jednocześnie NajwyŜsza Izba Kontroli stwierdziła nieprawidłowości polegające na: nieustaleniu odpłatności rodziców biologicznych za pobyt w placówce opiekuńczowychowawczej 11 wychowanków skierowanych do placówki w okresie objętym kontrolą, co naruszało art. 81 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Podczas kontroli wyjaśniła Pani, Ŝe PCPR jest w trakcie zbierania wywiadów, na podstawie których zostaną wystawione decyzje. braku aktualizacji (dokonywanej nie rzadziej niŝ co 6 miesięcy) wywiadu w badanych przypadkach rodzin zastępczych (71), co stanowiło naruszenie art. 107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Przyczyną powyŝszej sytuacji jak wynikało z Pani wyjaśnień były głównie braki kadrowe. udzieleniu pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz na zagospodarowanie w formie rzeczowej pomimo braku: - indywidualnego programu usamodzielnienia (1 osoba), - zatwierdzenia ww. programu przez kierownika PCPR (6 osób), - pisemnej deklaracji osoby usamodzielnianej w indywidualnym programie usamodzielnienia, Ŝe pomoc ta będzie przeznaczona na zaspokojenie waŝnej Ŝyciowej potrzeby tej osoby (6 osób). PowyŜsze stanowiło naruszenie przepisów art. 88 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej oraz 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowania nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz.45 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem z 2004 r. braku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego i rozstrzygnięcia w trybie decyzji administracyjnej wniosku (dot. Anny B.) o zawieszenie pomocy pienięŝnej na kontynuowanie nauki, oraz niewprowadzeniu do indywidualnego programu
usamodzielnienia wpisów związanych z zawieszeniem pomocy czym naruszono przepisy 10 ust. 1 i 3 rozporządzenia z 2004 r. zatrudnieniu z dniem 1 października 2007 r. na stanowisku urzędniczym referenta osoby zatrudnionej wcześniej na czas nieokreślony jako pomoc administracyjna, co stanowiło naruszenie art. 3a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1593 ze zm.); udzieleniu w dwóch przypadkach pomocy na kontynuowanie nauki bez zachowania wymaganej formy, tj. wydania stosownej decyzji administracyjnej. W sprawach tych decyzje wydane zostały z mocą wsteczną dopiero po upływie 8 i 9 miesięcy. W trakcie kontroli stwierdzono ponadto uchybienia w dokumentacji prowadzonej w PCPR. Brak było m.in. potwierdzenia odbioru decyzji przyznających świadczenia, a takŝe wykazano błędne dane w sprawozdaniu MPiPS-03 za 2007 r. (w części dot. przyznanej pomocy na kontynuowanie nauki). Ustalono takŝe, Ŝe w PCPR stosowano niejednolite zasady rozliczania wypłaconych osobom uprawnionym świadczeń na usamodzielnianie i na zagospodarowanie w formie rzeczowej. W niektórych decyzjach wskazywane były terminy na rozliczenie środków finansowych, natomiast w innych brak było w tym zakresie uregulowań. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań w celu zapewnienia wywiązywania się PCPR z obowiązku sporządzania aktualizacji wywiadów środowiskowych. 2. Udzielanie pomocy na usamodzielnianie i kontynuowanie nauki kaŝdorazowo po opracowaniu i zatwierdzeniu indywidualnego programu usamodzielniania, zawierającego pisemną deklarację osoby usamodzielnianej, o której mowa w 2 ust.3 rozporządzenia z 2004 r. 3. Przestrzeganie wymogu zatrudniania w PCPR pracowników na stanowisku urzędniczym w wyniku przeprowadzenia naboru w trybie art.3a ust.1 i 2 ustawy o pracownikach samorządowych. 4. Wydawanie decyzji administracyjnej w kaŝdym przypadku rozpatrzenia wniosku o zawieszenie pomocy pienięŝnej na kontynuowanie nauki oraz wniosku o przyznanie takiej pomocy. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor, w terminie 14 dni od daty otrzymania
niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora departamentu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Do wiadomości: Departament Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia